1, 2. Gini sanahe ani nika makiapai tipaha, na tipagine?

YA MO mo ima manga rogatise? Ka si du nga mo ima mangaha, ya mo si naye na ngbarago foro, watadu si naye na kina kpakaraapai foro? Ya mo gaoni bakure na gamo badiarogatise ima tona ka turo ti kuraha? Ya mo mo nahipai ahi ka du rogo rogatise zanga gbia ngbarago rogoho? Ka si ngia wo duhe, mo na gberãrago nga gamo rogatise nga gu nanaaye aye mbata na ngbarago foro wo awere berewe te. Wangia mo Kristano, si ziazia nga mo naida gamo rogatise ye na taarimo fu Yekova, nga gu Mbori mo nakpinyemuko. Si ima rengba ka du nga gipai re nasa ro mo du na bakabangirise gbiati gberãrago. Ka si vura duwo vurũ, ka mo berẽnga ha tigamo nga maabangirise berewe tipa roni ya te te.

² Badungu aKristano duho areme ni arogotise nga aguyo gayo rogatise aima kpasira mbata, ka ngbarago adunga berewe rogoho ya. Ono tie, i amangi ome ki mbakadihe, ki tona kaa gbia ngbarago berewe. Mo ima rengba a ka mbakada gamo rogatise berewe. Wai rengbe mo ka mangaha?

3, 4. Tipagine rengbe arogotise ka mbeda ti ni dagbatiyo ka i mangi ome ka mbeda koyo du Mbori ni? Mo funga kpiapai tipa gipai re.

³ Ka oni mangi ome na gamo badiarogatise ka mbeda koyo du Mbori ni, si nika mbedisa roni dagba tironi. Wai rengbehe ka manga? Mo makianga gi kpiapai re: Mo berẽnga pa gangara nga gu du ni kikiihe ti mburuhe ki umba kuari. Kumba ru pavuruhe kubani na dee ki ru ti gu kura pavuruhe  du kubani. I ki tona kaa dakpa. Ho du yo ni kindi ti mburuhe, bakere dagbarago du bangbandayo. Ono ho i atona ni kaa dagba kuriihe yo, gu dagbarago re natona kaa guro. Ya mo mo bingo gu wene wirikapai rengbe mo ka gbiaha rogo gi kpiapai re?

⁴ Gu nyanyakii asadatise mo amangaha tipa kaa iriso Yekova wenengai, i rengbe ka ringbisaha kuti dakpa gangara. Mo namanga nyanyakii asadatise awere kaa iriso Yekova bambiko mo ima kpinyemuko. Ono tie, ka si du nga bakere dagbarago du bangbanda ro na gamo badiarogatise, gure nga oni nadakpa gangara ti apavuruhe ni bakiakia. Ono ginipai rengbe ka manga ka oni andu kindi kumbatayo kaa dakpa ha? Kina rengo du nga bakere dagbarago du bangbanda roni ti tonatonaha. Ono, a wa oni kaa manga ome kaa dakpa, kaa mbeda  koyo du Mbori ni, kinawo a oni nikaa mbeda dagba tironi. Nirengo, mbeda koyo du Mbori ni nga guhe rengbe ka sa roni oni mbedi dagba tironi. Ono boro wai du nzunzu rengbe oni ka manga gipai re?

5. (a) Gini gene sa rengbe boro ngbaha ka mbeda koyo du Yekova ni gbiati gani badiarogatise? (b) Gini bipai du Yekova na ni tipa rogatise?

⁵ Gu bangua gene sa rengbe oni ka mbeda dagba tironi ngbaha nga ka mangapai kuti agu arugute du rogo Ziazia Kekeapai nibipa rogatise. (Atambuahe 25:4; Yesaya 48:17, 18) Oni makianga rugute sa gu mokedi nangia Pauro agumbaha. Ko aya: “Rogatise du ni irisiirisi pai dagba roni dunduko.” (AEbere 13:4) Rogo gipai re yo nga gine? Gu fugo Giriki i asaha nga “irisiirisi pai,” si naru kuba guhe du na nyanyakipaha gbe. Na kina boro gu bangisa bipai re du Yekova na ni tipa rogatise, ko nabihe na nyanyaki paha gbe.

6. Ginipai gu rugute Pauro afuhe tipa rogatise ayugoho, na tipagine duhe ti ni ni nyanyakipa pai ani bandaha wo berãrani yo?

⁶ Wangia oni ga Yekova amoyambu, mo na gamo badiarogatise ima rugatironi na gupai nga rogatise nga nyanyaki pa he, kidu ni ziaziaha. Kina boro Yekova nitiko naenge gu mbakadapai re. (Mo gedi Matayo 19:​4-6.) Ono tie, ka si du nga awere oni nagbia tironi na kpakaraapai rogo gaoni rogatise, anga pa ino oni gupai gbua nga rogatise nga irisiirisi pai rengbe ka fõ ngbaduroni yo tipa oni naayugo irisa gbiati nyemuse rogo gaoni rogatise yo te. Ginipai tie rengbe ka fõ ngbaduroni yo? Oni wisigingo agu afugo sirisiri Pauro agumbaha nibipa yugo irisa. Ko ayanga we, ‘rogatise ni irisiirisi pai’ te; kuba gure, ko aya, ‘rogatise du ni irisiirisi pai.’ Anga kungbopai du gbua Pauro aagumbaha te; rugute du ko aafuhe. * Pa banda oni gupai ku berãroni yo nga rugute du ko aafuhe  rengbe ka fõ ngbaduroni yo tipa oni mangi ome ka mbakada gaoni rogatise. Tipagine duhe ti ni wo?

7. (a) Gini arugute nga ga Ziazia Kekeapai ani naamangapai kuti ni, na tipagine? (b) Gini wene sangbanapai naye mbiko giasangba?

⁷ Mo dinga regbo tooni ka berãnga kuriipa wai mo abi kura arugute nga ga Ziazia Kekeapai na nyanyakipa ha, wa ngbatunga gu du tipa sa aboro ni abawiriki watadu gu du tipa nduge tipa adunguratise. (Matayo 28:19; AEbere 10:24, 25) Kina rengo du nga si ima kpakara ti kura aregbo ka manga agu apai re. Si rengbe ka du nga agu aboro ani atungusapai fuyo aidanga na ni te, watadu gaani sunge nabatasa omerani ti aregbo dunduko, ki sa gupai nga ani nasota asota kaa ndu tipa agu adunguratise nga ga aKristano. Ono na agi apai re dunduko, oni natungusapai kindi na kini ndu kindi tipa agu adunguratise nga ga aKristano. Boro ho rengbe ka rugusa roni te. Zavura Satana ka ko rugusinga roni te! Tipagine? Bambiko gu dudunguro nyemuse du oni na ni tipa Yekova du nafõ ngbaduroni yo tipa oni naagiasangba ko. (1 Yoane 5:3) Gini wene sangbanapai du ti gipai re? Tungusa wene pangbanga gbiati nduge tipa agu adunguratise nga ga aKristano nafu zereda ku berãroni yo gbiati ngbarago bambiko oni ima ino gupai nga oni namanga gupai Mbori akpinyemuhe. Na gipai re kini nyakasi roni oni nindu kina kumbatayo. (Nemaya 8:10) Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gipai re?

8, 9. (a) Ginihe rengbe ka fõ ngbadurani yo tipa gaani rogatise du ni iriirihe, na tipagine? (b) Gini apai ue ani nika sakapai awere tipaha?

⁸ Kina wai gu nyemuse du mo na ni tipa Yekova afõ ngbaduro yo mo naamangapai kuti gu rugute nga ga tungusapai gbiati nduge tipa agu adunguratise nga ga aKristano, kinawo a rengbe gu nyemuse du mo na ni tipa Yekova ka sa ro mo mangipai kuti gu rugute du rogo Ziazia Kekeapai nga gu naya gamo “rogatise du ni irisiirisi pai,” ka si vura duadu vurũ nga si ima kpakara ka mangaha wo. (AEbere 13:4; Atambuahe 18:29; Batungusipai 5:4) Kurigure, kina wai Yekova afu maku kurii gu ome oni amangaha tipa kaa tungusapai kini ndu tipa  agu adunguratise nga ga aKristano, kinawo a ko nika fu maku kurii gu ome oni amangaha tipa ka mbakada gaoni rogatise.​—1 ATesaroniko 1:3; AEbere 6:10.

⁹ Waigu tie rengbe oni ka sa gaoni rogatise si du ni iriirihe? Si naida oni ne manga agu apai rengbe ka gbirisa gaoni rogatise. Kurigure, si naida oni mangi agu apai rengbe ka nyakasa gaoni rogatise.

10, 11. (a) Gini mangapai nasa rogatise ka si dunga ni iriirihe ya? (b) Gini sanahe si aida boro sana gani badiarogatise na ni?

¹⁰ Kura diakumba sa ni Kristano agumba gupai nga: “Wo mi naakpara fu Yekova tipa ko undo re mi hipai.” Ka hi ginipai? Ri agumba gupai nga: “Kumbami nanorẽ na afugoko ti aregbo dunduko. Sirõ tigu ti kpotore te, ono agu afugoko ko agumbaha tipa re dedede wa gu nga ‘Mo nga bakere tindiro kuti rire!’ na ‘Kungbohe gbua nga mo!’ naigirãsi re ni kerehe.” Gupai gi diakumba re afura tipaha re nga nyanyakipa pai. Nga gupai nga ga gumba gbegberẽ afugo fu badiarogatise.

¹¹ Si ni kere gbegberẽpai gbe ho agu arogotise nga aKristano agumba gbegberẽ afugo ni dagbatiyo, nga gu naye na agu aimisiri nga gu agumbanga ka hu ya! Si ziazia nga gu rogatise du gbegberẽ afugo rogoho, si ni iriirihe te. Gaoni rogatise wai rogo gi bangiriba re? Gene sa rengbe boro ka ino wai du gayo rogatise rogo gi bangiriba re nga ka sana gani badiarogatise nga, “Fugore nidu wai?” Ka gamo badiarogatise gumba gupai nga afugo ro naimisa ni ti aregbo dunduko, si naida mo mangi ome ka manga ariapai rogo fugoro yo.​—AGaratio 5:15; mo gedi AEfeso 4:31.

12. Ginipai rengbe ka sa ga boro irisombori ka si dunga na sunge ti ni bangiri Mbori ya?

¹² Si naida oni banda gupai ku berãroni yo nga gu gene oni amangasunge na mirãroni ngbaha gu duadu na maapai kurii gaoni pagume na Yekova. Ziazia Kekeapai naya: “Ka boro yá  dagba roni tigani wẽ, boro idapambori nga ni, ono ni aruga nga mirãni te ni ki ingisi ngbaduni, ga gi boro idapambori re, si ki du gbua.” (Yakoba 1:26) Agu afugo nakura ngbaro yo, si nandu wa sa na gamo irisombori. Ziazia Kekeapai asongodanga gu bipai du aboro na ni nga agu apai namanga kporo yo, nyakingo paha anyaka gbe te ka si du nga boro nairiso Mbori airiso. Ka oni nangingo tironi na gu bipai re ya. Nibipa gaani irisombori, gupai namanga kporo yo gu duadu na nyanyakipaha. (Mo gedi 1 Petero 3:7.) Si rengbe ka du nga mo zaaza na ki du na rengba ka manga badungu wene apai, ono ka si du nga mo ni gu boro naimisa gamo badiarogatise rogo afugo yo, mo nasa rogatise ka si du nga ni iriirihe ya na gamo irisombori bangiri Mbori na sunge ti ni te.

13. Wai rengbe boro ka imisa gani badiarogatise zanga inoho?

¹³ Si naida arogotise du a na rubangirise i andu kaa imisa gayo abadiarogatise zanga inoho. Oni makianga akpiapai ue: Nagude ni Kristano adunga kumba beri ya nayamba Kristano ni kumba du na dee kina beko ti aregbo dunduko tipa arugute, ho ri ayambahe ni, i nafura ni gbangaha; wirina ni kumba adunga na dee beko ya nakura akura a kindi gene tungusapai yo na gu wirina nga diakumba. Si ima rengba ka du nga agu awirina du rogo agi akpiapai re na gbegberẽ berã riyo yo te; ono wa vura duhe wo, gini maapai du gayo mangapai na ni kurii gayo abadiarogatise? Wirina sa ni diakumba naadu rogo gu bangiriba re aya: “Ho mi abi gupai ni nga kumbami nadia bakere regbo na kini degetuko fu kura awirina nga adee rogo dungurati ni bakerehe gbe, si naimisa re aimisa. Si nasa re mi naabi tire nga nyakingo pare te.”

14. (a) Ginipai si aida arogotise mangihe gumbayo paha rogo Bambata Pai 2:24? (b) Gini sanahe si aida ani sana tirani na ni?

¹⁴ Kina rengo du nga gipai re ima rengba ka imisa agu abadiarogatise ngbatunga gipai re amanga yo. Gayo badiarogatise nabasa gu rugute du rogo Ziazia Kekeapai naya: ‘Si du boro nihe bani ti ni na nani, ki ka kuti diani, i ki du wa boro sa.’ (Bambata Pai 2:24) Kina rengo du nga arogotise naberãpa  avunguyo aberã kindi; ono ga Mbori mbakadapai nga i peresipa gayo badiarogatise mbatayo fu aboro dunduko. Wakina gure a, aKristano ima kpinyemu awirinayo; ono gayo sunge nga ka peresapa gayo abadiarogatise mbatayo. Sidu, ho agu aKristano nga arogotise adia bakere regbo ni susi gu si aidaha na agu akurayo aidipase angianga gayo abadia rogotise ya, i namaa gayo rogatise ngbapai. Ya mo gipai re rengbe ka ye na  kpakaraapai ku rogo rogatise? Mo sananga tiro nga, ‘Ya mo mi nadia regbo na gimi badiarogatise wo gu si aidaha, kini dege ture funi, na kini yugu nyemuse funi?’

15. Ringbisihe kuti Matayo 5:28, tipagine si aidanga gu Kristano nga rogotise naadia bakere regbo ti ni susi gu si aidaha na gu boro angianga gani badiarogatise ya?

¹⁵ Kurigure, agu arogotise nga aKristano nadia bakere regbo na agu aboro angianga gayo abadiarogatise ya, i namaa tiyo ngba kerepai. Si ni pa gberãrago ka bi gupai nga kura arogotise kinaho ni aKristano naima sonosa nyemu kodaba na agu aboro angianga gayo abadiarogatise ya tifuo gupai nga kaa dia bakere regbo na yo. (Matayo 5:28) Gipai re ki sa gupai nga i mangi gupai nagbarasapa rogatise. Oni makianga gupai Pauro agumbaha tipa gu ngbatunga mangapai re.

16. Gini rugute Pauro afuhe nibipa rogatise?

¹⁶ Nibasa fuo Pauro fu gu rugute nga “rogatise du ni irisiirisi pai,” ko agbia gu kura zahe kutini nga: “Barame ka si du nga na birikobiriko pai ti ni ya, bambiko airameteka na airabari Mbori asapa ngbanga yo asapa.” (AEbere 13:4) Gu fugo Pauro amangisunge herẽ na ni nga “barame,” si naru kuba kodaba. Ngbatunga gu kodaba re nadu zanga “birikobiriko pai,” watadu ni gigirihe, ka si du sa kina dagba agu aboro nga arogotise. Sidu tie, si naida aKristano banda gu rugute naya: “Mo ningí tipa de parangaro.”​—Asanza 5:18.

17. (a) Tipagine si aidanga aKristano mbu gu bipai nga ga zegino tipa bäri si aria gayo bipai ti ni ya? (b) Wai rengbe ani ka wirika gu kpiapai nga ga Eyobo?

¹⁷ Agu aboro nakodaba na agu aboro angianga gayo abadiarogatise ya, i nayugo bakere zanga irisa tipa ga Yekova arugute. Rengo du nga gi regbo ani araka ti ni re, aboro nabi bäri ni guhe agberãnga ya. Ono tie, ka kura aboro vura kaa berã kina ginipai tipa bäri vurũ, si aidanga ani mbu gayo bipai si aria gu bipai du ani na ni tipaha te. Ani ima ino gupai nga ti yangara  aregbo, anga aboro nika sarangbanga rani te, ono “airameteka na airabari Mbori asapa ngbanga yo asapa.” (AEbere 10:31; 12:29) Sidu, si naida aKristano ká kina kuti ga Yekova bipai. (Mo gedi ARomo 12:9.) Oni tingidi gupai Eyobo agumbaha ki ya: “Mi azunga he na bangire.” (Eyobo 31:1) Ndikidi aKristano nabanda bangiriyo na i angananga agu aboro angianga gayo abadiarogatise ya na gbegberẽ berãpai riyo yo te, bambiko i naida ka ne agu apai dunduko rengbe ka ndu na boro sa bäri.​—Mo bi gu Kura Apai, du ti kpewaraga 219-​221.

18. (a) Gini bipai du Yekova na ni tipa bäri? (b) Gini kodikodipai du dagba bäri gbiati irisokpiahe?

¹⁸ Gini bipai du Yekova na ni tipa bäri? Ga Moize aNdiko naundo rani ani rugutirani na ga Yekova bipai tipaha. Ti regbo aYisaraere, bäri gbiati irisokpiahe adu dagba agu akuondiko yo i anaasarangbanga tipaha sa kina kpio. (Pa Amotumo 20:2, 10) Ya mo mo nabi gu kodikodipai du dagba agi apai ue re? Gu Yisaraere nanaairiso kpiahe anaakuo gani mozunga na Yekova. Wakina gure a, gu Yisaraere naani mangi bäri, ni anikuo gani mozunga na gani badiarogatise. I ue dunduko namangi gbegberẽpai. (Gate 19:5, 6; Pa Fu Rugute ni Ue he 5:9; mo gedi Maraki 2:14.) I ue dunduko nangia gbegberẽ aboro bangiri Yekova, nga ruru Mbori.​—Atambuahe 33:4.

19. Ginipai rengbe ka nyakasa gaani diaberã tipa ka zanga manga bäri, na tipagine?

¹⁹ Kina rengo du nga aKristano areme tii ga Moize aNdiko te. Ono tie, ho Kristano aberã ni kuriipa wai i anaabi gu boro naani mangi bäri ti regbo aYisaraere, si ima rengba ka sa ni ka ni mangingo ngbatungapai wa gure ya. Tipagine? Oni berẽnga kurii gi ringbisapai re: Ya mo mo rengbe ka rimo awere ku rogo kanisa, ki kuku sande, na ki mangi kparakpee barabangiri kpiahe? Mo rengbe ka ya, ‘Ka mi mangingo pai wo te!’ Ono ya mo mo rengbe ka mangaha wo ka boro fu bakere marã foro? Mo rengbe ka karagapai nga, ‘Ka mi berẽnga kandara berẽberẽ he te!’ Nirengo, ndikidi Kristano arengbanga  ka berã kandara berẽberẽ pa samungu kuti Yekova ki tona iriso kpiahe te. Wakina gure teketeke, si aidanga Kristano bere kandara berẽberẽ pa samungu kuti Yekova watadu gani badiarogatise ni manga ni bäri te, ka i vura fu kina gine afu funi vurũ. (Atambuahe 51:1, 4; AKorosaio 3:5) Si aidanga ani mangi gupai nika ba ngbarago ti Satana ono ki ye na bakere gberãrago fu Yekova na ki gbirisipa gu mbakadapai nga ga rogatise te.

20. Ginipai namanga rogo gu kura arogatise? Mo funga kpiapai tipa gipai re.

²⁰ Kodihe kuti ne manga agu apai rengbe ka gbarasapa rogatise, gini kurapai berewe rengbe oni ka mangaha tipa ka karaga irisa gbiati nyemuse berewe ku rogo gaoni rogatise? Tipa ka karagapai kuti gu sanahe re, ani ringbisinga rogatise kuti bambu. Fuo gure, ani ki ringbisinga gu wene afugo, wene mangaapai, gbiati gu kura apai arogotise ninaamanga ha dagbatiyo kuti gu wene ahe boro aye na ni kutii gani bambu tipa si mbakadi bibihe. Ka si du nga mo mbembedi na gamo badiarogatise, gamo rogatise wakina gu bambu du bawene ahe rogoho nga gu nambakada bibihe. Ka si du nga nyemuse rogo gaoni rogatise te, si nadu wakina gu kungbo vuru bambu yo adunga ahe rogoho ya. Wa duhe nga mo naida ka mangapai kuti gu ga Mbori rugute naya “rogatise du ni irisiirisi pai,” si nika sa ro tipa mo mangi ome tipa ka mbakada gamo rogatise. Guhe du ni iriirihe kidu ni bawenehe, si aidanga boro ba paha aba gbua zanga ngerafuoho na kini mbakadihe te. Wai rengbe mo ka manga gipai re? Fugo Mbori naya: “Boro nidua bambu be tatamana, ni ki nyakasi he be rugatinapai; be inahe ni nihisi avuru bambu yo ti ni, na kikiipa wene ahe dunduko ngba angba nga ga aũkumuko.” (Asanza 24:3, 4) Oni bingo wai rengbe oni ka mangapai kuti agi afugo re rogo rogatise.

21. Wai rengbe ani ka nyakasa gaani rogatise yee? (Mo bi gu  sanduki a du ti kpewaraga 131.)

 ²¹ Ndikidi nyemuse, gunde ti Mbori, gbiati nyanyaki idapase du dagba gu wene ahe gbiati aũkumuko du vuru gu bambu furayo tipaha re. (Asanza 15:16, 17; 1 Petero 1:7) Agi ahe re nasa rogatise si du ni nyanyakihe. Ono ya mo oni bi wai i nahiisi gu bambu du gumba yo paha rogo gu veresi re? “Be inahe.” Ka boro mangipai kuti gu inohe nga ga Ziazia Kekeapai, si ima rengba ka aria gani bipai tipa rogatise na ki undo ni ni zingisi gayo nyemuse berewe dagbatiyo. (ARomo 12:2; AFiripoio 1:9) Sidu, ho arogotise asungo ni sande wa sa kaa wisigo Ziazia Kekeapai, agu averesi du tipa aˈuru ni basasa, gbiati Ngbaõbambu Sinziri, si sa wa ka i ya i nawisigo gu wene ahe nga gu rengbe yo ka maaha ti gayo bambu si mbakadi bibihe. Ho nyemuse tipa Yekova asa roni ni oni mangipai kuti gupai oni nawisigihe re, gure wa ka i ya oni naye na gu wene ahe re kutii bambu yo. Ni sangbana gipai re, gu wene raka oni anaarakaha mbata rogo gaoni rogatise yo nika yego kubaha.

22. Gini ngbarago rengbe ani ka gbiaha ka ani mangi ome ka nyakasa gaani rogatise?

²² Kina rengo du nga si ima rengba ka dia gbanga regbo tipa ka karaga rogatise kubaha. Ono ka mo mangi ome tipa ka mangaha, mo nika du na ngbarago bambiko mo nika mangapai kuti gu rugute du rogo Ziazia Kekeapai naya: “Tipa irisa, oni mói kina akuaroni mbata yo.” (ARomo 12:10; Atambuahe 147:11) Gu nyakipaha berewe gbe nga, gu ome mo amangaha tipa ka banda gamo rogatise ni iriirihe nika banda ro rogo ga Mbori nyemuse yo.