1. Waut fa Menschen trakjt Jehova no sikj? Wuarom motten dee uk fa wieda oppaussen?

JESUS sajcht, daut “de woarhauftje Aunbäda dän Voda em Jeist un en de Woarheit aunbäden woaren. No soone Aunbäda sieekjt de Voda” (Johanes 4:23). Wan Jehova Menschen finjt, waut de biblische Woarheit leewen, trakjt hee dee no sikj un no sienen Sän (Johanes 6:44). Es daut nich eene groote Iea fa die, daut Jehova die jetrocken haft? Oba du motst uk fa wieda doano seenen, “daut to lieren un to doonen, waut däm Harn jefelt”, wiels de Soton weet krakjt, woo hee wäm teischen kaun (Efeesa 5:10; Openboarunk 12:9).

2. Woo denkjt Jehova äwa dee, waut de woare Aunbädunk met de faulsche toopmenjen?

² Denkj wie mol aun daut, waut lang trigj bie dän Sinai-Boajch passieed. De Israeliten wullen, daut Aaron fa an eenen Aufgott moaken sull. Hee deed daut un säd oba, daut goldne Kaulf, waut hee jemoakt haud, stald Jehova väa. “Morjen woa wie een Fast fa däm HARN haben”, säd hee. Wia Jehova daut endoont, daut de Israeliten de woare Aunbädunk met de faulsche toopmenjden? Nä, wiels hee leet ojjefäa 3 000 Menschen dootmoaken, waut dän Aufgott aunjebät hauden (2. Mose 32:1-6, 10, 28). Waut lieet ons daut? Daut wie mau dan en Gott siene Leew bliewen kjennen, wan wie “nuscht orreinet” aunschieren un sea oppaussen, daut de Woarheit emma rein blift (Jesaja 52:11; Hesekiel 44:23; Galata 5:9).

3-4. Wuarom mott wie de Fasten un Sitten, waut en onse Jäajent Mood sent, met biblische Gruntsauzen jäajenäwa hoolen?

 ³ Soo lang aus de Apostel läwden, sagen dee doano, daut aufjefolne Christen, waut de Woarheit nich leewden, nich väl Schoden aunrechten kunnen. Oba aus dee ieescht doot wieren, fungen de Aufjefolne aun, heidnische Sitten, Fasten un Heljedoag fa christlich to talen un doa mettomoaken (2. Tessalonicha 2:7, 10). Wan wie eenje von dise Fasten unjasieekjen, woa wie dietlich seenen, daut de Welt äa Jeist doahinja es un nich Gott siena. Jeweenlich jeit daut bie soone Fasten om faulsche Lieren, Hakjsarie ooda de Fleescheslost. Aul dit likjent no daut groote Babel han (Openboarunk 18:2-4, 23). * Denkj wie uk doaraun, daut Jehova de oppscheiselje Sitten un Fasten, waut de Heiden ieeschtemma hauden, beoobacht haft. Un välet, waut vondoag Mood es, staumt je von dee äare Fasten häa. Gaunz secha es am daut nu noch krakjt soo jäajenaun aus don. Wudd wie nich uk sellen soo denkjen aus hee? (2. Johanes 6-7).

⁴ Aus woare Christen weet wie, daut Jehova jewesse Fasten nich jefaulen. Oba wie motten ons uk eenich sennen, gaunz von dee wajchtobliewen. Well wie nu mol seenen, wuarom Jehova dise Fasten soo jäajenaun sent. Daut woat ons halpen, nuscht to doonen, waut ons doaraun hinjren kunn, en Gott siene Leew to bliewen.

5. Woo weet wie, daut Jesus nich dän 25. Dezamba jebuaren es?

⁵ En de Schreft es noanich to finjen, daut Jesus sien Jeburtsdach jefieet wort. Daut schrift nich mol, aun waut fa eenen Dotem hee jebuaren wia. Aulmols wia daut nich dän 25. Dezamba. Woo weet wie daut? To dee Tiet es en Betlehem  Winta un daut es doa sea kolt. * Oba aus Jesus jebuaren wort, “wieren en dee Nacht Schophoad opp de Stap un woakten äwa äare Häad” (Lukas 2:8-11). Wan de Hoads emma wieren met äare Schop de Nacht buten jewast, dan haud Lukas doa nich uzhent von jeschräwen. Em Winta es daut doa kolt un räajnisch un daut schniet mau rajcht. Doawäajen hauden de Hoads äare Schop de Winta em Staul un bleewen de Nacht nich oppe Stap. Un denkj wie uk doaraun, daut Josef un Maria no Betlehem reisen musten, wiels de reemischa Kjeisa Augustus velangt haud, daut daut gaunze Volkj jetalt sull (Lukas 2:1-7). De Juden kunnen de reemische Harscha aulmols schlajcht lieden un doawäajen wudd de Kjeisa dee secha nich noch bemott haben, medden em kolden Winta no äare Jeburtsstaut to reisen.

6-7. (a) Von wua kjemt välet häa, waut aune Wienachten jedonen woat? (b) Wuarom schenkjen woare Christen aundre waut?

⁶ Wienachten kjemt aulsoo nich von de Bibel häa, oba von oole heidnische Fasten, soo aus de reemische Saturnalien. Daut wia een Fast fa Saturn, dän Aufgott fa de Akarie. En de Brockhaus Enzyklopädie online sajcht daut uk, daut ojjefäa 300 Joa no Jesus sienen Doot bestemt wort, Jesus siene Jeburt dän 25. Dezamba to fieren. Daut wia woomäajlich doawäajen, “wiels en daut reemische Rikj aun disen Dach de Jeburtsdach jefieet wort von dän Aufgott Sol invictus (de Sonn, waut nich to jewennen es) . . . Aul ea hauden deejanje, waut dän Aufgott Mietras aunbäden deeden, aun disen Dotem dän sienen Jeburtsdach jefieet . . .”

⁷ Bie äare Fasten jeewen de Heiden sikj Jeschenkja un reeden besondre Moltieden ut, krakjt soo aus daut to Wienachten  Mood es. Un soo aus don woaren vondoag uk väle Jeschenkja nich utem rajchten Senn jejäft. En 2. Korinta 9:7 sajcht daut: “Een jiedra saul daut, waut hee sikj em Hoat väajenomen haft, met Freiden jäwen un nich bemott. Gott es dee goot, dee met Freid jäwen.” Woare Christen jäwen aundre ut Leew Jeschenkja. Dee doonen daut nich bloos aun eenen jewessen Dach ooda wiels see uk een Jeschenkj wellen (Lukas 14:12-14; läs Aposteljeschicht 20:35). Dee sent froo, daut see sikj de gaunze Klopport met Wienachten spoaren un sikj nich enne Schult enducken motten, soo aus väle daut to dee Tiet doonen (Matäus 11:28-30; Johanes 8:32).

8. Jeewen de Stiernforscha Jesus Jeschenkja toom Jeburtsdach? Laj daut ut.

⁸ Oba eenje sajen veleicht: “Haben de dree Weisen vom Morjenlaunt Jesus nich toom Jeburtsdach Jeschenkja jebrocht?” Nä, de Stiernforscha deeden bloos daut, waut en de  Bibeltiet Mood wia. See brochten eenen aunjeseenen Mensch Jeschenkja, om dän to ieren (1. Kjennichs 10:1-2, 10, 13; Matäus 2:2, 11). Un dee kjeemen uk nich en dee Nacht no Jesus, aus hee jebuaren wort un enne Kjrebb lach. Jesus wia aul miere Moonat oolt un siene Famielje wond en een Hus.

9. Waut es daut oppfaulende bie de Jeburtsdachsfasten, von dee de Schreft rät?

⁹ Von jeehäa freien de Menschen sikj, wan een Kjlienet jebuaren woat. Oba en de Schreft es noanich wua to läsen, daut Gott siene Deena Jeburtsdach fieeden (Psalm 127:3). Haben dee daut veleicht bloos vejäten, en de Bibel nentoschriewen? Nä, wiels daut rät doa von twee Harscha, waut Jeburtsdach fieeden; daut wia een ägiptischa Farao un Herodes Antipas  (läs 1. Mose 40:20-22; Markus 6:21-29). Oba de Schreft rät nich goot von dise Jeburtsdachsfasten; biejlikj wort bie Herodes sien Fast Johanes dän Deepa sien Kopp aufjemoakt.

10-11. Waut hilden de ieeschte Christen von Jeburtsdach fieren? Wuarom dochten dee soo?

¹⁰ Em Wörterbuch der deutschen Volkskunde sajcht daut: “De ieeschte Christen talden J[eburtsdach fieren] fa eene heidnische Mood”. De Griechen ieeschtemma jleewden biejlikj, daut daut fa jieda Mensch eenen Jeist jeef, waut von dän siene Jeburt aun bie dän wia, un sien Läwen lank no dän oppaust. Dis Jeist “wia jeheemnisvoll met dän Gott vebungen, waut aun dän Dach joarich wia, aus dis Mensch jebuaren wort”, sajcht daut en een Buak (The Lore of Birthdays). Un uk fa de Woasajarie un Stierndiedarie wia de Jeburtsdach aul emma sea wichtich.

¹¹ Gott siene Deena ieeschtemma fieeden nich Jeburtsdach, wiels dee wisten, daut daut von de Heiden häakjeem un met Hakjsarie to doonen haud. Oba daut jeft noch eenen Grunt, wuarom dee daut nich deeden. Dee wieren bescheiden un deemootich un hilden sikj nich fa soo wunda wäa, daut see dän Dach fieren musten, wua see to Welt jekomen wieren (Micha 6:8; Lukas 9:48). * Enne Städ daut jeewen see Jehova de Iea un dankten am doafäa, daut hee an daut Läwen jeschonken haud (Psalm 8:4-5; 36:10; Openboarunk 4:11). *

12. Wuarom sajcht daut, de Doodesdach es bäta aus de Dach, wan eena jebuaren es?

¹² Wan eent von Gott siene Deena batem Doot tru blift, woat Gott dän nich vejäten; hee woat dän wada oppwakjen (Hiob  14:14-15). En Liera 7:1 sajcht daut: “Goot aunjeseenen sennen es bäta aus scheene Saulw; de Dach, wan eena stoaft, es bäta aus de Dach wan eena jebuaren es.” Bie Gott es eena goot aunjeseenen, ooda haft eenen gooden Nomen, wan eena am tru jedeent haft. Daut es uk intressaunt, daut de eensje Feia, waut Christen hoolen sellen, nich een Jeburtsdach es, oba een Doodesdach. Daut es daut Aundenkjen aun Jesus sienen Doot. Wie kjennen je uk bloos jerat woaren, wiels Jesus sikj bie Gott eenen gooden “Nomen” muak (Hebräa 1:3-4; Lukas 22:17-20).

13-14. Von wua komen väle Sitten häa, waut bie Oostren Mood sent?

¹³ Wan väle uk jleewen, daut bie Oostren Jesus sien Oppstonen vom Doot jefieet woat, kjemt daut doch von de faulsche Relijion häa. De Nomen “Oostren” saul met Eostre (ooda Ostara) to doonen haben. Daut wia eene heidnische Jettin fa daut Morjenroot un Farjoa. Un von wua kjemt de Mood met de Oostahosen un Oostaeia häa? Een Buak sajcht, daut Eia “bekaunt wieren aus een Tieekjen fa nieet Läwen un Oppstonen vom Doot” (Encyclopædia Britannica). Un Hosen wieren aul lang emma een Tieekjen fa Fruchtboakjeit. Oostren es aulsoo nich een christeljet Fast; daut kjemt von heidnische Sitten häa, waut met de Fruchtboakjeit to doonen hauden. *

¹⁴ Kaun Jehova daut fa rajcht talen, wan heidnische Fruchtboakjeitssitten utjeeeft woaren, om Jesus sien Oppstonen vom Doot to fieren? Nich mol veleicht (2. Korinta 6:17-18). En de Schreft woat noanich jesajcht, daut wie Jesus sien Oppstonen vom Doot fieren kjennen ooda sellen. Un wan de Menschen disen Heljedach, waut fa Jesus sennen saul, dan uk noch eenen heidnischen Nomen jäwen, es daut besonda schlemm.

15. Von wua kjemt Halloween häa? Waut haben dee ieeschtemma to dee Tiet jedonen?

¹⁵ Halloween (uk Frieowent, Veschlapsdach ooda Schowanaksowent jenant) woat dän 31. Oktooba jefieet. Bie dit Fast woaren biejlikj Loaren jebrukt, waut soo loten aus Hakjsen ooda Jeista, un uk aundret, waut de Menschen jreslen saul. Dit Fast kjemt von de Kelten häa, waut ieeschtemma en Enjlaunt un Irlaunt läwden. Dee nanden daut “Samhain” (daut Enj vom Somma) un fieeden daut aun dän Vollmon, waut dän 1. Nowamba aum notsten wia. De Kelten jleewden, daut to Samhain de Schleia tweschen de Menschenwelt un de Jeistawelt wajchjenomen wort, un daut dan goode un beese Jeista oppe Ieed romwaundaden. Dee dochten uk, de Vestorwne äare Seelen wudden dän Dach wada no Hus komen un wullen dee met Äten un Drinkjtich tofrädstalen. En de vondoagsche Tiet vekjleeden de Kjinja sikj aus Jeista ooda Hakjsen un gonen no de Hiesa un schlemmen Jeschenkja, daut see nich Dommheiten driewen woaren. Soo gonen dee, onen daut to weeten, de oole heidnische Sitten no.

16-17. (a) Wuarom sellen Brutlied de Sitten, waut en äare Jäajent Mood sent, met biblische Gruntsauzen jäajenäwa hoolen? (b) Waut saul eena bedenkjen, wan daut biejlikj doarom jeit, de Brutlied met Ries to bestreien?

¹⁶ Boolt woat “niemols mea dän Briegaum un de Brut äare Stemm [en de groote Staut Babel] to hieren sennen” (Openboarunk 18:23). Wuarom nich? Een Grunt, wuarom dee venicht woat, es dee äare Zaubarie. De orreine Sitten, waut doavon häakomen, kjennen eenen Ehestaunt von Aunfank aun toom Schoden sennen (Markus 10:6-9).

¹⁷ Woo de Menschen Kjast hoolen, es nich en aule Lenda äwareen. Bie eenje Mooden denkjt eena veleicht: “Daut baudat je nuscht.” Oba veleicht kjemt daut doch von babelonische Sitten häa, waut de Brutlied ooda de Jast Jlekj brinjen  saul. Eene Mood es biejlikj, de Brutlied met Ries ooda sestwaut to bestreien. Daut kjemt woomäajlich von dän Gloowen häa, daut eena de beese Jeista met Äten tofrädstalen kaun, daut dee de Brutlied nich schoden sellen. Un Ries wort uk aul lang emma fa een Tieekjen fa Fruchtboakjeit, Jlekj un langet Läwen jehoolen. Oba wäa en Gott siene Leew bliewen well, woat soone orreine Sitten meiden (läs 2. Korinta 6:14-18).

18. Waut fa biblische Gruntsauzen sellen de Brutlied un de Jast beachten?

¹⁸ Jehova siene Deena woaren uk nuscht doonen, waut sikj fa eene christelje Kjast nich jehieet ooda waut aundre äa Jewessen baudren kunn. Biejlikj sajen dee bie eene Räd nich onaunstendje Sachen, haben sikj nich domm äwa de Brutlied un moaken uk nich soon Spos, daut de Brutlied ooda aundre sikj schämen motten (Spricha 26:18-19; Lukas 6:31; 10:27). Dee sent bescheiden un reeden nich eene besonda groote, diere Kjast ut, bloos om sikj doamet “groot [to] doonen” (1. Johanes 2:16). Wan du diene Kjast plonst, dan denkj doaraun: Jehova wenscht sikj, daut du von diene Kjast een goodet Aundenkjen hast un nich een schlajchtet. *

19-20. Waut sajcht een Buak äwa de Mood, de Jläsa tooptosteeten? Wuarom doonen Christen daut nich?

¹⁹ Bie eene Kjast ooda sest een Toopkomen häwen de Menschen foaken äare Jläsa opp un steeten dee toop. Een Buak sajcht, daut dise Mood “woomäajlich von de oole Tiet häakjemt, wua de Menschen äare Aufjetta waut besondret toom drinkjen opfaden . . . Doafäa sullen de Jetta an eenen Wensch erfellen. Daut wia soo aus een Jebäd, waut dee fa aundre säden, biejlikj ‘Muchst du een langet Läwen haben!’ ooda ‘Muchst du jesunt bliewen!’” (International Handbook on Alcohol and Culture, 1995).

²⁰ Väle denkjen veleicht nich mol, daut dise Mood met Äwagloowen ooda Relijion to doonen haft. Oba häwen de Menschen  doabie jeweenlich nich äa Glaus no Hecht, soo aus wan see eene himlische Macht froagen wudden, äaren Wensch to erfellen? No de Schreft no es daut nich de rajchta Wajch, no waut to froagen (Johanes 14:6; 16:23). *

21. Waut fa Fasten woaren Christen meiden, wan dee uk nuscht met dän faulschen Gloowen to doonen haben? Wuarom meid wie dee?

²¹ Met de vondoagsche Welt woat daut emma oaja. Daut jeft en väle Lenda jieda Joa Fasten, wua de Menschen gaunz loosjeloten sent, onveschämt ooda meist noaktich daunzen ooda daut soogoa fa goot talen, wan Mana met Mana un Frues met Frues jeschlajchtlich toopkomen. Daut groote Babel deit doa nich väl jäajen ooda jeit soogoa met de Welt met. Oba wudd sikj daut fa wäm, dee Jehova leeft, jehieren, sikj soont auntokjikjen ooda doa mettomoaken? Wudd dee dan wiesen, daut dee sikj jäajen daut beese stald? (Psalm 1:1-2; 97:10). Woo väl bäta es daut doch, soo to denkjen aus de Psalmenschriewa. Dee bäd: “Lenkj miene Uagen auf von nuzloose Dinja” (Psalm 119:37).

22. Bie waut fa Fasten un Mooden kaun jieda eena selfst entscheiden, aus hee doa metmoakt ooda nich?

²² Wan doa wua een welteljet Fast es, seenen Christen doano, daut daut nich soo lat, aus wudden see doa uk metmoaken. Paulus schreef: “Auf jie äten ooda drinkjen ooda waut jie doonen, doot aules om Gott to ieren” (1. Korinta 10:31; see doatoo uk dän Kausten “ Woo wie ons rajcht entscheiden kjennen”). Daut jeft oba uk Fasten un Mooden, waut nich von faulsche Lieren häakomen, nuscht met de Politikj to doonen haben un uk nich jäajen biblische Gruntsauzen sent. Dan kaun een Christ selfst entscheiden, aus hee doa metmoakt ooda nich. Doabie sull hee oba oppaussen, daut aundre sikj nich aun daut steeten, waut hee doonen well.

23-24. Woo kjenn wie aundre Jehova siene Jebooten fein utlajen?

²³ Väle Menschen jleichen de Heljedoag, wiels dee dan kjennen met äare Frind un Frintschoft toopsennen. Dee denkjen veleicht, daut wie too strenj sent ooda aundre nuscht räakjnen, wan wie nich Heljedoag hoolen. Dan wudd wie dee kjennen leeftolich utlajen, daut Jehova siene Zeijen jieren to irjenteenen Tiet met äare Frind un Frintschoft toopkomen (Spricha 11:25; Liera 3:12-13; 2. Korinta 9:7). Oba wiels wie Gott un siene Jebooten leewen, wudd ons daut nich scheen gonen, met aundre tooptokomen un doabie waut to doonen, waut Gott nich lieden kaun. (See doatoo uk dän Kausten “ Jehova rajcht aunbäden jeft ons de jratste Freid”.)

²⁴ Wan aundre doa nieschierich too wieren, haben eenje Breeda un Sestren kunt waut ut daut 16. Kapitel von daut Buak Waut lieet de Schreft werkjlich? * brucken, om dee daut uttolajen. Wan wie met wäm räden, sell wie doaraun denkjen, daut wie nich strieden wellen, oba dän to Hoaten räden. Wie wellen heeflich sennen un nich schwind doll woaren. Ons “räden saul emma leeftolich un intressaunt sennen” (Kolossa 4:6).

25-26. Woo kjennen Elren äare Kjinja halpen, eenen stoakjen Gloowen to kjrieen un Jehova to leewen?

²⁵ Jehova siene Deena weeten om äaren Gloowen goot om. Wie weeten, wuarom wie jewesse Fasten un Mooden metmoaken ooda nich (Hebräa 5:14). Un onse Kjinja motten daut uk weeten. Doawäajen es daut needich, daut de Elren an halpen, biblische Gruntsauzen rajcht to vestonen. Soo kjrieen dee eenen stoakjen Gloowen, kjennen fa dän enstonen un woaren uk en Jehova siene Leew bliewen (Jesaja 48:17-18; 1. Petrus 3:15).

²⁶ Deejanje, waut Gott “em Jeist un en de Woarheit aunbäden”, bliewen von gottloose Fasten gaunz wajch (Johanes 4:23). Un dee bemieejen sikj uk, emma opprechtich to sennen. Vondoag jleewen väle, opprechtich to sennen kjemt eenem nich ut. Oba soo aus wie en daut näakjste Kapitel seenen woaren, es daut emma daut baste, Gott to jehorchen.