Taga a kɔnɔkow lajɛ

Taga a kɔnɔnakow lajɛ

KALANSEN 13

Fɛtiko minw man di Ala ye

Fɛtiko minw man di Ala ye

“Fɛɛn min ka di Matigi ye, aw ka banba k’o lɔn.”EFƐZIKAW 5:10.

1. Jehova be mɔgɔ sifa jumanw lo sama ka na a yɛrɛ fɛ ani mun na u ka kan k’u yɛrɛ kɔrɔsi Alako ta fan fɛ?

YEZU y’a fɔ ko: “Batobaa sɛbɛw na Fa Ala bato ni la ani tiɲɛ la, k’a masɔrɔ Fa Ala bɛ o ɲɔgɔn batobaaw de ɲini.” (Zan 4:23, ABM ). Jehova mana o ɲɔgɔnna mɔgɔw sɔrɔ, i n’a fɔ ele, a b’u sama ka na a yɛrɛ n’a Dencɛ fɛ (Zan 6:44). O ye bonya ye dɛ! Nka, Bibulu ka tiɲɛn kalan ka di minw ye, olu ka kan ka “banba” k’a filɛ “fɛɛn min ka di Matigi ye” sabu Sutana ye mɔgɔ lafilibaga ŋana ye.—Efɛzikaw 5:10; Yirali 12:9.

2. Mɔgɔ minw b’a ɲini ka tiɲɛn ni ngalon diinan ka koow ɲagami ɲɔgɔn na, Jehova b’olu jati cogo di?

2 An k’a filɛ koo min kɛra Sinayi Kulu gɛrɛfɛ. Israɛldenw y’a ɲini Arɔn fɛ ko a ka ala dɔ dilan u ye. Arɔn ma u sɔsɔ ani a ye sanu misiden dɔ dilan k’a fɔ k’o ye Jehova bisigi ye. Arɔn y’a fɔ ko: “Sini bena kɛ ɲanagwɛ ye ka Masaba [Jehova] boɲa.” Yala a diyara Jehova ye u ka tiɲɛn ni ngalon diinan ka koow ɲagami ɲɔgɔn na wa? Ayi. A ye cii di k’u ka o sanu misiden batobaga mɔgɔ waa saba ɲɔgɔn faga (Ɛkisɔdi 32:1-6, 10, 28). An be kalan juman sɔrɔ nin na? N’an b’a fɛ ka to Ala ka kanuya la, an “kana maga fɛɛn nɔgɔnin si la” ani an ka keleya kɛ ka tiɲɛn diinan tanga tolilenya ma.—Ezayi 52:11; Ezekiyɛli 44:23; Galatikaw 5:9.

3, 4. N’an be duniɲa nin ka landakow n’a ka fɛtiw lajɛra, mun na an ka kan k’an janto kosɔbɛ Bibulu kɔnɔ miiriya jɔnjɔnw na?

3 Cidenw lo tun be murutili kalanw bali. Nka, olu bɛɛ sanin kɔ, kerecɛn tɔgɔtigiw, tiɲɛn koo man di minw ye, olu y’a daminɛ ka kafiriw ka landakow n’u ka fɛtiw n’u ka loon “senumanw” ta k’a fɔ k’u ye kerecɛnkow ye (2 Tesalonikaw 2:7, 10). Baro kɛtɔ o fɛti dɔw koo la, an k’a filɛ cogo min na u tɛ Ala ka hakili yira, nka u be duniɲa hakili lo yira. Fɛɛn kelen ka teli ka sɔrɔ duniɲa ka fɛtiw bɛɛ la: U be farisogo negelakow bila mɔgɔ la. U be ngalon diinanw ka lannakow ni jinamoriyakow lo yiriwa. Nin bɛɛ ye “Babilonɛba” ka koow lo ye * (Yirali 18:2-4, 23, ABM ). Duniɲa ka landako caaman be bɔ kafiriyako nɔgɔnin minw na, i hakili to a la ko Jehova b’u daminɛcogo kala ma. Siga t’a la, o fɛtiw ka gwo a ye bi fana. Jehova b’o fɛtikow jati cogo min na, yala o lo kɔrɔtanin tɛ an fɛ ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan wa?—2 Zan 6, 7.

4 An kerecɛn sɔbɛw b’a lɔn ko fɛti dɔw koo man di Jehova ye. Nka, an ka kan k’a latigɛ sɔbɛ la n’an dusukun bɛɛ ye ko an tɛna an seen don u la cogo si la. An ka segi k’a filɛ fɛɛn min kama o fɛtiw ka gwo Jehova ye. O bena an dɛmɛ an k’an cɛsiri bɛrɛbɛrɛ ka ban fɛɛn o fɛɛn na min be se k’an bali ka to Ala ka kanuya la.

TILE BATOLI TƆGƆ YƐLƐMANA KO NOWƐLI

5. Mun na an lanin b’a la ko Yezu ma wolo desanburukalo tile 25nan loon na?

5 Yezu wololon sanyɛlɛma seli ma fɔ Bibulu yɔrɔ si la. Tiɲɛn na, a wololon tigitigi ma lɔn. An kɔni b’a lɔn ko a ma wolo desanburukalo tile 25nan loon na, nɛnɛ wagati la o jamana na. * Min b’a to an lanin b’o la, o ye ko Luka y’a sɛbɛ ko Yesu wolotuma na, “sagadɛndɛbaga dɔw . . . tun be si ɲana kongo kɔnɔ k’u ka sagaw kɔlɔsi.” (Luka 2:8-11). Ni sagadɛndɛbagaw ka delinanko tun lo ka “si ɲana kongo kɔnɔ” kɛnɛma, kuun tun tɛ Luka ka kuma nunu na. Nka, komi sanji sumanin ani nɛzi tun be ben Bɛtilehɛmu, o wagati la sagaw tun be datugu wɛɛrɛw kɔnɔ ani sagadɛndɛbagaw tun tɛ “si ɲana kongo kɔnɔ” kɛnɛma. Ka fara o kan, Yusufu ni Mariyama tun tagara Bɛtilehɛmu sabu masacɛ Ogusiti lo tun ye cii di ko mɔgɔw bɛɛ tɔgɔ ka sɛbɛ (Luka 2:1-7). A tun ka gwɛlɛ masacɛ k’a ɲini mɔgɔw fɛ k’u ka taga u fasow la nɛnɛba tuma na walisa k’u tɔgɔw sɛbɛ, janko yɛrɛ Ɔrɔmukaw ka kuntigiya koo tun man di mɔgɔw ye.

6, 7. a) Nowɛli ka landako caaman jujɔn bɔra min? b) Faranfasi juman be yen nowɛli kadow ani kerecɛn sɔbɛw ta cɛ?

6 Nowɛli seli jujɔn ma bɔ Bibulu kɔnɔ, nka a bɔra kafiriw ka fɛti kɔrɔkɔrɔw lo la i n’a fɔ Ɔrɔmukaw ka Saturnales. O fɛti tun be kɛ ka Saturne bonya o min tun ye sɛnɛkow ka ala ye. O cogo kelen na, Katolikiw ka gafeba dɔ ko, ala min tɔgɔ ko Mithra, ale batobagaw tun be tile jati sebagayabɛɛtigi ye ani u tun be “tile wololon sanyɛlɛma seli” kɛ desanburukalo tile 25nan na. O gafe kelen ko “nowɛli seli daminɛna tuma min na tile batoli tun be sanga la Ɔrɔmu” saan kɛmɛ saba ɲɔgɔn Krista sanin kɔ (Nouvelle Encyclopédie catholique, angilikan na).

Kanuya lo be kerecɛn sɔbɛw lasun u ka kadow di

7 O fɛtiw wagati la, kafiriw tun be kadow di ɲɔgɔn ma ani ka dumunibabaw kɛ. O kelen lo be kɛ fana bi nowɛli loon na. I ko fɔlɔ la, bi fana, nowɛli kadow fanba tɛ kɛ ka kɛɲɛ ni 2 Korɛntikaw 9:7 ka miiriya ye. A fɔra o vɛrise kɔnɔ ko: “Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka dili kɛ a yɛrɛ sago la, u kan’a kɛ ni nisɔngoya ye, a kana kɛ jagoyako ye, bari mɔgɔ min be sɔnni kɛ ni nisɔndiya ye, o tigi koo le ka di Ala ye.” Kanuya lo be kerecɛn sɔbɛw lasun u ka kadow di, u t’o kɛ loon tigitigi dɔ kosɔn ani u fana t’a ɲini k’o ɲɔgɔn ka segi u ma (Luka 14:12-14; Kɛwaliw 20:35). Ka fara o kan, u ninsɔn ka di kosɔbɛ sabu u seen bɔra nowɛli seli ka boliboliw la. Ani, u tɛ wari juru ta k’a kɛ doni gwiliman ye u yɛrɛ kun i ko mɔgɔ caaman b’a kɛ cogo min nowɛli wagati la.—Matiyo 11:28-30; Zan 8:32.

8. Yala lolo lɔnbagaw ye kadow di Yezu ma walisa k’a wololon fɛti kɛ wa? A ɲɛfɔ.

8 Nka, mɔgɔ dɔw be se k’a fɔ ko lolo lɔnbagaw ma kadow di Yezu ma a wolotuma na wa? Ayi. U ye min kɛ, o tun ye mɔgɔbabaw bonyacogo lo ye Bibulu sɛbɛwagati la. Landako gwansan tun lo (1 Masacɛw 10:1, 2, 10, 13; Matiyo 2:2, 11). Tiɲɛn na, u yɛrɛ ma na Yezu wololon sufɛ. U setuma na, Yezu tun tɛ denɲanin ye tugun, nka a tun ye kalo damanin sɔrɔ ka ban ani a tun be boon dɔ lo kɔnɔ.

BIBULU BE MIN FƆ WOLOLON SANYƐLƐMA SELIW KOO LA

9. Wololon sanyɛlɛma seli minw kofɔra Bibulu kɔnɔ, u be mun lo yira ka gwɛ?

9 Tiɲɛn lo, denɲɛnin woloko ye ninsɔndiyaba sababu ye tuma bɛɛ. Nka, Bibulu yɔrɔ si t’a yira k’u ye Ala sagokɛla dɔ ka wololon sanyɛlɛma seli kɛ (Zaburuw 127:3). Yala Bibulu ɲinɛna o kɔ dɔrɔn le wa? Ayi, sabu a be mɔgɔ fila ka wololon sanyɛlɛma seli kofɔ: Misira masacɛ ta ani Erɔdi Antipasi ta (Zɛnɛsi 40:20-22; Mariki 6:21-29). Nka, kuma ɲuman ma fɔ u fila koo la. Filanan yɛrɛ ta ka jugu, sabu o sen fɛ u ye Zan batiselikɛla kuun tigɛ.

10, 11. Kerecɛn fɔlɔw tun be wololon sanyɛlɛma seli koo jati cogo di, ani mun na do?

10 Gafeba dɔ b’a fɔ ko “kerecɛn fɔlɔw tun b’a jati ko wololon sanyɛlɛma seli ye kafiriw ka landako ye” (The World Book Encyclopedia). Galen, Grɛkiw tun b’a miiri ko mɛlɛkɛ dɔ be kɛ yen adamaden kelen-kelen bɛɛ wolotuma na ani a b’a kɔrɔsi a sii bɛɛ la. Gafe dɔ b’a fɔ k’o mɛlɛkɛ “tun be jɛnɲɔgɔnya ɲɛlɔnbali dɔ kɛ ni ala dɔ ye min ka wololon sanyɛlɛma seli be bɛn n’a tigi ka wololon ye.” (Coutumes et usages des anniversaires, angilikan na.) Kabi galen, sanyɛlɛma seliw koo ni lolow lɔnbagaya ni ɔrɔsikɔpu koo be taga ɲɔgɔn fɛ.

11 Galen, Ala sagokɛlaw tun be ban ka wololon sanyɛlɛma seli landakow kɛ sabu u bɔra kafiriyakow la ani u ɲɛsinna jinakow ma. Nka o dɔrɔn tɛ. U tun be ban k’o seliw kɛ miiriya jɔnjɔn dɔw kosɔn fana. Mun na do? U tun ye cɛɛw ni muso majigininw ye minw tun tɛ u ka wololon jati lonba ye fɔɔ ka seli kɛ o kosɔn. * (Mise 6:8; Luka 9:48). Nka u tun be nɔɔrɔ la Jehova lo kan ani u tun be barika la a ye u niin kosɔn, o min ye nilifɛn nafamanba ye. *Zaburuw 8:4, 5; 36:10; Yirali 4:11.

12. Cogo juman na, an salon be se ka fisaya n’an wololon ye?

12 Minw bɛɛ sara k’u to kantigiya la, u koo maranin lo Ala hakili la ani siga t’a la, u bena siniɲasigi ɲuman sɔrɔ (Zɔbu 14:14, 15). Waajulikɛla 7:1 b’a fɔ ko: “Tɔgɔɲuman ka fisa ni tulu kasadiman ye. Mɔgɔ salon ka fisa n’a wololon ye.” N’u ko “tɔgɔɲuman,”o ye lɔyɔrɔ ɲuman ye an ye min sɔrɔ Ala ɲɛɛ kɔrɔ an kɛtɔ k’a ka baara kɛ ni kantigiya ye. A ɲinina kerecɛnw fɛ u ka sanyɛlɛmako kelenpe min kɛ, o ma ɲɛsin wololi koo ma, nka o ɲɛsinna saya koo lo ma: o ye Yezu ka saya koo ye. Ale ye “tɔgɔ” ɲuman min sɔrɔ, an ka kisili be bɔ o lo la.—Luka 22:17-20; Eburuw 1:3, 4.

PAKI N’A KA LANDAKOW

13, 14. Paki n’a ka landakow jujɔn bɔra min?

13 Mɔgɔw b’a miiri ko paki seli ye Yesu saya n’a sukununi seli lo ye. Nka, o seli ka koo caaman bɔra ngalon diinan ni kafiriya landakow la i n’a fɔ legilizi be landako minw kɛ paki lɔgɔkun na. Ka ɲɛsin o landakow ma, diinan gafeba dɔ b’a fɔ ko wagati jan ka kɔn Krista ɲɛ, Babilonɛkaw tun “be u ka jaaw masiri ni bonyafɛn 1 000 ye [. . . ]. U tun b’u masiri ni fani sɔngɔ gwɛlɛw ye, kananɛgɛw, bololanɛgɛw ani tulolanɛgɛw ye. U tun b’o jaaw la dalan ɲumanw kan ani k’u ta ka tagama n’u ye jama ɲɛɛ na.” (Las Grandes Religiones Ilustradas).

14 Yala Jehova be se ka sɔn mɔgɔw ka ngalon diinan ka kafiriya landakow kɛ walisa k’a Dencɛ sukununi seli kɛ wa? Ayi! (2 Korɛntikaw 6:17, 18). Tiɲɛn na, Bibulu t’a fɔ ko an ka Yezu sukununi seli kɛ, ani a yɛrɛ tɛ sɔn o ma. O kama kantigiyako tɛ k’o seli kɛ sanko, kaan dɔw la yɛrɛ, paki tɔgɔ ko Asitarite, o min ye ngalon ala dɔ ye.

SANGAKOW

15. Mun na kerecɛn sɔbɛw b’u yɛrɛ tanga sanga landako dɔw ma?

15 Landako minw be kɛ sanga wagati la, kerecɛn sɔbɛw b’u yɛrɛ tanga u caaman ma. Mɔgɔ dɔw ka landakow ye ka jaaw ni dugalenw datugu, ka suu bila cogo kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ la, ka buziw mana ani ka siɲɛna landakow kɛ. Dɔw b’a fɛ ka fɛɛn minw di suu ma, u b’u bila a kɔrɔ wala u b’u jɛni. Tile damanin, kalo damanin wala saan damanin yɛrɛ tɛmɛnin kɔ, dɔ wɛrɛw be sanga landako dɔw kɛ. Mɔgɔw b’o landakow bɛɛ kɛ sabu u b’a miiri ko mɔgɔ salenw be se ka koo ɲuman wala koo jugu kɛ mɔgɔ ɲɛnamanw na. Nka, komi “minw sara ka ban, olu te foyi lɔnna tugu,” mɔgɔ minw b’a fɛ ka to Ala ka kanuya la, olu t’u seen don o landakow si la sabu u ɲɛsinna suuw batoliko ma.—Waajulikɛla 9:5, 10.

AW KANA A TO AW KA FURUSIRI KA NƆGƆ

16, 17. a) Landako minw be kɛ furusiri la u ka jamana na, mun na kerecɛnw ka kan k’a filɛ n’u bɛnnin lo Bibulu ka fɔta ma n’u b’a fɛ ka furu? b) Ka malokisɛw wala fɛɛn wɛrɛw fili kɔɲɔcɛ n’a muso kan, kerecɛnw ka kan k’u janto mun lo la ka ɲɛsin o landako ɲɔgɔn ma?

16 Yanni dɔɔni, “kɔɲɔcɛkan ni kɔɲɔmusokan tɛna mɛn [Babilonɛba] kɔnɔ tun.” (Yirali 18:23, ABM). Mun na do? O kuun dɔ ye a ka jinamoriyakow n’a ɲɔgɔnnaw ye minw be se ka furu nɔgɔ kabi furusiri loon na.—Mariki 10:6-9.

17 Landakow tɛ kelen ye jamanaw bɛɛ la. O landako dɔw be se ka kɛ i ko farati foyi t’u la. Nka, a be se ka kɛ k’u jujɔn bɔra Babilonɛ ka landakow lo la ani u kuun ye ka “kunnadiya” lase kɔɲɔcɛ n’a muso wala jama ma (Ezayi 65:11, NW). O landako dɔ ye ka malokisɛw wala fɛɛn wɛrɛw fili kɔɲɔcɛ n’a muso kan. N’a sɔrɔ o kɛcogo basiginin be miiriya dɔ kan min ye ko dumunifɛn be se ka jinaw dusu mala ani k’u bali u ka koo jugu kɛ kɔɲɔcɛ n’a muso la. Ka fara o kan, kabi tuma jan mɔgɔw b’a miiri ko malokisɛ ye bangeli ni hɛɛrɛ ni sijan tagamasiɲɛ ye cogo dɔ la min tɛ se ka faamu. A gwɛnin lo ko mɔgɔ minw bɛɛ b’a fɛ ka to Ala ka kanuya la, u ka kan k’u yɛrɛ tanga o landako nɔgɔninw ma.—2 Korɛntikaw 6:14-18.

18. Minw b’u ka furu labɛnna ani minw weelela ka na o furu la, Bibulu kɔnɔ miiriya jɔnjɔn jumanw lo ka kan k’u ɲɛminɛ?

18 O cogo kelen na, Jehova sagokɛlaw b’u yɛrɛ tanga duniɲa ka koo dɔw ma minw be se ka kerecɛnya danbe bɔ furu n’a fɛti kan, wala ka mɔgɔ wɛrɛ kunnatiɲɛ. Ɲɛyirali fɛ, u tɛ kumaw fɔ minw be mɔgɔ lɔgɔbɔ wala minw ɲɛsinna malobaliyakow ma. Tulonw ni kuma minw be se ka kɔɲɔcɛ n’a muso wala mɔgɔ wɛrɛw degun, u fana tɛ sɔn u ma (Talenw 26:18, 19; Luka 6:31; 10:27). U fana tɛ sɔn ka fɛtibabaw kɛ o minw ye “yɛrɛyiranciya” ye, nka u be koow kɛ k’a dama kɛɲɛ (1 Zan 2:16, ABM ). N’i b’i ka furu labɛnna, kana ɲinɛ ko Jehova b’a fɛ o loon kɛrɛnkɛrɛnnin ka kɛ i fɛ loon ye i bena i hakili jigi min na ni ninsɔndiya ye tuma bɛɛ, a kana kɛ nimisalon ye i fɛ. *

KA MINNI KƐ MƆGƆ WƐRƐ KA HƐƐRƐ KOSƆN, O YE DIINANKO YE WA?

19, 20. Ka minni kɛ mɔgɔ dɔ ka hɛɛrɛ kosɔn, gafe dɔ be mun lo fɔ o koo la, ani mun na kerecɛnw t’o kɛ?

19 Furusiri ni ɲɛnagwɛko wɛrɛw yɔrɔ la, mɔgɔw ka teli k’u ka dɔlɔmin vɛriw wuli ani ka minni kɛ mɔgɔ wɛrɛ ka hɛɛrɛ kosɔn. Saan 1995 la, gafe dɔ y’a fɔ ko: “Ka dɔlɔmin vɛriw wuli ani ka minni kɛ mɔgɔ wɛrɛ ka hɛɛrɛ kosɔn . . . n’a sɔrɔ o bɔra landa kɔrɔkɔrɔ dɔ la. Mɔgɔw tun be saraka minnifɛn dɔ di alaw ma . . . walisa u ka mɔgɔ ka fɛtaw dafa wala k’u ka delili jaabi. O delili miiriya jɔnjɔn tun ye ko ‘ka sijan di i ma!’ wala ‘ka hɛɛrɛ kɛ i ye!’ ” (Guide international des alcools et des cultures, angilikan na.)

20 N’a sɔrɔ mɔgɔ caaman t’a jati k’o ye diinanko wala lannako kunntan ye. Nka, ka dɔlɔmin vɛriw wuli sanfɛ, o be se ka jati ko an be “sankolo,” o kɔrɔ, sanfɛ fɛɛn kabakoman dɔ lo delila a k’an duga. O ye kɛcogo ye min bɛnnin tɛ Bibulu ka fɔta ma.—Zan 14:6; 16:23. *

 

“AW MINNU BƐ MATIGI KANU, AW KA KO JUGU KONIYA”

21. Kerecɛnw man kan k’u seen don foroba ɲɛnagwɛko jumanw lo la hali n’u ɲɛsinnin tɛ diinankow ma, ani mun na do?

21 Jamana dɔw be fɛtibaba dɔw labɛn saan o saan. O fɛtiw la, u be malobaliya dɔɔnw kɛ ani ka cɛɲɔgɔnɲininaw ni musoɲɔgɔnɲininaw ka koow bila sanga la. O b’a yira ko bimɔgɔw sɔɔn tiɲɛna. Babilonɛba lo be sin ka mɔgɔw jija o kɛcogo la wala a b’a ɲɛɛ tugu o kan. Mɔgɔ “minw be Matigi [Jehova] kanu,” yala a bɛnnin lo olu ka taga o fɛtibabaw ɲɔgɔn na wala u k’u filɛ telewisɔn na wa? N’u b’o kɛ, yala u b’a yira k’u be koo jugu kɔniya tiɲɛn tiɲɛn na wa? (Zaburuw 1:1, 2; 97:10, ABM). A ka fisa an ka kɛ ni Zaburuw sɛbɛbaga ka miiriya ɲɔgɔn ye. Ale y’a fɔ delili dɔ kɔnɔ ko: “I ka ne ɲɛ mabɔ fɛn fufafuw filɛli la.”—Zaburuw 119:37, ABM.

22. Ka kɛɲɛ n’a yɛrɛ dusukun ye, kerecɛn be se ka sɔn wala ka ban k’a seen don fɛti sugu juman na?

22 Duniɲa mɔgɔw ka fɛti loonw na, kerecɛn ka kan k’a janto a tagamacogo la walisa mɔgɔw kana a miiri ko a b’a niin don o fɛtiw la. Pol y’a sɛbɛ ko: “Ayiwa, aw be dumuni kɛra wo, aw be minni kɛra wo, aw be fɛɛn o fɛɛn kɛ, aw k’o bɛɛ kɛ ka boɲa la Ala kan.” (1 Korɛntikaw 10:31;  Koorilen nin lajɛ ɲɛɛ 158-159 kan: “Hakili sɔrɔ ka koow latigɛ.”) Nka, n’a gwɛnin lo ko landako dɔ wala fɛti dɔ ɲɛsinnin tɛ ngalon diinan ka koow, faso kanuyakow ni politikikow ma, n’a fana tɛ Bibulu ka sariya si tiɲɛ, o la, kerecɛn kelen kelen bɛɛ be se k’a latigɛ n’ale bena a seen don o koo la wala n’a tɛna a seen don o la. A b’a fɛ ka min o min latigɛ, a ka kan k’a janto mɔgɔ wɛrɛw dusukunnataw la walisa a kana kɛ kunnatiɲɛ sababu ye u fɛ.

NƆƆRƆ LA ALA KAN I KA KUMA N’I KA KƐWALEW FƐ

23, 24. An be se ka seereya ɲuman kɛ cogo di Jehova ka sariya tilenninw koo la?

23 Mɔgɔ caaman fɛ, foroba fɛtilonw kuun fɔlɔ ye ka ɲɔgɔn lajɛn ni somɔgɔw ni teriw ye. O kama, ni mɔgɔ dɔ filila k’a miiri ko an ka limaniya kosɔn an ka misɛn kojugu ani an t’an mako don tɔɔw la, an be se k’a ɲɛfɔ o tigi ye dusu suman na ko a ka di Jehova Seerew ye ka ɲɛnagwɛ bɛnninw kɛ n’u somɔgɔw n’u teriw ye (Talenw 11:25; Waajulikɛla 3:12, 13; 2 Korɛntikaw 9:7). A ka di an ye ka jɛn n’an somɔgɔw n’an teriw ye saan kuru bɛɛ kɔnɔ. Nka, Ala n’a ka sariya tilenninw koo ka di an ye minkɛ, an t’a fɛ k’o ninsɔndiyako nɔgɔ ni landako dɔw ye minw ka gwo Ala ye.—Koorilen nin lajɛ  ɲɛɛ 156 kan: “Batoli sɔbɛ be mɔgɔ ninsɔndiya kosɔbɛ.”

24 Jehova Seere dɔw tɛmɛna gafe Kalan tigitigi juman be Bibulu kɔnɔ? * ka kalansen 16nan fɛ ka baro diiman kɛ ni mɔgɔ kɔnɔgwɛ dɔw ye. I k’a to i hakili la ko an ka laɲinita tɛ ka joo sɔrɔ, nka an b’a fɛ ka mɔgɔw dusu lo sɔrɔ. O kama, i ka kuma ni bonya ni dusu suman ye ani i ka “kuma ka kɛ ni nɛɛma ye tuma bɛɛ, kɔgɔ ka kɛ a la.”—Kɔlɔsikaw 4:6, ABM.

25, 26. Bangebagaw be se k’u deenw dɛmɛ cogo di u k’u ka limaniya n’u ka kanuya sabati Jehova ta fan fɛ?

25 An minw ye Jehova sagokɛlaw ye, an kalannin lo kosɔbɛ. An b’a lɔn fɛɛn min kama an lanin be koo dɔw la ani an b’o sira tagama, ani fɛɛn min kama an b’an yɛrɛ tanga u dɔw ma (Eburuw 5:14). O kama, bangebagaw, a’ y’aw deenw degi u ka se ka hakili jagabɔ kɛ Bibulu kɔnɔ miiriya jɔnjɔnw kan. O la, aw bena u ka limaniya sabati, aw bena u dɛmɛ ka mɔgɔw jaabi ni Bibulu ye n’u y’u ka lannakow kɔrɔbɔ, ani aw bena u hakili sigi ko Jehova b’u kanu.—Ezayi 48:17, 18; 1 Piyɛri 3:15.

26 Mɔgɔ minw bɛɛ be Ala bato “ni la ani tiɲɛ la”, olu tɛ ban dɔrɔn fɛtiw la minw bɛnnin tɛ ni Bibulu ka fɔta ye, nka u b’u jija fana ka kɛ hɔɔrɔnw ye u ka ɲɛnamaya faanw bɛɛ la. Bi, mɔgɔ caaman b’a jati ko nafa t’a la ka kɛ mɔgɔ hɔɔrɔn ye. Nka, an bena a ye kalansen nata la ko Ala b’a fɛ an ka koow kɛ cogo min na, o lo ka fisa ni koo bɛɛ ye.

^ dakun 3 Koorilen nin lajɛ gafe  ɲɛɛ 148-149 kan: “Ne ka ɲi ka n’ seen don fɛti nin na wa?” Fɛtiw ni loon “senuman” tigitigi dɔw kofɔra Index des publications Watch Tower kɔnɔ. Jehova Seerew lo y’a sɛbɛ.

^ dakun 5 N’an b’an basigi Bibulu ka fɔta ani tarikikow kan, an be se k’a fɔ ko n’a sɔrɔ Yezu wolola saan 2nan na ka kɔn Krista tile ɲɛ, Ethanim kalo la. Ethanim ye Yahutuw ka kalo ye min be sɔrɔ sɛtanburu ni ɔkutɔburu kalow cɛ an ka bi kalandiriyew kan.—Étude perspicace des Écritures lajɛ, gafe 2nan, ɲɛɛ 21. Jehova Seerew lo y’a sɛbɛ.

^ dakun 11 Musa ka sariya tun b’a waajibiya muso ma ko a jiginin kɔ, a ka kan ka jurumu yafa saraka bɔ Ala ye (Levitiki 12:1-8). O cikan tun be mɔgɔ hakili jigi cogo barikaman na ko adamadenw be jurumu yɛlɛma u deenw na. A tun be Israɛldenw dɛmɛ u ka deenw woloko jati cogo bɛnnin na. Ani, n’a sɔrɔ a tun b’u fari faga fana u kana sɔn wololon sanyɛlɛma seli ka landaw la.—Zaburuw 51:7.

^ dakun 18 Barokun saba minw be saan 2006 ɔkutɔburu tile 15nan ka La Tour de Garde kɔnɔ ka ɲɛsin furusiri ni ɲɛnagwɛko lajɛnw ma, olu lajɛ ɲɛɛ 18-31 kan.

^ dakun 20 Saan 2007, feburukalo tile 15nan ka La Tour de Garde lajɛ, ɲɛɛ 30-31.

^ dakun 24 Jehova Seerew lo y’a sɛbɛ.