Go na content

Go na table of contents

KAPITEL 11

’Un musu si a trowlibi leki wan lespeki sani’

’Un musu si a trowlibi leki wan lespeki sani’

„Prisiri nanga a wefi di yu teki sensi yu yongu yari.”​—ODO 5:18.

1, 2. Sortu aksi wi o go luku, èn fu san ede?

YU NA wan sma di trow? Efu dati de so, dan yu de koloku? Noso yu abi seryusu problema na ini yu trowlibi? A de so taki yu nanga yu trowpatna no lobi makandra moro leki fosi? Yu e tan nanga yu trowpatna, aladi a trowlibi no e gi yu prisiri? Efu dati de so, dan kande yu e sari taki a lobi di unu ben abi fosi kon kowru. Leki Kresten yu ben o wani taki a trowlibi fu yu e gi grani na Yehovah, a Gado di yu lobi. Fu dati ede yu e broko yu ede èn yu e sari taki a trowlibi fu yu no e waka bun. Awansi fa a no fa, no denki taki yepi no de gi yu.

2 Na ini a ten disi, furu Kresten trowpaar abi wan koloku trowlibi, aladi fosi den ben abi problema na ini a trowlibi. Ma toku den feni wan fasi fu kon abi wan moro koloku trowlibi. Yu kan kon abi wan moro koloku trowlibi tu. Fa yu kan du dati?

KON MORO KROSIBEI NA GADO ÈN NA A PATNA FU YU

3, 4. Fu san ede trowpatna o kon moro krosibei na makandra te den e du muiti fu kon moro krosibei na Gado? Gi wan agersitori.

3 Yu nanga yu trowpatna o kon moro krosibei na makandra te unu e du muiti fu kon moro krosibei na Gado. Fu san ede wi kan taki dati? Luku na agersitori disi: Prakseri wan bergi di bradi na a futu, ma di smara na tapusei. Wan man e tanapu na a wan sei fu a bergi, èn wan uma e tanapu na a tra sei. Den ala tu e bigin kren a bergi. Te den de na ondrosei ete, dan den de farawe fu makandra. Ma te ibriwan fu den e kren go moro hei, dan safrisafri den e kon moro krosibei na makandra. Yu e si sortu moi sani wi kan leri fu na agersitori disi?

4 A muiti di yu e du fu anbegi Yehovah nanga yu heri ati, de leki a kren di yu e kren wan bergi. Fu di yu lobi Yehovah, meki yu e du furu muiti kaba fu kren a bergi, noso fu kon moro krosibei na En. Ma efu yu nanga yu trowpatna no man feni en so bun nanga makandra, dan kande yu e kren na a wan sei fu a bergi, aladi yu patna e kren na a tra sei fu a bergi. Ma san e pasa te unu e tan kren a bergi? A tru taki na a bigin unu o de bun fara fu makandra. Ma o moro unu e du muiti fu kon moro krosibei na Gado, noso fu kren a bergi, o moro krosibei unu e kon na makandra. Iya, a moro prenspari fasi fa yu kan kon moro krosibei na yu trowpatna, na fu kon moro krosibei na Gado. Ma fa yu kan du dati?

Te yu e du den sani di yu e leri fu Bijbel, dan yu o abi wan koloku trowlibi

5. (a) San na wán fasi fa wan sma kan kon moro krosibei na Yehovah èn na a trowpatna fu en? (b) Fa Yehovah e si a trowlibi?

5 Wán prenspari fasi fa yu kan kren a bergi, na te yu nanga yu trowpatna e gi yesi na a rai di Gado Wortu e gi sma di trow (Psalm 25:4; Yesaya 48:17, 18). Fu dati ede, luku a rai disi di na apostel Paulus ben gi. A ben taki: „Un alamala musu si a trowlibi leki wan lespeki sani” (Hebrewsma 13:4). Dati na soifri fa Yehovah e si a trowlibi. Iya, a e si en leki wan warti sani.

YU MUSU LOBI YEHOVAH NANGA YU HERI ATI

6. San den tekst fu Hebrewsma 13:1-5 e sori, èn fu san ede a de prenspari fu hori a sani dati na prakseri?

6 A no de fu taki dati leki futuboi fu Gado, yu nanga yu trowpatna sabi kaba taki a trowlibi na wan warti sani, taki a santa srefi. Yehovah srefi seti a trowlibi. (Leisi Mateyus 19:4-6.) Ma efu yu abi problema na ini a trowlibi fu yu now, dan awansi yu nanga yu trowpatna sabi taki a trowlibi na wan lespeki sani, toku dati no nofo fu yepi unu fu sori lobi nanga lespeki gi makandra. San o yepi unu dan? Luku bun san Paulus e taki. Paulus no ben taki: „A trowlibi na wan lespeki sani”, ma a ben taki: ’Un musu si a trowlibi leki wan lespeki sani.’ Paulus no ben taki nomo fa a trowlibi de, ma a ben wani sori den Kresten fa den ben musu si a trowlibi. * Te yu e hori a sani dati na prakseri, dan dati kan gi yu moro deki-ati fu kon abi lespeki baka gi yu trowpatna. Fu san ede dati de so?

7. (a) Na sortu komando wi e gi yesi, èn fu san ede? (b) Sortu wini yu e kisi te yu e gi yesi na Gado?

7 Fa yu e si tra sani di Bijbel e taigi wi fu du? Fu eksempre, fa yu feni en taki yu musu meki disipel, èn taki yu musu kon makandra fu anbegi Gado? (Mateyus 28:19; Hebrewsma 10:24, 25) A tru taki a no makriki ala ten fu gi yesi na den komando disi. Kande den sma di yu e miti na ini a preikiwroko no wani arki, noso kande a wroko fu yu e meki yu kon weri so te taki a hebi gi yu fu go na den Kresten konmakandra. Ma toku yu e tan preiki a Kownukondre boskopu, èn yu e tan go na den Kresten konmakandra. Nowan sma man tapu yu fu du dati, srefi Satan no man du dati! Fu san ede? Fu di a tranga lobi di yu abi gi Yehovah, e gi yu deki-ati fu gi yesi na den komando fu en (1 Yohanes 5:3). Sortu wini dati e tyari kon gi yu? Te yu e teki prati na a preikiwroko èn te yu e go na den konmakandra, dan yu e kisi wan korostu firi èn yu e firi koloku fu di yu sabi taki yu du a wani fu Gado. Na so yu e kisi nyun krakti (Nehemia 8:10). San disi e leri wi?

8, 9. (a) San kan gi wi deki-ati fu si a trowlibi fu wi leki wan lespeki sani, èn fu san ede dati de so? (b) Na sortu tu sani wi o poti prakseri?

8 Soleki fa wi si, dan a tranga lobi di yu abi gi Gado e gi yu deki-ati fu gi yesi na den komando di a gi fu preiki èn fu kon makandra, awansi san e pasa. Na so a de tu taki a lobi di yu abi gi Yehovah, kan gi yu deki-ati fu gi yesi na a rai di Bijbel e gi wi fu „si [yu] trowlibi leki wan lespeki sani”, awansi a gersi leki a muilek (Hebrewsma 13:4; Psalm 18:29; Preikiman 5:4). Boiti dati, Yehovah o si a muiti di yu e du, èn a o blesi yu bogobogo neleki fa a e blesi yu fu di yu e teki prati na a preikiwroko èn fu di yu e go na den konmakandra.​—1 Tesalonikasma 1:3; Hebrewsma 6:10.

9 Sobun, fa yu kan sori taki yu e si a trowlibi fu yu leki wan lespeki sani? Yu no musu du sani di kan pori a trowlibi fu yu. Boiti dati, yu musu du san de fanowdu fu sori moro lobi gi a trowpatna fu yu.

NO TAKI ÈN NO DU SANI DI E PORI A TROWLIBI

10, 11. (a) Sortu sani di trowpatna e du e sori taki den no e si a trowlibi leki wan lespeki sani? (b) San trowpatna musu aksi makandra?

10 No so langa pasa, wan Kresten wefi ben taki: „Mi e begi Yehovah fu gi mi krakti fu horidoro.” Fu san ede a ben begi Yehovah a sani dati? A ben taki: „Mi masra e taigi mi hati sani. Kande a no de fu si na mi fesi taki mi e sari, ma den sani dati e broko mi ati. A e taigi mi sani soleki: ’Yu de leki wan hebi na mi tapu!’ èn ’Yu no warti notinoti!’” A wefi disi e taki wan sani di de wan bigi problema. Dati na den hati sani di trowpatna e taigi makandra.

11 A de wan sari sani te Kresten trowpatna e taigi makandra hati sani di den no man frigiti makriki! A no de fu taki dati te trowpatna e du a sani disi, dan dati e sori taki den no e si a trowlibi leki wan lespeki sani. Fa a de nanga a trowlibi fu yu? Yu kan kon sabi dati te yu e aksi yu patna na wan sakafasi: „Yu lobi a fasi fa mi e taki nanga yu?” Efu yu trowpatna feni taki yu gwenti taigi en hati sani, dan yu musu de klariklari fu tapu nanga a gwenti dati.​—Galasiasma 5:15; leisi Efeisesma 4:31.

12. San kan meki taki Gado no feni na anbegi fu wan sma bun?

12 Yu musu frustan bun taki a fasi fa yu e taki nanga yu trowpatna, abi krakti tapu a matifasi di yu abi nanga Yehovah. Bijbel e taki: „Efu wan sma denki taki a e anbegi Gado, ma a no e basi en tongo, dan a e kori ensrefi. A sma disi e anbegi Gado fu soso” (Yakobus 1:26). Den sani di yu e taki abi krakti tapu na anbegi fu yu. Son sma abi a denki taki den kan du san den wani na ini a trowlibi, solanga den e anbegi Gado. Ma Bijbel e sori taki a denki dati no bun. No kori yusrefi. A sani disi na wan seryusu tori. (Leisi 1 Petrus 3:7.) Kande yu man du son sani bun, èn kande yu de fayafaya na ini na anbegi. Ma efu yu e taki sani fu hati yu trowpatna, dan yu no e si a trowlibi leki wan lespeki sani. A sani disi kan meki taki Gado no feni na anbegi fu yu bun srefisrefi.

13. Fa wan sma ben kan hati den firi fu en trowpatna?

13 Trowpatna musu luku bun tu taki den no e du sani di e hati a patna fu den, awansi den no e du dati fu espresi. Luku tu eksempre: Wan mama di no abi masra, abi a gwenti fu bel wan Kresten brada na ini a gemeente fu en, èn a brada disi trow. A e bel a brada disi fu aksi en rai, èn den e taki bun langa nanga makandra. Wan tra eksempre na taki wan Kresten brada di no trow e wroko furu yuru langa ibri wiki nanga wan Kresten sisa di trow. Den tu sma di trow èn di kari na ini den eksempre, kande no abi takru prakseri. Ma fa den trowpatna fu den feni a sani di den e du? Wan wefi di ben de na ini a srefi situwâsi dati ben taki: „A e hati mi fu si taki mi masra e gebroiki so furu ten gi wan tra sisa na ini a gemeente. Mi e firi leki mi no warti nofo gi en.”

14. (a) Sortu rai trowpatna e kisi na Genesis 2:24? (b) Sortu sani wi musu aksi wisrefi?

14 Wi kan frustan taki a trowpatna disi èn sosrefi tra trowpatna di de na ini a srefi sortu situwâsi, e firi sari. A trowpatna fu den no e gi yesi na a prenspari rai disi di Gado ben gi trowpatna: „Wan man o gowe libi en papa nanga en mama. A o tai hori na en wefi” (Genesis 2:24). A no de fu taki dati sma di trow e sori lespeki ete gi a papa nanga mama fu den. Ma na a fosi presi, Gado wani taki wan sma di trow e poti prakseri na en trowpatna. Na so a de tu taki Kresten lobi den brada nanga sisa fu den, ma na a fosi presi, den musu poti prakseri na a trowpatna fu den. Sobun, te wan Kresten di trow e bumui tumusi nanga wan tra sma di no de en trowpatna, noso te den tu sma disi bun tumusi nanga makandra, dan dati kan tyari problema kon na ini a trowlibi. Na dati e pasa nanga a trowlibi fu yu? Aksi yusrefi: ’Mi e meki nofo ten gi mi trowpatna? Mi e sori lobifiri gi en wawan?’

15. Soleki fa Mateyus 5:28 e sori, dan fu san ede wan Kresten di trow no musu poti tumusi furu prakseri na wan sma di no de en trowpatna?

15 Boiti dati, Kresten di trow èn di e poti tumusi furu prakseri na tra sma di no de a trowpatna fu den e du wan sani di kan tyari bigi problema kon na ini a trowlibi fu den. Son Kresten di trow ben bemui tumusi nanga sma di no de den trowpatna, èn a de wan sari sani taki den kon abi lobifiri gi den sma dati (Mateyus 5:28). A sani disi meki taki den tyari densrefi na wan fasi di e sori taki den no abi lespeki gi a trowlibi kwetikweti. Luku san na apostel Paulus ben taki fu a tori disi.

„UN NO MUSU DOTI A TROWLIBI FU UNU”

16. Sortu rai Paulus e gi trowpatna?

16 Baka di Paulus ben gi den Kresten a rai fu „si a trowlibi leki wan lespeki sani”, dan wantewante a gi den a warskow disi: „Un no musu doti a trowlibi fu unu, bika Gado o krutu huruman nanga sutaman” (Hebrewsma 13:4). Soso na ini a trowlibi a fiti fu abi seks. Dati meki Kresten musu gi yesi na den wortu di skrifi na ini Bijbel: „Prisiri nanga a wefi di yu teki sensi yu yongu yari.”​—Odo 5:18.

17. (a) Fu san ede Kresten e denki tra fasi leki tra sma te a abi fu du nanga sutadu? (b) San wi e leri fu Yob?

17 Sma di abi seks nanga wan tra sma di no de a trowpatna fu den, e sori taki den no abi nowan enkri lespeki gi den wet fu Gado. Na ini a ten disi, furu sma feni taki den no e du ogri te den e waka gi a patna fu den. Ma awansi fa tra sma e si a sani dati, Kresten musu denki tra fasi. Den sabi taki te fu kaba, na „Gado o krutu huruman nanga sutaman”, a no libisma (Hebrewsma 10:31; 12:29). Dati meki te a abi fu du nanga a tori disi, dan tru Kresten e si sani soleki fa Yehovah e si sani. (Leisi Romesma 12:9.) Memre a sani disi di a famiri-edeman Yob ben taki: „Mi meki wan frubontu nanga mi ai” (Yob 31:1). Iya, Kresten no wani du nowan enkri sani di kan meki taki te fu kaba den du sutadu. Dati meki den e dwengi densrefi fu no luku wan sma di no de a trowpatna fu den na wan fasi di no fiti.​—Luku a pisi di nen „Tra prenspari sani”, ’San Bijbel e taki fu brokotrow èn fu a prati di trowpatna e prati?

18. (a) Fa Yehovah e si sutadu? (b) San sutadu nanga afkodrei abi fu du nanga makandra?

18 Fa Yehovah e si sutadu? A Wet di Gado ben gi den Israelsma, e yepi wi fu kon frustan fa Yehovah e si a tori disi. Na ini Israel, sma di ben e du sutadu nanga afkodrei ben musu kisi dedestrafu (Lefitikus 20:2, 10). Yu man si san den tu sondu disi abi fu du nanga makandra? Fu taki en leti, wan Israelsma di ben e anbegi wan falsi gado, no ben e hori ensrefi moro na a frubontu di a ben meki nanga Yehovah. Na so a de tu taki wan Israelsma di ben e du sutadu, no ben e hori ensrefi moro na a frubontu di a ben meki nanga en trowpatna. Na ini ala tu situwâsi, den sma disi bedrigi wan trawan. (Eksodes 19:5, 6; Deuteronomium 5:9; leisi Maleaki 2:14.) Dati meki den ala tu ben o abi fu tyari frantwortu na Yehovah, a tru Gado di de fu frutrow.​—Psalm 33:4.

19. San kan gi wan sma moro deki-ati fu no du sutadu, èn fu san ede?

19 A no de fu taki dati Kresten no abi fu hori densrefi na a Wet di Gado ben gi Moses. Ma te Kresten e hori na prakseri taki sutadu ben de wan seryusu sondu na ini Israel fu owruten, dan dati kan gi den moro deki-ati fu no du a sondu dati. Fu san ede? Luku na eksempre disi: Yu ben o go na ini wan kerki fu saka kindi begi wan falsi gado? ’Mi no ben o du dati noiti’, yu ben o taki. Ma yu ben o du dati te sma ben o gi yu bun furu moni? Yu ben o piki: ’Kwetikweti!’ Iya, gi wan tru Kresten, a prakseri wawan taki a ben o drai baka gi Yehovah fu go anbegi wan falsi gado, na wan tegu sani kaba. Na so a de tu taki, a prakseri wawan fu du sutadu, musu de wan tegu sani gi Kresten, awansi sortu tesi ben kan miti en (Psalm 51:1, 4; Kolosesma 3:5). Noiti wi wani du wan sani di o meki Satan prisiri, èn di o sori taki wi no abi nowan enkri lespeki gi Yehovah èn gi a trowlibi di de wan santa sani.

FA YU NANGA YU TROWPATNA KAN KON ABI MORO LOBI GI MAKANDRA?

20. San pasa na ini son trowlibi? Gi wan agersitori.

20 Boiti taki yu no musu du sani di kan pori a trowlibi, san yu kan du fu kisi lespeki baka gi yu trowpatna? Fu piki na aksi dati, dan wi o teki a trowlibi gersi nanga wan oso. Den switi wortu di trowpatna e taigi makandra, den bun sani di den e du gi makandra, èn den tra fasi fa den e gi grani na makandra, de leki moimoi sani na ini a oso. Efu yu nanga yu trowpatna lobi makandra trutru, dan a trowlibi fu yu de leki wan oso di abi moimoi sani na ini di e meki taki a switi fu libi na ini. Ma te a lobi di unu abi gi makandra kon kowru, dan a trowlibi fu yu o de leki wan oso di no abi moimoi sani na ini. Fu di yu wani „si a trowlibi leki wan lespeki sani”, soleki fa Gado e si en, meki yu wani tyari kenki kon na ini a situwâsi fu yu. Bika te wan warti sani broko, dan yu e du muiti fu meki en baka. Fa yu e du dati? Gado Wortu e taki: „Na koni o bow wan osofamiri èn a koni fu man si sani krin o meki na osofamiri kon tranga. Koni o meki taki den kamra fu na oso lai nanga ala sortu diri sani èn nanga moimoi sani di warti srefisrefi” (Odo 24:3, 4). Meki wi go luku san den wortu disi abi fu du nanga a trowlibi.

21. San yu nanga yu trowpatna kan du so taki unu e kon lobi makandra baka? (Luku sosrefi a faki „ Fa mi kan kon abi wan moro bun trowlibi?”)

21 Wan tu fu den „diri sani” di lai na ini wan koloku osofamiri, na fasi soleki tru lobi, lespeki gi Gado, nanga wan tranga bribi (Odo 15:16, 17; 1 Petrus 1:7). Den fasi disi e yepi trowpatna fu abi wan bun trowlibi. Ma yu si fa den kamra e kon lai nanga diri sani? Na „koni” e du dati. Iya, te trowpatna e du den sani di den e leri fu Bijbel, dan dati kan kenki a denki fu den, èn den o wiki a lobi baka di den ben abi gi makandra (Romesma 12:2; Filipisma 1:9). Dati meki a bun te yu nanga yu patna e teki ten fu taki fu Bijbel, kande unu kan luku a deitekst, noso artikel na ini A Waktitoren noso wan tra buku di e taki fu a trowlibi. Ibri leisi te yu nanga yu trowpatna e du dati, dan a de neleki yu e luku wan sani di yu kan gebroiki fu moi yu oso. Te a lobi di yu abi gi Yehovah e gi yu deki-ati fu du den sani di yu leri na ini a kapitel disi, dan a de neleki yu e tyari a moi sani dati go na ini den kamra fu yu oso. Dan yu nanga yu trowpatna o kon lobi makandra baka leki fosi.

22. Te yu e du san yu musu du fu meki a trowlibi waka bun, dan fa yu o firi?

22 A tru taki a kan teki bun furu ten nanga muiti fu poti den moimoi sani dati wan-fru-wan baka na ini yu oso. Ma te yu e du san yu musu du, dan yu o firi prisiri trutru fu di yu sabi taki yu e gi yesi na a rai disi: „De a fosiwan fu sori trawan lespeki” (Romesma 12:10; Psalm 147:11). Ma san moro prenspari, na taki te yu e du ala muiti fu si a trowlibi fu yu leki wan lespeki sani, dan Gado o tan lobi yu.

^ paragraaf 6 Den tekst fu Hebrewsma 13:1-5 e sori taki a rai di Paulus ben gi fu a trowlibi, ben de wan fu den sani di a ben e gi Kresten deki-ati fu du.