1, 2. Nikwe ja di ngwandre ja ngwankäre metre ye ñobätä käita nemen juto Jehovabätä mä raba bämike kukwe keteitibiti.

MONSO chi tä tientate meyebe nikita jubäre. Batibe, nibi nünaninkä kä jüräbe kwärä. ¿Dre nakakäbätä? Niki juguete ngwena ñaka gari kwe. Meyekwe kökadre kräke bi niere ie, akwa käi nikwikäbiti. Tä ulire yebätä tä muen. Meyekwe mirita kwekebe aune nikita ben tientate. ¡Juguete bininta kwe aune ngite juamana ta kwe jabiti ye käi nibi nuäre meyebätä aune ja nibi ruin kwin ie!

² Monsotre tätre ja ngwen metre ye käita nemen juto rünbätä aune meyebätä. Aune ni Rün kä kwinbiti yebätä käita nemen bäri juto, ñobätä ñan aune niara “Ngöbö [...] kukwe metre niekä” (Salmo 31:5). Nita nirien kukwe ja üairebiti yebätä nita ja di ngwen ja ngwankäre metre ye käita nemen juto Jehovabätä. Ni tö kä mikai jutobätä aune taredi jankunu, yebätä “n[i] tö jändrän jökrä nu[ai]n kuin metre” Pablo niebare erere (Hebreos 13:18). Kukwe ketabokä känti ruäre ngwane ñaka nemen nuäre ni kräke ja ngwankäre metre ye ani kädriere, biti ja ngwandre metre ye köböire dre kwin tä nemen nikwe ye nibike mike gare jai.

3-5. a) ¿Ni raba ja ngököta akwle ye Biblia tä mike gare ño nie? b) ¿Dre käkwe ni dimikai ja trä tuin bökän?

³ Käne, nikwe ja di ngwandre ja ngwen metre akwle jai. Ni ngite yebätä ni raba ja ngököta akwle. Ye erere namani bare nitre kristiano Laodicea yebätä. Ja namani ruin jondron bökäne ietre, akwa itire itire nämene “bobre”, “kä iko [...] okwäte” aune “bütiere” ja üairebiti niebare Jesukwe (Apocalipsis 3:17). Ñaka nämenentre jerekäbe kukwe tare te, ñakare aune nämenentre kukwe kri krubäte te, akwa bäri biti ta nämenentre okwä kwain kukwe metre yei.

⁴ Ye erere arato, Santiago niebare: “Nane mun ruäre tä nekete Ngöbö kukweibtä ruen munye, akwa mun kada nekete ñakare blitare [...], munta ja ngökö au amne kukwebtä munta nekete ye abko tä nebe ngwarbe” (Santiago 1:26). Nita blite blo ja tidräbiti, akwa nita sribire Jehová kräke ye tä kain ngäbiti rabadre ruin nie angwane, ja ngökata akwle. Ngöbö mikata täte ye erere ye ñaka ütiäte. Nuainta ngwarbe. ¿Nikwe dre nuaindre ñaka ja mikakäre kukwe tare te?

⁵ Bersikulo käne yebätä, Santiago blitabare kukwe metre Ngöbökwe tä Bibliabätä yebätä, aune tä bämike ñuai ye erere abokän te nikwe “ja tua[dre]” ne kwe kukwe medenbätä nikwe ja töi ükadrete ye rabadre gare nie (ñäkädre Santiago 1:23-25 yebätä). Erametre, Biblia yebiti ni raba ja trä tuin bökän aune kukwe medenkänti nikwe ja töi ükadrete ye tä nüke gare nie (Lamentaciones 3:40; Ageo 1:5). Arato, Jehovakwe ni mikadre ñärärä nikwe ribedre ie, ni mikadre kwe kukwe käme ye gain jabätä aune ja di kärädre ie kukwe ye ükatekäre (Salmo 139:23, 24). Ni ñaka niena ja ngwen metre kukwe ruäre känti, akwa ni ñan gain jabätä. Akwa ni Rün kä kwinbiti  ie tuin ño ye nikwe ngwandre törö jai. Proverbios 3:32 tä niere erere, ni ni ngökö ye “käme krubäte Jehová kräke, akwa Niara tä ja mäke nitre kukwe metre nuainkä yebe”. Erametre, ni tuin ño Ngöböi ye erere ni dimikai kwe ja mike ñärärä aune tö dre nuainmana nie ye erere ni dimikai nuainne kwe. Ye köböire, nikwe niedi Pablo erere, “n[i] tö jändrän jökrä nu[ai]n kuin metre”. Kä nengwane, ñaka rabai bare metre nie, akwa nikwe ja di ngwandre ja brukwä tätebiti ye nuainkäre.

6. ¿Ñobätä nitre gure rabadre ja töi mike bökän ja kräke kwärikwäri, aune ñaka rabadre kukwe meden nuainne?

⁶ Ne madakäre, ja ngwan metre yebiti ni mräkätre rükadre gare. Nitre gure rabadre blite metre aune bökän jabe. Ñaka rabadre kukwe nuäre nuäre niere ni ñaka niara muko yei, ja kete gore Internet yete o nitre üai butiere bätäkä ngwarbe mrusaire. Tare krubäte, akwa nitre kristiano ruäre ja ngwanbarera ye erere muko kwe okwä bäre. ¡Nitre ye ñaka ja ngwen metre! Ni ñaka rabadre jondron ruäre nuainne jire chi ja bämikakäre jerekäbe ni muko okwäte. Ñakare aune, nikwe ja ngwandre rei David erere, niarakwe niebare: “Nitre ni ngökö yebe ti ñaka ja kete, aune nitre tä ja üke yebe ti ñaka näin” (Salmo 26:4).

7, 8. ¿Kukwe meden Bibliabätä abokänbiti ni raba monsotre tötike ja ngwan metre ye mikakäre ütiäte jai?

⁷ Ja ngwandre metre ye ütiäte krubäte nitre rüne rabadre driere monsotre kwetre yei. Rabadre nuainne Biblia yebiti. Kukwe blo ñaka nuaindre abokän nitrekwe nuainbare ye kädrieta Bibliabätä. Ñodre, blitata Acán yebätä, niarakwe gobare aune tö namani ükai; o Guehazí ni ngökabare tö namani ja tuai ngwian bökäne yebätä, aune Judas, niarakwe ñan ngwian aibe goibare, ñakare  aune ni ngökabare kwe kukwe tare nuainkäre Jesubätä (Josué 6:17-19; 7:11-25; 2 Reyes 5:14-16, 20-27; Mateo 26:14, 15; Juan 12:6).

⁸ Akwa nitre ruäre kukwe kwin bämikani. Ñodre, Jacob, monsotre kwe yei ngwian kwani sakote namani gare ie angwane, juani bienta kwe, ñobätä ñan aune nitrekwe ngwian ye mikani ngwäte ñaka gani kwetre namani nütüre yebätä. O Jefté aune ngängän kwe, rün käkwe ja kukwei kitaninkä ye ñaka namani nuäre kräke nuainkäre akwa nuainbare kwe. O Jesús, nitre kwati nämene rubun krubäte ye ñaka jürä ngwani kwe jabätä aune ja driebare metre kwe, kukwe niebare Bibliabätä ye rabadre bare aune ja ketamukotre kwe kriemikadre ye namani bäri ütiäte kräke (Génesis 43:12; Jueces 11:30-40; Juan 18:3-11). Kukwe kwin ne erere keta kabre kädrieta Bibliabätä abokänbiti ni raba monsotre nikwe tötike ja ngwankäre metre aune kukwe ye mikakäre ütiäte jai.

9. ¿Ñobätä ütiäte krubäte ja ngwan metre ye bämikadre monsotre käne, aune ñaka kukwe meden nuaindre?

⁹ Akwa, ni mada tötikadre ye ñaka nuaindre jerekäbe kukwere. Kukwe drieta ye ererebätä ja ngwandre. Yebätä, apóstol Pablo ngwanintari: “Mätä dirire ni mada ie, ¿aune mätä dirire ja ie arato ya? Mätä niere ni ñan raba gore, ¿biti mä arabe tä gore ya?” (Romanos 2:21, Ngöbö Täräe [NGT], tärä okwä ükaninte).  Ja ngwandre metre yebätä nitre rüne ruäre tätre blite kwin, akwa ruäre ngwane ñaka ja ngwen metre, ñaka kukwe metre niere jökrä o tätre jondron ni madakwe den jai. Biti tätre kukwe mike jabiti krörö: “Tita kukwe ngwarbe niere ye ñan raba mate tare ni madabätä” o “Nitre tä niken jondron ne ngwena jai ye gare ietre”. Akwa yebiti tätre monsotre kwetre ye töi gainte. Jondron ütiäte o ñaka ütiäte goidre ye ja erebe blo; aune kukwe kia o kri yebiti ni ngökadre ye blo ja erebe (ñäkädre Lucas 16:10 yebätä). * Ne madakäre, ja bämikata jerekäbe ye monsotre kia tä gain drekebe ngwarbe, aune tä töi juen ngwarbe (Efesios 6:4). Akwa, nitre rüne ja di ngwandre kukwe kwin bämike käne angwane, niaratre rabaira ünä ye ngwane tädi ja ngwen metre Jehová käikitakakäre kä blo nete (Proverbios 22:6).

10. Ja ngwankäre metre, ¿ñobätä nikwe ja ngübadrebiti nita blite ni mräkätre kukwebätä yebe ye ngwane?

¹⁰ Kukwe keta kabrebiti ni raba ja ngwen metre ni mräkätre kukwebätä yei arato. Nikwe mirira gare jai kapitulo 12 yekänti, nita niaratre yebe angwane, nikwe ja ngübadrebiti nita dre niere yebätä, ñobätä ñan aune ni raba ni mada kädriere, o bäri blo, kukwe ngwarbe nierebätä. Kukwe ñaka gare metre nie ye ni tädre kädriere jankunu angwane, ni tädre kukwe ngwarbe niere mentokwäre ye ni ñan täi gain jabätä. Erametre, bäri kwin nikwe ja kada ngübadrebiti blitakäre (Proverbios 10:19). Nikwe kukwe metre niedre ye gare nie, akwa töbikadre  kwin käne niekäre arato. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune ni raba ja mike kukwe ni madakwe yete o kukwe blo nuainnebätä (1 Tesalonicenses 4:11). Nikwe kukwe metre niedre yebätä niedre ja dibiti ye nikwe ñaka nütüdre; ni raba blite töi kwinbiti aune töi jämebiti (ñäkädre Colosenses 4:6 yebätä).

11, 12. a) ¿Nitre kristiano ruäre tä ja mike ngite krubäte ye ngwane tätre kukwe kri mike bäri ño ja kisete? b) ¿Kukwe käme nuainta yebätä Satana tä kukwe meden ngwarbe driere, aune nikwe ja di ngwandre ño kukwe ye rüere? c) ¿Ño ni raba ja ngwen metre juta Jehovakwe yei?

¹¹ Nikwe kukwe metre niedre nitre ji ngwanka konkrekasionte yei ye ütiäte krubäte. Nirekwe kukwe käme ye ükadre, ngwandretari ie ye ngwane ni ngökadre kwe angwane, bäri kukwe kri mikadre kwe ja kisete. Raba ja bämike jerekäbe Jehová mike täte kwrere aune kukwe käme nuainne arato, ye käme krubäte (Salmo 12:2). Kukwe ruäre aibe niedre nitre umbre yei, aune kukwe bäri ütiäte ükadre ye käme arato (Hechos 5:1-11). Nire kätä kukwe ne erere nuainne, ye tätre ja töi kwitamana kukwe ngwarbe drieta Satanakwe yei (recuadro “ Kukwe ngwarbe Diablukwe ja mikata ngite krubäte yebätä”, ye mikadre ñärärä).

¹² Ye erere arato, nita kukwe tike formulario yebätä o  nita kukwe mike gare ye ngwane käre nikwe ja ngwandre metre juta Jehovakwe yei. ¿Nuaindre ño? Ñodre, nita sribi Ngöbökwe nuainne nuäi ye näre tikadre täräkwatabätä, nita bren o nita kwin ye erere mikadre gare metre aune kukwe mada ribeta nie sribi Ngöbökwe nuainkäre ye jökrä tikadre täräbätä (ñäkädre Proverbios 6:16-19 yebätä). *

13. ¿Ni mräkätre kukwebätä yebe nita kukwe ükete ngwian o sribi yebätä angwane ño ni raba ja ngwen metre?

¹³ Ni mräkätre kukwebätä yebe nita kukwe ükete ngwian o sribi yebätä angwane nikwe ja ngwandre metre arato. Akwa, nita Ju ja Ükarakrö yete o kukwe driere ye ngwane ñaka blitadre kukwe yebätä. Nikwe sribi biandre ja mräkä madai angwane, ja ngwandre metre köbö medente ütiä biandre ie ye erere nuainkäre aune gobran kukwe ükaninte sribi ütiä biankäre ye erere biandre jökrä ie (1 Timoteo 5:18; Santiago 5:1-4). Nita sribire ja mräkä mada kräke angwane, sribi meden mikadre ni kisete ye erere nuaindre täte (2 Tesalonicenses 3:10). Ni mräkä kukwebätä yebätä rabadre ni mike tuin bäri ütiäte jai aune rabadre kä bien bäri ngwarbe nie nitre sribikä mada yebiti ta ye ni ñaka rabadre ngübare (Efesios 6:5-8).

14. ¿Ngwian yebätä nikwe kukwe ükadrete nitre kristiano madabe angwane kukwe meden ngwandre törö jai, aune ñobätä?

¹⁴ ¿Ngwian bretaidre nie o sribidre ja ñäte ngwianbiti ye ngwane dre nuaindre? Biblia tä kukwe ütiäte krubäte niere nie ja jie ngwankäre: kukwe jökrä tikadre käre täräbätä ye bäri kwin. Ye erere, Jeremías kä kökani ye ngwane,  kukwe ye tikani kwe täräbätä nitre okwäbiti aune tärä sribebare kobu kwe, biti biani kwe ngübadre kwin ja kräke (Jeremías 32:9-12; Génesis 23:16-20 mikadre ñärärä arato). Kukwe ükateta ye tikadre täräbätä, nuaindre ni mada okwäbiti aune ja kä tikadrebätä, ni ñaka tö ngwen ni madai ye ñan aibätä nuainta, ñakare aune ye köböire ni ñaka kukwe mada niere jai, ni ngökö aune nemen rubun ja kräke. Nikwe kukwe ükadrete ja mräkä madabe sribi o ngwianbätä angwane, nita ja mäke kwin aune nüne keteitibe konkrekasionte ye nikwe ñaka juandre ngwarbe jire chi kukwe yebätä (1 Corintios 6:1-8). *

15. ¿Ni jondron rürübäinkä tä ni mada goire ye tuin ño Jehovai, aune ni kristiano tä ja töi mike ño?

¹⁵ Nitre ñaka kukwebätä nibe yei ni kristiano ja ngwandre metre arato. Pablo erere, “n[i] tö jändrän jökrä nu[ai]n kuin metre” (Hebreos 13:18). Nikwe kukwe ükadrete jabe ngwian yebätä angwane nuaindre metre ye ütiäte krubäte Ngöbö Ni Sribekä ye kräke, nikwe nuaindre nirebe ye kärera. Tärä Proverbios yebätä bä kabre blitata jondron ñäkärä ñaka kwin, ñaka täte yebätä (Proverbios 11:1; 20:10, 23). Kirabe, jondron jondron ñäkärä yebiti nitre nämene jondron ñäke rürübäinkäre aune kökakäre aune yebiti oro bätä ngwian ñäkä nämene jondron ütiä biankäre. Nitre kwati jondron rürübäinkä nämene jondron ñäke blo jondron jondron ñäkärä yebiti nitre goikäre. Akwa ni mada goita ye tuin käme krubäte Jehovai. Ni tö niara taredi jankunu angwane, ni ñaka rabadre nitre goire jire chi.

16, 17. ¿Nitre tä ni ngökö ño kä nengwane, aune ni kristiano metre tä ja töi mike ño?

 ¹⁶ Kukwe keta kabre tä ni kristiano nuinte ja ngwankäre ñaka metre. Satana tä kä ne gobraine yebätä nitre kwati ñaka ja ngwen metre. Tätre sribi känene ye ngwane, sribi nuain gare kwin ietre aune kukwe gare krubäte ietre tätre tike täräbätä nitre ngökakäre. O impuesto, seguro, inmigración o kukwe mada ye kräke ñaka tätre kukwe metre tike täräkwatabätä. O tätre ni ngökö exámenes aune sribi bianta nuaindre ietre kwelate yebätä, ñodre, tätre kukwe denkä Internet yete biti tätre bien sribebare kwetre ye kwrere. Tätre ngwian bien nitre sribikä töi blo yei ne kwe dimikadre kwetre. ¿Nitre kwati “kukwe nuene blo ni mda mdabtä”, “ja tarere kaibe au” aune “ngwian tarere” yekwe jondron kwin nuaindi ni raba ngübare? (2 Timoteo 3:1-5.)

¹⁷ Ni ñaka tö ni ngökai ye ruäre ngwane ñaka nemen nuäre ni kräke. Kä nengwane, nitre ni ngökaka ye aibe jondron bökäne aune kukwe kwin nemen bare kräketre tä nemen tuin nie, akwa nitre ruäre Ngöbö mikaka täte tätre ja ngwen metre “jändrän jökrä nu[ainkäre]” yebätä jondron ñaka krubäte kwetre (Salmo 73:1-8). Akwa, nita ja ngwen ye erere ye ütiäte krubäte ye ni ñaka rabadre käi kwitekä jire chi jabiti. ¿Kukwe medenbätä? Ni brare aune merire tä ja jie ngwamana Biblia yei ye köböire dre kwin tä nemen nikwe ye ani mike gare jai.

18. ¿Ja ngwandre metre yebiti ni rükadre gare ye ñobätä ütiäte krubäte?

¹⁸ Ja ngwandre kwin aune dre ribeta nie erere nuaindre yebiti ni rükadre gare ye ütiäte krubäte (recuadro  “ ¿Erametre tita ja ngwen metre?”, ye mikadre ñärärä). Aune ni jökrä raba ja ngwen ye erere. Dre dre nuain gare nie, ni jondron bökäne, ni bä ño o ni ja tötikabare nuäi ye ñan aibätä ni raba ja ngwen ye erere. Akwa, ni käikitakata kwin ye jondron ütiäte erere tä nikwe abokän ñaka nitre jökrä kwe (Miqueas 7:2). Nita ja ngwen metre yebätä nitre ruäre raba ni kötaire, akwa nitre mada käkwe ni mikai tuin ütiäte jai aune tö ngwain kwetre nie. Ruäre ngwane ni raba ngwian ganainne bäri. ¿Ye raba nemen bare ño? Nitre ñaka ja ngwen metre sribibätä ye kitakata ngwane nitre testiko Jehovakwe tä ja ngwen metre ye köböire tätre sribire jankunu, o nitre ie tö ngwan raba ribeta ye ngwane sribi ütiäte ye mikata kisete.

19. ¿Nita ja ngwen metre ye köböire ni töita nemen ño aune nita ja mäke ño Jehovabe?

¹⁹ Kukwe kwin kädrite ye ñan tä nemen bare käre, akwa kukwe mada bäri kwin tä nemen bare metre. Kena, Pablo niebare ye erere “ja ruin ngite ñakare” nie (Hebreos 13:18). Ketebukäre, nita ni Rün kä kwinbiti tarere jankunu gare nie yebätä kätä juto nibätä, ni niara mikaka täte tä ja ngwen metre ye ütiäte kräke (ñäkädre Salmo 15:1, 2; * Proverbios 22:1 yebätä). * Erametre, jondron bäri kwin ñaka jire ye erere. Kukwe mada tärä ye erere yebätä ani ja tötike mada: sribi ye tuin ño Jehovai.