1. Wat voor mensen trekt Jehovah tot zich, en waarom moet je alert blijven?

JEZUS zei: ‘De ware aanbidders zullen de Vader met geest en waarheid aanbidden, want de Vader zoekt mensen die hem zo willen aanbidden’ (Johannes 4:23). Als Jehovah zulke mensen vindt, net zoals hij jou heeft gevonden, trekt hij ze tot zichzelf en tot zijn Zoon (Johannes 6:44). Wat een grote eer! Maar als je van de Bijbelse waarheid houdt, moet je ‘blijven onderzoeken wat aanvaardbaar is voor de Heer’, want Satan is een meesterbedrieger (Efeziërs 5:10; Openbaring 12:9).

2. Leg uit hoe Jehovah denkt over personen die ware en valse religie proberen te vermengen.

² Denk bijvoorbeeld aan wat er bij de berg Sinaï gebeurde toen de Israëlieten Aäron vroegen een god voor hen te maken. Aäron stemde toe en maakte een gouden kalf, maar hij deed alsof het Jehovah vertegenwoordigde. ‘Morgen is er een feest voor Jehovah’, zei hij. Maakte het Jehovah iets uit dat ware en valse religie werden vermengd? Absoluut! Hij liet zo’n 3000 afgodenaanbidders ter dood brengen (Exodus 32:1-6, 10, 28). Wat leren we hiervan? Als je in Gods liefde wilt blijven, mag je ‘niets onreins aanraken’ en moet je de waarheid ijverig tegen elke vorm van vervalsing beschermen (Jesaja 52:11; Ezechiël 44:23; Galaten 5:9).

3, 4. Waarom is het belangrijk Bijbelse principes te volgen bij het onderzoeken van populaire gebruiken en feesten?

³ Na de dood van de apostelen, die ‘als een barrière  werkten’ voor afvalligheid, begonnen zogenaamde christenen die niet van de waarheid hielden helaas heidense gewoonten, feesten en ‘heilige’ dagen over te nemen en die christelijk te noemen (2 Thessalonicenzen 2:7, 10). We gaan een aantal van die feesten bespreken. Let op hoe ze de geest van de wereld en niet die van Jehovah weerspiegelen. De meeste wereldse feesten hebben als overeenkomst dat ze inspelen op verkeerde verlangens en dat ze valsreligieuze ideeën en spiritisme promoten — de kenmerken van ‘Babylon de Grote’ (Openbaring 18:2-4, 23). * Houd ook in gedachte dat Jehovah de walgelijke heidense religieuze praktijken die de basis vormen voor veel populaire gebruiken van nu, persoonlijk heeft gezien. Hij vindt zulke feesten nu vast nog even walgelijk. Moet zijn kijk niet het belangrijkst voor ons zijn? — 2 Johannes 6, 7.

⁴ Als ware christenen weten we dat Jehovah bepaalde feesten afkeurt. Maar we moeten ook in ons hart vastbesloten zijn er niets mee te maken te willen hebben. Als we nog eens kijken naar de redenen waarom Jehovah zulke feesten afkeurt, zal dat ons sterken in ons besluit om alles te mijden waardoor we niet in Gods liefde zouden blijven.

5. Waarom weten we zeker dat Jezus niet op 25 december is geboren?

⁵ Nergens in de Bijbel wordt het vieren van Jezus’ geboortedag vermeld. Zijn precieze geboortedag is zelfs niet bekend. Maar we kunnen er zeker van zijn dat hij niet op 25 december geboren is. In die periode is het in dat deel van de  wereld winter en heel koud. * Lukas schreef dat er toen Jezus geboren werd herders waren ‘die de nacht buiten doorbrachten om op hun kudde te passen’ (Lukas 2:8-11). Het zou niet logisch zijn geweest zo’n detail te vermelden als herders het hele jaar door ’s nachts buiten waren. Maar in de winter werden de kudden in Bethlehem binnengehouden vanwege de koude regen en sneeuw en brachten herders de nacht dus niet buiten door. Bovendien gingen Jozef en Maria naar Bethlehem omdat Caesar Augustus opdracht had gegeven om een volkstelling te houden (Lukas 2:1-7). Het is heel onwaarschijnlijk dat de keizer een volk dat de Romeinse overheersing haatte, opdracht zou geven om midden in de winter naar de geboorteplaats van hun voorouders te reizen.

6, 7. (a) Wat is de oorsprong van veel kerstgebruiken? (b) Met welk motief geven veel mensen met Kerstmis cadeaus, en wat doen ware christenen?

⁶ De oorsprong van Kerstmis is niet in de Bijbel te vinden maar in oude heidense feesten, zoals de Romeinse saturnalia, een feest ter ere van Saturnus, de god van de landbouw. En de aanbidders van de god Mithras vierden op 25 december, volgens hun berekeningen, de ‘geboortedag van de onoverwinnelijke zon’, zegt de New Catholic Encyclopedia. ‘Kerstmis ontstond in een tijd dat de zonnecultus in Rome een zeer voorname plaats innam’, ongeveer drie eeuwen na Jezus’ dood.

⁷ Tijdens die feesten gaven de heidenen elkaar cadeaus en hielden ze feestmaaltijden — gebruiken die bewaard zijn gebleven in het kerstfeest. Maar zoals ook nu nog geldt, werden de cadeaus meestal niet gegeven volgens het principe in 2 Korinthiërs 9:7: ‘Laat iedereen doen wat hij in zijn hart heeft besloten, zonder tegenzin of dwang, want God houdt van mensen die met vreugde geven.’ Als ware christenen iets  geven, doen ze dat uit liefde. Het hangt niet per se samen met een datum en ze verwachten geen cadeaus terug (Lukas 14:12-14; lees Handelingen 20:35). Bovendien zijn ze blij dat ze bevrijd zijn van de stress rond Kerstmis en dat ze zich in die tijd van het jaar niet in de schulden hoeven te steken, zoals veel mensen doen (Mattheüs 11:28-30; Johannes 8:32).

8. Gaven de astrologen Jezus geschenken voor zijn geboorte? Leg dit uit.

⁸ Sommigen zullen misschien zeggen: maar de astrologen gaven Jezus toch geschenken voor zijn geboorte? Nee, die geschenken waren gewoon een manier om eer te bewijzen aan een belangrijk persoon, zoals in Bijbelse tijden gebruikelijk was (1 Koningen 10:1, 2, 10, 13; Mattheüs 2:2, 11). En hun bezoek was niet in de nacht dat Jezus geboren werd. Ze kwamen niet bij Jezus toen hij als pasgeboren baby in een voederbak lag, maar maanden later toen hij met zijn ouders in een huis woonde.

9. Wat is opvallend aan de verjaardagen die in de Bijbel worden genoemd?

⁹ De geboorte van een baby is altijd een vreugdevolle gebeurtenis. Maar er staat nergens in de Bijbel dat Jehovah’s aanbidders hun verjaardag vierden (Psalm 127:3). Zijn Bijbelschrijvers vergeten dat te vermelden? Nee, want twee verjaardagsfeesten worden wel genoemd: die van een Egyptische farao en die van Herodes Antipas. (Lees Genesis 40:20-22; Markus 6:21-29.) Maar beide gebeurtenissen worden in een negatief daglicht gesteld — vooral de laatste. Op die verjaardag werd Johannes de Doper namelijk onthoofd.

10, 11. Hoe dachten de vroege christenen over verjaardagsvieringen, en waarom?

¹⁰ Volgens The World Book Encyclopedia ‘beschouwden de  vroege christenen de viering van iemands geboorte als een heidense gewoonte’. De oude Grieken bijvoorbeeld geloofden dat ieder mens een beschermgeest had die bij zijn geboorte aanwezig was en daarna over hem waakte. Die geest ‘stond in een mystieke relatie tot de god op wiens geboortedag de persoon was geboren’, zegt het boek The Lore of Birthdays. Er bestaat ook al heel lang een sterke link tussen verjaardagen en astrologie, bijvoorbeeld bij de horoscoop.

¹¹ Jehovah’s aanbidders in het verleden vierden geen verjaardagen, niet alleen vanwege de heidense en spiritistische oorsprong maar ook uit principe. Waarom? Het waren nederige, bescheiden mannen en vrouwen die hun komst in de wereld niet zo belangrijk vonden dat die gevierd moest worden (Micha 6:8; Lukas 9:48). * In plaats daarvan eerden ze Jehovah en dankten ze hem voor het kostbare geschenk van het leven (Psalm 8:3, 4; 36:9; Openbaring 4:11). *

12. In welk opzicht kan iemands sterfdag beter zijn dan iemands geboortedag?

¹² Na hun dood bevinden personen die Jehovah trouw zijn gebleven zich veilig in zijn herinnering en ze kunnen er zeker van zijn dat ze een opstanding krijgen (Job 14:14, 15). Prediker 7:1 zegt: ‘Een goede naam is beter dan goede olie en de sterfdag beter dan de geboortedag.’ Onze ‘goede naam’ is de reputatie die we bij Jehovah hebben opgebouwd door hem trouw te dienen. Het is interessant dat de enige gebeurtenis die christenen wordt opgedragen te herdenken niet een geboorte is maar een overlijden: de dood van Jezus. Zijn ‘naam’ overtreft die van iedereen en is essentieel voor onze redding (Hebreeën 1:3, 4; Lukas 22:17-20).

13, 14. Wat is de oorsprong van populaire paasgebruiken?

¹³ Hoewel men zegt dat met Pasen Christus’ opstanding wordt herdacht, heeft het feest een valsreligieuze oorsprong. De Engelse naam voor Pasen (Easter) wordt in verband gebracht met Eostre of Ostara, de Angelsaksische godin van de dageraad en de lente. En wat hebben eieren en hazen met Pasen te maken? Eieren ‘zijn belangrijke symbolen van nieuw leven en verrijzenis’, zegt de Encyclopædia Britannica, terwijl hazen en konijnen al heel lang vruchtbaarheidssymbolen zijn. Pasen is dus eigenlijk een vruchtbaarheidsrite, vermomd als een viering van Christus’ opstanding. *

¹⁴ Zou Jehovah het goedvinden dat de opstanding van zijn Zoon wordt herdacht met een walgelijke vruchtbaarheidsrite? Absoluut niet! (2 Korinthiërs 6:17, 18) In de Bijbel wordt het herdenken van Jezus’ opstanding zelfs helemaal niet geboden of goedgekeurd. Daarom is het extra ontrouw om dat onder het mom van Pasen te doen.

15. Wat is de oorsprong van Halloween?

¹⁵ Halloween wordt ook wel All Hallows’ Eve genoemd, de avond vóór Allerheiligen. Het feest staat bekend om heksen, kobolds en allerlei griezelige versieringen en attributen. Het feest werd oorspronkelijk gevierd door de oude Kelten in Groot-Brittannië en Ierland. Op de volle maan die het dichtst bij 1 november lag, vierden ze het feest van Samhain, wat ‘het einde van de zomer’ betekent. Ze geloofden dat tijdens Samhain de sluier tussen de mensenwereld  en de bovennatuurlijke wereld werd weggenomen en dat er geesten, zowel goede als boze, over de aarde zwierven. Ze dachten dat de zielen van de doden naar hun huis teruggingen, en de familie zette eten en drinken voor deze geesten neer in de hoop ze gunstig te stemmen. Dus wanneer kinderen nu als spoken of heksen verkleed langs de huizen gaan en met kattenkwaad dreigen als ze geen snoep krijgen, zetten ze onbewust de rituelen van Samhain voort.

16, 17. (a) Waarom moeten stellen die gaan trouwen plaatselijke huwelijksgebruiken aan de hand van Bijbelse principes onderzoeken? (b) Waar moeten christenen rekening mee houden als het gaat om gebruiken zoals het gooien van rijst?

¹⁶ Binnenkort zal in Babylon de Grote ‘de stem van een bruidegom en van een bruid nooit meer worden gehoord’ (Openbaring 18:23). Waarom niet? Voor een deel vanwege haar spiritistische praktijken, die een huwelijk al meteen vanaf de trouwdag kunnen verontreinigen (Markus 10:6-9).

¹⁷ Huwelijksgebruiken verschillen van land tot land. Sommige gewoonten die misschien onschuldig lijken, hebben hun oorsprong in Babylonische praktijken waarvan wordt gedacht dat ze het bruidspaar of hun gasten ‘geluk’ brengen (Jesaja 65:11). Eén zo’n traditie is het gooien van rijst of iets dergelijks. Dat gebruik kan ontstaan zijn uit de gedachte dat voedsel boze geesten gunstig stemde, zodat ze de bruid en bruidegom geen kwaad zouden doen. Bovendien heeft rijst al heel lang een mystieke associatie met vruchtbaarheid, geluk en een lang leven. Iedereen die in Gods liefde wil blijven, zal zulke besmette gebruiken zeker mijden. (Lees 2 Korinthiërs 6:14-18.)

18. Door welke Bijbelse principes moeten het bruidspaar en hun gasten zich laten leiden?

¹⁸ Aanbidders van Jehovah doen ook niet mee aan wereldse gewoonten waardoor bruiloften en huwelijksrecepties  hun christelijke waardigheid zouden verliezen of waardoor het geweten van sommigen gekwetst zou kunnen worden. Ze zullen bijvoorbeeld geen speeches geven vol sarcastische of dubbelzinnige opmerkingen, en ze zullen geen grappen uithalen of opmerkingen maken die het pasgetrouwde stel en anderen in verlegenheid kunnen brengen (Spreuken 26:18, 19; Lukas 6:31; 10:27). Een bruidspaar zal ook geen overdreven ‘droombruiloft’ geven waar weinig bescheidenheid uit blijkt en waarbij ze ‘pronken met hun middelen van bestaan’ (1 Johannes 2:16). Als je plannen maakt voor een bruiloft, vergeet dan nooit dat Jehovah wil dat je altijd met vreugde op die speciale dag kunt terugkijken en niet met spijt. *

19, 20. Wat zegt een naslagwerk over de oorsprong van toosten, en waarom is deze gewoonte voor christenen niet aanvaardbaar?

¹⁹ Een bekend gebruik op bruiloften en bij andere feesten is toosten. Het International Handbook on Alcohol and Culture van 1995 zegt: ‘Toosten (...) is waarschijnlijk een seculier overblijfsel van drankoffers uit de oudheid waarbij een heilige drank aan de goden werd geofferd (...) in ruil voor een wens, een gebed samengevat in de woorden “een lang leven!” of “op uw gezondheid!”’

²⁰ Het is waar dat veel mensen het uitbrengen van een toost niet bewust als een religieus of bijgelovig gebaar zien. Toch kan de gewoonte om een wijnglas naar de hemel op te heffen gezien worden als een verzoek aan ‘de hemel’ (een bovenmenselijke kracht) om een zegen op een manier die niet in overeenstemming is met de Bijbel (Johannes 14:6; 16:23). *

21. Wat voor populaire feesten zullen christenen vermijden, ook al hebben ze misschien geen religieus thema, en waarom?

²¹ De jaarlijkse carnavals en andere feesten die in sommige landen georganiseerd worden, laten zien hoe laag de normen van deze wereld zijn geworden — een tendens die direct of indirect door Babylon de Grote wordt gepromoot. Op zulke feesten wordt erotisch gedanst en wordt soms zelfs de homoleefstijl verheerlijkt. Zou het gepast zijn dat iemand die van Jehovah houdt zo’n evenement bijwoont of ernaar kijkt? Laat hij dan zien dat hij echt haat wat slecht is? (Psalm 1:1, 2; 97:10) Het is veel beter om dezelfde instelling te hebben als de psalmist die bad: ‘Wend mijn ogen af van waardeloze dingen’ (Psalm 119:37).

22. Wanneer wordt het aan het eigen geweten van een christen overgelaten of hij wel of niet aan een feest meedoet?

²² Op wereldse feestdagen zal een christen door zijn gedrag niet de indruk willen wekken dat hij eraan meedoet. Paulus schreef: ‘Dus of je nu eet of drinkt of iets anders doet, doe alles tot eer van God’ (1 Korinthiërs 10:31; zie het kader ‘ Verstandige beslissingen nemen’). Maar als een gewoonte of een feest duidelijk geen valsreligieuze betekenis heeft, geen deel uitmaakt van een politieke of patriottische ceremonie en niet in strijd is met Bijbelse principes, kan iedere christen persoonlijk beslissen of hij eraan zal meedoen. Tegelijkertijd zal hij rekening houden met de gevoelens van anderen, zodat ze niet struikelen.

23, 24. Hoe kun je een goed getuigenis geven over Jehovah’s rechtvaardige normen?

²³ Veel mensen zien feestdagen vooral als een gelegenheid om met familie en vrienden samen te zijn. Dus  als iemand ten onrechte aanneemt dat ons Bijbelse standpunt liefdeloos of extreem is, kun je vriendelijk uitleggen dat Jehovah’s Getuigen heel graag bij familie en vrienden zijn (Spreuken 11:25; Prediker 3:12, 13; 2 Korinthiërs 9:7). We genieten het hele jaar door van omgang met familie en vrienden, maar omdat we van God en zijn rechtvaardige normen houden, willen we die momenten niet bederven met gewoonten die hij afkeurt. (Zie het kader ‘ Ware aanbidding maakt echt gelukkig’.)

²⁴ Sommige Getuigen hebben gemerkt dat het goed werkt om met iemand die oprecht een vraag stelt punten door te nemen uit hoofdstuk 16 van het boek Wat leert de Bijbel echt? * Maar vergeet niet dat het ons doel is het hart te winnen, niet de discussie. Toon dus respect, blijf kalm en ‘laat je woorden altijd vriendelijk zijn, gekruid met zout’ (Kolossenzen 4:6).

25, 26. Hoe kunnen ouders hun kinderen helpen te groeien in geloof en liefde voor Jehovah?

²⁵ Als Jehovah’s aanbidders weten we waarom we bepaalde dingen geloven en doen en waarom we andere dingen laten (Hebreeën 5:14). Ouders, leer je kinderen dus over Bijbelse principes te redeneren. Daardoor bouw je hun geloof op, help je ze een Bijbels antwoord te geven aan iemand die vraagtekens zet bij wat ze geloven en verzeker je ze van Jehovah’s liefde (Jesaja 48:17, 18; 1 Petrus 3:15).

²⁶ Iedereen die Jehovah ‘met geest en waarheid’ aanbidt, zal niet alleen on-Bijbelse feesten mijden maar ook proberen in alle aspecten van het leven eerlijk te zijn (Johannes 4:23). Tegenwoordig vinden veel mensen het niet praktisch om eerlijk te zijn. Maar zoals we in het volgende hoofdstuk zullen zien, is Jehovah’s manier altijd de beste.