Pintor tu konten

Pintor tu daftar isi

PASAL 14

Jujur ma di Sude Ulaon

Jujur ma di Sude Ulaon

”Huringkoti hami marparange na denggan di na saluhut.”​—HEBER 13:18.

1, 2. Boasa las roha ni Jahowa tingki diida hita marparange na jujur? Lehon ma tudosan.

SAHALAK dakdanak dohot omakna ruar sian sada toko. Tompu ma so anakna i, ala adong di tanganna meammeam na so diingot ibana paulakhon tu toko. Lupa do ibana mangido tu omakna asa dituhor meammeam i. Ala nunga mabiar, dijou ma omakna. Dung i, didok omakna ma asa unang pola mabiar ibana. Rap ma nasida tu toko i paulakhon meammeam i jala mangakku sala tu partoko i. Tontu, las do roha ni omakna tingki diulahon anakna songon i. Boasa?

2 Las do roha ni natuatua molo diida ianakhonna marparange na jujur. Suang songon i ma nang Jahowa, ”Debata ni hasintongan”. (Psalmen 31:5) Las do roha ni Jahowa tingki diida hita marparange na jujur, ala on patuduhon hita marsitutu asa lam toras di partondion. Taboto do, asa tongtong hita di bagasan holong ni roha ni Debata jala mambahen las rohaNa, ingkon taulahon do songon na didok si Paulus, ”Huringkoti hami marparange na denggan di na saluhut.” (Heber 13:18) Alai, olo do sipata maol mangulahon on di parngoluonta siganup ari. Taida ma di tingki andigan hita porlu jujur jala aha do labana mangulahon i.

JUJUR MA TU DIRINTA SANDIRI

3-5. (a) Aha do sipasingot na disurat Bibel molo tagabusi dirinta sandiri? (b) Aha do na boi mangurupi hita asa boi jujur tu diri sandiri?

3 Sada sian ulaon na maol, i ma jujur tu diri sandiri. Ala jolma na mardosa hita, mura do manggabusi diri sandiri. Umpamana, ala didok halak Kristen di Laodikia nunga togu partondion ni nasida, Jesus mandok nasida manggabusi dirina sandiri. Sasintongna, ”na dangol, na pogos, na mapitung jala na marsaemara” do nasida di partondion. (Pangungkapon 3:17) Molo digabusi nasida dirina, gabe lam tu segana ma partondion ni nasida.

4 Ra, diingot hamu do sipasingot na dilehon si Jakobus, ”Molo adong halak naung mangetong dirina maragama, hape ndang dirajai dilana, na paotootohon dirina do ibana disi, jala magopo ma paragamaonna i.” (Jakobus 1:26, Bibel siganup ari) Alani i, molo tadokkon dihalomohon Jahowa ulaonta di partondion hape ndang denggan pangkataionta, na mangotootoi diri sandiri do hita disi. Antong, aha do na taulahon asa unang masa songon on?

5 Dipatudos si Jakobus do Hata ni Debata songon sormin manang kaca. Dijujui do hita asa manulingkit isi ni Bibel jala mambahen hamubaon na dihaporluhon. (Jaha Jakobus 1:23-25.) Marhite Bibel, boi do taboto aha na laho tapauba sian dirinta. (Andungandung 3:40; Haggai 1:5) Martangiang ma hita tu Jahowa asa diurupi mangida hahuranganta, dung i taakkui ma hasalaanta jala mambahen hamubaon. (Psalmen 139:23, 24) Sada hahurangan do molo ndang jujur hita tu diri sandiri. Alani i, ingkon tapahombar do pingkiranta tu pingkiran ni Jahowa. Poda 3:32, Bibel siganup ari mandok, ”Sogo do roha ni Jahowa di halak na jahat alai dipardongan do halak na tigor.” Diurupi Jahowa do hita asa boi tapahombar pingkiranta tu Ibana jala diurupi asa boi mangida dirinta sandiri songon Ibana mangida hita. Ingot ma, hata ni si Paulus na mandok, ”Huringkoti hami marparange na denggan [jujur].” Nang pe mardosa hita, alai boi do hita marsitutu asa marparange na jujur di sude ulaon.

JUJUR MA DI KELUARGA

Boi do tapasiding ulaon na ramun, molo marparange na jujur hita

6. Boasa na marhasohotan porlu jujur tu dongan saripena jala aha do ulaon na ingkon dipasiding nasida?

6 Marparange na jujur ringkot do dipatuduhon di keluarga. Alani i, ingkon paboaon ni halak na marhasohotan do sude aha na diulahon tu dongan saripena asa unang adong parniulaon na ramun na parohon hansit ni roha. Songon manggoda halak na so dongan saripena, mardongandongan dohot halak na so dongan saripena marhite internet manang manonton pornografi. Molo adong halak Kristen naung marhasohotan mangulahon on jala ndang dipaboa tu dongan saripena, on patuduhon ibana ndang marparange na jujur tu dongan saripena. Parrohahon ma aha na didok Raja Daud, ”Ndang dung sahundulan ahu dohot halak sineang roha, jala ndang huparangkupi angka parsibuni.” (Psalmen 26:4) Molo nunga marhasohotan hamu, unang ma tabunihon manang aha pe sian dongan saripemuna!

7, 8. Aha do sitiruon na adong di Bibel na boi mangajari ianakhon asa marparange na jujur?

7 Denggan do angka natuatua mamangke sitiruon na adong di Bibel laho mangajari ianakhonna asa marparange na jujur. Di Bibel, adong do parange na so sitiruon, songon si Agan, na manangko jala manabunihon dosana. Si Gehasi, na margabus asa mandapot hepeng. Si Judas manangko jala mardua roha mangihuthon Jesus.​—Josua 6:17-19; 7:11-25; 2 Rajaraja 5:14-16, 20-27; Mateus 26:14, 15; Johannes 12:6.

8 Adong do sitiruon na denggan di Bibel, songon si Jakkob na manjujui angka ianakhonna paulakhon hepeng na adong di siboanon ni nasida. Rade do si Jepta dohot boruna marsitutu manggohi padanna tu Debata. Dung i, Jesus barani mangkatindangkon ise ibana di adopan ni halak na marsogo ni roha tu ibana laho manggohi surirang jala asa unang marjea angka siseanna. (1 Musa 43:11; Panguhum 11:30-40; Johannes 18:3-11) Angka sitiruon on boi mangurupi angka natuatua mangajari ianakhonna asa mangkaholongi Jahowa jala marparange na jujur.

9. Aha do na ingkon dipasiding angka natuatua tingki mangajari ianakhonna jala boasa natuatua ingkon gabe sitiruon?

9 Molo diajarhon angka natuatua on tu ianakhonna, on patuduhon adong tanggung jawab na laho ulahonon ni nasida. Apostel Paulus mandok, ”Ia na asing dipodai ho do, alai dirim ndang dipodai ho. Ditingtingkon ho do, na so jadi manangko, hape manangko do anggo ho!” (Rom 2:21) Angka natuatua unang holan mangajarhon parange na jujur tu ianakhonna alai ingkon dohot do nasida gabe sitiruon mangulahon i. Adong do natuatua mandok, molo manangko manang margabus sasahali ndang sala. Nasida mandok, ”Ndang pola dia molo holan on do dibuat” manang ”Ndang pola boha molo sasahali margabus.” Sasintongna, sasahali pe margabus manang otik pe ditangko, sarupa do balga ni dosana. * (Jaha Lukas 16:10.) Hatop do diantusi angka ianakhon molo ndang sian roha angka natuatua mangajari jala on boi mambahen sega nasida. (Epesus 6:4) Alai, molo dipatuduhon angka natuatua do sitiruon na denggan taringot marparange na jujur, boi ma ianakhonna parohon sangap tu Jahowa di tongatonga ni portibi na so jujur.​—Poda 22:6.

JUJUR MA DI HURIA

10. Aha do na porlu taingot tingki mangkatai dohot dongan sahaporseaon?

10 Tapatudu ma parange na jujur tingki marsaor tu angka dongan di huria. Songon na taparsiajari di Pasal 12, ingkon manat do tajaga pangkataionta tarlumobi maradophon angka dongan sahaporseaon. Hata gait, boi do gabe gosip na parohon jea manang fitnah! Molo tahatahon sada barita na so tangkas taboto tu halak, on patuduhon na parsidohot hita margabus. Alani i, tarajai ma pangkataionta. (Poda 10:19) Alai, nang pe taboto tangkas sada barita, ndang ingkon tahatahon i tu na asing. Umpamana, ndang urusanta parsoalan i manang ndang patuduhon holong molo sai tahatai taringot i. (1 Tessalonik 4:11) Adong halak na mandok, marparange na jujur do molo mangkatahon aha na binotona, alai taingot ma pangkataionta ingkon lambok jala patuduhon holong.​—Jaha Kolosse 4:6.

11, 12. (a) Aha do na boi mambahen lam balga dosa ni sasahalak? (b) Paboa ma angka hata na so sintong taringot dosa na balga jala songon dia do hita pasidingkon on. (c) Songon dia do hita marparange na jujur tu organisasi ni Jahowa?

11 Ringkot do marparange na jujur tu angka baoa na dipillit di huria. Ndang lam tu dengganna molo sasahalak manabunihon manang margabus tingki disungkun sintua taringot dosana. Halak sisongon on gabe mardua roha manomba Jahowa alai torus mangulahon dosa na balga. Jala on boi gabe tongtong diulahon di ngoluna. (Psalmen 12:3) Na asing, ndang olo paboahon sude na diboto ibana tu sintua. (Ulaon ni Apostel 5:1-11) Jotjot do halak manabunihon dosana ala mangkaporseai hata na so sintong taringot dosa na balga.​—Ida ma kotak ” Hata na so Sintong Taringot Dosa na Balga”.

12 Ringkot do muse hita jujur tu organisasi ni Jahowa, tingki mangalusi sungkunsungkun na tarsurat. Umpamana, tasurat ma songon dia sasintongna tingki manurat laporan dinas, tingki mangisi formulir permohonan laho mandapot hak na sumurung di huria manang taringot kesehatanta.​—Jaha Poda 6:16-19.

13. Songon dia do hita patuduhon parange na jujur tingki marbisnis dohot dongan sahaporseaon?

13 Ingkon jujur do hita tingki marbisnis dohot angka dongan sahaporseaon. Porlu do manat tingki rap marbisnis. Ingkon paimbaron ni nasida do ulaon di Bale Harajaon manang marbarita na uli dohot ulaon bisnis. Boi do sahalak sian dongan sahaporseaon gabe tongke manang parkarejonta. Molo parkarejonta sahalak sian dongan di huria, ingkon marparange na jujur do hita tu nasida. Talehon ma gajina di tingki na ditontuhon manang bonus songon naung tarsurat di uhum na marlangku tu parkarejo. (1 Timoteus 5:18; Jakobus 5:1-4) Alai, molo hita gabe parkarejo tu sahalak donganta di huria, marsitutu ma hita karejo. (2 Tessalonik 3:10) Unang ma tahirim asa dibahen sumurung ala dongan sahaporseaonta nasida. Umpamana, ingkon loasonna hita tingki tapangido ndang karejo, ingkon leanonna bonus manang na asing na so dilehon tu parkarejo na asing.​—Epesus 6:5-8.

14. Tingki marbisnis dohot dongan sahaporseaon, aha do na porlu diulahon jala boasa?

14 Songon dia do molo bisnis na taulahon dibahen sian hepeng na dipinjam manang guguan? Songon na dipaboa prinsip ni Bibel, porlu do mambahen surat parjanjian tingki marbisnis! Umpamana, tingki si Jeremia manuhor tano, disuru ibana do asa dibahen dua surat ni tano i, di adopan ni pigapiga halak jala disimpan dohot denggan. (Jeremia 32:9-12; ida ma muse di 1 Musa 23:16-20.) Tingki marbisnis dohot dongan sahaporseaon, ingkon tangkas do tapaboa sude di surat parjanjian i jala ditekken di adopan ni pigapiga halak. On ndang patuduhon na so porsea hita tu donganta, alai asa unang adong pangantusion na sala, hansit ni roha manang parsalisian na manegai paralealeon. Ganup halak Kristen na marbisnis porlu mangingot manang aha pe na masa tingki nasida marbisnis unang ma manegai paralealeon di huria. *1 Korint 6:1-8.

JUJUR MA DI PARNGOLUON SIGANUP ARI

15. Songon dia do pangkilalaan ni Jahowa molo ndang jujur tingki martigatiga jala aha do na ingkon dipasiding halak Kristen?

15 Marparange na jujur ndang holan ringkot di huria. Si Paulus mandok, ”Huringkoti hami marparange na denggan di na saluhut.” (Heber 13:18) Lomo do roha ni Jahowa asa marparange na jujur hita tingki marbisnis manang martigatiga. Di buku Poda, adong do pigapiga ayat na manurat taringot timbangan na so sintong. (Poda 11:1; 20:10, 23) Najolo, timbangan dohot batu ni timbangan somal do dipangke laho manimbang situhoron dohot hepeng na dipangke laho manggarar. Angka partigatiga na so jujur mamangke dua ragam ni batu timbangan. Timbangan na so sintong dipangke laho mangotootoi panuhor. * Sogo do roha ni Jahowa tu halak na mangulahon on! Asa tongtong hita di bagasan holong ni roha ni Debata, ingkon tapasiding do sude parange na so jujur tingki martigatiga.

16, 17. Paboa ma parange na so jujur na somal diulahon halak saonari jala aha do na ingkon diulahon halak Kristen?

16 Ndang pola longang rohanta molo jotjot taida angka parange na so jujur saonari, ala Sibolis do na mangarajai portibi on. Ganup ari, boi do tarelaela hita asa unang jujur. Godang do halak margabus tingki manurat formulir riwayat hidup laho mangalului karejo, manurat ulaon na so hea diulahon jala mamangke ijasah na dituhor. Jotjot do disurat hatorangan na so sintong tingki mangisi formulir laho manggarar pajak, formulir imigrasi dohot formulir na asing. Godang parsingkola mancontek tingki ujian, mambahen karya ni halak sian internet gabe ulaonna sandiri. Tingki mangadopi angka pejabat na korup, jotjot do halak manghepengi. Alani i, ndang longang rohanta mangida halak na jotjot ’mangkaholongi dirina, impolan di perak dohot na so marholong ni roha di na denggan’ di portibi on.​—2 Timoteus 3:1-5.

17 Halak Kristen na marsihohot marsitutu do asa unang mangulahon on. Alai, molo taida halak na so jujur gabe mamora manang sonang saonari on, olo do gabe maol hita jujur. (Psalmen 73:1-8) Adong do halak Kristen gabe pogos ala marsitutu marparange na jujur di ”saluhut” ulaonna. Antong, marisuang do molo hita jujur? Tontu ndang! Alai, boasa masa on? Jala, aha do labana molo hita jujur?

LABA NI MARPARANGE NA JUJUR

18. Boasa mansai arga molo ditanda halak hita marparange na jujur jala boi dihaporseai?

18 Mansai arga do molo ditanda halak hita marparange na jujur jala boi dihaporseai. (Ida ma kotak ” Jujur do Ahu di Sude Ulaon?”.) Taingot ma, ganup halak boi do marparange na jujur! Ndang alani haboion, hamoraon, rupa manang na asing mambahen hita boi mangulahon on. Alai ndang godang halak na boi marparange na jujur manang dihaporseai. (Mika 7:2) Ra, adong do na mangarehei hamu ala marparange na jujur. Alai, na asing mangargai jala gabe manghaporseai hamu. Godang do Sitindangi Ni Jahowa na mangkilala laba ala marparange na jujur. Umpamana, ndang dohot nasida tingki parkarejo na so jujur di-PHK. Na asing muse, mura ma dapot nasida karejo di perusahaan na mangkaporluhon parkarejo na jujur.

19. Songon dia do parange na jujur mangkorhon tu panggora ni roha dohot tu Jahowa?

19 Nang pe ndang masa on tu hamu, alai molo marparange na jujur, ias ma panggora ni rohamuna. Si Paulus manurat, ”Pos do rohanami, na so pola solsolan ni panggora ni roha i hami.” (Heber 13:18) Diparrohahon jala dihaholongi Jahowa do hita molo marparange na jujur. (Jaha Psalmen 15:1, 2; Poda 22:1.) Na rumingkot, boi ma hita tongtong di bagasan holong ni roha ni Debata. Di pasal na mangihut, taparsiajari ma songon dia pangkilalaan ni Jahowa mangida karejo na tapillit.

^ par. 9 Molo somal mangkatahon hata na so tutu na mambahen hansit roha ni angka dongan na asing, on boi diboan tu panitia pengadilan di huria.

^ par. 14 Taringot aha na porlu diulahon molo masa parsoalan tingki marbisnis, ida ma sipasingot na denggan di Lampiran ”Mangadopi Parsoalan alani Bisnis”.

^ par. 15 Asing do dipangke angka partigatiga batu timbangan laho manuhor dohot batu timbangan laho manggadis, asa godang laba dapot ni nasida. Manang dipangke do timbangan na so dos borat ni batu timbanganna asa boi mangotootoi panuhor.