1, 2. Taano ta naoogma si Jehova kun naheheling nia an satong mga paghihingoa na magin sadiosan o onesto? Iilustrar.

MAGKAIBANAN na nagluwas sa tindahan an sarong ina asin an saiyang sadit na aking lalaki. Bigla na sanang nagpondo an aki, asin maheheling an pagkabigla sa saiyang lalawgon. Kapot-kapot nia an sarong sadit na kawatan na kinua nia sa tindahan. Nalingawan niang ibalik iyan o ihapot sa saiyang ina kun babakalon iyan. Sia haditon asin sinabi nia iyan sa saiyang ina. Inasegurar sia kan saiyang ina asin inibanan sia kaini pabalik sa tindahan tanganing ikabalik nia an kawatan asin maghagad nin dispensasyon. Mantang ginigibo nia iyan, napano nin kagayagayahan asin pag-orgolyo an puso kan ina. Taano?

² Pirmeng nagtatao nin dakulang kaogmahan sa mga magurang na maheling an saindang mga aki na nakakanood kan importansia nin pagkasadiosan o pagkaonesto. Asin iyo man an satong langitnon na Ama, an “Dios nin katotoohan.” (Salmo 31:5) Mantang minamasdan nia kita na nagigin maygurang sa espirituwal, naoogma sia na maheling kita na nagmamaigot na magin sadiosan. Huling gusto niato na paogmahon sia asin magdanay sa saiyang pagkamoot, ipinapaheling man niato an mga saboot na ipinahayag ni apostol Pablo: “Minamawot niamo na gumawe nin sadiosan sa gabos na bagay.” (Hebreo 13:18) Magkonsentrar kita sa apat na pangenot na kabtang nin buhay na kun beses tibaad nangorognang nadedepisilan kitang magin sadiosan. Dangan pag-oolayan niato an nagkapira sa mga bendisyon na ibinubunga kaiyan.

3-5. (a) Paano kita pinapatanidan kan Tataramon nin Dios manongod sa mga peligro nin pagdaya sa sadiri? (b) Ano an makakatabang sa sato na magin sadiosan sa satong sadiri?

³ An enot na depisil sa sato iyo an pakanood na magin sadiosan  sa satong sadiri. Bilang bakong sangkap na mga tawo, madalion sanang madaya niato an satong sadiri. Halimbawa, sinabihan ni Jesus an mga Kristiano sa Laodicea na dinadaya ninda an saindang sadiri sa pag-isip na sinda mayaman mantang, an totoo, sinda “dukha asin buta patin huba” sa espirituwal—talagang makaheherak na kamugtakan. (Kapahayagan 3:17) Ginigibo sana nindang mas delikado an saindang kamugtakan huli sa pagdaya ninda sa saindang sadiri.

⁴ Tibaad nagigirumdoman man nindo na nagpatanid si disipulo Santiago: “Kun an siisay man naghohona sa saiya man sana na sia pormal na parasamba alagad ta dai binubusalan an saiyang dila, kundi padagos na dinadaya an saiyang puso, an klase nin pagsamba kan tawong ini basang sana.” (Santiago 1:26) Kun iniisip niato na puede niatong gamiton sa salang paagi an satong dila asin aakoon pa man giraray ni Jehova an satong pagsamba, magigin mapanggana sana kita sa pagdaya sa sadiri niatong puso. An pagsamba niato ki Jehova magigin basang sana, sayang nanggad. Ano an makakatabang sa sato tanganing dai mangyari an siring na makamomondong kamugtakan?

⁵ Sa iyo man sanang kotasyon na iyan, iinagid ni Santiago sa salming an katotoohan kan tataramon nin Dios. Sinasadol nia kita na aninawon an sangkap na ley nin Dios asin gumibo nin mga pagliliwat oyon dian. (Santiago 1:23-25) Makakatabang sa sato an Biblia na magin sadiosan sa satong sadiri asin maheling kun ano an kaipuhan niatong gibohon tanganing pakarhayon an satong sadiri. (Lamentacion 3:40; Haggeo 1:5) Puede man kitang mamibi ki Jehova asin makiolay sa saiya na siyasaton kita, na tinatabangan kita na maheling asin itanos an ano man na seryosong mga depekto niato. (Salmo 139:23, 24) An pagkabakong sadiosan sarong dai naririsang kaluyahan, asin kaipuhan na mansayon niato iyan siring kan pagmansay dian kan satong langitnon na Ama. An Talinhaga 3:32 nagsasabi: “An tuso makauuyam nin makuri ki Jehova, alagad Sia dayupot sa mga tanos.” Puede kitang tabangan ni Jehova na mamatean an siring kan namamatean nia asin mansayon an satong sadiri siring kan pagmansay nia sa sato. Girumdomon na si Pablo nagsabi: “Minamawot niamo na gumawe nin sadiosan.” Dai kita puedeng magin sangkap ngonyan, alagad sinsero kitang nagmamawot asin odok na naghihingoa na magin sadiosan.

6. Taano ta kaipuhan na magin sadiosan sa lambang saro an mga mag-agom, asin bilang resulta anong mga peligro an nalilikayan ninda?

⁶ An pagkasadiosan maninigong magin karakteristiko kan Kristianong pamilya. Kun siring, an mag-agom dapat na mayong itinatago asin sadiosan sa lambang saro. Mayo nin lugar sa Kristianong mag-agom an nakakaraot asin maating mga gibo na arog kan pakigitilan sa mga bako man nindang agom, pagkaigwa nin patagong mga relasyon paagi sa Internet, o paggamit nin ano man na klase nin pornograpiya. An nagkapirang Kristianong may agom naimbuelto sa siring na salang gawe-gawe mantang itinatago iyan sa dai nag-aaram na agom. Bakong sadiosan an paggibo kaiyan. Mangnoha nindo an mga tataramon kan maimbod na si Hadeng David: “Dai ako nagtukaw sa kaibanan nin mga tawong putikon; asin dai man ako naglaog sa kaibanan kan mga nagtatago kan saindang tunay na pagkatawo.” (Salmo 26:4) Kun kamo may agom, nungkang maimbuelto sa mga gawe-gawe na tibaad makasugot sa saindo na itago sa saindong agom kun ano an pagkatawo nindo!

7, 8. Anong mga halimbawa sa Biblia an makakatabang sa mga aki na manodan an halaga nin pagkasadiosan?

⁷ Sa pagtokdo sa saindang mga aki kan halaga nin pagkasadiosan, madonong na gamiton kan mga magurang an mga halimbawa sa Biblia. Para sa mga halimbawa nin pagkabakong sadiosan, yaon an mga estorya na arog kan ki Acan, na naghabon asin nagprobar na itago an saiyang paghabon; ki Guejazi, na nagputik dahel sa pinansial na pakinabang; asin ki Judas, na naghabon asin nagputik na may maraot na intension na ipahamak si Jesus.—Josue 6:17-19; 7:11-25; 2 Hade 5:14-16, 20-27; Mateo 26:14, 15; Juan 12:6.

 ⁸ Para sa mga halimbawa nin pagkasadiosan, yaon an mga estorya na arog kan ki Jacob, na nagsadol sa saiyang mga aki na ibalik an kuarta na nakua ninda sa saindang mga lalagan huli ta inisip nia na tibaad napasala sana an pagbugtak kaiyan dian; ki Jefte asin kan aki niang babae, na nagsunod sa kapanugaan kan saiyang ama dawa dakulaon na personal na sakripisyo an kalabot dian; asin ki Jesus, na pusoan na nagpamidbid sa madahas na sururog tanganing otobon an hula asin protehiran an saiyang mga katood. (Genesis 43:12; Hokom 11:30-40; Juan 18:3-11) An nagkapirang halimbawang ini puedeng magtao sa mga magurang nin ideya dapit sa mahalagang marhay na mga impormasyon na yaon sa Tataramon nin Dios na makakatabang sa sainda na tokdoan an saindang mga aki na mamotan asin pahalagahan an pagkasadiosan.

9. Ano an maninigong likayan kan mga magurang kun gusto nindang magtao sa saindang mga aki nin halimbawa nin pagkasadiosan, asin taano ta mahalaga an siring na halimbawa?

⁹ An siring na katokdoan nagtatao nin sarong importanteng obligasyon sa mga magurang. Si apostol Pablo naghapot: “Minsan siring, ika daw na nagtotokdo sa iba, dai nagtotokdo sa saimong sadiri? Ika, na naghuhulit na ‘Dai maghabon,’ naghahabon ka?” (Roma 2:21) May mga aki na nariribaraw huli ta an saindang mga magurang nagtotokdo sa sainda nin pagkasadiosan pero minagawe mismo nin bakong sadiosan. An pag-ikit asin bakong totoong mga sinasabi tibaad ipangatanosan ninda paagi sa mga sarahotan na arog kan “Aram na man kan mga kagsadiri na kukuanon ini kan mga tawo” o “Sadit man sanang pagputik iyan, okey lang iyan.” An totoo, an paghabon, ano man an kantidad kan bagay na hinabon, paghabon pa man giraray; asin an pagputik, ano man iyan o gurano man iyan kasadit o kadakula, pagputik pa man giraray. * (Lucas 16:10) Madaling marisa kan mga aki an pagsaginsagin asin puedeng magkaigwa iyan nin maraot nanggad na epekto sa sainda. (Efeso 6:4) Minsan siring, kun nakakanood sinda nin pagkasadiosan sa mga halimbawa kan saindang mga magurang, posibleng marhay na magdakula sinda na nagpapamuraway ki Jehova sa bakong sadiosan na kinaban na ini.—Talinhaga 22:6.

10. Mapadapit sa sadiosan na pakikipag-olay sa mga kapagtubod, anong mga patanid an kaipuhan niatong tandaan?

¹⁰ An pakikiasosyar sa mga kapwa Kristiano nagtatao sa sato nin dakol na oportunidad na mapatalubo an pagkasadiosan. Siring kan nanodan niato sa Kapitulo 12, kaipuhan na mag-ingat kita sa paggamit niato kan regalong pagtaram, partikularmente sa satong espirituwal na mga tugang. An impormal na orolay madalion sanang magin nakakadanyar na tsismis asin pagpakaraot pa ngani! Kun ootrohon niato an sarong estorya na dai masasarigan an pinaghalean, tibaad nagtatabang kita na magpalakop nin kaputikan, kaya mas marahay na pugolan niato an satong mga ngabil. (Talinhaga 10:19) Sa ibong na lado, tibaad may aram kita na totoo, alagad dai man iyan nangangahulogan na dapat na isabi iyan. Halimbawa, tibaad mayo man kitang labot dian, o tibaad bakong kabootan na isabi iyan. (1 Tesalonica 4:11) May mga tawo na ipinapangatanosan an saindang pagigin daing modo paagi sa pagsabing onesto sana sinda, alagad an satong mga tataramon maninigo na pirmeng kawiliwili asin maboot.—Colosas 4:6.

11, 12. (a) Paano dinadagdagan kan nagkapirang nakagibo nin magabat na kasalan an saindang problema? (b) Ano an nagkapirang kaputikan na pinapalakop ni Satanas dapit sa grabeng mga kasalan, asin paano niato malalabanan iyan? (c) Paano niato ikakapaheling na kita sadiosan sa organisasyon ni Jehova?

¹¹ Importante nanggad na kita magin sadiosan sa mga nangengenot sa kongregasyon. An nagkapirang nakagibo nin magabat na  kasalan dinadagdagan an problema paagi sa pagmamaigot na tahoban an saindang kasalan asin paagi sa pagputik sa kamagurangan sa kongregasyon kun hinahapot sinda manongod dian. An mga ini nagpoon pa nganing magkaigwa nin dobleng pamumuhay, na nagsasaginsagin na naglilingkod ki Jehova mantang naggigibo nin magabat na kasalan. An tawong iyan garo man sana nabubuhay sa kaputikan. (Salmo 12:2) May iba na bakong gabos totoo an sinasabi sa kamagurangan mantang itinatago an mahalagang marhay na mga impormasyon. (Gibo 5:1-11) An siring na pagkabakong sadiosan parateng naggigikan sa paniniwala sa mga kaputikan na pinapalakop ni Satanas.—Helingon an kahon na “ Mga Kaputikan ni Satanas Dapit sa Magabat na mga Kasalan.”

¹² Importante man na magin sadiosan sa organisasyon ni Jehova kun sinisimbagan niato an nakasurat na mga hapot. Halimbawa, kun kita nagrereport kan satong aktibidad sa ministeryo, nag-iingat kita na dai magtao nin salang mga impormasyon. Siring man, kun isinusurat niato an hinahagad na impormasyon sa aplikasyon para sa sarong pribilehio nin paglilingkod, maninigo na nungka niatong pagpalsipikaron an totoong kamugtakan kan satong salud o ano man na iba pang aspekto kan satong rekord.—Talinhaga 6:16-19.

13. Paano niato puedeng mapagdanay an pagkasadiosan kun igwa kita nin transaksion sa negosyo sa sarong kapagtubod?

¹³ Kaiba man sa satong pagkasadiosan sa mga kapagtubod an mga bagay na may koneksion sa negosyo. Kun beses, an mga Kristiano puedeng magkaigwa nin transaksion sa negosyo sa ibang tugang. Maninigo sindang mag-ingat na isuway an mga bagay na iyan sa pagsamba na ginigibo ninda sa Kingdom Hall o sa ministeryo. An relasyon ninda sa negosyo tibaad bilang among asin empleyado. Kun an empleyado niato mga Kristiano, mag-iingat kita na trataron sinda nin sadiosan, na sinusueldohan sinda sa tamang panahon asin sa kantidad na napagkaoyonan, saka tinatawan sinda nin mga benepisyo na kahagadan kan ley. (1 Timoteo 5:18; Santiago 5:1-4) Sa kabaliktaran, kun nagtatrabaho kita sa sarong Kristiano, ginigibo niato nin lubos an satong trabaho segun sa satong sueldo. (2 Tesalonica 3:10) Dai kita nag-aasa nin espesyal na tratamiento huli sa satong pagigin magkapagtubod, na  garo baga obligado an satong among na tawan kita nin bakasyon, mga benepisyo, o iba pang bentaha na dai itinatao sa ibang empleyado.—Efeso 6:5-8.

14. Kun an mga Kristiano naglalaog sa sarong negosyo na igwa nin kabakas, anong pagmamaan an madonong na ginigibo ninda, asin taano?

¹⁴ Paano kun naglaog kita sa sarong klase nin negosyo na igwa kita nin kabakas, tibaad sa pangangapital o pag-utang? An Biblia nagtatao nin importante asin kapakipakinabang na prinsipyo: Isurat an gabos na pinagkaoyonan! Halimbawa, kan si Jeremias magbakal nin lote, nagpagibo sia nin duwang kopya kan dokumento, na may mga testigo, asin maingat na isinaray iyan tanganing puedeng helingon giraray iyan. (Jeremias 32:9-12; helingon man an Genesis 23:16-20.) Kun nakikipagtransaksion sa mga kapagtubod, dai man nangangahulogan nin pagigin deskompiado an pagsurat kan gabos na detalye sa dokumento na maingat na ginibo, pinirmahan, asin may mga testigo. Imbes, nakakatabang iyan na malikayan na magkaigwa nin mga dai pagkasinabotan, pagkadesganar, patin dai pagkakaoyon na nagigin dahelan nin pagkabaranga. Maninigong tandaan nin siisay man na mga Kristiano na magkatransaksion sa negosyo na bakong maninigo na isapeligro an pagkasararo asin katoninongan kan kongregasyon huli sa ano man na negosyo. *—1 Corinto 6:1-8.

15. Ano an saboot ni Jehova manongod sa madayang mga gibo sa negosyo, asin paano minahiro an mga Kristiano sa siring na popular na mga gibo-gibo?

¹⁵ An pagkasadiosan nin sarong Kristiano bako sanang sa kongregasyon. Si Pablo nagsabi: “Minamawot niamo na gumawe nin sadiosan sa gabos na bagay.” (Hebreo 13:18) Kun manongod sa mga bagay sa sekular na negosyo, an satong Kaglalang interesadong marhay sa pagkasadiosan. Sa libro nin Talinhaga sana, apat na beses na nasambitan an madayang timbangan. (Talinhaga 11:1; 16:11; 20:10, 23) Kan suanoy na mga panahon, kinaugalean na sa mga transaksion sa negosyo an paggamit nin mga timbangan asin pantimbang para sa mga binakal asin sa kuartang ipinambakal  kaiyan. An madayang mga negosyante naggagamit nin duwang klase nin pantimbang asin nin bakong eksaktong timbangan tanganing dayaon an saindang mga parokyano. * Ikinakaongis ni Jehova an siring na mga gibo! Tanganing magdanay sa saiyang pagkamoot, estrikto niatong linilikayan an ano man asin an gabos na madayang gibo sa negosyo.

16, 17. Anong mga klase nin pagkabakong sadiosan an lakop sa kinaban ngonyan, asin ano an desididong gibohon kan tunay na mga Kristiano?

¹⁶ Huling si Satanas an namamahala sa kinaban na ini, dai kita nagngangalas na maheling na lakop sa gabos na lugar an pagkabakong sadiosan. Sa aroaldaw tibaad mapaatubang kita sa mga sugot na magin bakong sadiosan. Kun isinusurat nin mga tawo an saindang mga kualipikasyon para sa pag-aplay sa trabaho, ordinaryo na sana an pagputik asin pagpasobra nin impormasyon, na nag-iimbento nin mga kredensial asin nagpapalsipikar nin mga eksperyensia sa trabaho. Kun isinusurat ninda an hinahagad na impormasyon sa mga porma para sa pag-imigrar, buhis, seguro, asin iba pang kaagid kaiyan, sa parate bakong totoo an isinisimbag ninda tanganing makua an gusto ninda. Dakol na estudyante an nandadaya sa mga test, o kun nagsusurat sinda nin mga komposisyon asin report para sa eskuelahan, tibaad ginagamit ninda an Internet saka kinokopya an nakukua ninda dian patin sinasabi na sinda an nagsurat kaiyan. Asin kun may mga nakikipagtransaksion sa maraot na mga opisyal, parate sindang nag-aalok nin suhol tanganing makua an gusto ninda. Inaasahan na niato ini sa sarong kinaban na kadakol an ‘mamomoton sa sainda man sana, mamomoton sa kuarta, mayong pagkamoot sa karahayan.’—2 Timoteo 3:1-5.

¹⁷ Desidido an tunay na mga Kristiano na dai magpartisipar sa arin man kan mga gibong iyan. Kun beses, depisil na magin sadiosan huli ta an mga naggigibo nin siring na pagkabakong sadiosan garo baga nagigin mapanggana asin nag-aasenso pa ngani  sa kinaban ngonyan. (Salmo 73:1-8) Mientras tanto, tibaad malugi sa pinansial an mga Kristiano huli ta gusto nindang magdanay na sadiosan “sa gabos na bagay.” Bawi daw an kalabot na mga sakripisyo? Iyo nanggad! Alagad taano? Anong mga bendisyon an ibinubunga kan sadiosan na gawe-gawe?

18. Taano ta mahalagang marhay an reputasyon na pagigin sadiosan?

¹⁸ Pirmeng magigin mahalaga nanggad sa buhay an reputasyon bilang sarong sadiosan asin mapagtitiwalaan na tawo. (Helingon an kahon na “ Gurano daw Ako Kasadiosan?”) Asin isip-isipa iyan—minsan siisay puedeng magkaigwa nin siring na reputasyon! Dai iyan nakadepende sa saindong talento, kayamanan, itsura, kamugtakan sa sosyedad, o ano pa man na ibang bagay na dai nindo kontrolado. Minsan siring, dakol an dai nakakakua kan kayamanan na pagkaigwa nin marahay na reputasyon. Bihira sana iyan. (Miqueas 7:2) Tibaad tuyaon kamo nin nagkapira huli sa pagigin sadiosan, alagad aapresyaron man nin iba an saindong pagigin sadiosan, asin babalosan ninda kamo kan saindang pagtitiwala asin paggalang. Naheling pa ngani nin dakol na Saksi ni Jehova na nakinabang sinda sa pinansial huli sa saindang pagigin sadiosan. Nagdanay sinda sa saindang trabaho kan sisantehon an madayang mga empleyado, o nakakua sinda nin trabaho kan nagkakaipong marhay nin sadiosan na mga empleyado.

19. Ano an epekto sa satong konsensia asin sa satong relasyon ki Jehova kan sadiosan na pamumuhay niato?

¹⁹ Baga man mangyari iyan sa saindo o dai, maheheling nindo na an pagkasadiosan nagbubunga pa ngani nin orog na mga bendisyon. Mapapasaindo an bendisyon na pagkaigwa nin malinig na konsensia. Si Pablo nagsurat: “Kami nagtitiwala na kami igwa nin sadiosan na konsensia.” (Hebreo 13:18) Apuera kaini, an saindong reputasyon naririsa nanggad kan satong mamomoton na langitnon na Ama, asin namomotan nia an sadiosan na mga tawo. (Salmo 15:1, 2; Talinhaga 22:1) Iyo, an pagigin sadiosan nakakatabang sa saindo na magdanay sa pagkamoot nin Dios, asin iyan an pinakadakulang balos na makukua niato. Sunod na pag-olayan niato an sarong tema na konektado digdi: An pagmansay ni Jehova sa trabaho.