1-3. a) Mbaʼe rregálopa omeʼẽ ñandéve Jehová, ha mbaʼéichapa ikatu ojeporu vai? b) Jaipotáramo Ñandejára ñanderayhu, mbaʼéichapa jaiporuvaʼerã ñane ñeʼẽ?

ÑAMOĨ chupe jarregalaha peteĩ ñane amígope ikocherã. Haʼe katu ndoiporuporãi, omaneha vai ha ojapóma voi peteĩ aksidénte. Mbaʼéichapa ñañeñandúne? Katuete ñandepochýta.

² “Opa mbaʼe porã ha hekopegua” ningo ou Jehovágui ha haʼe omeʼẽ ñandéve peteĩ rregálo iporãitereíva (Santiago 1:17). Omeʼẽ ñandéve peteĩ mbaʼe mymbakuéra ikatuʼỹva ojapo. Ha mbaʼépa upéva? Ikatu ñañeʼẽ ñapensáva ha ñañandúvare. Péro pe kóche ikatuháicha ojeporu vai, upéicha avei ko rregálo ikatu ojeporu vai. Oĩ heta hénte oñeʼẽ vaíva hapicháre ha péicha ojapo ivaíva hesekuéra. Oiménepa Jehová ombyasyete upéva!

³ Ñandejára akóinte ñanderayhu hag̃ua jaiporuvaʼerã ko rregálo haʼe oipotaháicha. Upearã jajapovaʼerã la Biblia heʼíva: ‘Anive pene ñeʼẽ tieʼỹ. Peiporu guei ñeʼẽ iporãva omombaretéva umi oikotevẽvape, ha oipytyvõva opa ohendúvape’ (Efesios 4:29). Upévare koʼág̃a jahechamíta mbaʼeichagua ñeʼẽpa naiporãi ha mbaʼéichapa ikatu ñamokyreʼỹ  ñande rapichakuérape jaʼéva rupive. Péro jahechami raẽta mbaʼérepa iñimportantete jajoko ñande juru.

4, 5. Mbaʼépa heʼi la Biblia ikatuha jajapo ñane ñeʼẽ rupive?

⁴ Ñane ñeʼẽ ningo tuicha ipuʼaka, upévare ñañatendevaʼerã jaʼévare. Proverbios 15:4 (ÑÑB) heʼi: ‘Ipyʼaguapýva ñeʼẽ ningo ojogua yvyra rogue oporomoingovévape, ha upe itieʼỹ ha iñañáva katu omyangekói hapicha pyʼapýpe’. Umi ipyʼaguapýva oñeʼẽvo haʼete voi ñanemongueráva, ipiroʼy asy ningo ysapýicha. Umi iñañáva oñeʼẽrõ katu ñandejopi rasy. Jahechaháicha ñane ñeʼẽ rupive ikatu jaikutu rasy ñande rapichápe térã ñamokyreʼỹ chupe (Proverbios 18:21).

⁵ Proverbios 12:18 ohechauka avei mbaʼépa ikatu jajapo ñane ñeʼẽ rupive. Upépe heʼi: “Oñeʼẽmba reíva oporokutu kysepeguáicha”. Umi oñeʼẽ reíva oikutu rasy hapichakuérape ha péicha oiko vai iñamigokuérandi. Koʼãichagua ñeʼẽ haʼete voi peteĩ kyse oikéva ñane korasõ mbytére. Péro heʼiháicha ko téysto, ikatu avei jajapo iporãva ñane ñeʼẽ rupive: “Iñarandúva oporomonguera pohãmeguáicha”. Umi oñehaʼãva oiko Ñandejára oipotaháicha oñatende porã heʼívare.  Iñeʼẽ rupive oñehaʼã ombopyʼaguapy umi oñeñandu vaívape ha oiko porã hapichakuérandi. Katuete enterove jahecháma mbaʼéichapa ñane ñeʼẽ ikatu oporomokyreʼỹ (Proverbios 16:24). Ñane ñeʼẽ ningo tuicha ipuʼaka; upévare ñañehaʼãkena ñamokyreʼỹ ñande rapichápe, ha ani ñamokangy chupe.

6. Mbaʼérepa hasyete ñandéve jajoko ñande juru?

⁶ Péro ñañehaʼãramo jepe, heta vése ñasẽ vai. Ñaneimperfékto rupi ijetuʼu jajoko hag̃ua ñande juru, ha upévare ñañatendevaʼerã jaʼévare. Ñane ñeʼẽ ningo osẽ ñane korasõgui, ha heʼiháicha la Biblia ‘ñanemitã guive jaheka ivaívante voi’ (Génesis 8:21; Lucas 6:45; Santiago 3:2-4). Ndaikatúiramo jepe jaʼe iporãva meme, ikatu jajoko ñande juru. Péro upearã heta ñañehaʼãvaʼerã jaytaramoguáicha ysyry kóntrape.

7, 8. Mbaʼérepa tekotevẽ ñanemanduʼa Jehová ohenduha umi mbaʼe jaʼéva?

⁷ Ñañatendevaʼerã avei jaʼévare jaikuaágui Jehová ñanerenduha. Umi mbaʼe jaʼévare ikatu jaiko porã térã jaiko vai ñande rapichakuérandi ha avei ikatu ñambovyʼa térã ñambopochy Jehovápe. Péva ohechauka Santiago 1:26, (ÑÑB): ‘Oimérõ peteĩ heʼíva ijehe ojerovia porãha Ñandejárare ha ndojokói ijuru, oñembotavy ijupe voi ha ijerovia ndovaléi mbaʼeverã’. * Ojeʼe haguéicha pe ótro kapítulope, ñane ñeʼẽre jahechauka ñandépa kristiáno tee hína. Ndajajokóiramo ñande juru ha jaiko japoi irokuetégui, ndovalemoʼãi mbaʼeverã jajapóva Jehovápe g̃uarã. Upévare tekotevẽ jajepyʼamongeta porã ko mbaʼére (Santiago 3:8-10).

 ⁸ Jahecháma mbaʼérepa tekotevẽ jajoko ñande juru. Koʼág̃a jahechamíta mbaʼe rehépa naiporãi ñañeʼẽ ha mbaʼéichapa ikatu ñamokyreʼỹ ñande rapichápe.

9, 10. a) Mbaʼeichagua ñeʼẽpa ñahendu opárupi? b) Mbaʼérepa naiporãi ñande juru tieʼỹ? (Ehechami pe nóta.)

⁹ Tieʼỹ. Koʼág̃a rupi ñahendu opárupi ijuru guasu ha itieʼỹva. Heta hénte oiporu koʼãichagua ñeʼẽ oñepenave hag̃ua hesekuéra térã ndoikuaáigui rei mbaʼépa heʼíta. Télepe ha teátrope katu oñemombeʼu chíste tieʼỹ oñembopuka hag̃ua umi héntepe. Péro naheʼẽiete ningo hikuái! Ojapo 2.000 áño rupi apóstol Pablo omondo hague peteĩ kárta umi kristiáno Colosasguápe ha heʼi chupekuéra ohejaite hag̃ua “ñeʼẽ tieʼỹ” (Colosenses 3:8). Umi ermáno Efesoyguápe ohai avei: ‘Ani peñeʼẽnte jepe mbaʼe tieʼỹ rehe’ (Efesios 5:3, 4).

¹⁰ Ñandejára jahayhuetévape ombopochy umi ijuru tieʼỹva. Upévare ñande mbaʼeveichavérõ ndajaiporuséi koʼãichagua ñeʼẽ. Umíva oĩ umi “mbaʼe kyʼa” apytépe apóstol Pablo heʼivaʼekue ivaiha (Gálatas 5:19-21). Jahecha ko mbaʼe ndahaʼeiha vyrorei. Oĩramo peteĩ ermáno oikóva ijuru guasu, itieʼỹ, térã oñemboagrasiadose guaʼu ha opoi rei rei koʼãichagua ñeʼẽ, mbaʼépa oikóta hese? Ñepyrũrã umi ansiáno oñemoñeʼẽta chupe. Péro nokambiaséiramo oñemosẽta kongregasióngui. *

11, 12. a) Mbaʼéicha javépa ivai ñañeʼẽ ñande rapicháre? b) Mbaʼérepa naiporãi jataky ñande rapicháre?

 ¹¹ Chisme ha calumnia. Ndaivaíri katuete ñañeʼẽ ñande rapicháre, ñamombeʼúma guive umi mbaʼe iporãva ha ñanemokyreʼỹva. Ikatu ñamombeʼu oĩha ojevautisa ramóva térã oikotevẽva ñamokyreʼỹʼimi. Umi kristiáno yma guare ojepyʼapymivaʼekue iñermanokuérare ha oñeʼẽ porã hesekuéra (Efesios 6:21, 22; Colosenses 4:8, 9). Péro naiporãi ñandejapu térã ñamombeʼu umi mbaʼe ñande rapicha ndoipotamoʼãiva ojekuaa. Jajapóramo upéva, upéi ikatu ñag̃uahẽ peteĩ mbaʼe ivaivévape: ñakalumnia ñande rapichápe. Peteĩ diksionário heʼi ko ñeʼẽre: “Upéva heʼise ñañeʼẽ vaiha ñande rapicháre jajapo hag̃ua hese ivaíva térã ñamoĩ vai hag̃ua chupe”. Péicha ojapovaʼekue umi fariséo Jesús rehe ani hag̃ua umi hénte ojerovia hese (Mateo 9:32-34; 12:22-24). Upéicharõ umi oikóva otaky hapicháre omoinge provléma ermanokuéra apytépe (Proverbios 26:20).

¹² Mbaʼépa opensa Jehová umi ojapóvare ko mbaʼe ha omoingo vaíva hapichápe? Chupe ndogustaiete upéva. Jehová ndochaʼéi umi “oporomoingo vaíva” rehe (Proverbios 6:16-19). Ñanemanduʼákena griégo ñeʼẽme diábolos heʼiseha peteĩ “otakýva hapicháre” ha upéicha oñehenói avei Satanáspe. Haʼe hína pe otakýva Jehováre (Apocalipsis [Revelación] 12:9, 10). Ha ñande ningo mbaʼeveichavérõ ndajaipotái oiko ñandehegui peteĩ “diablo” (térã otakýva hapicháre). Kongregasiónpe noĩrivaʼerã omyasãiva ñeʼẽ vai hapicháre, ‘oñorairõ ha ojoavýva’ (Gálatas 5:19-21, BNP). Upéicharõ ñañeʼẽ mboyve ñande rapicháre ñañeporanduvaʼerã: “Añetépa ko haʼétava? Ahechaukátapa  chepyʼaporãha amombeʼúramo? Tekotevẽpa umi ótro oikuaa ko mbaʼe?” (1 Tesalonicenses 4:11).

13, 14. a) Mbaʼéichapa oñeñandúta ñande rapichakuéra ñane ñeʼẽ pohýiramo chupekuéra? b) Mbaʼépa oikóta umi oñembohorývare hapicháre térã oapoʼíva chupe?

¹³ Japorojaʼo vaipa. Jahecha haguéicha ñane ñeʼẽ ikatu oikutu rasy ñande rapichápe. Ñaneimperfékto rupi jaʼe jepi heta mbaʼe ñambyasýva upe rire. Péro la Biblia ohechauka porã mbaʼeichagua ñeʼẽpa ndojeporuivaʼerã kongregasiónpe térã ogapýpe. Pablo heʼi kristianokuérape: “Anive pendepyʼaro, pendepochy vai térã pendepochy rei. Ani pesapukái ojupe térã pene ñeʼẽ guasu ojupe” (Efesios 4:31). Oĩ Biblia omoĩva “ñeʼẽ guasu” rangue, ‘japorojaʼo’ térã ‘ñane ñeʼẽ pohýi’. Jaikóramo jaʼapoʼi ñande rapichápe, ñane ñeʼẽ arhél ha ñamona yvýre, jahechauka ndajarrespetaiha chupe ha oñandúta ndovaleiha mbaʼeverã. Umi mitã pór ehémplo ogueroviave ojeʼéva chupekuéra ha upévare oguapyve hesekuéra umi mbaʼe ohendúva (Colosenses 3:21).

¹⁴ La Biblia heʼi ivaietereiha ñane ñeʼẽ pohýi ñande rapichápe ha umi ojapóva upéva osẽ vaitaha katuete. Mbaʼépa oikóta umi oñembohorývare hapicháre térã oapoʼíva chupe? Primero oñepytyvõta chupekuéra okambia hag̃ua. Nokambiáiramo oñemosẽta kongregasióngui. Ha ivaiveha katu, ndaikatumoʼãi oiko opa ára g̃uarã Ñandejára goviérno poguýpe (1 Corintios 5:11-13; 6:9, 10). Hesakã porã ñandéve jaipotáramo Ñandejára ñanderayhu ndaikatuiha ñane ñeʼẽ tieʼỹ, ñandejapu, ñane ñeʼẽ pohýi térã jaʼe oimeraẽ mbaʼe ojapo vaítava ñande rapicháre.

15. Mbaʼépa jaʼevaʼerã ñamokyreʼỹ hag̃ua ñande rapichápe?

¹⁵ Mbaʼéichapa Jehová oipota jaiporu ñane ñeʼẽ? Ñanemanduʼákena la Biblia heʼiha ñane ñeʼẽ ‘omombaretevaʼerãha ñande rapichápe’ (Efesios 4:29). Jehová oipota ñaporomokyreʼỹ ha ñaporomombarete, ha upearã ñapensa porã vaʼerã ñañeʼẽ mboyve. Péro la Bíbliape noĩri peteĩ lísta heʼíva mbaʼépa ikatu jaʼe térã mbaʼépa ndaikatúi (Tito 2:8). Ñamokyreʼỹ hag̃ua ñande rapichápe jaʼevaʼerã umi mbaʼe iporãva, añetéva ha ohechaukáva ñandepyʼaporãha. Ñanemanduʼákena koʼã mbohapy mbaʼére ha jahechami umi ehémplo ohechaukáva mbaʼéichapa ñañeʼẽvaʼerã (ehechami rrekuádro “ Omokyreʼỹpa che rapichápe umi mbaʼe haʼéva?”).

16, 17. a) Mbaʼérepa iporã jaguerohory ñande rapichakuérape? b) Mbaʼéichapa ikatu jaguerohory ermanokuérape kongregasiónpe ha ñande rogayguápe?

¹⁶ Japoroguerohory ñande pyʼaite guive. Jehová ha Jesús oikuaa enterove ñaikotevẽha ñande rapicha ñanemombaʼe ha ñandeguerohory umi mbaʼe jajapóvare (Mateo 3:17; 25:19-23; Juan 1:47). Upévare iporã ñande avei japoroguerohory. Ñanemanduʼákena: ‘Ñeʼẽ ñameʼẽva oñekotevẽ jave hoʼa porã’ (Proverbios 15:23). Ajépa ñanekyreʼỹ ha javyʼa ñande rapicha ñandeguerohorýramo! Mbaʼérepa? Ohechaukágui ojepyʼapyha ñanderehe ha omombaʼeha jajapóva. Ha upéva ñanemokyreʼỹ koʼẽ koʼẽre ñambaʼapo porãve hag̃ua. Jaikuaaháicha enterove jaipota ñande rapicha ñandeguerohory, naiporãmoʼãipa upéicharõ ñañehaʼã ñande avei jaguerohory chupekuéra? (Mateo 7:12.)

 ¹⁷ Jajepokuaáramo jahecha iporãva ñande rapicháre, katuete jatopáta jaguerohory hag̃ua chupe. Pór ehémplo mbaʼépa ikatu jatopa kongregasiónpe? Ikatu oĩ peteĩ ermáno omeʼẽ porãva idiskúrso, peteĩ mitãrusu oñehaʼãva ojapove Jehová servísiope, térã peteĩ ermáno ijedáva ndofaltáiva rreunionhápe hasymíramo jepe. Jaguerohorýramo chupekuéra ovyʼáta ha ikyreʼỹta. Ha mbaʼépa ikatu jaʼe ñane famíliare? Ména ha tembireko oikotevẽ oñemombaʼe ha ojeagradese chupekuéra ojapóvare (Proverbios 31:10, 28). Iporã avei ojeguerohory mitãnguérape. Haʼekuéra oikotevẽ upéva umi plánta oikotevẽháicha y ha kuarahy okakuaa hag̃ua. Upévare tuvakuéra oñehaʼãvaʼerã oguerohory chupekuéra umi mbaʼe porã ojapóvare. Péicha umi mitã oñandúta ovaleha, ojeroviavéta ijehe ha oñehaʼãta káda día ojeporta porãve.

18, 19. Mbaʼérepa ñañehaʼãmbaitevaʼerã ñamokyreʼỹ ñane ermanokuérape, ha mbaʼéichapa ikatu jajapo upéva?

¹⁸ Ñambopyʼaguapy ha ñamokyreʼỹ. Jehová ningo omokyreʼỹse umi ‘ojepyʼapy ha ikaneʼõvape’ (Isaías 57:15, ÑÑB). La Biblia heʼi voi: “Pemokyreʼỹ umi ikangývape” (1 Tesalonicenses 5:11, 14). Katuete Ñandejára ovyʼa ohechávo ñañehaʼãha ñamokyreʼỹ ha ñambopyʼaguapy umi oñeñandu vaívape.

¹⁹ Mbaʼépa ikatu jajapo peteĩ ñane ermáno oúramo ndovyʼavéi? Iporãta jaʼéramo umi mbaʼe omokyreʼỹtava chupe. Jepe upéicha ndajaipeʼamoʼãi chugui iprovléma, jahechaukáta ñaimeha hendive ha jajepyʼapyha hese. Ikatu ñañemboʼe pe  ermánondi ha jajerure ohechakuaa hag̃ua enterove jahayhuha chupe ha avei Jehová omombaʼeha chupe (Santiago 5:14, 15). Jaʼe jey jey vaʼerã pe ermánope ñaikotevẽha hese kongregasiónpe ha jaguerohoryha chupe (1 Corintios 12:12-26). Iporãta jaleéramo peteĩ téysto ohechaukáva mbaʼéichapa Jehová ojepyʼapy hese (Salmo 34:18; Mateo 10:29-31). Ñañehaʼãramo ñamokyreʼỹ ñane ermánope umi “ñeʼẽ porã” rupive, katuete oñandúta jahayhu ha ñamombaʼeha chupe (Proverbios 12:25).

20, 21. Emombeʼumi umi mbohapy mbaʼe ñanepytyvõtava ñasẽ porã hag̃ua ñañemoñeʼẽ jave.

²⁰ Ñameʼẽ konsého iporãva. Enterove ningo jajavy ha ñaikotevẽ oñemoñeʼẽva ñandéve. Upévare la Biblia heʼi: “Ehendu ojeʼéva ndéve ha ejapo, péicharõ nearandúta” (Proverbios 19:20). Kongregasiónpe umi ansiáno oñemoñeʼẽ jepi ñandéve. Péro ndahaʼéi haʼekuérante ikatúva ojapo upéva. Pór ehémplo, tuvakuéra oñemoñeʼẽvaʼerã ifamíliape (Efesios 6:4). Ha umi ermána ijedavéva oñemoñeʼẽvaʼerã umi imitãvévape (Tito 2:3-5). Oporohayhúgui pe  oñemoñeʼẽva oñehaʼãvaʼerã ani hapicha oñeñandu vai. Koʼág̃a jahechamíta mbohapy mbaʼe ñanepytyvõtava ñasẽ porã hag̃ua ñameʼẽ jave konsého: maʼerãpa ñañemoñeʼẽ, mbaʼépa jaiporu ñameʼẽ hag̃ua pe konsého, ha mbaʼéichapa ñañemoñeʼẽ.

²¹ Ñepyrũrã jahechavaʼerã maʼerãpa ñameʼẽse pe konsého. Ñañeporandumína: “Mbaʼépa chepytyvõ jepi ahendu hag̃ua peteĩ konsého?”. Katuete ñahenduseve pe oñemoñeʼẽva ñanepytyvõséramo, ndahaʼéi ijarhelsénteva. Ha upéicha vaʼerã avei ñande ñañemoñeʼẽ jave. Segundo katu jaiporuvaʼerã la Biblia ñameʼẽ hag̃ua konsého (2 Timoteo 3:16). Ndajaleéiramo jepe peteĩ téysto ñameʼẽ jave pe konsého, iporãta ñanemanduʼáramo Ñandejára Ñeʼẽ heʼívare. Umi ansiáno oñatendevaʼerã ani heʼi haʼekuéra opensávante térã oiporu umi téysto chupekuéra ogustaháichante. Tercero katu ñañatendevaʼerã mbaʼéichapa ñañemoñeʼẽ. Jahechaukáramo jahayhu ha ñamombaʼeha ñande rapichápe, ikyreʼỹta ojapo hag̃ua jaʼéva chupe (Colosenses 4:6).

22. Mbaʼéichapa jaiporuvaʼerã ñane ñeʼẽ?

²² Jahechakuaa iporãitereiha pe rregálo Jehová omeʼẽva ñandéve: ñane ñeʼẽ. Ha jahayhuetereígui chupe jaiporu porãse ko rregálo. Upéicharõ, aníkena ñanderesarái umi mbaʼe jaʼéva ikatuha omokyreʼỹ térã oikutu rasy ñande rapichápe. Jaiporúkena ñane ñeʼẽ Jehová oipotaháicha: ‘ñamombarete hag̃ua ñande rapichápe’. Péicha ñambopiroʼýta ñande rapichakuérape ha iporãveha katu, Jehová ñanderayhúta.