1, 2. Ndi mini zwine ra ḓo zwi ṱolisisa nahone ndi ngani?

NAA ni mbinganoni? Arali zwo ralo, naa no takala mbinganoni yaṋu kana no sedzana na vhuleme vhuhulwane ha mbingano? Naa inwi na mufarisi waṋu a ni tsha funana u fana na u thomani? Naa ni khou sokou konḓelela vhuleme mbinganoni nahone a ni khou ḽa lu ḓifhaho? Arali zwo ralo, zwi vhonala uri ni ṱungufhadzwa nga u fhungudzea ha lufuno lwe lwa vha lu hone mbinganoni. Samusi ni Mukriste, a zwi timatimisi uri ni ṱoḓa uri mbingano yaṋu i ḓisele Yehova thendo, Mudzimu ane na mu funa. Nga zwenezwo, zwiimo zwe na sedzana nazwo zwino zwi nga ni ḓisela mbilaelo na maḽambilu. Naho zwo ralo, ni songo fulufhuwa.

² Ṋamusi, hu na vhavhingani vhanzhi vha Vhakriste vhe u thomani vha vha vhe na vhuleme, hu sa tandwi ḽi no fukwa mbinganoni dzavho. Naho zwo ralo, vho wana nḓila ya u khwaṱhisa vhushaka havho. Na inwi ni nga fushea mbinganoni yaṋu. Nga nḓila-ḓe?

3, 4. Ndi ngani vhavhingani vha tshi ḓo funana arali vha lwela u vha tsini-tsini na Mudzimu? Fanyisani.

³ Inwi na mufarisi waṋu ni nga funana arali na lwela u sendela tsini-tsini na Mudzimu. Ndi ngani? Ṱhogomelani hetshi tshifanyiso: Edzani u humbula thavha i re na tshivhumbeo tshine tsha fana na tshiulu. Wa munna o ima nga thungo ya devhula ya yeneyo thavha ngeno wa musadzi o ima nga thungo ya tshipembe. Vhuvhili havho vha thoma u gonya yeneyi thavha.  Musi vha tshee fhasi ha thavha, vha vha vhe kule na kule. Musi vha tshi khou gonya vha tshi ya, tshikhala tshe tsha vha tshi hone tshi a fhungudzea. Tshenetshi tshifanyiso tshi ri gudisa ngudo ifhio i khwaṱhisaho?

⁴ Vhuḓidini vhuṋe na vhu ita u itela u shumela Yehova nga vhuḓalo vhu nga vhambedzwa na vhuḓidini vhune na vhu ita musi ni tshi khou gonya thavha. Samusi ni tshi funa Yehova, hu nga ambiwa uri no no thoma u ita vhuḓidini vhuhulwane ha u gonya thavha nga lwa pfanyisedzo. Naho zwo ralo, arali inwi na mufarisi waṋu ni si tsha anḓana, zwi fana na musi ni tshi khou lingedza u gonya thavha muṅwe e thungo ya devhula muṅwe e thungo ya tshipembe. Naho zwo ralo, hu ḓo itea mini musi ni tshi bvela phanḓa na u gonya thavha? Ndi ngoho uri musi ni  tshi kha ḓi tou thoma, ni nga kha ḓi fhambanywa nga tshikhala tshihulwane. Naho zwo ralo, musi ni tshi khou ḓi ita vhuḓidini ha u sendela tsini-tsini na Mudzimu—nga u gonya ni tshi ya ṱhodzini—tshikhala tshe tsha vha tshi hone vhukati haṋu na mufarisi waṋu tshi ḓo valea. I ngoho, u sendela tsini-tsini na Mudzimu ndi khoṋololo ya u funa mufarisi waṋu. Fhedzi zwenezwo ni nga zwi itisa hani?

5. (a) Ndi ifhio iṅwe nḓila ine na nga sendela ngayo tsini-tsini na Yehova na u funa mufarisi waṋu wa mbingano? (b) Yehova u dzhia hani mbingano?

⁵ Iṅwe nḓila ya ndeme ya u gonya thavha ndi uri inwi na mufarisi waṋu ni tevhele nyeletshedzo ya mbingano ine ya wanala Ipfini ḽa Mudzimu. (Psalme ya 25:4; Yesaya 48:17, 18) Nga zwenezwo, ṱhogomelani mbuno yo livhaho ya nyeletshedzo yo bulwaho nga muapostola Paulo. O ri: “Mbingano nga i ṱhonifhee kha vhoṱhe.” (Vha-Heberu 13:4, NW) Zwenezwo zwi amba mini? Ipfi ‘ṱhonifhea’ ḽi amba tshithu tshine tsha dzhielwa nṱha na tsha ndeme. Nahone yeneyo ndi nḓila ine Yehova a dzhia ngayo mbingano—u i dzhiela nṱha ngauri ndi ya ndeme.

6. Vhubvo ha mafhungo a nyeletshedzo ya Paulo nga ha mbingano vhu sumbedza mini, nahone ndi ngani zwi zwa ndeme uri vhavhingani vha dzule vha tshi humbula zwenezwo?

⁶ Ndi ngoho uri samusi ni vhashumeli vha Mudzimu, inwi na mufarisi waṋu ni vho zwi ḓivha uri mbingano ndi ya ndeme nahone ndi khethwa. Yehova ndi ene muthomi wa ndugiselelo ya mbingano. (Mateo 19:4-6) Naho zwo ralo, arali no sedzana na vhuleme ha mbingano zwa zwino, u sokou ḓivha uri mbingano ndi ya ndeme zwi nga si ṱuṱuwedze inwi na mufarisi waṋu uri ni funane nahone ni ṱhonifhane. Nga zwenezwo, ndi mini tshine tsha ḓo ni ṱuṱuwedza u ita nga u ralo? Ṱhogomelani nga vhuronwane nḓila ye Paulo a amba ngayo nga mafhungo a u sumbedza ṱhonifho. Ho ngo amba uri, “mbingano i a ṱhonifhea”; nṱhani hazwo o ri, “mbingano nga i ṱhonifhee.” Paulo o vha a sa khou sokou amba zwithu zwe a zwi vhona mbinganoni; o vha a  tshi khou ṱuṱuwedza vhathu. * U pfesesa zwavhuḓi zwe Paulo a zwi amba, zwi ḓo ni thusa uri ni wane nḓila dza u vusulusa lufuno lwaṋu na mufarisi waṋu. Ndi ngani zwo ralo?

7. (a) Ndi ndaela dzifhio dza Maṅwalo dzine ra dzi thetshelesa, nahone ndi ngani? (b) Hu vha na mvelelo dzifhio dzavhuḓi musi ri tshi thetshelesa?

⁷ Humbulani lwa tshifhinganyana nga ha nḓila ine na dzhia ngayo dziṅwe ndaela dza Maṅwalo, dzi ngaho ndaela ya u ita vhafunziwa kana ṱhuṱhuwedzo ya uri ri kuvhangane u itela vhurabeli. (Mateo 28:19; Vha-Heberu 10:24, 25) Ndi ngoho uri u thetshelesa dzenedzo ndaela zwi nga vha khaedu nga zwiṅwe zwifhinga. Vhathu vhane na huwelela khavho vha nga kha ḓi sa aravha zwavhuḓi, kana mushumo waṋu wa u ḓitshidza u nga ita uri ni ḓipfe no neta lune zwa nga konḓa u vha hone miṱanganoni ya Vhukriste. Naho zwo ralo, ni bvela phanḓa ni tshi huwelela mulaedza wa Muvhuso, na u ya miṱanganoni ya Vhukriste. A hu na muthu ane a nga ni thivhela—naho hu Sathane! Ndi ngani zwo ralo? Ngauri u funa haṋu Yehova zwi tshi bva mbiluni zwi ni sudzulusela u thetshelesa ndaela dzawe. (1 Yohane 5:3) Hu vha na mvelelo dzifhio dzavhuḓi? U ṱanganela kha mushumo wa u huwelela na u vha hone miṱanganoni zwi ita uri ni vhe na mulalo wa ngelelo na dakalo ḽi bvaho mbiluni ngauri ni a zwi ḓivha uri ni khou ita zwine Mudzimu a zwi funa. Nahone zwenezwo zwi ita uri ni ḓipfe ni na nungo. (Nehemia 8:10) Ri guda mini kha zwenezwi?

8, 9. (a) Ndi mini zwine zwa nga ri sudzulusela u thetshelesa ṱhuṱhuwedzo ya u ṱhonifha mbingano, nahone ndi ngani? (b) Ndi mbuno dzifhio mbili dzine ra ḓo dzi haseledza zwino?

⁸ Samusi u funa haṋu Mudzimu nga ho dzikaho zwi tshi ni sudzulusela u thetshelesa ndaela dza u huwelela na u kuvhangana hu sa londwi zwithithisi, nga zwenezwo u funa haṋu Yehova zwi nga ni sudzulusela u thetshelesa ṱhuṱhuwedzo ya Maṅwalo ya u ri “mbingano [yaṋu] nga i ṱhonifhee,” naho zwenezwo zwi tshi vhonala zwi tshi konḓa. (Vha-Heberu 13:4; Psalme ya 18:29; Muhuweleli 5:3) Zwiṅwe hafhu, samusi vhuḓidini haṋu  ha u ṱanganela kha u huwelela na u kuvhangana vhu tshi ita uriMudzimu a ni fhaṱutshedze, na vhuḓidini haṋu ha u ṱhonifha mbingano yaṋu Yehova u ḓo vhu vhona nahone a vhu fhaṱutshedza.—1 Vha-Thesalonika 1:3; Vha-Heberu 6:10.

⁹ Nga zwenezwo, ni nga ita mini u itela uri mbingano yaṋu i ṱhonifhee? Ni fanela u iledza vhuḓifari vhune ha ḓo tshinya mbingano. Zwiṅwe hafhu, ni fanela u dzhia vhukando vhune ha ḓo khwaṱhisa mbofho ya mbingano.

10, 11. (a) Ndi vhuḓifari vhufhio vhune ha ita uri mbingano i sa ṱhonifhee? (b) Ndi mbudziso ifhio ine na fanela u i vhudzisa mufarisi waṋu?

¹⁰ Tshifhingani tsho fhiraho muṅwe mufumakadzi wa Mukriste o amba uri: “Ndi a rabela kha Yehova uri a nṋee maanḓa a u konḓelela.” U konḓelela mini? U ri: “Munna wanga u nṱhavha nga maipfi. Ndi ngoho uri a thi na mavhadzi a vhonalaho, fhedzi u dzulela hawe u mmbudza uri, ‘Ni tou vha muhwalo!’ na ‘Ni buphuthe!’ zwi a mmbaisa vhukuma.” Onoyu mufumakadzi u khou amba maṅwe mafhungo a vhilaedzisaho nga maanḓa—u shumiswa ha maipfi a ṱhavhaho mbinganoni.

¹¹ Zwi ṱungufhadza lungafhani musi vhavhingani vha Vhakriste vha tshi ṱhekhana nga maipfi a vhaisaho, ane a ita uri vha pfisane vhuṱungu vhu sa fholi! Zwi tou vha khagala uri mbingano ine vhafarisi vha ṱhavhana nga maipfi a i ṱhonifhei. Mbingano ya vhoiwe i hani kha enea mafhungo? Iṅwe nḓila ine na nga waṋulusa ngayo ndi nga u vhudzisa mufarisi waṋu nga u ḓiṱukufhadza uri, “Ni ḓipfa hani nga nḓila ine nda amba na inwi ngayo?” Arali mufarisi waṋu a amba uri kanzhi ni shumisa maipfi ane a mu vhaisa maḓipfele, ni fanela u ḓiimisela u shandula nḓila ine na amba nae ngayo.—Vha-Galata 5:15; Vha-Efesa 4:31.

12. Vhurabeli ha muthu vhu nga vha hani ha mahandana phanḓa ha Mudzimu?

¹² Ni dzule ni tshi zwi humbula uri nḓila ine na amba ngayo mbinganoni i kwama vhushaka haṋu na Yehova. Bivhili i ri: “Arali muṅwe a tshi ḓi-ita ané a shumela Mudzimu nga u sa vhofha lulimi lwawe, ngeno a tshi fhura mbilu yawe, u̗ shumela  Mudzimu ha wa u ralo ndi ha fhedzi.” (Yakobo 1:26) Zwine na zwi amba zwi tshimbidzana nga maanḓa na vhurabeli haṋu. Bivhili a i tikedzi mavhonele a uri tshiṅwe na tshiṅwe tshine muthu a tshi ita hayani a si tsha ndeme, tenda a tshi amba uri u shumela Mudzimu. Nga khumbelo ni songo ḓifhura. Enea mafhungo ho ngo tea u dzhielwa fhasi. (1 Petro 3:7) Ni nga vha ni na vhuṅwe vhukoni nahone ni tshi fhisea, fhedzi arali na vhaisa mufarisi waṋu nga khole nga u mu ṱhavha nga maipfi, ni vha ni tshi khou ita uri mbingano ya vhoiwe i sa ṱhonifhee nahone Mudzimu u ḓo dzhia vhurabeli haṋu vhu ha mahandana.

13. Vhavhingani vha nga pfisana hani vhuṱungu?

¹³ Vhavhingani vha fanela u dovha vha ṱhogomela uri vha si pfisane vhuṱungu nga nḓila dzi songo livhaho. Ṱhogomelani tsumbo mbili: Mme a re eṱhe a songo vhingwaho u dzulela u rwela luṱingo munna wa Mukriste tshivhidzoni o vhingaho, a tshi khou ṱoḓa nyeletshedzo nahone vha amba tshifhinga tshilapfu; wahashu wa tshinnani wa Mukriste a songo vhingaho u fhedza tshifhinga tshilapfu vhege iṅwe na iṅwe tsimuni, a tshi khou shuma na wahashu wa tshisadzini o vhingwaho. Wahashu wa tshinnani o vhingaho na wahashu wa tshisadzini o vhingwaho kha dzenedzo tsumbo mbili, vha nga vha vhe na zwiṱuṱuwedzi zwavhuḓi; fhedzi nḓila ine vha ḓifara ngayo i kwama hani vhafarisi vhavho? Muṅwe mufumakadzi we a sedzana na vhuimo ho raloho u ri: “Zwi a mmbaisa vhukuma u vhona munna wanga a tshi fhedza tshifhinga tshinzhi vhukuma na muṅwe wahashu wa tshisadzini tshivhidzoni nahone o ḓowelana nae nga nḓila i si yavhuḓi. Zwi ita uri ndi ḓipfe ndi si tshithu.”

14. (a) Ndi ifhio mbofho ya mbingano ine ya ombedzelwa kha Genesi 2:24? (b) Ndi mbudziso ifhio ine vhavhingani vha fanela u ḓivhudzisa yone?

¹⁴ Zwi a pfala uri onoyo mufumakadzi na vhaṅwe vho sedzanaho na vhuimo vhu fanaho mbinganoni vha pfe vhuṱungu. Vhafarisi vhavho vha nyadza ndaela ya Mudzimu ya mutheo ya mbingano ine ya ri: “Munna a ḓo sia khotsi-awe na mme-awe . . . a ḓo nambatela musadzi wawe.” (Genesi 2:24, maḽeḓeretsendama ndi ashu.) Ndi ngoho uri vhane vha dzhenela mbingano vha kha ḓi fanela u ṱhonifha vhabebi vhavho; naho zwo  ralo, ndi ndugiselelo ya Mudzimu uri vhafarisi vhavho vha ḓe u thoma vhutshiloni havho. Nga hu fanaho, Vhakriste vha a funa vhatendi ngavho nga mbilu yoṱhe; fhedzi vhafarisi vhavho vha ḓa u thoma. Nga zwenezwo, musi Vhakriste vha re mbinganoni vha tshi fhedza tshifhinga tshinzhi vhukuma na vhatendi ngavho kana vha tshi vha ḓowela nga nḓila yo kalulaho, zwihuluhulu vha mbeu yo fhambanaho na yavho, vha ita uri hu vhe  na u hwiḓulana mbinganoni. Naa zwi nga vha zwi zwone zwine zwa khou ita uri ni sa ḽe lu ḓifhaho mbinganoni yaṋu? Ḓivhudziseni uri, ‘Naa zwa vhukuma mufarisi wanga ndi a mu ṋea tshifhinga tsho eḓanaho, ṱhogomelo na u mu funa nga mbilu yanga yoṱhe?’

15. U ya nga Mateo 5:28, ndi ngani Vhakriste vha re mbinganoni vha tshi fanela u iledza u ḓowelana nga nḓila yo kalulaho na muthu wa mbeu yo fhambanaho na yavho?

¹⁵ Zwinwe hafhu, Vhakriste vha re mbinganoni vhane vha ḓowelana nga nḓila yo kalulaho na vhathu vha mbeu yo fhambanaho na yavho, vhane vha si vhe vhafarisi vhavho, vha khou ḓiokela masimbe kha ṱhoho. Zwi ṱungufhadzaho ndi uri vhaṅwe Vhakriste vho mbo ḓi thoma u funana na vhathu vhe vhushaka havho ha thoma nga u ḓowelana nga nḓila yo kalulaho. (Mateo 5:28) U funana ho raloho ha fheleledza ho ita uri vha ḓifare nga nḓila ye ya ita uri mbingano i tou ṋaṋa u sa ṱhonifhea. Ṱhogomelani zwe muapostola Paulo a zwi amba malugana na enea mafhungo.

16. Ndi ndaela ifhio ine Paulo a i ṋea malugana na mbingano?

¹⁶ Musi Paulo a tshi kha ḓi tou bva u ṋea ṱhuṱhuwedzo ine ya ri “mbingano nga i ṱhonifhee,” o dovha a ṋea heyi tsevho: “Malalo a si vhe na tshika; vha vhuḓavhu na vha vhupombwe vha ḓo laṱwa nga Mudzimu.” (Vha-Heberu 13:4) Paulo o shumisa ipfi “malalo” a tshi khou ambela kha zwa vhudzekani. Honoho vhushaka a vhu “na tshika,” kana ho kuna, arali vhu tshi itwa nga vhavhingani fhedzi. Nga zwenezwo, Vhakriste vha thetshelesa maipfi o hevhedzwaho ane a ri: “U takalele musadzi wau wa misi iḽa Ú tshee muswa.”—Mirero 5:18.

17. (a) Ndi ngani Vhakriste vha songo fanela u langiwa nga nḓila ine vhathu vha dzhia ngayo vhuṱonḓolo? (b) Ri nga tevhela hani tsumbo ya Yobo?

¹⁷ Vhane vha ita zwa vhudzekani na muthu we vha si vhingane nae vha nyadza tshoṱhe milayo ya Mudzimu ya matshilele. Ndi ngoho uri vhathu vhanzhi ṋamusi vha dzhia vhuṱonḓolo vhu tshi ṱanganedzea. Naho zwo ralo, Vhakriste a vho ngo fanela  u langiwa nga nḓila ine vhaṅwe vhathu vha dzhia ngayo vhuṱonḓolo. Vha a zwi ḓivha uri mafheleloni vha “vhuḓavhu na vha vhupombwe vha ḓo laṱwa nga Mudzimu” hu si nga vhathu. (Vha-Heberu 10:31; 12:29, maḽeḓeretsendama ndi ashu.) Nga zwenezwo, Vhakriste vha ngoho vha tshila u tendelana na mavhonele a Mudzimu kha enea mafhungo. (Vha-Roma 12:9) Humbulani uri musimulalushaka Yobo o ri: “Ndo vhofha mulanga na maṱo anga.” (Yobo 31:1) Ee, u itela uri Vhakriste vha ngoho vha iledze vhuṱonḓolo, vha langa maṱo avho nahone a vha emuli muthu wa mbeu yo fhambanaho na yavho ane a si vhe mufarisi wavho.—Sedzani Ṱhumetshedzo i re kha siaṱari 219-21.

18. (a) Yehova u dzhia hani vhupombwe? (b) Vhupombwe na u gwadamela midzimu i sili zwi fana hani?

¹⁸ Yehova u dzhia hani vhupombwe? Mulayo wa Mushe u ri thusa u pfesesa nḓila ine Yehova a ḓipfa ngayo kha enea mafhungo. Kha ḽa Isiraele, vhuṱonḓolo na u gwadamela midzimu i sili yo vha i milandu mihulwane ine muthu a haṱulelwa lufu. (Levitiko 20:2, 10) Naa ni a kona u vhona u fana hu re hone vhukati ha zwenezwo zwiito zwivhili? Muisiraele ane a gwadamela tshifanyiso u pfuka mulanga we a u vhofha na Yehova. Nga hu fanaho, Muisiraele ane a ita vhupombwe u pfuka mulanga we a u vhofha na mufarisi wawe. Vhuvhili havho vha vha vho ita tshimbevha. (Ekisodo 19:5, 6; Doiteronomio 5:9; Maleaxi 2:14) Nga zwenezwo, vhuvhili havho vha vha vhe na mulandu phanḓa ha Yehova, Mudzimu a fulufhedzeaho.—Psalme ya 33:4.

19. Ndi mini tshine tsha nga ita uri muthu a ḓiimisele tshoṱhe u iledza vhupombwe nahone ndi ngani?

¹⁹ Ndi ngoho uri Vhakriste a vha nga fhasi ha Mulayo wa Mushe. Naho zwo ralo, u humbula uri kha ḽa Isiraele ḽa kale vhupombwe ho vha vhu tshi dzhiiwa vhu tshivhi tshihulwane, zwi nga ita uri Vhakriste vha ḓiimisele tshoṱhe u vhu iledza. Ndi ngani? Ṱhogomelani heyi tsumbo: Naa ni nga dzhena kerekeni na gwadama, na rabela phanḓa ha tshifanyiso? Ni nga ri, ‘Ndi nga si vhuye nda vuwa ndo zwi ita zwenezwo!’ Fhedzi naa no vha ni tshi nga lingea u zwi ita arali na fulufhedziswa tshelede nnzhi? Ni nga kha ḓi ri, ‘Ḽa ḓa afha ḽi a kovhela, ndi nga si zwi ite!’ Vhukuma, Mukriste wa ngoho u nengwa na u tou humbula  nga ha u fheṱa Yehova nga u gwadamela tshifanyiso. Nga nḓila i fanaho, Vhakriste vha fanela u nengwa muhumbulo wa u fheṱa Yehova, Mudzimu wavho na vhafarisi vhavho nga u ita vhuṱonḓolo—hu sa londwi zwine zwa nga vha sudzulusela uri vha vhu ite. (Psalme ya 51:1, 4; Vha-Kolosa 3:5) A ri vhuyi ra ṱoḓa u ita tshithu tshine tsha ḓo takadza Sathane, fhedzi tshine tsha ḓo nyadzisa Yehova na ndugiselelo khethwa ya mbingano.

20. Ndi mini zwe zwa itea kha dziṅwe mbingano? Fanyisani.

²⁰ Nga nnḓa ha u iledza vhuḓifari vhune ha ita uri mbingano i sa ṱhonifhee, ni nga ita mini u itela u vusulusa nḓila ye na vha ni tshi ṱhonifha ngayo mufarisi waṋu wa mbingano? U itela u fhindula yeneyo mbudziso, kha ri fanyise mbingano na nnḓu. Ri dzhie maipfi ane a ambiwa nga vhuthu, mishumo ine ya sumbedza u humbulelana, na maipfi a sumbedzaho ṱhonifho ane vhafarisi vha mbingano vha sumbedzana one, ri zwi fanyise na zwikhavhisi zwine zwa nakisa nnḓu. Arali ni tshi funana, mbingano ya vhoiwe i ḓo fana na nnḓu yo khavhiswaho zwavhuḓi. Arali ni si tsha funana, zwi fana na musi zwithu zwe na khavhisa ngazwo mbingano ya vhoiwe zwi tshi vho thoma u ngalangala, zwa ita uri mbingano ya vhoiwe i fane na nnḓu i si na zwikhavhisi. Samusi ni tshi funa u thetshelesa ndaela ya Mudzimu ya uri “mbingano nga i ṱhonifhee,” ni ḓo sudzulusea u khwinisa mbingano ya vhoiwe. Hafhu tshithu tsha ndeme na tshi ṱhonifheaho tshi tea u lugiswa na u vusuluswa. Ni nga zwi itisa hani zwenezwo? Ipfi ḽa Mudzimu ḽi ri: “Nnḓu i fhaṱiwa nga vhuṱali; ṱhalukanyo i vha thikho dzayo. Nḓivho i ḓo ḓadza phera dzayo thundu nnzhi ya mutengo na i takadzaho.” (Mirero 24:3, 4) Ṱhogomelani nḓila ine enea maipfi a nga shumiswa ngayo mbinganoni.

21. Vhavhingani vha nga khwaṱhisa hani mbingano dzavho nga zwiṱuku nga zwiṱuku? (Dovhani ni sedze  bogisi ḽi re kha siaṱari 131.)

²¹ ‘Thundu ya mutengo’ yo ḓalaho muṱani u re na dakalo ndi pfaneleo dzi ngaho lufuno lwa vhukuma, u ofha Mudzimu, na lutendo lwo khwaṱhaho. (Mirero 15:16, 17; 1 Petro  1:7) Dzenedzo pfaneleo dzi khwaṱhisa mbingano. Fhedzi naa no ṱhogomela uri ndi mini zwine zwa ita uri thundu ya mutengo i ḓale kha phera dza murero wo bulwaho afho nṱha? Ndi “nḓivho.” Vhukuma, arali nḓivho i bvaho Bivhilini ya shumiswa, i nga shandula mahumbulele a vhavhingani na u vha sudzulusela uri vha dovhe vha funane. (Vha-Roma 12:2; Vha-Filipi 1:9) Nga zwenezwo, musi inwi na mufarisi waṋu ni tshi ḓiṋea tshifhinga tsha u davhidzana na u ṱolisisa mafhungo a re Bivhilini ane a amba nga ha mbingano, sa ane a wanala kha ndimana ya ḓuvha, kana kha thero yo thewaho Bivhilini kha Tshiingamo kana Awake!, zwi fana na musi ni tshi khou khetha tshikhavhisi tsho nakaho tshine tsha nga nakisa nnḓu ya vhoiwe. Musi u funa Yehova zwi tshi ni sudzulusela uri mbinganoni yaṋu ni shumise nyeletshedzo ine na kha ḓi tou bva u i ṱolisisa, zwi fana na musi ni tshi khou khavhisa “phera” dzaṋu. Arali na ita zwenezwo, mbingano ya vhoiwe i ḓo dovha ya vha na dakalo na lufuno lwe na vha ni tshi ḓiphina ngalwo.

22. Vhavhingani vha nga fushea hani arali vha tshi lwela u ita mukovhe wavho u itela u khwaṱhisa mbingano dzavho?

²² Ndi ngoho uri zwi nga dzhia tshifhinga na vhuḓidini vhunzhi u vhuyedzedza tshikhavhisi tshiṅwe na tshiṅwe vhudzuloni hatsho. Naho zwo ralo, arali na lwela u ita mukovhe waṋu ni ḓo fushea vhukuma nga u ḓivha uri no thetshelesa ndaela ya Bivhili ine ya ri: “U hulisana muṅwe a fhire muṅwe.” (Vha-Roma 12:10; Psalme ya 147:11) Zwi fhiraho zwenezwo, vhuḓidini haṋu ha u ṱhonifha mbingano yaṋu vhu ḓo ita uri ni ḓivhulungele lufunoni lwa Mudzimu.