A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

BUNG 12

‘Mi Siam Ṭha Thei Thu Ṭha’ Sawi Rawh

‘Mi Siam Ṭha Thei Thu Ṭha’ Sawi Rawh

“Thu ṭha lo rêng inkâan chhuak suh se, a ṭûlzia ang zêla siam ṭha tûrin thu ṭha apiang chhuak zâwk rawh se.”—EPHESI 4:29.

1-3. (a) Jehova hnên aṭanga kan dawn thilpêk pakhat chu eng nge ni a, chu chu eng anga hman sual theih nge ni? (b) Pathian hmangaihnaa awm reng tûrin, thusawi theihna thilpêk kan dawn chu engtin nge kan hman ang?

I HMANGAIH tak hnênah thilpêk pe ta la, i thilpêk chu hlut lo takin hmang ta se, engtin nge i ngaih ang? Ani chu bike i pe angah han inchan la; mahse, a khalh chakin, mi a su tih i hriat chuan, i lunghnual dâwn lâwm ni?

2 Thusawi theihna kan nei hi “thilpêk ṭha leh thilpêk famkim zawng zawng” min Petu, Pathian Jehova hnên aṭanga kan dawn a ni a. (Jakoba 1:17) Nungchate laka min tidanglamtu he thilpêk avâng hian mi dangte hnênah kan ngaihtuahna mai ni lovin, kan rilru veizâwngte pawh kan sawi chhuak thei a ni. Mahse, bike ang chiahin, thusawi theihna thilpêk kan dawn pawh hi hman sual theih a ni bawk. Mi dangte rilru tihnat nâna fîmkhur lo taka kan hman chuan, chu chuan Jehova a va tilunghnual dâwn êm!

3 Pathian hmangaihnaa awm reng tûr chuan kan thusawi theihna chu a Petu duh ang takin kan hmang tûr a ni. Jehova chuan amah tilâwm thei ṭawngkam chu chiang takin a târ lang: “Thu ṭha lo rêng inkâan chhuak suh se, a ṭûlzia ang zêla siam ṭha tûrin thu ṭha apiang chhuak zawk rawh se, a ngaithlatute tân khawngaihna a lo nih theih nân,” tiin. (Ephesi 4:29) Ṭawngkam hman chungchânga kan fîmkhur a ngaih chhan te, kan pumpelh tûr ṭawngkam te, leh ‘mi siam ṭha thei thu ṭha’ kan sawi theih dânte i lo sawiho ang u.

KAN THUSAWIA FIMKHUR A NGAIH CHHAN

4, 5. Engtin nge Bible thufing ṭhenkhat chuan ṭawngkamin thil a tih theihzia a târ lan?

4 Kan thusawia fîmkhur a ngaih chhan pawimawh tak pakhat chu ṭawngkam chuan thiltihtheihna a neih vâng a ni. Thufingte 15:4 [C.L. Re-edited] chuan: “Aw dam chuan mi a tiharh a, thu veivir chuan mi a tingui,” tiin a sawi. * Tui chuan tui mamawh tak thingkûng a tiharh thei ang bawkin, aw dam tak chuan a ngaithlatute a fuih thei a ni. Chumi nêna inkalh takin, thu veivir chuan mi dangte a tilungngai thei a ni. Ni e, kan thusawi chuan mi dangte a tina thei a, a tidam thei bawk a ni.—Thufingte 18:21.

5 Ṭawngkamin thil a tih theihzia chiang taka târ langin, thufing dang chuan: “Khandaih chhun anga na taka mi chhun thu sawi an awm,” tiin a sawi. (Thufingte 12:18) Ngaihtuah chiang mang lova thu sawi zung zungna chuan rilru natna nasa tak a thlen thei a, inlaichînna a tichhe thei bawk. Khandaiha chhun ang maia thusawi chuan i thinlung a chhun tawh ngai em? Chu thufing vêk chuan a ṭha lam zâwngin: “Mi fing lei erawh chu damna a ni,” a ti a. Pathian aṭanga chhuak finna târ langtu thusawi chuan rilru na a thâwi dam thei a, inlaichînna a siam ṭha leh thei a ni. Ngilnei taka thusawiin thil a tihtheihzia chu i tawng tawh em? (Thufingte 16:24 chhiar rawh.) Kan thusawi chuan thil a tihtheihzia hriain, mi dangte tina tûr ni lovin, thâwi dam tûr zâwnga thusawi chu kan duh tak zet a ni.

Ṭawngkam dam chuan mi a tihahdam

6. Engvângin nge kan lei thunun chu thil harsa tak a nih?

6 Eng ang khawpin theih tâwp chhuah mah ila, kan lei hi kan thunun pumhlûm thei lo. Chuvângin, kan thusawia kan fîmkhur chhan tûr pahnihna chu hei hi a ni: Sual leh ṭhat famkim lohna chuan lei hman sual duhna min neihtîr hi. Kan thusawite chu kan thinlung aṭanga chhuak a ni a, ‘mihring rilru ngaihtuahnate chu a sual a ni.’ (Genesis 8:21; Luka 6:45) Chuvângin, kan lei thunun chu a harsa hle. (Jakoba 3:2-4 chhiar rawh.) Kan lei chu ṭha famkimin thunun thei lo mah ila, kan hman dânah hmasâwn chhoh zêl kan tum thei a. Lui luang chak tak kântu chuan tuiin a len loh nâna ṭan a lâk a ngaih ang bawkin, lei hman sual duhna kan neih chu kan do hrâm hrâm tûr a ni.

7, 8. Kan thusawi avângin, eng ang khawpin nge Jehova hmaah mawhphurhna kan neih?

7 Kan thusawia kan fîmkhur a ngaih chhan pathumna chu Jehova chuan kan thusawiah mawh min phurhtîr vâng a ni. Lei kan hman dân chuan mite nêna kan inlaichînna chauh ni lovin, Jehova hmaa kan dinhmun pawh a nghawng a ni. Jakoba 1:26 chuan: “Tupawh sakhaw ngaihsak nia inringa a lei vêng ṭha si lo va, mahni thinlung inbum zâwk chu, chu mi sakhaw biak dân chu engmah a ni lo ve,” tiin a sawi. Bung 11-naa kan hmuh tawh angin, kan ṭawngkam hman chu Pathian kan biakna ata lâk hran theih a ni lo. Lei kan thunun loh va, tûr ang maia mite tina thei thute kan chhâk chhuak a nih chuan, rawngbâwlnaa kan thiltih zawng zawng chuan Pathian mithmuhah hlutna a nei lo thei a ni. Chu chu ṭawngkam hman fîmkhur chhan tûr a tling a ni lâwm ni?—Jakoba 3:8-10.

8 Thusawi theihna thilpêk kan dawn chu hmang sual lo tûrin kan fîmkhur a ngai tih a chiang hle. Mi tichak theitu thusawi ṭhate kan ngaihtuah hmain, Kristian dikte hman loh tûr thusawite chu i lo sawiho phawt ang u.

MI TICHHE THEI THUSAWI

9, 10. (a) Tûn lai khawvêlah hian eng ang ṭawngkamte nge hluar êm êm? (b) Engvângin nge ṭawngkam zahmawh chu kan hman loh vang? (Footnote en bawk rawh.)

9 Ṭawngkam zahmawh. Anchhe lawh te, ṭawngkam chaltlai te, leh ṭawngkam zahmawh ang chite chu tûn lai khawvêlah a hluar hle a. Mi tam tak chuan an thusawi uar nân emaw, sawi tûr thu mal an hriat chhuah lawk loh emaw hunah a ai awh atân ṭawngkam chaltlai tak takte an hmang ṭhîn. Fiamthu thawhtute chuan mite an nuihtîr theih nân ṭawngkam bawlhhlawh leh nungchang bawlhhlawhna rawng kaite chu an hmang fo va. Mahse, ṭawngkam zahmawh chu a nuihzatthlâk lo. Kum 2,000 dâwn kal ta khân, thlarauva thâwk khum tirhkoh Paula chuan Kolossa kohhrana mite chu “ṭawng zahmawh te” paih bo tûrin a zilh a. (Kolossa 3:8) Paula chuan Ephesi kohhran hnênah “fiamthu” bawlhhlawhte chu Kristian dikte zîngah “lam pawh lamin awm suh se,” tiin a hrilh bawk a ni.—Ephesi 5:3, 4.

10 Ṭawngkam zahmawh chu Jehova tân a tenawm a. Amah hmangaihtute tân pawh a tenawm bawk. Jehova kan hmangaihna chuan ṭawngkam zahmawhte hmang lo tûrin min chêttîr a. Paula’n “tisa thiltihte” a târ lan khân, ṭawngkam thianghlim lova telh theih “bawlhhlawhna” chu a sawi tel a ni. (Galatia 5:19-21) Hei hi thil pawi tak a ni a. Miin vawi tam tak zilhna a dawn hnuah pawh inchhîrna nei lova nungchang ṭha lo tak, bawlhhlawh tak, leh mi tichhe thei tak thu sawina leh chawi lârna ṭawngkamte a hman zêl chuan, chumi chu kohhran aṭanga hnawhchhuah theih a ni. *

11, 12. (a) Mi dangte chanchin sawina chu eng nge ni a, engtik hunah nge a pawi theih? (b) Engvângin nge Jehova betute chuan insawichhiatna an pumpelh a ngaih?

11 Inrêlna leh insawichhiatna. Mite chuan mi dangte chanchin sawi an duh ṭhîn a. Mi dang chanchin sawi hrim hrim hi thil sual a ni em? Tuin nge baptisma chang a, tuin nge fuihna mamawh tih ang chi thu ṭha leh ṭangkaite inhrilhna a nih chuan a sual lo. Kum zabi khatnaa Kristiante chu an inngaihsak tawn a, unaute chanchin inâwm takte chu an inhrilh tawn ṭhîn a ni. (Ephesi 6:21, 22; Kolossa 4:8, 9) Mahse, mi chanchin chu a dik lo zâwng deuhvin kan sawi emaw, an mi mal thil kan puan zârsak emaw a nih chuan, chu chu inrêlna a ni a, a pawi thei a ni. Chu aia pawi zâwk chu, inrêlnain sawichhiatna a thlen thei hi a ni a, chu chuan eng lai pawhin mite chhiatna a thlen ṭhîn. Sawichhiatna chu “dik lo taka inpuhna a ni a . . . chu chuan mi dangte hming a tichhia a ni.” Entîr nân, Pharisaite khân Isua chu huatthlala taka sawichhiain tihhmingchhiat an tum a. (Matthaia 9:32-34; 12:22-24) Sawichhiatna chuan inhauhna a thlen fo ṭhîn.—Thufingte 26:20.

12 Jehova chuan mi dangte tihhmingchhiat nân leh inṭhen hranna thlentîr nâna a thilpêk thusawi theihna hmangtute chu a ngaizam mai mai dâwn lo. Ani chuan “unau kâra inrem lohna tuhtute” chu a hua a ni. (Thufingte 6:16-19) “Sawichhetu” tia lehlin Grik thu mal chu di·aʹbo·los a ni a, chu chu Setana nihna sawi nâna hman a ni bawk. Ani chu Pathian sawichhetu sual tak “Diabola” hi a ni. (Thu Puan 12:9, 10) Diabola ang min nihtîr theitu thusawi pumpelh chu kan duh a. Kristian kohhranah chuan “inkhinna” leh “awm hranna” ang chi tisa thiltihte awmtîrtu insawichhiatna chuan hmun a chang lo. (Galatia 5:19-21) Chuvângin, mi tuemaw chanchin i sawichhâwn hmain: ‘Thu dik a ni em? Chumi sawichhâwn chu ngilneihna a ni ang em? Chu thu chu sawi a ṭûlin, sawi a ṭha ang em?’ tiin inzâwt phawt ang che.—1 Thessalonika 4:11 chhiar rawh.

13, 14. (a) Anna chuan a ngaithlatute chungah eng nghawng nge a neih theih? (b) Mi hau hmang tih chu eng nge ni a, engvângin nge chutiang mi chu dinhmun hlauhawma a awm?

13 Anna. A hmaa kan lo hriat tawh angin, kan ṭawngkam hman chuan mi a tina thei a. Ṭha famkim lo kan nih avângin, a hnua kan inchhîrna tûr kan sawi palh ṭhîn. Mahse, Bible chuan Kristian in chhûngkhur leh kohhran chhûnga hman miah loh tûr ṭawngkamte lakah min vaukhân a. Paula chuan Kristiante chu: “Khâkna te, thinurna te, tauhna te, ânna te, sawichhiatna te zawng zawng chu bânsanin awm rawh se,” tiin a fuih a ni. (Ephesi 4:31) Bible lehlin dangah chuan “ânna” tih hi “ṭawngkam ṭha lo” “mi tina thei ṭawngkam” leh “mi chhun thei ṭawngkam” tia lehlin a ni a. Annaah chuan deusawh taka inkoh nawmnahna leh hriat hrehawm taka insawisêl rengna a tel a, chu chuan mi dangte zahawmna a hlîpsakin, hlutna rêng nei lo nia inhriatna a neihtîr thei a ni. Anna ṭawngkam na tak chuan a bîk takin rilru nêm leh mi dangte ring nghâl ṭhîn naupangte thinlung chu a tina hma hle a ni.—Kolossa 3:21.

14 Bible chuan mi hau hmang—mi dangte chhun thei hmuhsitna leh hnuaichhiahna ṭawngkam hmanga ânkhum chînna—chu ṭawngkam na thei ang ber hmangin a dem a. Mi hau hmang chu inthlâkthleng tûra vawi tam tak ṭanpuina pêk a nih hnuah pawh a insiam ṭhat loh chuan kohhran aṭanga hnawhchhuah theih a ni a, chuvângin dinhmun hlauhawm takah a awm a. A inthlâk danglam loh chuan Lalram malsâwmna pawh a chân hial thei bawk a ni. (1 Korinth 5:11-13; 6:9, 10) Chuti chu, ṭawngkam ṭha lo, thu dik lo, leh ṭawngkam ngilnei lote hman kan chîng a nih chuan, Pathian hmangaihnaah kan awm reng thei lo tih a chiang hle. Chutiang thusawi chuan mi a tichhe thei a ni.

‘MI SIAM ṬHATU’ ṬAWNGKAMTE

15. Eng ang ṭawngkamtein nge ‘mi siam ṭha’ thei?

15 Engtin nge thusawi theihna thilpêk chu a Petu duh dân anga kan hman theih ang? Pathian Thu chuan ‘thu ṭha chauh’ sawi tûrin min fuih tih hre chhuak leh rawh. (Ephesi 4:29) Mi dangte siam ṭha thei, tichak thei, leh fuih theitu thute kan sawi hian Jehova chu a lâwm a. Chutiang thu sawi thei tûr chuan kan ngaihtuah chian a ngai a ni. Bible chuan kan ṭawng dân tûr bîk min hrilh lo va, “ṭawngkam mawi” anga pawm theihte chu a ziak chhuak vek hek lo. (Tita 2:8, C.L. Re-edited) ‘Mi siam ṭhatu’ ṭawngkamte hmang tûr chuan, mi tichak thei ṭawngkam nihna thil pawimawh pathum rilruah kan vawng reng tûr a ni: Thu ṭha, thu dik, leh ṭawngkam ngilnei takte chu. Chûng chu hre rengin, mi siam ṭhatu ṭawngkam entîrnate chu i lo ngaihtuah ang u.—Phêk 140-a, “ Ka Thusawiin Mite A Siam Ṭha Em?” tih bâwm chu en rawh.

16, 17. (a) Engvângin nge mi dangte kan fak ang? (b) Kohhranah leh chhûngkuaah mi dangte fak theihna hun remchâng eng nge kan neih?

16 Tih tak zeta fakna. Jehova leh Isua chuan fakna thu leh pawmna thute sawi a ngai tih an hria a. (Matthaia 3:17; 25:19-23; Johana 1:47) Kristiante kan nih angin, keini pawhin mi dangte chu tih tak zetin kan fak ṭhîn tûr a ni. Engvângin nge? “A hun taka chhânna dik hriat hi a va lâwmawm êm!” tiin Thufingte 15:23 chuan a sawi a. Heti hian inzâwt rawh: ‘Tih tak zeta fakna ka dawn hunah engtin nge ka awm? Lungâwina min pein, min tichak a ni lâwm ni?’ tiin. Tih tak zeta fakna chuan mi tuemawin i thiltih a hriain, a ngaihsak che a, theih tâwp i chhuahna chu a manhla tih a hriattîr che a ni. Chu chuan inrintâwkna a neih zualtîr che a, taima lehzuala thawk zawm zêl tûrin a chêttîr che a ni. Fakna i dawn huna nuam i tih avângin, nang pawhin mi dangte chu theih tâwp chhuahin i fak ṭhîn tûr a ni lâwm ni?—Matthaia 7:12 chhiar rawh.

17 Mi dangte ṭhatna lai zawn dân leh fakna thu sawi chhuah dân zir ang che. Kohhran inkhâwmnaah thusawi ṭha tak i ngaithla a, thlarau lam thiltumte hlen chhuah tum ṭhalai i hmu a, a nih loh leh chak tawh lo chung pawha rinawm taka inkhâwm ṭhîn kum upate i hmu mai thei bawk. Tih tak zeta fakna chuan chûng mite thinlung chu a khawihin, thlarau lamah a tichak thei a ni. Chhûngkuaah chuan, nupate chu an infak tawnin, lâwmthu an inhrilh tawn a ngai a. (Thufingte 31:10, 28) A bîk takin naupangte chu ngaihsak an hlawh a, hlutna nei nia an inhriat hian an phûr hle ṭhîn. Thlaiin ni êng leh tui a mamawh ang bawkin, naupangte chuan fakna leh ngaihhlutna an mamawh a ni. Nu leh pate u, in fate mize ṭha leh ṭan an lâknate chu zawngin fak ṭhîn rawh u. Chutianga fakna chuan in fate chu huaisenna leh inrin tâwkna a neihtîr ang a, thil dik tih tum lehzual tûrin a chêttîr ang.

18, 19. Engvângin nge kan Kristian unaute fuih tûr leh hnêm tûra theih tâwp kan chhuah ang a, chu chu engtin nge kan tih theih?

18 Infuihna leh inhnemna. Jehova chuan “thuhnuairawlhte” leh ‘rilrua inchhîr ngawih ngawihte’ chu a ngaihsak hle. (Isaia 57:15) A Thu chuan ‘infuih tawn tûr’ leh “rilru tête chu fuih,” a nih loh leh hnêm tûrin min fuih a. (1 Thessalonika 5:11, 14) Lungngaih vânga thinlung lungchhia kan Kristian unaute fuih tûr leh hnêm tûra kan thawhrimna chu Pathianin a hmuin, a hlut tih kan ring tlat thei a ni.

Mi dangte siam ṭha thei thute kan sawi hian Jehova a lâwm

19 Mahse, kan Kristian unau lunghnual emaw, lungngai emaw chu tichak tûrin eng thu nge i sawi theih? Buaina chu i chinfelsak tûrah ngai suh. Dinhmun tam takah chuan, ṭawngkam pângngai tak chu a ṭangkai ber fo ṭhîn. Mi lunghnual chu i ngaihsakzia hriattîr ang che. A ri chhuakin ṭawngṭaipui la; Pathian leh mi dangte’n an hmangaihzia a hriat theihna tûrin Jehova ṭanpuina dîlsak rawh. (Jakoba 5:14, 15) Ani chu kohhran mi leh sa ngaihhlut tak leh mamawh tak a ni tih hriattîr ang che. (1 Korinth 12:12-26) Jehova’n a mi mal takin a ngaihsak tak zet tih hrilhhriat nân Bible châng mi tichak thei tak chu chhiarsak rawh. (Sâm 34:18; Matthaia 10:29-31) Lungngai hnêna “thu ṭha” hrilh nân hun ṭhahnem tâwk hmanpui a, thinlung aṭanga i biakna chuan ani chu hmangaih leh ngaihhlut nia inhriatna nei tûrin a ṭanpui ngei ang.—Thufingte 12:25 chhiar rawh.

20, 21. Engte’n nge zilhna chu tihlawhtling?

20 Zilhna hlawhtling tak. Ṭha famkim lo kan nih avângin, a khât tâwkin zilhna kan mamawh ṭhîn a. Bible chuan: “Atâwp atâwpa i lo fin theih nân zilhna pawm la, thununna pawisa rawh,” tiin min fuih a ni. (Thufingte 19:20) Mi dangte zilhna pêk chu kohhran upate tih tûr chauh a ni lo. Nu leh pate chuan an fate an zilh a. (Ephesi 6:4) Unaunu puitling takte chuan an aia naupang zâwk unaunute hnênah zilhna an pêk a ngai mai thei bawk. (Tita 2:3-5) Mi dangte hmangaihna chuan a dawngtu tâna rilru na lova dawn theih tûr zilhna pêk duhna nei tûrin min chêttîr a ni. Chutiang zilhna pe tûrin engin nge min ṭanpui thei? Zilhna tihlawhtling lehzual thei thil pathum ngaihtuah ang che. Chûngte chu: zilhna petu rilru put hmang leh chêttîrtu, zilhna pêkin a ṭanchhan, leh zilhna pêk dânte hi a ni.

21 Zilhna hlawhtling tak chu a petu lam aṭangin a inṭan a. Heti hian inzâwt rawh, ‘Eng hunah nge zilhna pawm chu ka tân a awlsam?’ tiin. Zilhna petuin a ngaihsak che a, a beidawn vânga zilh che ni lovin, i hriat loh zilhna pêk chhan dang a nei lo tih i hriat chuan zilhna pawm chu awlsam i ti lehzual ang. Chuvângin, mi dangte hnêna zilhna i pêk hunah pawh chutiang rilru put hmang dik chu i nei tûr a ni dâwn lâwm ni? Zilhna hlawhtling tak chuan Pathian Thu a ṭanchhan bawk a. (2 Timothea 3:16) Bible aṭanga a ngial a ngana lâk chhâwn a ni emaw, ni lo emaw pawh ni se, kan zilhna pêk apiang chuan Bible châng a ṭanchhan tûr a ni. Chuvângin, kohhran upate chu an thlîr dân thlâwp tûra mi dangte tilui lo tûr te, an thil thlîr dân thlâwp anga lang tûra Bible châng la kâwi lo tûrtein an fîmkhur a ni. Zilhna chu a pêk dân tûr dik taka pêk a nih hian a ṭangkai lehzual bawk. Ngilnei taka pêk zilhna chu pawm a awlsam lehzual a, chu chuan a dawngtu zahawmna a tichhe lo.—Kolossa 4:6.

22. Kan dawn thusawi theihna thilpêk hman dân tûr chungchângah eng nge tih i tum tlat?

22 Thusawi theihna chu Pathian thilpêk hlu a ni tak zet a. Jehova kan hmangaihna chuan he thilpêk hi hmang sual lo va, ṭha taka hmang tûrin min chêttîr tûr a ni. Mi dangte hnêna kan thusawi chuan thiltihtheihna—mi dangte tihchak theihna emaw, tihchhiat theihna emaw—a nei tih i hre reng ang u. A nih chuan, he thilpêk hi a Petu duh dân ang takin—‘mi siam ṭha’ tûr zâwngin—hman i tum tlat ang u. Chutiang chuan, kan thusawi chu kan bul hnaia mite tân malsâwmna a nih bâkah, chu chuan Pathian hmangaihnaa invawng ṭha reng tûrin min ṭanpui bawk ang.

^ par. 4 Thufingte 15:4-a “thu veivir” tia lehlin Hebrai thu mal hi “kawi; rilru herh” ti pawha lehlin theih a ni.

^ par. 10 Bible-a hman “bawlhhlawhna” tih hi sual chi hrang hrang tel theihna awmze zau tak nei thu mal a ni a. Bawlhhlawhna zawng zawngah judicial action lâk ngai lo mah se, miin inchhîrna nei lova bawlhhlawhna thiltih nasa tak a tih zawm zêl chuan kohhran aṭanga hnawhchhuah theih a ni.—2 Korinth 12:21; Ephesi 4:19; August 1, 2009 chhuak Vênnainsâng-a “Chhiartute Zawhna” tih chu en rawh.