Контентә кеч

Мүндәриҹаты ҝөстәр

ФӘСИЛ 13

Аллаһа мәгбул олмајан бајрам вә адәтләр

Аллаһа мәгбул олмајан бајрам вә адәтләр

«Рәббә нәјин мәгбул олдуғуна даима әмин олун» (ЕФЕСЛИЛӘРӘ 5:10).

1. Јеһова Өзүнә неҹә адамлары ҹәлб едир вә онлар нәјә ҝөрә руһани ҹәһәтдән ајыг олмалыдырлар?

ИСА демишди ки, «Атаја дүзҝүн ибадәт едәнләр руһа вә һәгигәтә ујғун ибадәт едәҹәкләр. Чүнки Ата Она бу ҹүр ибадәт етмәк истәјәнләри ахтарыр» (Јәһја 4:23). Јеһова белә адамлары тапанда онлары Өзүнә вә Оғлуна ҹәлб едир. Онлардан бири дә сәнсән (Јәһја 6:44). Бу, неҹә дә бөјүк шәрәфдир! Лакин Мүгәддәс Китаб һәгигәтини севәнләр «Рәббә нәјин мәгбул олдуғуна» даима әмин олмалыдырлар, чүнки Шејтан маһир јаланчыдыр (Ефеслиләрә 5:10; Вәһј 12:9).

2. Јеһова һәгиги динә јалан гатанлара неҹә мүнасибәт бәсләјир?

2 Мүгәддәс Китабдан бир нүмунәјә бахаг. Исраиллиләр Сина дағынын әтәјиндә дајананда Һарундан онлара аллаһ дүзәлтмәсини тәләб етдиләр. Һарун етираз етмәдән бир гызыл дана дүзәлтди вә деди ки, бу дана Јеһованы тәмсил едир. О елан етди: «Сабаһ Јеһоваја һәср олунмуш бајрамдыр». Ҝөрәсән, Јеһова һәгиги динә јалан гатылмасына биҝанә галдымы? Хејр. О, данаја пәрәстиш едәнләрдән тәхминән үч мин нәфәри өлдүртдүрдү (Чыхыш 32:1—6, 10, 28). Биз бундан нә өјрәнирик? Аллаһын мәһәббәтини итирмәмәк истәјириксә, мурдар шејләрә тохунмамалыјыг вә һәгигәти ләкәдән гејрәтлә горумалыјыг (Әшија 52:11; Һизгијал 44:23; Галатијалылара 5:9).

3, 4. Әразимиздә ҝениш јајылмыш адәт-әнәнәләри вә бајрамлары арашдыраркән нә үчүн Мүгәддәс Китаб принсипләринә ҹидди диггәт јетирмәлијик?

3 Әфсуслар олсун ки, дөнүклүјүн гаршысыны алан һәвариләрин өлүмүндән сонра өзүнү мәсиһи адландырыб, әслиндә һәгигәтә мәһәббәти олмајанлар баш галдырдылар. Бу адамлар бүтпәрәстләрин адәт-әнәнә, бајрам вә шәнликләрини мәнимсәјиб онлары мәсиһи мәрасимләри кими гәләмә вермәјә башладылар (2 Салоникилиләрә 2:7, 10). Бу бајрам вә шәнликләри арашдыраркән ҝөрәҹәксән ки, онлар Аллаһын јох, дүнјанын руһуну әкс етдирир. Үмумијјәтлә бүтүн бу мәрасимләр ејни хүсусијјәтә маликдир: онлар ҹисмани истәкләри тәмин едир, «Бөјүк Бабил»дән ҝәлән јалан дини тәлимләрин вә ҹиндарлығын јајылмасына хидмәт едирләр * (Вәһј 18:2—4, 23). Јадда сахла ки, бу ҝүн ҝениш јајылмыш адәтләрин чоху ијрәнҹ бүтпәрәст дини ајинләрдән әмәлә ҝәлмишдир. Јеһова һәмин ајинләрин неҹә вә һарада јарандығыны Өз ҝөзләрилә ҝөрүб. Шүбһәсиз, белә ајинләрдән ҝәлән адәтләр дә Јеһова үчүн ијрәнҹдир. Мәҝәр Аллаһын фикри бизим үчүн һәр шејдән үстүн олмамалыдыр? (2 Јәһја 6, 7).

4 Биз, һәгиги мәсиһиләр билирик ки, мүәјјән бајрам вә шәнликләр Јеһоваја мәгбул дејил. Бу мәрасимләрә гарышмамаг үчүн биздән бөјүк гәтијјәт тәләб олунур. Белә бајрамларын Јеһоваја нә үчүн мәгбул олмадығыны арашдырмаг бизи даһа әзмли едәҹәк. Бу әзм бизә Аллаһын мәһәббәтини горумаға мане олан ҹүзи шејләрдән белә гачмаға көмәк едәҹәк.

ЈЕНИ ИЛ ВӘ МИЛАД БАЈРАМЫ

5. Јени ил бајрамынын вә шам ағаҹынын бәзәдилмәси адәтинин көкү һарадан ҝәлир?

5 Јени ил бајрамы Мүгәддәс Китаба әсасланмајыб. Бу бајрамын көкү гәдим Ромадан ҝәлир. Бир енсиклопедијада дејилир ки, Рома императору Јули Сезар ерамыздан әввәл 46-ҹы илдә јанварын бирини јени тәгвим илинин биринҹи ҝүнү тәјин етмишди. Јанварын бириндә Ромада јалан аллаһ Јанусун шәрәфинә бајрам гејд едилирди. Јанвар ајынын ады да Јанусун адындан ҝөтүрүлүб. Тәсвирләрдә бу аллаһын бир үзү кечмишә, о бири үзү ҝәләҹәјә бахырды. Ромалылар инанырдылар ки, јанварын бирини шәнликлә вә бол сүфрә архасында гаршылајанларын ил боју ҝүзаранлары хош кечәҹәк («The World Book Encyclopedia»). Бәс Јени илдә шам ағаҹынын бәзәдилмәси адәти һарадан ҝәлиб? Ватиканда дәрҹ олунан бир гәзетдә дејилир ки, гәдимдә инсанлар бир чох һәмишәјашыл ағаҹларын, мәсәлән «пиркал, гушгонмаз, дәфнә, күкнар вә шам ағаҹларынын будагларынын сеһрли вә шәфавериҹи гүввәјә малик олдуғуна вә онлары хәстәликләрдән горудуғуна инанырдылар» («The World Book Encyclopedia»). «Јени Британија енсиклопедија»сына әсасән, ағаҹлара ситајиш Авропадакы бүтпәрәст халглар арасында ҝениш јајылмышды. Онлар Шејтаны һүркүдүб гачыртмаг үчүн Јени ил ҝүнү евләрини һәмишәјашыл ағаҹларла бәзәјирдиләр. Ҝөрдүјүмүз кими, бу адәт дә бүтпәрәст ајинләрлә бағлыдыр *.

6, 7. а) Милад бајрамынын көкү һарадан ҝәлир? б) Бајрамларда һәдијјә бағышламаг адәти илә мәсиһиләрин һәдијјә вермәји арасында һансы фәрг ајдын нәзәрә чарпыр?

6 Иса Мәсиһин доғум ҝүнү кими гејд едилән Милад бајрамы да Мүгәддәс Китаба јаддыр *. Бу бајрамын көкү гәдим бүтпәрәст шәнликләринә, мәсәлән, Ромада кәнд тәсәррүфаты аллаһы Сатурна һәср едилән Сатурналија бајрамына ҝедиб чыхыр. Бир енсиклопедијада дејилир ки, Митра аллаһа ситајиш едәнләрин һесабламаларына ҝөрә декабрын 25-и «мәғлубедилмәз ҝүнәшин доғум ҝүнү иди» вә онлар бу ҝүнү бајрам кими гејд едирдиләр («New Catholic Encyclopedia»). Милад бајрамы Ромада ҝүнәшә ситајишин хүсусилә вүсәт алдығы дөврдә — Мәсиһин өлүмүндән үч әср сонра јаранмышдыр.

Мәсиһиләр мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк һәдијјә верирләр

7 Бүтпәрәстләр бајрамларда бир-биринә һәдијјәләр верир, зијафәт мәҹлисләри гурурдулар. Бу адәт Јени ил вә Милад бајрамларында да сахланылмышдыр. Нә кечмишдә, нә дә инди һәдијјә бағышламаг адәти 2 Коринфлиләрә 9:7 ајәсинин руһуну әкс етдирмир. Бурада дејилир: «Гој һәр кәс үрәјиндә гәт етдији кими версин, көнүлсүз вә ја мәҹбури вермәсин, ахы Аллаһ ҝүләрүзлә верәни севир». Һәгиги мәсиһиләр һәдијјәни үрәкдән верир, хүсуси бир тарих вә вердикләри һәдијјәнин әвәзинә һәдијјә алаҹагларыны ҝөзләмирләр (Лука 14:12—14; Һәвариләрин ишләри 20:35 ајәсини оху). Мәсиһиләр бајрам һәдијјәси алмаг, сүфрә ачмаг үчүн вурнухмур, наһаг јерә борҹа ҝирмир вә өзләрини стрессдән горујурлар. Онлар бу ағыр јүкдән азад олдуглары үчүн Јеһоваја чох миннәтдардырлар (Мәтта 11:28—30; Јәһја 8:32).

8. Мүнәҹҹимләр һәдијјәләри Исаја доғум ҝүнү мүнасибәти илә вермишдиләр? Изаһ ет.

8 Кимсә етираз едә биләр: «Мәҝәр мүнәҹҹимләр һәдијјәләри Исаја доғум ҝүнү мүнасибәтилә бағышламамышдылар?» Хејр. Кечмишдә ҝөркәмли шәхсләрә һәдијјә вермәк һөрмәт әламәти иди (1 Падшаһлар 10:1, 2, 10, 13; Мәтта 2:2, 11). Һәмин мүнәҹҹимләр дә мәһз бу адәтә риајәт етмишдиләр. Ону да гејд едәк ки, мүнәҹҹимләр Исанын јанына онун доғулдуғу ҝүн ҝәлмәмишдиләр. Онлар ҝәләндә Иса ахурда јатан көрпә дејил, тәхминән јаш јарымлыг ушаг иди вә евдә јашајырды.

МҮГӘДДӘС КИТАБДА АД ҜҮНЛӘРИ БАРӘСИНДӘ НӘ ДЕЈИЛИР?

9. Мүгәддәс Китабда хатырланан ад ҝүнү мәрасимләри заманы нә баш вермишди?

9 Ушағын дүнјаја ҝәлмәси фәрәһли һадисәдир, лакин Мүгәддәс Китаб Аллаһын хидмәтчиләринин нә вахтса өз доғум ҝүнләрини гејд етмәси барәсиндә һеч бир мәлумат вермир (Зәбур 127:3). Бәлкә, бу һагда мәлумат садәҹә бурахылыб? Хејр, чүнки бу китабда ики ад ҝүнү мәрасиминдән бәһс едилир. Онлардан бири Мисир фиронунун, диҝәри Һирод Антипанын доғум ҝүнү мәрасимидир. (Јарадылыш 40:20—22; Марк 6:21—29 ајәләрини оху.) Гејд етмәк лазымдыр ки, һәр ики мәрасим, хүсусән икинҹиси мәнфи тәрәфдән ишыгландырылыр. Һирод Антипанын ад ҝүнүндә Вәфтизчи Јәһјанын бојну вурулмушду.

10, 11. Илк мәсиһиләр ад ҝүнү мәрасимләринә неҹә бахырдылар вә нә үчүн?

10 Бир енсиклопедијада дејилир ки, «илк мәсиһиләр ад ҝүнүнүн гејд едилмәсини бүтпәрәстлик адәти һесаб едирдиләр» («The World Book Encyclopedia»). Гәдим јунанлар инанырдылар ки, һәр бир инсаны мүдафиә едән руһ вар. Бу руһ инсан доғуланда онун јанында олур вә өмрү боју онун кешијини чәкир. Бир китабда дејилир ки, ҝуја бу руһ «инсан һансы аллаһын ад ҝүнүндә доғулурдуса, һәмин аллаһла харигүладә шәкилдә әлагәдә иди» («The Lore of Birthdays»). Ад ҝүнләри та гәдимдән астролоҝија вә улдуз фалы илә дә бағлыдыр.

11 Аллаһын кечмишдә јашамыш хидмәтчиләри ад ҝүнү мәрасимләрини јалныз бүтпәрәстлик вә ҹиндарлыгла бағлылығына ҝөрә рәдд етмирдиләр. Бу тәвазөкар, садә адамлар өзләринин дүнјаја ҝәлишиндә бајрам едиләси бир шеј ҝөрмүрдүләр * (Микә 6:8; Лука 9:48). Әксинә, онлар Јеһованы шәрәфләндирир вә мисилсиз һәјат бәхшиши үчүн Она миннәтдарлыг билдирирдиләр * (Зәбур 8:3, 4; 36:9; Вәһј 4:11).

12. Инсанын өлүм ҝүнү доғум ҝүнүндән һансы мәнада јахшыдыр?

12 Вәфат едән сәдагәтли инсан Аллаһын јаддашында галыр. Аллаһ онун ҝәләҹәјинә зәманәт верир (Әјјуб 14:14, 15). Ваиз 7:1 ајәсиндә дејилир: «Јахшы ад әла јағдан, өлүм ҝүнү дә доғум ҝүнүндән јахшыдыр». «Јахшы ад» Аллаһа сәдагәтлә хидмәт етмәјин сајәсиндә газанылыр. Гејд етмәк лазымдыр ки, мәсиһиләрә јеҝанә һадисәни — Иса Мәсиһин доғум ҝүнүнү дејил, өлүм ҝүнүнү гејд етмәк бујрулуб. Исанын саһиб олдуғу үстүн ад бизә хилас ҝәтирир (Ибраниләрә 1:3, 4; Лука 22:17—20).

ПАСХА ДОНУ ҜЕЈДИРИЛМИШ МӘҺСУЛДАРЛЫГ БАЈРАМЫ

13, 14. Христиан Пасхасынын көкү һара ҝедиб чыхыр?

13 Мәсиһин дирилмәси ҝүнү кими гәләмә верилән христиан Пасха бајрамынын көкү әслиндә јалан диндән ҝәлир. Бәзи өлкәләрдә бу бајрамын шәнинә јумурта бојадылыр вә кулич адланан ширин чөрәк биширилир. Бир енсиклопедијада дејилир ки, јумурта «јени һәјат вә дирилмәнин рәмзи һесаб едилирди», диҝәр енсиклопедијада исә дејилир ки, кулич фаллик (ҹинсијјәт органы) символ иди. Демәли, Мәсиһин дирилмәси дону ҝејдирилмиш Пасха әслиндә бүтпәрәст мәһсулдарлыг мәрасимидир * («Encycлопædia Britannica» вә «Reliqii mira» енсиклопедијалары).

14 Сизҹә, Јеһова Өз Оғлунун дирилмәсини гејд етмәк үчүн ијрәнҹ нәсилартырма ајинләрини гәбул едәрди? Әсла! (2 Коринфлиләрә 6:17, 18). Әввәла, Мүгәддәс Китабда Исанын дирилмәсини гејд етмәк ҝөстәриши верилмир. Үстәлик, Мәсиһин адындан истифадә едиб бүтпәрәст бајрамы гејд етмәк Аллаһа гаршы бөјүк хәјанәтдир.

БҮТПӘРӘСТЛИКДӘН ҜӘЛӘН ДАҺА БИР БАЈРАМ

15. а) Новруз бајрамынын көкү һарадан ҝәлир? б) Мүасир бајрамларда кечмишин бүтпәрәст ајинләрини неҹә ҝөрмәк олар? Һашијәјә бах.

15 Баһарын ҝәлиши мүнасибәтилә гејд едилән Новруз бајрамы һаггында нә демәк олар? Алимләрин фикринҹә, бу бајрамын тарихи гәдим Месопотамијадан башлајыр. Бу бајрам инсанын тәбиәт гүввәләринә ситајишини характеризә едирди. Новруз сонралар Зәрдүштлүкдә өзүнә јер тапмышды. Атәшпәрәстләрин једди әсас бајрамындан бири олан Новруз јаз ҝеҹә-ҝүндүз бәрабәрлијиндән әввәлки ҝеҹәјә тәсадүф едир, гышын сону, јазын башланғыҹы вә әҹдадларын руһунун јад едилмәси илә бағлы иди (Е. А. Дорошенко, «Зәрдүштләр Иранда»). Бир Британија алими гејд едир ки, зәрдүштлүкдә бу бајрам, һәмчинин онларын ҝүҹ вә гүввә мәнбәји һесаб едиб ситајиш етдикләри одла әлагәли иди. Гәдим Азәрбајҹан әразисиндә Новруз ҝүнү мәбәдләрдә ода ситајиш мәрасимләри кечириләрди (М. Бојс, «Зәрдүштләр. Етигад вә адәтләри»). Евләрин дамында мәшәл, һәјәтләрдә тонгал, сүфрәләрдә шам јандырыларды. Зәрдүштләрин бир чох башга адәтләри дә ҝүнүмүзә гәдәр сахланылмышдыр *.

ТОЈУНУЗУ ЈАЛАН АДӘТЛӘРЛӘ ЛӘКӘЛӘМӘЈИН

16, 17. а) Евләнмәјә һазырлашан мәсиһиләр нәјә ҝөрә әразиләриндә гәбул едилмиш адәтләрә Мүгәддәс Китаб принсипләри призмасындан бахмалыдырлар? б) Ҝүзҝү тутмаг вә диҝәр адәтләрлә бағлы мәсиһиләр нәји билмәлидирләр?

16 Бир аздан «бәј-ҝәлин сәси... [Бөјүк Бабилдә] ешидилмәјәҹәк» (Вәһј 18:23). Чүнки Бөјүк Бабил башга әмәлләрлә јанашы, ҹиндарлыгла бағлы адәтләрин дә мәнбәјидир. Белә адәтләр исә никаһы артыг тој ҝүнүндә ләкәләјә биләр (Марк 10:6—9).

17 Һәр өлкәнин тојла бағлы өз адәт-әнәнәләри вар. Илк бахышдан зәрәрсиз ҝөрүнән бәзи адәтләрин көкү Бабил ајинләринә ҝедиб чыхыр. Бабиллиләр һесаб едирдиләр ки, мүәјјән ајинләрин иҹрасы бәјлә ҝәлинә вә гонаглара уғур ҝәтирәҹәк (Әшија 65:11). Бу ајинләрдән бири бәхт ҝүзҝүсүнү хәтәрдән горумаг адәтидир. «Азәрбајҹан Тоју» китабында дејилир ки, «ҝүзҝү онун өнүндә апарылдыгда... [ҝәлин] “ҹәми-хәта бәладан, бәднәзәрдән” горунур... Су илә јанашы ишыглы ҝәләҹәк, сафлыг, дурулуг вә ајдынлыг рәмзи сајылан ҝүзҝү узун заман илаһи әһәмијјәтә малик олмушдур... Дәдә-бабаларымыз “ҝүзҝү чатдағы гәбул етмәз, онун сынмасы бәдбәхтлик ҝәтирәр” демиш вә инанмышлар ки, тој ҝүнү бу ҝүзҝү сынарса, евләнәнләр тез бир заманда ајрылар, ја гыз өләр, ја оғлан». Бурадан ајдын ҝөрүнүр ки, Аллаһын мәһәббәтини горумаг истәјәнләр јалан дини инанҹларла ләкәләнмиш адәтләри иҹра етмәмәлидирләр. (2 Коринфлиләрә 6:14—18 ајәләрини оху.)

18. Бәјлә ҝәлин вә гонаглар Мүгәддәс Китабдан һансы принсипләрә диггәт јетирмәлидирләр?

18 Јеһованын хидмәтчиләри мәсиһи тојларыны ләјагәтсиз едән вә башгаларынын виҹданыны ләкәләјән адәтләрдән чәкинирләр. Мәсәлән, онлар тојда сөз алыб шит, абырсыз, кинајәли сөзләр сөјләмирләр, бәјлә ҝәлини вә гонаглары хәҹаләтли едән зарафатлар етмирләр (Мәсәлләр 26:18, 19; Лука 6:31; 10:27). Онлар мәсиһи тәвазөкарлығына ујушмајан һәддән зијадә бөјүк дәм-дәсҝаһ, тәмтәраглы мәҹлис гурмур, ловғаланмырлар (1 Јәһја 2:16). Јеһова истәјир ки, Онун хидмәтчиләри әламәтдар ҝүн олан тој ҝүнүнү пешманчылыгла јох, севинҹлә хатырласынлар *.

САҒЛЫГ СӨЈЛӘМӘК АДӘТИ ДИНИ МӘРАСИМДИР?

19, 20. Бир китабда сағлыг демәк адәтинин көкләри барәсиндә нә дејилир вә нәјә ҝөрә мәсиһиләр бу адәти иҹра етмирләр?

19 Тој мәрасимләриндә вә диҝәр мәҹлисләрдә бадә галдырыб сағлыг сөјләмәк ҝениш јајылыб. Бир китабда белә дејилир: «Сағлыг сөјләмәк адәти... чох ҝүман, гәдим гурбанлыг ајинләриндән галыб. Инсанлар аллаһлара мүгәддәс ички тәгдим едирдиләр, әвәзиндә арзуларына чатаҹагларына үмид едир, “узун өмүр!” вә ја “сәнин сағлығына!” сөзләри илә дуа едирдиләр» («The 1995 International Handbook on Alcohol and Culture»).

20 Дүздүр, бу ҝүн инсанларын чоху сағлыг демәјин дини вә ја мөвһуми бир адәт олдуғуну һеч ағылларына да ҝәтирмирләр. Лакин бадә галдырмаг адәти «ҝөјдән» — фөвгәлбәшәр гүввәдән хејир-дуа диләмәји билдирир. Аллаһдан бу јолла нә исә тәвәгге етмәк Мүгәддәс Китаба ујғун дејил (Јәһја 14:6; 16:23) *.

«ЕЈ ЈЕҺОВАНЫ СЕВӘНЛӘР, ПИСЛИЈӘ НИФРӘТ ЕДИН!»

21. Мәсиһиләр динлә бағлылығы олмајан һансы популјар күтләви мәрасимләрдә иштирак етмирләр вә нә үчүн?

21 Бәзи өлкәләрдә һәр ил карнавал шәнликләри кечирилир. Бу карнавалларын сәҹијјәви атрибуту позғун рәгсләрдир, орада һәмчинин һомосексуал вә лесбиан һәјат тәрзи мәдһ едилир. Белә карнаваллар бүтүн дүнјада сүрәтлә ашағы дүшән әхлаг нормаларыны әкс етдирир, бирбаша вә ја долајысы илә Бөјүк Бабил тәрәфиндән дәстәкләнир. Јеһованы севән адама белә карнавалларда иштирак вә ја она тамаша етмәк һеч јарашар? Сәнҹә, бу онун һәгигәтән дә пислијә нифрәт етдијини ҝөстәрәҹәк? (Зәбур 1:1, 2; 97:10). «Гојма ҝөзүм фани шејләрә бахсын» дејә дуа едән мәзмурчунун әһвал-руһијјәси неҹә дә тәгдирәлајигдир! (Зәбур 119:37).

22. Мәсиһи һәр һансы бир шәнликдә иштирак едиб-етмәмәјә виҹданы әсасында нә вахт гәрар верә биләр?

22 Бајрам ҝүнләриндә мәсиһинин давранышы елә олмалыдыр ки, әтрафдакыларда онун да бу шәнликдә иштирак етдији тәәссүраты ојанмасын. Һәвари Булус демишди: «Истәр јејәндә, ичәндә, истәрсә дә башга бир иш ҝөрәндә һәр шеји елә един ки, Аллаһ шәрәфләнсин» (1 Коринфлиләрә 10:31; 158 вә 159-ҹу сәһифәдәки «Мүдрик гәрарлары неҹә гәбул едим?» адлы чәрчивәјә бах). Диҝәр тәрәфдән әҝәр һәр һансы бир адәт вә шәнлик дини мәна кәсб етмир, сијаси, јахуд милли бајрама аид дејил вә Мүгәддәс Китабын һеч бир принсипини позмурса, мәсиһи белә мәрасимдә иштирак едиб-етмәјәҹәјини өзү гәрарлашдырмалыдыр. Амма гәрар гәбул едәркән о, башгаларынын да һиссләрини нәзәрә алмалы, һеч кимин иманына хәләл вурмамалыдыр.

АЛЛАҺЫ СӨЗДӘ ВӘ ӘМӘЛДӘ ШӘРӘФЛӘНДИРИН

23, 24. Биз Јеһованын адил нормалары һаггында неҹә шаһидлик едә биләрик?

23 Бир чохлары бајрам ҝүнләринә аилә вә достлары илә бирликдә јығышмаг үчүн әла бир фүрсәт кими бахырлар. Кимсә сәһвән бизим Мүгәддәс Китаба әсасланан мөвгејимизин чох сәрт олдуғуну дүшүнүрсә, биз нәзакәтлә изаһ едә биләрик ки, Јеһованын Шаһидләри өз аиләләрини вә достларыны чох севир, сағлам үнсијјәти гијмәтләндирирләр (Мәсәлләр 11:25; Ваиз 3:12, 13; 2 Коринфлиләрә 9:7). Биз әзизләримизлә ил боју үнсијјәтдән һәзз алырыг, лакин Аллаһа вә Онун салеһ принсипләринә олан мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк бу хош анлары Аллаһы тәһгир едән адәт вә ајинләрлә ләкәләмәк истәмирик. (156-ҹы сәһифәдәки «Һәгиги ибадәт бөјүк севинҹ мәнбәјидир» адлы чәрчивәјә бах.)

24 Бәзи мәсиһиләр сәмими инсанларла сөһбәтдә «Мүгәддәс Китаб әслиндә нә өјрәдир?» * китабынын 16-ҹы фәслиндән мүвәффәгијјәтлә истифадә едирләр. Сән дә белә сөһбәтләр заманы һөрмәтҹил, мүлајим ол, гој сөзләрин һәмишә дузлу, үрәкачан олсун (Колослулара 4:6). Унутма ки, бизим мәгсәдимиз мүбаһисәләрдә галиб ҝәлмәк дејил, инсанларын үрәјини газанмагдыр.

25, 26. Валидејнләр ушагларынын иманыны вә Јеһоваја олан мәһәббәтини неҹә мөһкәмләндирә биләрләр?

25 Јеһова Өз хидмәтчиләринә јахшы тәлим верир. Биз нәјә вә нә үчүн инандығымызы вә нәләрдән чәкинмәјин ваҹиблијини јахшы билирик (Ибраниләрә 5:14). Она ҝөрә дә, әзиз аталар вә аналар, ушагларыныза Мүгәддәс Китаб принсипләри үзәриндә дүшүнмәји өјрәдин. Бу јолла сиз онларын иманыны мөһкәмләндирир вә онлары Аллаһын мәһәббәтинә әмин едирсиниз. Бунун сајәсиндә ушагларыныз Мүгәддәс Китаб васитәсилә етигадларыны мүдафиә етмәји баҹараҹаглар (Әшија 48:17, 18; 1 Бутрус 3:15).

26 Јеһоваја «руһа вә һәгигәтә ујғун» ибадәт едәнләр нәинки Мүгәддәс Китаба зидд бајрамлары гејд етмир, һәмчинин һәјатын һәр бир саһәсиндә дүрүст олмаға чалышырлар (Јәһја 4:23). Бу ҝүн бир чохларына дүрүстлүк әл вермир. Анҹаг нөвбәти фәсилдән Аллаһын нормаларынын һәмишә фајдалы олдуғуну ҝөрәҹәјик.

^ абз. 3 148 вә 149-ҹу сәһифәдәки «Бу бајрамда иштирак едим-етмәјим?» адлы чәрчивәјә бах. Конкрет бајрам вә шәнликләрлә бағлы мәлумат әлдә етмәк үчүн Јеһованын Шаһидләри тәрәфиндән дәрҹ едилмиш «Ҝөзәтчи гүлләси нәшрләринин индекси»нә мүраҹиәт етмәк олар.

^ абз. 5 Јени ил бајрамынын вә шам ағаҹынын бәзәдилмәси адәтинин көкү барәсиндә әтрафлы мәлуматы «Ҝөзәтчи гүлләси»нин 2006-ҹы ил 1 јанвар сајынын 4—8 сәһифәләриндә тапмаг олар.

^ абз. 6 Мүгәддәс Китаб хронолоҝијасы вә дүнја тарихинә әсасән, Иса чох ҝүман ки, ерамыздан әввәл 2-ҹи илдә мүасир тәгвимин сентјабр-октјабр ајларына дүшән јәһудиләрин етаним ајында анадан олмушду. (Јеһованын Шаһидләри тәрәфиндән дәрҹ едилмиш «Мүгәддәс Јазыларын дәрк едилмәси» енсиклопедијасынын 2-ҹи ҹилд, 56 вә 57-ҹи сәһифәсинә (инҝ.) бах.)

^ абз. 11 150-ҹи сәһифәдәки «Бајрамлар вә Шејтана пәрәстиш» адлы чәрчивәјә бах.

^ абз. 11 Мусанын Ганунуна ҝөрә, гадын доғандан сонра Аллаһа ҝүнаһ гурбаны тәгдим етмәли иди (Лавилиләр 12:1—8). Бу тәләб исраиллиләрә ҝүнаһын валидејнләрдән өвлада кечдијини хатырладыр вә онлара ушағын дүнјаја ҝәлмәсинә таразлы јанашмаға көмәк едирди. Чох ҝүман ки, бунун сајәсиндә исраиллиләр башга халглардан ад ҝүнү илә бағлы ајинләри мәнимсәмирдиләр (Зәбур 51:5).

^ абз. 13 Католикләрин гејд етдикләри Пасха англо-саксонларда мәһсулдарлыг илаһәси олан Еостре (вә ја Еастре) илә бағлыдыр. Мараглыдыр ки, инҝилис дилиндә Пасха бајрамынын (Еастер) ады бу илаһәнин адындан ҝөтүрүлүб. «Мифоложи лүғәт»ә әсасән, «бу илаһәнин ајда јумурта севән довшаны вар иди. Бәзән бу илаһә довшан башы илә тәсвир олунурду».

^ абз. 15 Күпәҝирән гарылары, ҹинләри, хортданлары вә диҝәр декорасијалары илә мәшһур олан вә октјабрын 31-и гејд едилән Һеллоуин бајрамы гәрбдә ҝениш јајылмышдыр. Кечмишдә келт тајфалары нојабрын 1-нә јахын бәдр ҝеҹәсиндә Самһеин адланан бајрамы гејд едирдиләр. Онларын инанҹына ҝөрә, бу ҝеҹәдә инсан вә руһлар аләми арасындакы пәрдә ҝөтүрүлүр, хејир вә шәр руһлары јер үзүнү долашыр, өлүләрин руһу евләринә гајыдырды. Она ҝөрә дә гоһумлар «о дүнјадан» ҝәлмиш гонагларынын гәзәбини сојутмаг үчүн евдә јемәк вә ички гојурдулар. Бу ҝүн гәрбдә Һеллоуин бајрамы заманы ушаглар ҹин вә ја ҹадуҝәр палтарында гапы-гапы ҝәзиб ширни јығыр, ев саһибләри һеч нә вермәјәндә онлара һәдә-горху ҝәлирләр. Бу бајрамын иштиракчылары гәдим Самһеин ајинләрини иҹра етдикләрини һеч ағылларына да ҝәтирмирләр.

^ абз. 18 «Ҝөзәтчи гүлләси»нин 2006-ҹы ил 1 нојабр сајынын 8—12 вә 17—21 сәһифәләриндәки тоја вә достлуг ҝөрүшләринә һәср едилмиш мәгаләләрә бах.

^ абз. 20 «Ҝөзәтчи гүлләси»нин 2007-ҹи ил 15 феврал сајынын 30 вә 31-ҹи сәһифәсинә (рус.) бах.

^ абз. 24 Јеһованын Шаһидләри тәрәфиндән дәрҹ едилиб.