Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

KAPÍTULU 14

Uaragualá wóuserun lidan sun katei

Uaragualá wóuserun lidan sun katei

Busentiwa buidu lan wóuserun lidan sun katei.’ (EBÜRÉU 13:18.)

1, 2. Afunranguagüda huméi lau aban hénpulu, ka lan uagu hínsiñe lubéi lun Heowá wáfaagun lun wóuserun lau úaraguni lidan sun katei.

ABA lidin aban irahü tuma lúguchu tidan aban budigü. Dan le furihaña, aba lalouchun irahü ligía aba lararamagun. Ka asuseredubei? Sin líchugun fe barühali aban adibiri, saminati yebe lariñagun tun lúguchu lun tafayeiruni, gama lumoun aba labulieiduni. Aba layahuahan. Aba támalihani lúguchu aba tagiribudun lau tidoun budigü. Wéiriti tipantan luma tugundan lau tarihini tisaani agiribudagüdei adibiri ani amuriaha ligía ferudun.

2 Harihini agübürigu hafurendeiruña lan hasaanigu óusera lau úaraguni ruti ugundani houn. Ani gúndaatimati Wáguchi le siélubei lugundun “Lubungiute inarüni” ligía (Sálumu 31:5). Gúndaati Heowá dan le larihini wawanserun lidan wamadagua luma, luma lidan wáfaagun lun wóuserun lau úaraguni lidan sun katei. Kei le busén wabéi wagundaaragüdüni ani redei wagíame lidan línsiñehabu, ‘busentiwa buidu lan wóuserun lidan sun katei’ kei lariñaguni Pábulu (Ebüréu 13:18). Furumiñe, wakutihaba gádürü katei le ídanbei mama lan sun dan ménrengun lan wóuserun ítara, lárigiñe ábayame wayanuhan luagu buiti le wibihibei dan le wadügüni.

MEYEEDAGUA WAMÁ WOUNGUA

3-5. a) Ida liña teweridiruniwa Bíbülia luéi peliguru le lanügübei weyeedagun woungua? b) Kaba íderaguawa lun meyeedagun wamá woungua?

3 Lidan furumiñeti lúgaaru, mosu wafurendeirun óusera lau úaraguni wóuniwagua. Kei le gafigoun wabéi, ménrengunti weyeedagun woungua. Ítara liña lasuseredun houn kristiánugu ha laodiséana. Íbini chouru hamani risi hamá, ariñagati Hesusu houn: “Gudemetün”, “marihintün”, ani “surusu huguya” lidan heseriwidun lun Bungiu (Arufudúni 3:17). Híruti meha gádantiña ani peliguru ligía ladüga hadouruñein meha hagu luéi inarüni.

4 Ítarameme, ariñagati Santiagu: “Gürigia le haritagubei luagu gúnfuli lan luma Bungiu ani siñá lumutu liñeñe eredera, leyeedaguña lungua ani úati hu lan ligaburi lagunfulirun lun ni kata” (Santiagu 1:26). Weyeedaguña giñe woungua ánhawa asaminara gunda lan Heowá lau weseriwidun íbini wuriba lan wayusurunu wañeñe. Meseriwinti áhuduraguni ligía lun ni kata. Kaba wadüga lun méiguadun wamá lidoun óunwenbu charati le?

5 Lidan bérusu burí le lubaragiñebei 26, ayanuhati Santiagu tuagu Lererun Bungiu to úabei mégeiti tidan, ani konpararü lumutu tuma aban isubusei lun waríagun woungua tidan lun wasubudiruni kaba lan waransera wawougua (aliiha huméi Santiagu 1:23-25). Le linarün katei, íderagua tumutiwa Lererun Bungiu lun warihini ídatima waña lan lun wíchigun fe kaba lan idan wasansira (Ayahuni 3:40; Ahéu 1:5). Mosu giñe wamuriahan luma Heowá lun larihinu wanigi, lun líderaguniwa arihei wachara le wéinamutimabei ani ru ligíame erei woun lun wasansirun (Sálumu 139:23, 24). Gayarati wagumeserun óusera lau múarani sin wíchugun fe. Gama lumoun, moun lumuti wabulieiduni ida liña lan larihini Wáguchi le siélubei igaburi le. Según Ariñawagúni 3:32, “mínsiñetiña ha wuribabaña igaburi [o ha yeebaña] lun Bungiu, ánheinti hama ha buídubaña, gamadaguati lungua”. Chóuruti líderagubadiwa lan Bungiu lun waríagun woungua kei larihiniwa, ani busén wagíame wadügüni le labusenrubei. Ítarati, gayarabei wariñagun kei Pábulu ‘busentiwa lan buidu lan wóuserun lidan sun katei’. Mosu wáfaagun tídangiñe sun wanigi lun wadügüni, íbini gafigoun wamá.

ÚARAGUNI LIDAN FAMILIA

Íderagua lumutiwa úaraguni lun madügün wamá katei wuribati aramudaguarügü

6. Ka uagu mosu lubéi furangu hamá maríeitiña hámagua, ani ka burí peliguru lunbei hóunigiragun houngua luéi?

6 Lunti hasubudiruniwa familia ha kristiánu luagu úaragua hamá. Mosu furangu lan hayanuhan maríeitiña hámagua. Moun lumuti héiguadun lidoun bisiu le gayarati lagünrinchaguni habagari kéiburi háluahan hadarihan amu gürigia, hasubudirun amu gürigia lidan Internet o haríagun iyawaü lánina agamariduni. Híruti añahein lan kristiánugu adüga hamuti katei burí le aramudaguarügü tuéi hani paaná. Ma luriban hóuserun! Maweiyasun wamá éiguada lidoun échuni le adügübei lun biangua lan wagibu tuma wani paaná. Lubaragiñe lira áyeiha waméi urúei Dawidi le ariñagubei: “Maganóuntina lidan aban hama yéetiña, móundaragun nuguya hama biangua tigibu” (Sálumu 26:4).

7, 8. Ka burí abahüdaguni tídangiñeti Bíbülia gayarabei wayusuruni lun wíderaguniña wasaanigu asubudirei lebegi úaraguni?

7 Mosu harufudahani agübürigu lebegi furangu luma úaraguni houn hasaanigu. Ani lubá hadügüni, mosu hayusurunu Bíbülia. Luagu aban oubaü, anihein hénpulu tidan Bíbülia luagu le moun lumuti wadügüni. Ayanuhatu luagu Akán le íweruhabei ani aban lámanichun lau; o abahüdaguni luagu Geasí, le eyeehabei lun libihin umegeguni, luma giñe luáguti Húdasi, le íweruhabei ani adüga ligía aban óunwenbu iyeeni lun ladügün dañu lun Hesusu (Hosué 6:17-19; 7:11-25; 2 Urúeigu 5:14-16, 20-27; Matéu 26:14, 15; Huan 12:6).

8 Gama lumoun anihein giñe saragu hénpulu buiti. Kéiburi le lani Hakobu, dan le líchugunbei fe luagu darí hamá lisaanigu seinsu tidan hasagüte, aba lagiribudagüdüniña íchigei, lugundun saminati bulieiguarügü hamá ha íchugubalin ñeinhin. O le lan lani Hefüté tuma liráü hénpulu, to agunfulirubalin lani túguchi füramasei íbini mosu lan tadügün óunwenbu sákürifisiu. O lani lan Hesusu hénpulu, le óuserubei lau ganigi hagibugiñe saragu gürigia gáñitiña, ani maramudun lumuti káteiñein lan, arufuda lumuti ítara le lan súdinitimabei lun, lagunfuliruni profesía le tídanbei Bíbülia luma lun masuseredun lan ni kata wuribati houn lumadagu (Agumesehani 43:12; Alidihatiña 11:30-40; Huan 18:3-11). Anihán fiú lídangiñe saragu hénpulu le tídanbei Bíbülia le gayarabei hayusuruni agübürigu lun harufudahan houn hasaanigu lunti lan línsiñedun ani gebegi ligíame úaraguni houn.

9. Ka uagu súdini lubéi híchugun agübürigu aban buiti hénpulu lánina úaraguni houn hasaanigu ani ka lunbei madügün hamani?

9 Ani mámarügübei lau dimurei harufudaha agübürigu houn hasaanigu. Lunti giñe harufudahan lau hani hénpulu. Ligía lálügüdahanbei apostolu Pábulu: “Anhein lubeiti arufudaha bubéi houn amu, kagia uagu marufudahan bubéi búniwagua? Anhein apurichiha bubéi luagu lunti lan míweruhoun lan, kagia uagu bíweruha?” (Rómana 2:21). Añahein agübürigu ariñagutiña súdini lan úaraguni, ani anihein dan múaragun lan houserun, mariñagun hamuti sun inarüni o aba burí herederun lau katei le mama hani. Lárigiñeti aba hariñagun: “Aba liraüraü iyeeni le, madügünti dañu ni ka un” o “Subudi hamuti súnwandan lan hanügüni gürigia katei burí le”. Ítarati, adügatiña lun libidiñedun houn hasaanigu ka lan buídubei. Íweru, íweru, weiri lan yebe katei le wanügübei o ñǘraü lan; ani iyeeni iyeeni, weiri lan yebe o ñǘraü lan (aliiha huméi Lúkasi 16:10). * Ménrenguti hasubudiruni irahüñü dan le móuserun hamá hagübürigu lau úaraguni (Éfesuna 6:4). Gama lumoun, ánhaña áfaagua hagübürigu lun híchugun aban buiti hénpulu houn, chourutimabei hasigirun íchiga uéiriguni lun Heowá danme le wéinamuhaña lidan lagübüri ubóu le (Ariñawagúni 22:6).

ÚARAGUNI LIDAN DAMURIGUAÜ

10. Lun úaragua wamá lau sun wanarün, ka uagu mosu lubéi duari wamá dan le wayanuhan hama wíbirigu?

10 Gachansintiwa giñe lun úaragua wamá hama wíbirigu lidan afiñeni. Ariha wamaali lidan kapítulu 12 lunti lan duari wamá lau le wariñagubei lugundun ménrengunti wéiguadun lidoun achurahani o wayanuhan iyeeni hawagu amu. Ánhawa ayanuha katei le machourun wamuti, gayarati wafanreinhan iyeeni, míchugunga wagía fe. Lunti wasaminarun bián wéiyaasu lubaragiñe wayanuhan íbini dan le chouru wamani inarüni lan le wariñagubei (Ariñawagúni 10:19). Ka uagu? Lugundun gayarati wemeteruña lan lidoun habagari amu o warufuduña lan mínsiñehabuni (1 Tesalónikana 4:11). Añahein gürigia yusutiña dimurei le hǘrüti laganbún ani aba hariñagun furangu lan hayanuhan; gama lumoun, súnwandan gayara lan wayanuhan lau inebesei (aliiha huméi Kolosana 4:6).

11, 12. a) Ida liña haweiridaguagüdüni fiú kristiánugu turóbuli dan le hadügün somu figóu le wéiriti? b) Ka burí iyeeni laburuchaguagüdübei Satanási luagu figóu wéinamuti, ani ida luba wáfaagun kóntüra katei le? c) Ida luba warufudun úaraguni lidan lóundarun Heowá?

11 Wéiriti lisudini furangu wamá hama wéiyaaña lidan afiñeni. Anhein aramudaha somu gürigia figóu wéinamuti —eyeeha dan le lalügüdǘn luagu figóu ligía—, ábatima laweiridagun turóbuli. Gayarati íbini amu lan lóuserun lidan damuriguaü amu bóugudi, aniha eseriwida lun Heowá aniha awinwanda lidan figóu (Sálumu 12:2). Charatiwa giñe anhein mariñagun wamá sun inarüni houn wéiyaaña lidan afiñeni (Adügaü 5:1-11). Ha óuserubaña ítara, ígiraguagüdaaña houngua lun liyeeni Satanási (ariha huméi kuaduru “ Iyeeni lúmagiñeti Mafia luagu figóu wéinamuti”).

12 Lunti giñe úaragua wamá lidan lani Heowá óundaruni, mosu wariñaguni inarüni dan le wóunabun somu burí álügüdahani o dan le wabürüdüni dan le wásügürübei lidan apurichihani sagü hati. Dan le wabuichagüdün somu dugumedu lun wibihin somu eseriwiduni espechaliti lidan lóundarun Heowá, mosu wariñaguni inarüni luagu wátuadi o amu katei luagu wabagari (aliiha huméi Ariñawagúni 6:16-19).

13. Ida liña warufudun úaraguni dan le wadügün somu bísinisi luma aban íbiri o dan le wawadigimariña lan lun somu íbiri?

13 Lunti giñe úaragua wamá ánhawa adüga bísinisi o anhein nadagimei wabéi luma somu íbiri. Moun lumuti wayanuhan luagu lira tidan Luban Wadamuridagun ni lidan apurichihani. Ani ánhawa íchiga wadagimanu lun aban íbiri, mosu wíchuguni lafayeiruaha lun lidan weyu le füramase wamaalibei lun ani ru waméime sun katei le yuubei lun libihini aban nadagimeinti según lúrudu (1 Timotéu 5:18; Santiagu 5:1-4). Anheinti wagía lubéi nadagimeinbei lun somu íbiri, mosu wagunfulirun lau sun wani buligasion lau úaraguni (2 Tesalónikana 3:10). Maguraba wamá buídutimabei lan wouserúniwa ani gíbetimabei lan wani bakechanu sügǘ hau amu nadagimeintiña luéigiñerügü íbirigu wamá (Éfesuna 6:5-8).

14. Ka lunbei wadügüni dan le wadügün somu bísinisi luma aban íbiri, ani ka uagu?

14 Anheinti wafuredeihaña lubéi seinsu o wóundaraguagüdüni waseinsun hama amu gürigia lun wadügün somu bísinisi úara? Rutu Bíbülia aban adundehani súdiniti: buítimati labürüdǘn sun katei. Dan le lagañeinhanbei Heremíasi aban fulasu, aranseha lumutu ligaradan fulasu ligía hagibugiñe gefentiña, ani adüga ligía kopia tau lun lareidunu lúmagua (Heremíasi 32:9-12; aliiha huméi giñe Agumesehani 23:16-20). Dan le wadügün somu bísinisi, mosu wabürüdüni, mosu giñe ñein hamá gefentiña luagu daradu ligía, ani tánpüwa tuguyame gárada, dan le wadügüni ítara mama warufuduña mafiñeni hawagu wíbirigu, ídehati le lun ua lan turóbuli le anügüti fánreinguaü. Ánhawa desidírü wadügün somu bísinisi luma amu kristiánu mabulieida waméi mabuidun lan wíchuguni darangilaü luma úarani le lídanbei damuriguaü lidan denchaü luágurügü bísinisi (1 Korintuna 6:1-8). *

ÚARAGUNI BÓUGUDI LUÉI DAMURIGUAÜ

15. Ka lasaminarubei Heowá luagu híweruhan gürigia dan le halugurahan, ani ida liña harihini kristiánugu échuni le?

15 Kei kristiánugu, lunti giñe úaragua lan wóuserun hama ha mámabaña wíbirigu lidan afiñeni. Kei Pábulu, busentiwa “buidu lan wóuserun lidan sun katei” (Ebüréu 13:18). Dan le wadügün somu daradu lánina bísinisi, lunti wadügüni keisi lubudubu, ka lan yebe uma wadügei, wéiriti lisudini katei le lun Heowá. Lídanrügü Ariñawagúni, ayanuhóuati saragu wéiyaasu luagu layusurún balansu múaranti (Ariñawagúni 11:1; 20:10, 23). Lidan binadu dan, yusuwati meha balansu dandu lun hagañeinhan luma lun halugurahani hebegidina kei lun hachoururuni lihürü golu luma pülata le aubei hafayeirua. Gíbetiña meha alugurahatiña yusutiña biama balansu le aranse hamaali lun híweruhaniña gürigia. * Gama lumoun, iyereeguti échuni le lun Heowá. Anhein busén wabéi werederun lidan línsiñehabu, moun lumuti wíweruhan.

16, 17. Ka burí iyeeni hadaagubei gürigia ubouagu, ani ka desidírü habéi kristiánugu inarünitiña hadügün?

16 Kei Satanási lubéi arúeihabalin ubóu, maweiriduntu wanigi dan le warihin saragu gürigia óusera lau múarani. Sagü weyu wadunragun luma óuchawaguni lun giñe múaran wamá. Lúnrügü habihini gürigia le habusenrubei lau mabusigari, eyeehatiña luagu hasubudin luma le hayarabei adüga dan le háluahan wadagimanu. Eyeehatiña giñe dan le habuinchagüdün dugumedu to lánina lafayeirun liseinsuna gumadi, dan le hafayeihan lun hachoururuni hemegen o habagari, dan le habuinchagüdün gárada lun háfuridun hageiragiñe o amu tuwuyeri gárada. Añahein echepiahatiña lidan egüsámini, dan le ligirún wadagimanu le lunti hadügüni hábiñe, aba hasagaruni lídangiñe Internet lárigiñe aba harufuduni kamá hamuga hagía adügübalin. Darí lun houdin hamoun gumadimatiña ha igiraguagüdübaña houngua lun hagañeihóun lau seinsu. Kaba wagurabaha lidan aban ubóu le buinbei hau gürigia ha “láganibaña sun le buídubei”, ‘hóunguarügüñein habusenra buiti’, ani wéiriti ‘línsiñe seinsu houn’? (2 Timotéu 3:1-5.)

17 Íbini desidírühadiwa lan méiguadun wamá lidoun lagübüri échuni le, anihein dan hénrengubei lan woun wasigirun lau úaraguni. Gayarati genege lan woun hárügüñanu lan múaranbaña awansera, ánhaña lan lubueingu Bungiu áfagatiña maseinsuni ladüga úaragua hamá “lidan sun katei” (Sálumu 73:1-8). Gama lumoun, chouru wamuti hu lan sákürifisiu le wadügübei. Ka uagu? Ariha wamá fiú lídangiñe abiniruni le lanügübei wóuserun lau úaraguni.

BUITI LE LANÜGÜBEI ÚARAGUNI

18. Ka uagu gebegi lubéi wasubudirúniwa kei aban gürigia úaraguati lidan sun katei?

18 Míbeti katei gebegiti ubouagu kei hasubudirúniwa kei aban gürigia úaraguati ani gúnfuliti (ariha huméi kuaduru “ Úaraguatina san sun dan?”). Ani sun wagía gayarati wadügüni. Mama mosu risi wamá, gibe lan wasubudin, magadiñegu wamá buidu lan wadaani o furumiñeguarügü katei le mama wáhaburuguñein. Míbetiña gürigia ubouagu lun buidu lan layanuhóun hawagu (Mikeasi 7:2). Íbini añaheinbaña lan adügütiña bula wau ladüga úaragua wamá añahein amu inebebadiwa houn ani afiñebaña wawagu. Gíbetiña gefentiña luagu Heowá gañeintiña seinsu ladüga úaragua hamá. Ida? Meferidirun hamuti hawadigimari dan le habugún gürigia ha múaranbaña lídangiñe wadagimanu, o añahein anúadiruatiña lun somu wadagimanu le ñein lumuti hemegeirua gürigia úaraguatiña.

19. Dan le wawinwandun lidan úaraguni, ka lanibei efekütu lidan wasaminan luma lidan wamadagua luma Heowá?

19 Íbini machourun lan wibihubei lan buiti le uágubei ayanuhadiwa lan, anihein amu súdinitimati ani chóuruti wibihibei lan. Furumiñe, kei lariñagun Pábulu, “darangilañu liña [...] waritagun” (Ebüréu 13:18). Libiaman, gúndaatiwa lugundun subudi wamuti wakipuraguña lan woungua lidan línsiñehabu Wáguchi le siélubei, le unbei gebegi lan úaraguni le harufudubei lubueingu (aliiha huméi Sálumu 15:1, 2; Ariñawagúni 22:1). Chóuruti ua lan afayeiruahaü buídutimati. Guentó akutiha wamá aban katei súdiniti: ligaburi larihini Heowá wadagimanu.

^ par. 9 Anhein hechu lubéi aban gürigia eyeeha lau mabusigari luma wuribani lun ladügün dañu houn amu, gayarati hadamuridagun hóugiñe ǘrüwa wéiyaaña lidan afiñeni lun heweridiruni gürigia ligía.

^ par. 14 Lidan lanwoun ariñahani “Ida luba laransehóun turóbuli lánina bísinisi”, afuranguagüdawati ida luba lan waransehan aban túrobuli luagu somu bísinisi.

^ par. 15 Lau amu balansu hagañeinha, lau amu haluguraha; ítarati súnwandan hagañeirun. Yusutiña meha giñe balansu le hǘrüti o le migifeti lagürüga luéigiñe aban oubaü luéi le aban.