1, 2. Mbaʼérepa Jehová ovyʼa nañandejapúi ha nañanemondáiramo? Emoĩ peteĩ ehémplo.

PETEĨ mitãʼi osẽ isýndi peteĩ negósiogui ha peichaháguinte opytaite, tuicha oñemondýi ha hesaʼyjupaite. Mbaʼe piko oiko mbaʼe? Opilla ogueru hague opagaʼỹre peteĩ hugéte ojeruremoʼãvakuri isýpe. Pe mitã oñepyrũ hasẽ ha isy ombopyʼaguapy chupe. Upéi oho jey hikuái pe negósiope. Oiménepa ovyʼaite pe kuñakarai ohechávo imemby ojediskulpa pe negósio járandi ha omeʼẽ jey pe hugéte.

² Tuvakuéra ningo ovyʼaiterei ohechávo ifamília ndaijapúi ha naimondaiha. Ha koʼýte ñande Ru yvagapegua ovyʼáta ohecháramo ñande upeichaha. Haʼe ningo omombaʼeterei pe añetegua (Salmo 31:5). Jehová ovyʼa ohechávo mbaʼéichapa ñañemoag̃uivévo hese ñañehaʼã avei ñanderekoporãve. Ha ñande ñambovyʼase chupe ha jaipota ñanderayhu. Upévare heʼi haguéicha apóstol Pablo: ‘Hiʼã ñandéve jaiko hekópe opa mbaʼépe’ (Hebreos 13:18, ÑÑB). Jahecha raẽta mbaʼéicha javépa ijetuʼu jepi jajapo upéva ha upéi mbaʼérepa naiporãi ñandejapu ha ñanemonda.

3-5. a) Mbaʼéichapa la Biblia ohechauka ipeligrosoha ñañembotavy ñandejupe? b) Mbaʼépa ñanepytyvõta jahecha hag̃ua mbaʼépepa ñakambiavaʼerã?

³ Primero ñañehaʼãvaʼerã ani ñañembotavy ñandejupe.  Ñaneimperfékto rupi jajapose jepi upéva. Péicha oikovaʼekue yma umi ermáno Laodiceayguáre. Haʼekuéra opensa ijerovia imbareteha, péro Jesucristo heʼi hesekuéra ikangy, ‘imboriahu’, ‘ndohechái’ ha ‘ijopivoha’ (Apocalipsis [Revelación] 3:17). Upéva ipeligróso, haʼekuéra ndohechakuaáiramo tekotevẽha okambia ikatu oho vaive chupekuéra.

⁴ Péicha avei heʼi Santiago: ‘Oimérõ peteĩ heʼíva ijehe ojerovia porãha Ñandejárare ha ndojokói ijuru, oñembotavy ijupe voi ha ijerovia ndovaléi mbaʼeverã’ (Santiago 1:26, ÑÑB). Ndajajokóiramo ñande juru reiete jaʼéta Jehová oguerohoryha jajapóva chupe g̃uarã. Peichagua adorasión ndovaléi mbaʼeverã Jehová renondépe. Mbaʼépa ikatu jajapo ani hag̃ua oiko ñanderehe upéva?

⁵ Heʼi mboyve ko mbaʼe Santiago oñeʼẽ Jehová léi rehe oĩva la Bíbliape ha ombojoja peteĩ espéhore. Haʼe ñanemokyreʼỹ ‘ñamaña’ hag̃ua ipype ha jahecha mbaʼépa tekotevẽ jajapo porãve (Santiago 1:23-25). Ñandejára Ñeʼẽ ñanepytyvõ ñamaña hag̃ua ñandejehe ha jahecha mbaʼépepa ñakambiavaʼerã (Lamentaciones 3:40; Ageo 1:5). Tekotevẽ avei jajerure Jehovápe tohechauka ñandéve mbaʼépa jajapo vai ha tañanepytyvõ jajapo porã hag̃ua (Salmo 139:23, 24). Ikatu oiméraʼe mbeguekatúpe jaha vai ha nañapensavéima Jehová opensaháicha. Proverbios 3:32 (ÑÑB) ohechauka haʼe ‘ndohayhuiha’ umi oporombotavyse térã iñensuguývape, péro “oĩ umi hekopotĩva ndive”. Katuete Ñandejára ñanepytyvõta jajehecha hag̃ua haʼe ñanderechaháicha ha jahayhu hag̃ua haʼe ohayhúva. Péicha jaʼéta apóstol Pablo heʼi haguéicha: ‘Hiʼãite chéve aiko hekópe opa mbaʼépe’. Iporãta  ñañehaʼãmbaitéramo jaiko hekópe ñaneimperféktoramo jepe.

6. Mbaʼépa ndojapoivaʼerã ména ha tembireko?

⁶ Enterove ohechakuaavaʼerã ñande rogaygua ndaijapúi ha naimondaiha. Ména ha tembireko ndaijapuivaʼerã ojupe. Ivaietereíta oikóramo omakanea ótro kuña térã kuimbaʼéndi, tahaʼe jepe raʼe Internet rupive. Naiporãmoʼãi avei oikóramo omaña taʼanga tieʼỹre. Ñambyasyeténgo péro oĩ kristiáno ojapóva péicha ñemiháme hembireko térã iménagui. Koʼãichaguáre ndaikatúi jajerovia. Aníkena mbaʼeveichavérõ jajapo oimeraẽ mbaʼe ñambotavy hag̃ua ñane rembireko térã ñane ménape. Jajapo guei rréi David heʼi haguéicha: ‘Ndaikói ijapúva ndive ha ndajeheʼái hovamokõiva rehe’ (Salmo 26:4).

7, 8. Mbaʼe ehémplopa oĩ la Bíbliape ikatúva jaiporu ñamboʼe hag̃ua ñane famíliape?

⁷ Tuvakuéra oiporuvaʼerã la Biblia omboʼe hag̃ua ifamíliape mbaʼérepa ndovaléi ijapu térã imonda. Ipype oĩ heta káso ohechaukáva mbaʼépa naiporãi jajapo. Pór ehémplo Acán omondavaʼekue ha upéi omoʼãse ojapóva.  Guehazí katu ijapu pláta rehehápe. Ha Judas Iscariote omonda ha ivaiveha katu, oporombotavy ojejapo hag̃ua ivaíva Jesús rehe (Josué 6:17-19; 7:11-25; 2 Reyes 5:14-16, 20-27; Mateo 26:14, 15; Juan 12:6).

⁸ Péro la Bíbliape oĩ avei ehémplo iporãva. Pór ehémplo, Jacob oikuaávo itaʼyrakuéra otopa hague pláta ivosakuérape heʼi chupekuéra ogueraha jey hag̃ua ijárape. Jefté rajy okumpli itúva promésa ijetuʼúramo jepe. Ha Jesús katu oĩvo umi hénte ñaña renondépe ndokyhyjéi omombeʼu hag̃ua mávapa haʼe. Chupe g̃uarã iñimportanteve oñekumpli la Biblia heʼíva ha oñehaʼãmbaite ani ojejapo mbaʼeve ivaíva iñamigokuérare (Génesis 43:12; Jueces 11:30-40; Juan 18:3-11). La Bíbliape oĩ hetave ehémplo ikatúva jaiporu ñamboʼe hag̃ua ñane famíliape mbaʼérepa ndovaléi ñandejapu térã ñanemonda.

9. Mbaʼérepa tuvakuéra omeʼẽvaʼerã ehémplo iporãva ifamíliape, ha mbaʼépa naiporãi ojapo?

⁹ Péro ndahaʼéi jaʼétanteva chupekuéra mbaʼépa ojapovaʼerã. Tekotevẽ avei ñande ñamoĩ ehémplo chupekuéra. Apóstol Pablo oporanduvaʼekue: ‘Nde reporomboʼéva, mbaʼe rehépa nde voi nereñehekomboʼéi? Nde eréramo nañamondaivaʼerãha, mbaʼe rehépa nde remonda?’ (Romanos 2:21, JMP). Oĩ sy ha túva heʼíva naiporãiha ñandejapu ha ñanemonda, péro haʼekuéra voi ijapu jepi ha sapyʼánte oraha mbaʼe ahéno. Upéi heʼi: “Chejapu ningo péro ndaperhudikái avavépe” térã “Entéro ningo orahánte voi koʼã mbaʼe”. Upéicha rupi umi mitã opyta ndoikuaavéi mbaʼépa iporã ha ivai. Ñanemanduʼákena ndatuicháiramo jepe pe jaraháva, ñamondahañaína; ha ñandejapu mimíramo upéichante avei, mbaʼeveichagua  japu naiporãi (Lucas 16:10). * Umi mitã ningo ñandepyʼakuaa, ha ohecháramo ñanderovamokõiha noipytyvõmoʼãi chupekuéra hekoporã hag̃ua (Efesios 6:4). Sy ha túva oñehaʼãramo omoĩ ehémplo iporãva katu, oipytyvõta chupekuéra oservi hag̃ua Jehovápe oikóramo jepe hénte ijapu ha imondáva apytépe (Proverbios 22:6).

10. Jaiko hag̃ua hekópe ñane ermanokuérandi, mbaʼépa ñañatendevaʼerã ñañemongeta jave?

¹⁰ Tekotevẽ avei jaiko hekópe ñane ermanokuérandi. Jahechámakuri kapítulo 12-pe ndovaleiha ñamosarambi chísme térã jakopi ñande rapicháre. Jaikóramo ñamombeʼu oimeraẽ mbaʼe ñahendúnteva upérupi ikatu ñandejapu. Upévare ñapensa porã vaʼerã ñañeʼẽ mboyve (Proverbios 10:19). Jajapovaʼerã  upéva jaikuaáramo jepe añeteha upe jaʼétava. Ñañatendevaʼerã ani ñande rapicha oñeñandu vai jaʼévare térã ñañentremete ojapóvape (1 Tesalonicenses 4:11). Añetéramo jepe upe jaʼéva natekotevẽi jaʼe vai guasu. Ndahasyiete ñanderory ha ñane ñeʼẽ juky enterovéndi (Colosenses 4:6).

11, 12. a) Mbaʼéichapa peteĩ kristiáno ojapóva ivaíva ikatu ombotuichave iprovléma? b) Mbaʼéichapa Satanás ñanembotavyse jajapo jave ivaíva, ha mbaʼéichapa ñamboykevaʼerã haʼe heʼíva? c) Mbaʼéichapa jahechauka avei jaikoha hekópe kongregasiónpe?

¹¹ Mbaʼeveichavérõ nañandejapuivaʼerã umi kongregasión omoakãvape. Oĩramo omoʼãséva hembiapo vai ha ijapúva oñeporandu jave chupe, ombotuichave reíta iprovléma. Upéi oñepyrũmane ojapo ivaíva ñemiháme ha oservi guaʼu Jehovápe upekuévo (Salmo 12:2). Naiporãmoʼãi avei ñamombeʼúramo vai vaínte ansianokuérape umi mbaʼe oporandúva ñandéve (Hechos 5:1-11). Umi ojapóva ko mbaʼe oheja Satanás ombotavy chupekuéra (ehecha pe párte “ Mbaʼéichapa Satanás ñanembotavyse jajapo jave ivaíva”).

¹² Ndovaléi avei ñandejapu ñamyenyhẽ jave peteĩ solicitud térã ñameʼẽvo ñane infórme kongregasiónpe. Upearã ñamoĩvaʼerã mboy oraitépa ñasẽraʼe japredika. Ha umi solicitud-pe katu ñamoĩmbaitevaʼerã oñeporandúva ñandéve (Proverbios 6:16-19).

13. Mbaʼéichapa jahechauka jaikoha hekópe ñambaʼapo térã jajapo jave negósio ñane ermánondi?

¹³ Jahechaukavaʼerã avei nañandejapuiha jajapóramo negósio térã ñambaʼapóramo peteĩ ermánondi. Ñanemanduʼákena ndovaleiha ñañeʼẽ koʼã mbaʼére Salónpe térã predikasiónpe. Peteĩ ñane ermáno  ombaʼapóramo ñandéve japagavaʼerã chupe féchape ha mburuvichakuéra léi heʼiháicha (1 Timoteo 5:18; Santiago 5:1-4). Ha ñande ñambaʼapóramo peteĩ ermánope jajapopaitevaʼerã ojeruréva ñandéve (2 Tesalonicenses 3:10). Ani ñaimoʼã ñane ermáno haguérente ikatumaha saʼive ñambaʼapo umi ótrogui térã jajerure topagave ñandéve (Efesios 6:5-8).

14. Jajapótaramo negósio peteĩ ermánondi, mbaʼépa jajapovaʼerã, ha mbaʼérepa?

¹⁴ Ha mbaʼépa jajapovaʼerã jaiporukáramo pláta peteĩ ermánope térã ñamoĩramo negósio hendive? La Biblia ohechauka jarekopaitevaʼerãha dokuménto ha rresivokuéra. Proféta Jeremías ojoguárõ guare ijyvyrã ohai voi mokõi dokuménto umi testígo rovake, ha upéi oñongatu porã umi dokuménto (Jeremías 32:9-12; ehecha avei Génesis 23:16-20). Ñamoĩmbaitéramo kuatiáre jajapótava ha ñafirma, ndeʼiséi ndajajeroviaiha ñane ermanokuérare. Jajapo upéva ani hag̃ua upéi jaiko vai peteĩva nontendeporãiramo mbaʼépa ojejerure chugui. Jajapóramo negósio térã jaiporu pláta ñane ermánogui, mbaʼeveichavérõ ndovaléi jajapo provléma kongregasiónpe ha ñamoingo vai ermanokuérape (1 Corintios 6:1-8). *

15. Mbaʼépa opensa Jehová umi ipo karẽvare negósiope, ha mbaʼépa jajapovaʼerã?

¹⁵ Ndahaʼéi ñane ermanokuérandi año ñañehaʼãvaʼerã jaiko hekópe. Apóstol Pablo heʼi haguéicha: ‘Hiʼã ñandéve jaiko hekópe opa mbaʼépe’ (Hebreos  13:18, ÑÑB). Ñande Apohare ndoipotái mbaʼevéicharõ ñande po karẽ umi negósiope ndajajapóiramo jepe ñane ermánondi. Pór ehémplo Proverbios kuatiañeʼẽ 4 vése voi heʼi ndovaleiha jaiporu valánsa japu (Proverbios 11:1; 16:11; 20:10, 23). Yma ojeporuvaʼekue valánsa ha pésa oñembaʼejogua ha oñevende hag̃ua. Avei ojepesa ipype pláta ha óro ojeporúva ojepaga hag̃ua. Oĩ heta vendedór ombotavýva umi héntepe oiporúvo pésa ha valánsa japu. * Jehovápe ombojeguaru koʼã mbaʼe. Upévare, jaipotáramo ñanderayhu ndovaléi mbaʼeveichavérõ ñandejapu térã ñanemonda.

16, 17. Mbaʼépa ojejapo jepi ko múndope, ha mbaʼépa ojapo umi kristiáno tee?

¹⁶ Ko múndo oĩva Satanás poguýpe henyhẽ ijapu ha imondávagui. Upévare ijetuʼu jaiko hag̃ua hekópe opa mbaʼépe. Oĩ hénte notĩriva ijapu hag̃ua ohupytýma guive oipotáva. Pór ehémplo, ojerure jave itravahorã ijapu heʼívo ijestúdio porãveha, térã ikatupyryha heta mbaʼépe. Avei nomoĩmbái ojejeruréva umi dokuméntope oñekotevẽva ojepaga hag̃ua impuésto, segúro, térã oviaha hag̃ua. Oĩ okopiáva orrendi jave térã ojapóvo hembiapo kolehiopegua. Upearã ohekánte Internétpe umi tembiapo ha upéi heʼi ojapo hague. Avei oĩ okoimeáva umi autoridápe. Ha mbaʼe voi piko ñahaʼarõta, ko múndope ningo henyhẽ hénte ‘ndohayhúiva mbaʼeve iporãva’, ijehénte opensáva ha ‘ipláta rayhúva’ (2 Timoteo 3:1-5).

¹⁷ Heta vése ijetuʼúta ñandéve ani hag̃ua ñandejapu térã ñanemonda. Koʼág̃a haʼetévaicha oho  porãvéva umi ombotavývape hapichápe. Upe aja katu oĩ heta Jehová siérvo ohasa asýva oñehaʼã haguére oiko hekópe “opa mbaʼépe” (Salmo 73:1-8). Péro ñanemanduʼákena iporãiteveha jajapo Jehová heʼíva jaiko asýramo jepe. Jahechami mbaʼérepa jaʼe upéva.

18. Mbaʼérepa javyʼa umi hénte imanduʼa porãramo ñanderehe?

¹⁸ Javyʼaite ningo umi hénte imanduʼa porãramo ñanderehe oikuaágui nañambotavyiha avavépe (ehecha pe párte heʼíva “ Aikópa hekópe opa mbaʼépe?”). Upearã natekotevẽi ñandekatupyry, ñandepláta térã ñanepínta porã. Péro ndahetái umi ojekuaáva hekoporã haguére (Miqueas 7:2). Upévare oĩramo jepe oñembohorýva ñanderehe nañamondái haguére, oĩta avei ñanemombaʼéva ha ojeroviáva ñanderehe. Ha ikatu voi upéva ñanepytyvõ oho porãve hag̃ua ñandéve. Mbaʼéichapa? Heta vése oñemosẽ itraváhogui umi omondávape péro umi testigo de Jehovápe noñemosẽi, ha oñemoĩ chupekuéra umi lugár tekotevẽhápe hénte ijoheipyréva.

19. Mbaʼe iporãvapa jahupyty jaiko haguére hekópe?

¹⁹ Ndaupéichairamo jepe, oĩ hetave mbaʼe iñimportánteva jahupytýtava ñañehaʼãramo jaiko hekópe. Primero heʼi haguéicha Pablo ‘ñande pyʼapy ñeʼẽ oĩ porãta’, péva heʼise ñane konsiénsia ipotĩtaha (Hebreos 13:18, ÑÑB). Ha segundo katu, javyʼáta jaikuaágui Jehová ñanderayhuha. Haʼe omombaʼe umi ndaijapúi ha naimondáivape (Salmo 15:1, 2; Proverbios 22:1). Ndaipóri iporãvéva upévagui! Koʼág̃a jahechamíta mbaʼéichapa Jehová ohecha pe traváho.