1. Gini ngbatunga aboro Yekova ambedisa yo koyo du ko ni, na tipagine si aida ti ni i nye nyanyaki rogo toro yo?

YESU aya, “Ho ndikidi aboro irisa ka irisa Mbori nga Ba ni ni toro na rengo, bambiko Mbori nga Ba nakpi nyemu kina yo i du ni gako aboro irisa.” (Yoane 4:23) Ho Yekova abi gu boro ni du wa mo nga gu ni naida ka irisoko ni rengo na toro, ko nambedisa ni koyo du ko ni gbiati Wiriko. (Yoane 6:44) Nga gu wene mamu! Ono tie, agu aboro dunduko nakpi nyemu agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai si aida i “nikpária pa gu he ngba ti Gbia,” bambiko Satana nga kere banangihe na ni kere iraziree.​—AEfeso 5:10; Yugoti 12:9.

2. Mo sakingo pai tipa wai Yekova abi agu aboro nakoda ndikiki irisombori na ziree irisombori.

² Ani makianga gupai namangi pati Bagangara Sinai ho aYisaraere aya ni fu Arona ko mbakadi mbori fu yo. I amangi Arona ngbaome ko ki mbakadi wiri babagara fuyo i niirisi ru kuba Yekova, na ko ki gumba gupai fuyo nga gayo mbori gu. Ko agumba gupai fuyo nga, “Gba i ka manga pumbo fu Yekova.” Ya mo Yekova aima mbu ndikidi irisombori si koditihe na ziree irisombori ti gu regbo re? Oó. Yekova aimi agu aboro nairisi gu kpiahe re bangeyo ki du nga 3,000. (Gate 32:1-6, 10, 28) Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gi kpiapai re? Ka ani aida ka nye rogo ga Mbori nyemuse yo, ka ani “zádi nga birikobiriko he wa sa ya” na si naida ani banda rengo be irairaapai dunduko.​—Yesaya 52:11; Yezekere 44:23; AGaratio 5:9.

3, 4. Tipagine si aida ti ni ani gbe berãrani wenengai kuti agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai nibipa sino atitase gbiati apumbo?

 ³ Tingbafuo kpio amokedi, nga aguyo naabanda rengo be asamungu kuti ndikidi pambori, agu asamungu namangi tiyo nga aKristano ono zanga du na ndikidi nyemu rengo rogoyo yo atona ka dia agu asino nangia ga apagano, na apumbo, gbiati “ziazia” auru, nga gu i abihe nga si rẽarẽ aKristano naamangaha. (2 ATesaroniko 2:7, 10) Wa mo nikaa makia bete agi apumbo re, mo wisiginga wai si ayugo gu toro nga ga zegino angianga ga Mbori ya. Ka pe gu he nga rengo, apumbo nga ga zegino dunduko du na asinoho kina kubani: Gaha mangaapai dunduko nazingisa gu nyemuhe nga ga borose, na si nayugo gu sino mangaapai nga ga ziree pambori gbiati sangbaatoro. Si nga gu nogodinogodihe nga ga ‘Babera nga gu bakere bakporo.’ * (Yugoti 18:2-4, 23) Si naida ani moi gupai ku berãrani yo nga Yekova nawisigo agu apambori dunduko nga gu nayugu gu sino mangaapai nga ga apagano. Kinawo a Yekova abi agu apumbo du ti gi regbo re nga si ni gbegberẽhe. Gi gako bipai re na nyanyakipaha furani.​—2 Yoane 6, 7.

⁴ Wangia ani ndikidi aKristano, ani ima ino gupai nga kura apumbo kinaho afunga ngbarago fu Yekova ya. Si naida ani diberã ka ru ngutete zanga rimiso tirani ku rogo gu ngbatunga apumbo re. Pa fugö ani pai tipa wai rago agberã ti Yekova na agu apumbo re ima rengba ka nyakasa gaani idapase ani ne agu apai dunduko rengbe ka sarani ka ani nyenga rogo ga Mbori nyemuse yo ya.

5. Ginipai nayugo gupai furani nga i avunganga Yesu rogo Banduru ti rameru 25 te?

⁵ Ziazia Kekeapai afuranga tipa pumbo uru batika Yesu te. Gu uru na ramediwi i abatika Yesu ti ni boro ho inihe te. Gupai si aida ani inihe nga i avunganga Yesu rogo Banduru 25 te, bambiko gu diwi re anidu nga regbo bakere zere rogo gu  ringara re. * Gu mokedi nangia Ruka ake gupai nga ho i abatika Yesu ni, ‘ababanda rimbasa akandoro anidu yuru nvuo yo’ kaa banda gayo rimbasa akandoro. (Ruka 2:8-11) Ka si adu ni sino yo nga kaa du pati gayo akandoro “yuru nvuo yo,” ka gipai re adunga ni vovoho fu aboro te. Wadu Betereme nga zezere ba, mai gbiati dubo kidu ni bakerehe, ababanda akandoro anaariga gayo anya kina tii gayo abasura, i arengbanga kadu “yuru nvuo yo” te. Kurigure, aYosefa na Maria andu ku Betereme yo ka ke rimoyo bambiko gu banyaki nangia Kaisara Auguseto aru ndiko nga aboro dunduko ke rimoyo. (Ruka 2:1-7) Kaisara arengbanga ka rũndiko fuyo ti gu regbo re i ndu ka ke rimo yo ti regbo zere te.

6, 7. (a) Krisimasi atona wari? (b) Na gini kparakparapai du dagba gu gamahe du ti regbo Krisimasi na gu nga ga aKristano?

⁶ Gu pumbo nga ga Krisimasi, mburuhe rogo ziazia kekeapai yo te, si atona bakuru kusayo na agu apumbo nga ga apagano, wa gu ga aRomo pumbo nga Sataneria, nga gu pumbo naadu ni kparakparaha fu gu mbori nangia ga sopa bino ko rimoko angia Saturani. Gu Buku nga New Catholic Encyclopedia nagumba gupai nga, “Aidi kuti gu mbori nangia Mitara anaamanga pumbo rogo Banduru 25 niiriso batika gu uru i a bingoho ya.” Si nagumba gupai berewe nga, “Krisimasi atona ti gu regbo gu pumbo nga ga iriso uru adu ni nyanyakipai Roma yo,” badungu agarã tingbafuo kpio Yesu.

⁷ Ti regbo gu pumbo re, apagano anaagama ahe dagbatiyo na kini pasi wene ariahe rogo gu uru re, nga gupai aboro amangaha areme tigi gaani regbo re ti regbo Krisimasi. A wadu he ti gi gaani regbo re, agu agamahe aboro afuka ha ti regbo Krisimasi, si aringbisanga tihe na gupai du rogo 2 AKorindo 9:7 te, nga gu naya: “Aboro dunduko i nimangi wa i akpi nyemu he kpotoyo yo, ni ngbaduse te, ni dingisoro a te. Bambiko Mbori nakpi nyemu kina gu boro nagama he esuesu.” Ndikidi  aKristano nagamahe bambiko gu nyemuse du yo na ni, angianga kina ti siasia regbo sa ya, na i afunga gamahe kini berẽ gupai nga i fu kina he fuyo kubaha te. (Ruka 14:12-14; mo gedi Amokedi 20:35.) Kurigure, i na bakere tambuahe bambiko i amanganga Krisimasi te, na i na agu abape kuriyo aboro arogaha regbo Krisimasi te.​—Matayo 11:28-30; Yoane 8:32.

8. Ya mo abinza akerekuru aye na agamahe ti gu regbo i batika Yesu ti ni? Mo sakingo ho.

⁸ Boro ima rengba ka tikango ki ya, ya mo abinza akerekuru aandunga ka bi fogo Yesu na agamahe ho i vunguko ni te? Oó. Gu gayo gamahe re aayugo gu irisa aboro anidu nani koyo du nyanyakipa boro ni, na si angia gu sino naanidu ti gu regbo re, ziazia kekeapai agumbanga pa gu boro duni ga Mbori moyambu nga guni namangi pumbo uru batika ni te. (1 Abakindo 10:1, 2, 10, 13; Matayo 2:2, 11) I ayengo ni gu yuru i abatika Yesu te. Ho i aye ni, Yesu adunga ni fogogude te, ko aima nyaka.

9. Ginipai namangi ti regbo agu apumbo batikase gumbayo paha rogo Ziazia Kekeapai?

⁹ Wa vura duhe nga uru vunga boro ningia regbo ngbarago, ziazia kekeapai agumbanga pa gu ga Mbori moyambu namangi pumbo uru batika ni te. (Atambuahe 127:3) Ya mo si rengbe ka du nga bangirise naago ti ni? Oó, i aima ke pa auru batika ue, gu nangia ga Faro gbiati Erode Andipa. (Mo gedi Bambata Pai 40:20-22; Marako 6:21-29.) Si dunduko ue nanyasi ni kina gbegberẽhe, gu gbe nangia ga Erode Andipa nga gu i akati ri Yoane Bafu Bapatiza ti regboho.

10, 11. Gini bipai agu Kristano naadu mbata adu na ni tipa uru batika boro, na tipagine?

¹⁰ Gu Buku nga The World Book Encyclopedia nape gupai  nga: “Agu aKristano nadu mbata aima ino gupai nga pumbo batika boro aningia sino apagano.” Ni kpiapai, aGiriki aidi kuti gupai nga toro nabanda aboro dunduko ni basasa ti regbo batikayo, na kini bandayo ni basasa dunduko rogo gayo raka yo. Buku sa afura tipa gu toro re ki ya, “Gi toro re namangasunge ngba gu gene ka boro aruganga tiní nani ya, na si na pagume dagbaha na uru batika gu mbori nga ga gu boro i navungu ni re.” Uru batika boro na kodikodipai dagbaha na birĩ soroka na akerekuru gbiati sunge abinza.

¹¹ Kodihe kuti gu ndupai nga manga pumbo batika boro angia sino apagano na si adu ni kodikodihe na agu apai nga ga atoro, gu kura ndupai agu aKristano naadu mbata amanganga ha ti ni ya nga gu wene asino naadu tiyo gbiati wene bipai. Agi akumba na adee re angia aboro umbasitise, si du i abingo uru batika yo ti ni ni gu nyanyakipa he si aidi i mangi pumbo ho amanga ya. * (Mika 6:8; Ruka 9:48) Kuba gure, i anaatambua Yekova tipa gu gamahe nga ga unga. *​—Atambuahe 8:3, 4; 36:9; Yugoti 4:11.

12. Wai rengbe uru kpio boro ka ngba susi rago vunga ni?

¹² Ho agu aboro dunduko nakakuti ruru mangaapai akpi ni, Mbori natingida payo atingida. (Eyobo 14:14, 15) Batungusipai 7:1 nagumba gupai nga: “Wene rimo boro ngba susi kikiipa furũ nzeme; na rago kpio ni ti rago vunga boro.” Rogo gupai yo nga “wene rimo” nga gu wene pagume ani ambakadaha na Yekova mbiko mangasunge fuko ni rururani. Gu pumbo sa Yesu azinahe fu aKristano i nimangihe nga pakpioko angianga pabatika ko ya. Pa gu “wene rimo” du Yesu na ni, nga gu banguapai nika sa aboro i gbia bata.​—AEbere 1:3, 4; Ruka 22:17-20.

13, 14. Tipagine si aidanga ndikidi aKristano mangi Pasika ti ni ya?

¹³ Pasika nga gu uru-ongoda aboro zire pambori amangaha na gu bipai berãyo yo nga gu uru re du Yesu azingi be kpio. Ono ya mo Kristo aya i nimangi pumbo zinga ko be kpio? Oó, ko agumba nga pai wo te. Agu abuku nga ga kuru apangbanga nagumba gupai nga agu aKristano naadu mbata anaamanganga pumbo Pasika te, na sino apagano du. Gu buku nga Encyclopœdia Britannica naya: “Pai ho rogo Vovo Ndiko yo nayugo gupai nga i anaamanga gu pumbo nga Pasika te. Agu aKristano naadu mbata adunga na gu berãpai nga kura auru kinaho du ni ziaziaha te.”

¹⁴ Ya mo Yekova arengbe ka mbugene fu gu pumbo nga ga apagano i nimangihe ki ya gure nga i namanga gu pumbo zingabekpio nga ga Wiriko? Wasa te! (2 AKorindo 6:17, 18) Ziazia Kekeapai arũngo andiko watadu azinanga he nga i nitingidi pa zinga Yesu be kpio te. Manga Pasika ti rimo gupai nga we i namanga pumbo zinga Yesu be kpio arunga te.

15. Ginipai du tipa gu pumbo nga ga vovo garã?

¹⁵ Aringara dunduko na gaha aramediwi ni bakiakia nga gu i amanga pumbo vovo garã ti ni. Ono agi apumbo re aenge wari? Boro sa ni boro gu Kanisa nga Orthodox aya: “Gu pumbo nga ga vovo garã atona wa sa na gu kura badungu apumbo nga ga apagano Roma yo bakuru kusayo. Tonatona gu diwi nga Ngi angia gu uru i asiaha ni uru-ongoda tipa kaa iriso gu mbori rimoko angia Janus, i ayambu rimo gu diwi re kina ti rimo gu mbori re. Kpia Janus adu na kpakpuse ue, nga gu nayugo gupai nga ko adu na rengba ka bi apai kumbatayo na kusayo. Si anidu nga gu boro naanitona gu diwi nga Ngi na aũngbarago, mongo, gbiati kura wenepai, gu garã re aanidu funi dunduko nga regbo ngbarago. Kina boro gu bangisa ida re a du aboro na ni ti gi gaani regbo re ti regbo gu pumbo nga ga vovo garã. Ti regbo agu apumbo nangia ga apagano  re, aboro anaaye na agamahe ni motumo fu akpiahe. Dungu aboro nanaamanga kere gbegberẽ apai ti regbo agu apumbo re wagu nga bäri, meteka, gbiati kere wasiwasi mangaapai. Ni kpiapai, ti regbo gu uru-ongoda nga ga Ngi re, aboro anaari bakere riahe, kini kpibuda, na kini mangi kere ngbatunga gbegberẽ apai dunduko. Ka ani tingidipa wai ani anaamanga pumbo vovo garã mbata kusayo, ani dunduko ima rengba ka ida kuti gupai nga ani anaamanga pumbo apagano amanga.”

16, 17. (a) Tipagine si aida agu aboro naida ka manga rogatise wisigi pumbo diadee ti ni nibipa sino atitase na agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai? (b) Ginipai si aida aKristano inihe nibipa sino aboro?

¹⁶ Barambeda, “i agía nga fugo gu kumba nadi de, na fugo gu de i adia ri rogo [Babera Duna Bakere Ome] ti ni” te. (Yugoti 18:23) Tipagine? Bambiko gu gari mangaapai nga ga sangbaatoro, nga gupai naima rengba ka gberesapa rogatise kina ti tonatonaha.​—Marako 10:6-9.

¹⁷ Sino aboro ni bakiakia rogo aringara. Kura mangaapai kinaho rengbe aboro ka bihe nga pai ti ni te, ono naenge Babera yo, wagu nga ya fu arogotise we ‘wenepai watadu bandahe’ du fuyo rogo gayo ramukporo. (Yesaya 65:11) Wa gu sino nga mi vovo arogatise na mapunga na gu bipai nga i vungu agude avunga gbe na gayo rogatise ki nyeanye kindi. I naamanga gipai re na gu bipai nga gu mapunga re banda yo be gu gbegberẽ toro rengbe ka ye ka manga yo na gbegberẽ pai rogo gayo rogatise. Kurigure, aboro aima digo ni idi kuti gupai nga mapunga nasa boro ni du na mobara, si naye na ngbarago, na ki sa aboro i raki ni gbangaha. Si tie ziazia nga, agu aboro dunduko naida ka nye rogo ga Mbori nyemuse yo, si naida i ne gu sino mangaapai re.​—Mo gedi 2 AKorindo 6:​14-​18.

18. Gini arugute nga ga Ziazia Kekeapai rengbe ka undo agu aboro naida ka manga rogatise gbiati agu aboro naida ka du pati pumbo diadee?

¹⁸ Ga Yekova amoyambu nane agu amangapai dunduko nga gu rengbe kadu ni mbia kota fu kura aboro watadu nga gu rengbe ka sa rogatise ka si manginga ngba iriiri gene ya. Ni  kpiapai, i nane agu afugo dunduko du ni gbegberẽhe, afugo kodaba, ba gbegberẽ abuga, watadu gu mangaapai rengbe ka ba kina zee ti vovo arogotise. (Asanza 26:18, 19; Ruka 6:31; 10:27) I nane gu pumbo diadee nga gu nadia bakere marã, nga gu ayugonga umbasitise ya, nayugo kina “gu ũmosangi enda nga ga unga.” (1 Yoane 2:16) Ka si du nga mo naberã pa rogatise, ka bangiro gonga ti gupai nga Yekova naida gupai nga ga uru rogatise du ni gupai mo atingidaha si ki sa kina ngbarago tiro, angianga kaa bira tiro ya. *

19, 20. Ginipai buku sa agumbaha tipa mbirabuda kini tumba inga kuari, na tipagine gi sino mangapai re arẽnga ti ni fu aKristano ya?

¹⁹ Tumba inga buda kuari nga gu sino du gbe ho du pumbo diadee ni gbiati agu adunguratise nga ga wasa. Rogo gu garã nangia 1995, buku sa nga gu nafura tipa mbirabuda ape gupai nga: “Mbirabuda kini tumba inga kuari nga gu kuru sino i anaamangaha kaa fu ime fu ambori tipa maku kini gumba gupai nga ‘gbanga raka’ watadu ‘wene raka!’”

²⁰ Ti gi gaani regbo re, badungu aboro ainongo gupai nga mbirabuda kini tumba ingaha kuari kini fõho ti vuro kuraha nga gu sino mangaapai nga ga apambori te. Gupai nga tumba inga buda kuari yo ima rengbe kadu ni sanahe ku “ngbangbaturũ” yo tipa maku, ngba gu gene andunga kuti gupai du rogo Ziazia Kekeapai yo ya.​—Yoane 14:6; 16:23. *

21. Gini apumbo si aida aKristano nehe, na tipagine?

²¹ Gu kura aringara nayugo kpia gu wasiwasi mangaapai du rogo gi zegino re, nga agu amangapai gu Babera Duna Bakere  Ome Ti Ni angbe na ni gbaiga watadu kukiri, agi aringara re nasongoda apumbo wa agu aboro amangaha kini do gbere ni kundiri yo, agu apumbo i amangaha tipa agu akumba nakodaba na akumba gbiati agu adee nakodaba na adee. Ya mo rẽhe arẽ fu gu boro nakpinyemu Yekova ni naabi ngbatunga agu apumbo re watadu ni du pati ni? Ka ni mangihe wo, ya mo si yugu gupai nzunzu nga ni ima soga gupai du ni gbegberẽhe? (Atambuahe 1:1, 2; 97:10) Si adu ni bakere wenepai gbe ka wirika sino bake papara Atambuahe nga gu ko naya: “Mo di bangire ti ngera kuti pa wia.”​—Atambuahe 119:37.

22. Ti gini regbo rengbe Kristano ka diaberã nibipa sangbakpotoni yo singia ni amanga pumbo watadu ni amanganga ha te?

²² Ti agu auru apumbo nga ga zegino, si naida Kristano du na rubangirise tipa ka gani mangapai yengo na gu berãapai ku berã aboro yo nga ni namanga gu pumbo re amanga ya. Pauro akepai ki ya: “Watadu ri he tie, na mbira he, na gu pai oni ka manga ha dunduko, oni mángi he dunduko sa taasa rimo Mbori.” (1 AKorindo 10:31; mo bi gu sanduki nga “ Manga Diaberã Na Tatamana,” du ti kpewaraga 158-159.) Ka si du nga mangaapai watadu pumbo na agu apai nga ga zire pambori gbiati birĩ-zogarago rogoho te, na si akuonga agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai te, Kristano ima rengba ka diaberã singia ni amangaha watadu ni amanganga ha te. Ti kina gu bangisa regbo re, si naida ni berãpa sangbakpoto kura aboro yo ni andu kadu ni mbia kota fuyo.

23, 24. Wai rengbe ani ka manga wene dezirepai nibipa ga Yekova ruru sigirasigira arugute?

²³ Badungu aboro nabi agu apumbo namanga rogo gi zegino re nga si nga mamu fuyo tipa i nisungu na gayo aborokporo gbiati abakureayo. Sidu, ka aboro bi gupai nga gaani bipai ima du kia, na ani ayugongo nyemuse fu kura aboro te, ani ima rengba ka sakapai fuyo ngba wene gene  nga aDezireYekova nabi kodatise na gayo aborokporo gbiati abakureayo abi na nyanyaki paha. (Asanza 11:25; Batungusipai 3:12, 13; 2 AKorindo 9:7) Ani nagbia ngbarago agbia ti aregbo dunduko, na bambiko gu nyemuse du ani na ni tipa Mbori na gu ruruapai sigira ko ho fu aboro, ani amanganga agu apai ti agu aregbo re rengbe ka ba gberãrago ti kura aboro te.​—Mo bi gu sanduki nga “ Ndikidi Irisombori Naye na Bakere Ngbarago,” du ti kpewaraga 156.

²⁴ Badungu aDezire Yekova naima gbia wene sangbanapai ni karagayo pai fu agu aboro naida ka ino karagapai kuti gayo asanahe rogo kapita 16 nga ga gu Buku nga Gini Apai Nzunzu Ziazia Kekeapai Ayugoho? * Si naida ani ini gupai nga gaani sásá nga ka zio ngbadu aboro yo, angianga ka tikango na yo ya. Si naida ani du na irisa, kidu na zatise ti zinga, na si naida ani ‘fura na undahe dedede, si ki hii na tikpo.’​—AKorosaio 4:6.

25, 26. Wai rengbe avunguagude ka undo awiriyo i sono rogo idapase yo gbiati gayo nyemuse tipa Yekova?

²⁵ Wangia ani ga Yekova amoyambu, ani na inohe rogo Ziazia Kekeapai yo. Ani ima ino gupai ani naidi ti ni kuti kurapai na ki ni mangihe na ndu gupai ani ane agu akuraha ti ni. (AEbere 5:14) Sidu tie avunguagude, si naida oni yugupai fu awironi tipa wai rengbe yo kaa berãkurii agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai. Manga oni he wo nika nyakasa gayo idapase, ki undo yo i ini karagapai fu agu aboro natikango na gayo aida, na oni ki kido yo na pa ga Yekova nyemuse.​—Yesaya 48:17, 18; 1 Petero 3:15.

²⁶ Agu aboro dunduko nairiso Mbori rogo “toro na rengo,” i amanganga asadatise sa kaa ne kina agu apumbo du ni gbegberẽhe te, ono i namanga ome kadu ni aboro rengo rogo apai yo dunduko rogo gayo raka yo. (Yoane 4:23) Areme, badungu aboro abingo pe rengo ni gupai rẽarẽ te. Ono wa gu ani nika bihe rogo gu kapita naye fuo gere, ga Yekova agene mangapai ni ruruhe ti aregbo dunduko.