1, 2. Akin ya maliket si Jehova no nanenengneng ton gagawaen tayoy anggaay nayarian tayo a mansiansian matua? Mangiter na alimbawa.

NANLAPUD grocery so sakey ya ina tan say melag nin anak to. Sanen pasempet la ra, biglan tinmunda so ugaw, tan mannerbiyos. Sankabembenan to ni manaya imay gakgalaw ya agustoan to. Alingwanan ton impawil tan agto met la anonotan ya impasaliw ed si nanay to. Manakis tan aburidon maong. Pinakalma nen nanay to tan inibaan ton ipawil imay gakgalaw tan onkerew na dispensa. Malikeliket so nanay ed satan ya ginawa na anak to. Akin ey?

² Talagan maliket iray atateng no nanenengneng dan matua iray ananak da. Ontan met so nalilikna na Ama tayo ed tawen, “say Dios na katuaan.” (Salmo 31:5) Legan itayon onaaligwas ed espiritual, sikatoy naliliketan no nanenengneng ton gagawaen tayo so anggaay nayarian tayon mansiansian matua. Lapud labay tayon napaliket si Jehova tan mansiansia ed panangaro to, iyaaplika tayo iyan imbaga nen apostol Pablo: “Labay mi manbilay a matua ed amin a bengatla.” (Hebreo 13:18) Aralen tayo natan so apatiran importantin aspekto na bilay tayo ya no maminsan et mairap so magmaliw a matua. Insan tayo met aralen no anto ray bendisyon no gawaen tayo itan.

3-5. (a) Antoy ibabaga na Biblia ya peligro no tilaan tayoy sarili tayo? (b) Antoy makatulong pian magmaliw tayon matua ed sarili tayo?

³ No maminsan et mairap so magmaliw a matua ed sarili  tayo. Lapud ag-itayo perpekto, mainomay tayon naloko so sarili tayo. Singa bilang, imbaga nen Jesus ed saray Kristianon taga Laodicea ya titilaan day sarili da nen inisip dan mayaman ira, balet diad tua et “miserable tan pakaskasi tan pobri tan bulag tan lakseb” ira ed espiritual. (Apocalipsis 3:17) Lapud tinilaan day sarili da, mas aliwliway nansumpalan da.

⁴ Onia met so impasakbay nen disipulo ya si Santiago: “No iisipen na siopaman a too a sikatoy mandadayew ed Dios balet agto kokontrolen so dila to, papalikdoen toy puso to, tan say panagdayew to et andi-kakanaan.” (Santiago 1:26) No isipen tayon awaten nen Jehova so panagdayew tayo anggano mauges so panagsalita tayo, papalikdoen tayo labat so puso tayo. Say panagdayew tayo ed si Jehova et andi-kakanaan tan sayang labat so sagpot tayo. Antoy makatulong pian naiwasan tayo itan?

⁵ Diad satan met lanlamang a kapitulo, inkompara nen Santiago so Salita na Dios diad espiho. Pinaseseg to itayon usisaen so ayadyarin ganggan na Dios tan manguman itayo base ed satan. (Basaen so Santiago 1:23-25.) Natulongan itayo na Biblia ya magmaliw a matua ed sarili tayo tan nanengneng tayo no anto ray kaukolan tayon paaligwasen. (Tagleey 3:40; Aggeo 1:5) Ipikasi tayo met ed si Jehova ya usisaen to tayo tan tulongan to tayon nanengneng iray kakapuyan tayo tan ekalen iratan. (Salmo 139:23, 24) No maminsan et agtayo naliklikas a lolokoen tayo la manayay sarili tayo. Tandaan tayo balet ya kabusol itan nen Aman Jehova. Ibabaga na Proverbio 3:32: “Kabusol nen Jehova so sakey a mapalikdo, balet Sikatoy maapit a kaaro na maptek a too.” Tulongan itayo nen Jehova ya nalikna so nalilikna to tan nanengneng so sarili tayo a singa ed pakanengneng tod sikatayo. Tandaan imay imbaga nen Pablo: “Labay mi manbilay a matua ed amin a bengatla.” Siempre agtayo ni perpekto balet labalabay tan pansasagpotan tayoy magmaliw a matua ed amin a bengatla.

6. Akin a nepeg a matua iray sanasawa ed sakey tan sakey, tan anto ray agda nepeg ya gawaen?

⁶ Nepeg ya kabkabat a matua iray Kristianon pamilya. Saray sanasawa et nepeg ya matua tan anggapoy iyaamot da ed sakey tan sakey. Nepeg ya ag-ira manggagawa na antokaman a marutak tan pakasakitan na asawa ra, a singa say pikarinyoan ed arum, masekreton pirelasyon panamegley na Internet, odino inengneng ed anggan anton klase na pornograpiya. Wala ray Kristiano ya nanggawa na ontan tan insekreto dad asawa ra. Panagloko tan panagtila itan. Imanoen iyan imbaga nen Arin David: “Agak miuulop ed saray mapalikdon totoo, tan papaliisan ko iramay iyaamot day inkatoo ra.” (Salmo 26:4) No walay asawam, agkan balot manggagawa na antokaman ya natukso kan iyamot so tuan inkatoom ed asawam!

7, 8. Anto ran istorya ed Biblia so makatulong ed saray ananak pian pablien day inkamatua?

⁷ No ibabangat na atateng iray ananak da nipaakar ed kaimportantian na inkamatua, maabig no usaren da iray alimbawa diad Biblia. No labay dan idanet so mauges ya pansumpalan na ag-inkamatua, nayari dan istoryaen so agawa ed si Acan ya nantakew tan sinali ton isekreto so impantakew to; si Gehazi a nantila pian nakuartaan; tan si Judas ya nantakew tan nantila pian traidoren si Jesus.—Josue 6:17-19; 7:11-25; 2 Arari 5:14-16, 20-27; Mateo 26:14, 15; Juan 12:6.

⁸ No labay na atateng ya idanet  so maabig a resulta na inkamatua, nayari dan istoryaen ed ananak da so ginawa nen Jacob ya impaipawil to ed saray ananak to so kuarta ya nalmo dad sako ra lapud inisip ton alingo labat iray angiyan ed satan; tan say marikit nen Jefte ya tinoor toy sipan nen ama to anggano kaukolan toy mansakripisyo; tan si Jesus ya makpel ton impakabat so sarili to ed saray sundalon mangerel ed sikato pian nasumpal so propesiya tan naprotektaan to iray kakaaro to. (Genesis 43:12; Ukom 11:30-40; Juan 18:3-11) Pigara labat iraya ed saray alimbawa ed Biblia ya makatulong ed saray atateng pian nibangat da ray ananak da ya aroen tan pablien so inkamatua.

9. Antoy nepeg ya iwasan na atateng no labay dan maabig so nipanengneng dan alimbawa ed ananak da, tan akin ya importante so ontan ya alimbawa?

⁹ Wala ni nepeg a gawaen na saray atateng pian talagan nibangat da iray ananak da. Intepet nen apostol Pablo: “Kasin sika a mangibabangat ed arum et agmo ibabangat so sarilim? Sika a mangipupulong na ‘Agka mantatakew,’ kasin mantatakew ka?” (Roma 2:21) Wala ray atateng ya ibabangat da ray ananak da ya magmaliw a matua, balet sikaran mismo et agmatua, kanian agla laingen amta na ananak da no anton talagay duga. Ompan ikatunongan na atateng ya aliwan mauges so mantakew na saray gamit ya aliwan mabli, tan ibaraan dan, “Ayos labat ta amta met na akanggawa ya wala ray mangaala ed saraya.” Odino ikatunongan day pantila da ya ibaga ran, “Anggapoy uges to ‘ya ta wala met so katuaan ton daiset.” Balet diad tua, mabli man odino mamura so tinakew, siansia nin panagtakew itan, tan antokaman so ibagam a tila anggano wala met so katuaan ton daiset, panagtila nin siansia itan. * (Basaen so Lucas 16:10.) Mainomay ya nalikas na ugugaw no duma so ibabagam ed gagawaen  mo tan makapuy so epekto na satan ed sikara. (Efeso 6:4) Balet no nanenengneng dan matua iray atateng da, naaralan day magmaliw ya matua, tan diad ibaleg da et nigloria day Jehova ed sayan mundo ya napnoy katilaan.—Proverbio 22:6.

10. Antoy nepeg tayon tandaan no katongtong tayo ray agagi?

¹⁰ Dakel so pankanawnawa ya nipanengneng tayoy inkamatua ed saray agagi. Inaral tayo ed Kapitulo 12 ya nepeg tayon alwaran so panagsalita tayo, lalo la ed saray agagi tayo ed espiritual. Say simplin tongtongan et nayarin magmaliw a tsismis tan panagpauges ni ingen! No ibaga tayo ed arum so istoryan agtayo segurado no kasin tua, ompan mangikakayat tayo laingen na tila. Kanian mas maong no kontrolen tayoy bibil tayo. (Proverbio 10:19) Balet anggano segurado tayon tua met so sakey ya istorya, agto labay ya ibagan nayari tayo lan ikayat itan. Ompan agtayo met la itan nepeg ya pibabalian, odino talagan aliwan marakep a pantongtongan. (1 Tesalonica 4:11) Wala ray arum ya masyado iran prangka, tan ikatunongan dan ibabaga da met labat so tua.  Balet tandaan tayo ya say panagsalita tayo et nepeg ya lanang a maabig tan mauyamo.—Basaen so Colosas 4:6.

11, 12. (a) Antoy rason no akin ya linmoor laingen so problema na saramay akagawa na seryoson lingo? (b) Anto ray tila nen Satanas nipaakar ed seryoson kasalanan, tan antoy makatulong pian ag-itayo naimpluensyaan na saratan? (c) Panon tayon nipanengneng ya matua tayo ed organisasyon nen Jehova?

¹¹ Importante met ya ibaga tayoy tua ed saray mangidadaulo ed kongregasyon. Wala ray akagawa na seryoson lingo ya nen tinepetan ira na saray elder et agda impatua kanian linmoor laingen so problema. Nagmaliw ya doble so panagbilay da, ya kunwari et manlilingkor ira ed si Jehova balet itutuloy day manggawa na seryoson kasalanan. No ontan so gawaen na sakey a too, say bilay to et napnoy katilaan. (Salmo 12:2) Wala met iray mangibaga na tuan impormasyon ed saray elder, balet agda ibagan amin lalo lad saray importantin detalye. (Gawa 5:1-11) Say kaslakan ya rason no akin ya ontan so gagawaen na arum et lapud panisiaan da ray tila nen Satanas.—Nengnengen so kahon ya “ Saray Tila nen Satanas Nipaakar ed Seryoson Kasalanan.”

¹² Importante met ya matua tayo ed organisasyon nen Jehova. Singa bilang, seguroen tayon say akasulat ed report tayo parad lawak na kimeyan kada bulan et no anton talagay agawaan tayo. Ontan met, no eebatan tayo ray tepet ya walad application form parad saray pribilehyo na panaglingkor, nepeg ya ibaga tayoy tuan kipapasen na laman tayo odino arum ni ran personal ya impormasyon.—Basaen so Proverbio 6:16-19.

13. Panon tayon mansiansian matua no mitransaksion tayod saray kaagian tayo, no walay empleyado tayon agi, odino agi so amo tayo?

¹³ Nepeg met ya matua itayo ed saray agagi no nipaakar ed negosyo. No maminsan, wala ray agagi ya mitratransaksion ed arum ya agagi. Agda itan nepeg a gawaen odino pantongtongan diad Kingdom Hall odino diad ministeryo. Ompan wala ray empleyado tayon agagi. No ontan, nepeg ya matua tayo ed sikara, agtayo bibitinen so sueldo ra,  iter tayoy apantongtongan a sueldo, pati saray benepisyo ya igaganggan na gobierno. (1 Timoteo 5:18; Santiago 5:1-4) No say amo tayo et agi, mantrabaho tayoy susto. (2 Tesalonica 3:10) Agtayo iilaloan ya daput no kaagian tayo ra et ikdan da tayoy espisyal ya konsiderasyon, odino obligado iran mangiter na bakasyon o benepisyo ya anggapo ed arum ya empleyado.—Efeso 6:5-8.

14. No mansosyo ed negosyo iray Kristiano, antoy nepeg dan gawaen, tan akin?

¹⁴ Panon to no kasosyom so sakey ya agi, a nayarin nampuunan odino inmutang kayo? Walay nabasa ed Biblia ya importante tan praktikal a prinsipyo: Nepeg ya walay kasulatan yo! Singa bilang, nen angaliw si Jeremias na dalin, sikatoy nanggawa na dokumento ya walay duplicate to, pinirmaan itan na saray nantasi, tan insinop to pian nausar ed arapen. (Jeremias 32:9-12; nengnengen met so Genesis 23:16-20.) Sano wala ray transaksion ed negosyo ed baetan na saray sanaagi ed espiritual, agto labay ya ibagan anggapoy talek da ed sakey tan sakey no manggawa ira na detalyadon kasulatan, a pinirmaan na saray kaiba ed transaksion tan saray nantasi. No ontan so gawaen da, napaliisan so agpantatalosan, pagbabawi, tan pankokolkol ni ingen ya mansumpal ed inkaapag-apag. Nepeg a tandaan na saray Kristianon nansosyo ed negosyo ya agdan balot aabuloyan ya naderal so pankakasakey tan deen na kongregasyon lapu labat ed negosyo da. *—1 Corinto 6:1-8.

15. Antoy nalilikna nen Jehova ed panagsaol diad negosyo, tan antoy nepeg a gawaen na saray Kristiano anggano dakel la natan so masaol a totoo?

¹⁵ Aliwan diad loob labat na kongregasyon tayo nepeg a matua. Imbaga nen Pablo: “Labay mi manbilay a matua ed amin a bengatla.” (Hebreo 13:18) Anggano aliwan agagi so  katransaksion tayo ed negosyo, labay na Dios ya matua itayo. Aminpigan abitla ed libro na Proverbio a kabkabusol to so masaol a simbangan. (Proverbio 11:1; 20:10, 23) Nensaman, wala ray uusaren a simbangan tan panagsukat pian naamtaan so belat na saliwen tan say kuartan pambayar. Wala ray masaol ya managlako ya duaray uusaren dan baton panagsimbang tan aliwan susto so uusaren dan panagsukat pian naloko tan nasaol da ray kustomer da. * Kabkabusol nen Jehova iratan ya kagagawa! Pian mansiansia tayo ed panangaro to, nepeg ya agtayon balot mansasaol diad negosyo.

16, 17. Anto ran panagsaol so gagawaen na totoo natan, tan antoy determinadon gawaen na saray tuan Kristiano?

¹⁶ Lapud si Satanas so manuuley ed sayan mundo, agtayo la pankelawan no akin a dakel so aliwan matua. Ompan inagew-agew tayo met ya natutukso a mantila odino mansaol. Singa bilang, wala ray manaaplay ed trabaho ya aliwan tua iray isusulat dad bio-data da tan maniimbento ray impormasyon nipaakar ed abilidad da tan eksperiensya rad trabaho. Wala met iramay aliwan tua so impormasyon ya isusulat da ed saray form na immigration, panagbayar na buis, insurance, tan arum ni ra, pian naala day labay da. Dakel ya estudyante so mansasaol no eksamin, odino mankokopya labat irad Internet parad saray report tan project dad eskuelaan, insan da ibagan sikaray nanggawa ed satan. Tan wala met iray totoon manpapasuksok ed saray kurakot ya opisyal na gobierno pian naaprobaan iray ilalakad da. Agtayo la pankelawan so ontan iran kagagawa ta dakel natan so “maaro ed sarili ra, maaro ed kuarta, . . . [tan] agda aaroen so kamaongan.”—2 Timoteo 3:1-5.

¹⁷ Determinado iray tuan Kristiano ya agbalot gawaen iratan. No maminsan, say sakey a rason no akin ya mairap so  magmaliw a matua et lapud nanenengneng tayon singa onaasensoy bilay na saray masaol. (Salmo 73:1-8) Saray Kristiano balet et nayarin maniirap lapud labay day mansiansian matua “ed amin a bengatla.” Wala kasi nagunggona no mansiansia tayon matua? On, wala! Akin ey? Anto ray bendisyon no matua itayo?

18. Akin ya importante ya kabkabat itayon matua?

¹⁸ Importante ed sikatayo so reputasyon tayo. Labay tayon kabkabat itayo ya matua tan napanmatalkan a too. (Nengnengen so kahon ya “ Kasin Matua Ak ed Amin a Bengatla?” diad pahina 167.) Anggan siopa et sarag toy nawalaan na ontan ya reputasyon! Ag-itan akadepende ed abilidad, kayamanan, itsura, kipapasen ed bilay, odino antokaman ya bengatlan agtayo kontrolado. Anggaman ontan, mataltalag la natan so walaan na maong a reputasyon. (Miqueas 7:2) Anggano kantiawan ka na arum lapud matua ka, walan wala ray makaimano ed inkamatuam, tan lapud satan et panmatalkan tan respetoen da ka. Naeksperiensya na dakel a Tasi nen Jehova ya lapud matua ira et abendisyonan irad pinansyal. Singa bilang, ag-ira kaiba nen nakal ed trabaho iray empleyadon agmatua, odino sikara so mas nanaawat ed saray trabaho ya kakkaukolan so matuan empleyado.

19. Antoy epekto na inkamatua ed konsiensia tayo tan ed relasyon tayo ed si Jehova?

¹⁹ Nagawa man itan ed sika odino andi, seguradon wala ni ray mas baleg a bendisyon ya naawat mo no matua ka. Say sakey et malinis so konsiensiam. Insulat nen Pablo: “Matalek kami a malinis so konsiensia mi.” (Hebreo 13:18) Niarum ni, nanenengneng nen Aman Jehova so inkamatuam, tan seguradon inad-aro to ka lapud satan. (Basaen so Salmo 15:1, 2; Proverbio 22:1.) On, no matua ka et mansiansia ka ed panangaro na Dios, tan satan so sankaabigan a bendisyon. Aralen tayo ed onsublay a kapitulo so tema a mikonektaan ed saya: say estandarte nen Jehova nipaakar ed trabaho.