1, 2. Momo lie Yehova a sanjukila eci a mola alikolisilo etu oku kala vakuacili? Tukula ocindekaise cimue.

INA umue lomõlaye wulume va kala oku tunda vovenda. Noke omõla wa talama yu wa vanja kocipala ca inaye lusumba walua, momo wambatele okacikuata ko ku papala okuti ka ka fetiwile. Eye wa ivalako oku tiuwiya okacikuata kaco ale ka pulile inaye nda wa ka landa. Kuenje omõla wa fetika oku lila. Inaye wa tiukila laye vovenda oco va tiuwiye okacikuata kaco loku pinga ongecelo. Onjali eyi ya yeva esanju lialua vutima waye. Momo lie?

² Olonjali vi sanjuka calua poku mola ndomo omãla vavo va lilongisa oku kala vakuacili. Eci ci sanjuisavo Isietu wokilu, “Suku yocili.” (Osamo 31:5) Eci eye a mola ndomo tu kasi oku kula kespiritu loku likolisilako oku kala vakuacili, o sanjuka calua. Omo okuti tu yongola oku u sanjuisa loku kala vocisola caye, tu kuati ocisimĩlo ndeci ca Paulu wa soneha hati: “Tu yongola oku kala vakuacili kovina viosi.” (Va Heveru 13:18 NW) Tu konomuisi olonepa vikuãla via siata oku tateka omanu oku kala vakuacili. Noke tu ka konomuisa asumũlũho eyilila koku lekisa ocituwa caco.

3-5. (a) Ondaka ya Suku yi tu lungula ndati oku yuvula ohele yi iyilila koku likemba etu muẽle? (b) Nye ci ka tu kuatisa oku kala vakuacili?

³ Oku lilongisa oku kala vakuacili, oco ocitangi catete tu pondola oku liyaka laco. Ca leluka oku likemba etu muẽle momo ka tua lipuile. Omo okuti Akristão vo ko Laodikeya va simile okuti va kala olohuasi, Yesu wa va sapuila hati, “wusuke, wumeke, haive wenda epõlõla” konepa yespiritu. (Esituluilo 3:17) Ovo va kala kohele momo va kala oku li kembisa ovo muẽle.

⁴ Pamue ove ivaluka elungulo lia Tiago liokuti: “Nda umue wa soka hati, ndukuetavo, puãi ka kapi olelia kelimi liaye, kuenje o kembisa utima waye, etavo liomunu waco liesanda.” (Tiago 1:26) Nda tu sima tuti ndaño ka tu lavi elimi Yehova o tava efendelo lietu, tu kasi oku li kemba etu muẽle. Efendelo liaco li kala liolivova. Nye ci tu kuatisa oku yuvula ocituwa caco?

⁵ Vulandu waco, Tiago wa sokisa Ondaka ya Suku lolumuĩlo. Eye o tu vetiya oku vanja volumuĩlo luaco, oco tu linge apongoloko a sukiliwa. (Tanga Tiago 1:23-25.) Embimbiliya li tu kuatisa oku li kũlĩhĩsa etu muẽle nda tu vakuacili kuenda oku limbuka apongoloko tu sukila oku linga. (Asiõsuĩlo 3:40; Hagai 1:5) Tu sukilavo oku pinga ku Yehova oco a kũlĩhĩse utima wetu loku tu kuatisa oku limbuka apa tua lueya kuenda oku litavela. (Osamo 139:23, 24) Elimbi ondimbukiso yehonguo, kuenda tu sukila oku tenda ocituwa caco ndeci Isietu wokilu a ci tenda. Elivulu Liolosapo 3:32, li popia ndoco: “Yehova o nyale ocimbinde, puãi o kolela ava va sunguluka.” Yehova o pondola oku tu kuatisa oku kuata ovisimĩlo ndevi viaye kuenda oku li tenda ndeci  eye a tu tenda. Ivaluka olondaka via Paulu viokuti: “Tu yongola oku kala vakuacili.” Ndaño ka tua lipuile, lopo tu pondola oku kala vakuacili.

6. Momo lie olohueli vi sukilila oku kala vakuacili omunu lukuavo, kuenda ohele yipi va sukila oku yuvula?

⁶ Vepata Liakristão omanu va sukila oku kala vakuacili. Ulume lukãi va sukila oku lekisa esunga poku sapela. Ka citava okuti volohuela Viakristão mu kala ungangala, ocituwa coku namũlala lomunu ukuavo, oku linga ocitiokoso, pamue oku linga ukamba lomunu umue vo Internet, ndaño oku tala ovina viumbondo. Omo liaco, Akristão va yuvula ovituwa ka via sungulukile vi tuala koku linga ekandu haivio vi sumuisa olohueli viavo. Momo elinga liaco ka lia sungulukile. Kũlĩhĩsa olondaka via Soma Daviti eci a popia hati, “Si tumayala lolohembi. Oku enda la vakuelimbi si kuatako.” (Osamo 26:4) Nda wuhueli, ku ka limbike kohueli yove ovina wa siata oku linga!

7, 8. Ovolandu api Embimbiliya a pondola oku kuatisa omãla oku limbuka esilivilo lioku kala vakuacili?

⁷ Olonjali vi sukila oku tukula ovolandu Embimbiliya oco va kuatise omãla vavo oku limbuka esilivilo lioku kala vakuacili. Ovo va pondola oku ci linga poku tukula  ovolandu avĩ a pita la Akani, una wa solekele ovina a nyana; Gehasi una wa kembele oco a nganyale olombongo; kuenda Yuda una wa nyana haeye wa kemba oco a pakule Yesu.​—Yehosua 6:17-19; 7:11-25; 2 Olosoma 5:14-16, 20-27; Mateo 26:14, 15; Yoano 12:6.

⁸ Vembimbiliya mu sangiwavo ovolandu awa ndeci a Yakoba wa kisika omãla vaye oku tiuwiya olombongo va sanga volonjeke viavo, momo wa simile okuti va kala oku u kemba; Yefita lomõlaye wufeko va tẽlisa ohuminyo eye a lingile; kuenda Yesu wa li situluila kowiñi oco a tẽlise ovitumasuku loku teyuila omuenyo wakamba vaye. (Efetikilo 43:12; Olonganji 11:30-40; Yoano 18:3-11) Ovolandu a sangiwa Vondaka ya Suku a pondola oku kuatisa olonjali oco va longise omãla vavo oku sola kuenda oku limbuka esilivilo lioku kala vakuacili.

9. Oco olonjali vi ece ongangu yiwa va sukila oku yuvula nye kuenda momo lie ci kuetele esilivilo?

⁹ Elongiso liaco li vetiya olonjali oku kuata ovituwa viwa. Upostolo Paulu wa pula hati: “Oco hẽ, ove o longisa ukuẽle, ove muẽle ku lilongisa? Osimbu o kunda huti, Ku ka ive, ove muẽle wiva?” (Va Roma 2:21) Olonjali vimue via siata oku longisa omãla vavo, oku kala vakuacili, puãi ovo muẽle ka va ci lingi. Olonjanja vimue eci vi nyana va sapuila omãla vavo hati, “Ovo va kuete ale ovina vialua,” kuenje va kuama olusapo luokuti: “U o lelalela omõla o lia lia.” Pamue va popia hati, “Aka okohembi katito, ka ka lingi cimue.” Pole, ci kale citito ci kale cinene, oku nyana ekandu. Kuenda uhembi ka kuli utito, ale wunene. * (Tanga Luka 16:10.)  Omãla va tẽla oku limbuka ombambe kuenda va pondola oku yapuisiwa locituwa caco. (Va Efeso 6:4) Omo liaco, omãla va lilongisila kongangu yolonjali viavo yoku kala vakuacili oco va sivaye Yehova voluali lulo luevĩho.​—Olosapo 22:6.

10. Oco tu lekise okuti tu vakuacili poku sapela la vamanji, olonumbi vipi tu sukila oku ivaluka?

¹⁰ Oku kala pokati Kakristão ci tu ĩha epuluvi lioku kala vacuacili. Ndomo tua lilongisa vocipama 12, tu sukila oku kuata utate poku vangula la vamanji. Pamue tu vetiyiwa oku vangula olombonde kuenda oku popia alundi! Eci tu pitulula ulandu umue okuti hawociliko, tu kasi oku kuatisa oku sandula uhembi waco. Omo liaco, tu sukila oku lava elimi lietu. (Olosapo 10:19) Handi vali, citava okuti tua kũlĩha ondaka yimue yocili, pole ka tu kuete omoko yoku vangula ondaka yaco. Ca piãla vali nda ondaka yaco ka yi tu tiamẽla. (1 Va Tesalonike 4:11) Omanu vamue va sima okuti oku penya vakuavo ci lomboloka ocili, pole tu sukila oku lekisa umbombe kuenda ocikembe poku vangula lomanu.​—Tanga Va Kolosai 4:6.

11, 12. (a) Momo lie vana va linga akandu va siata oku kuatela ovitangi? (b) Ovohembi api Satana a siata oku luvikiya atiamẽla koku limbika akandu, kuenda tu a yuvula ndati? (c) Tu pondola oku lekisa ndati okuti tu vakuacili vocisoko ca Yehova?

 ¹¹ Vana va kuete ovikele vekongelo va sukila oku kala vakuacili. Omanu vamue va siata oku limbika akandu avo, kuenda ka va popi ocili eci akulu vekongelo va tumãla lavo. Omanu vamue va ambata omuenyo wolonjila vivali, poku vumba Yehova kuenda oku amamako lekandu liavo. Otembo yosi ovo va kala lika oku kemba. (Osamo 12:2) Vakuavo ka va sapuila akulu vekongelo ocili catiamẽla kekandu va linga. (Ovilinga 5:1-11) Poku ci linga ovo va kasi oku kuama uhembi wa Satana.​—Tala okakasia “ Ovehembi a Satana Atiamẽla Koku Linga Ekandu,” kemẽla 164-165.

¹² Tu sukilavo oku kala vakuacili vocisoko ca Yehova eci tu pulisiwa ovina vimue. Eci tu eca o relatoriu yetu, tu yuvuli ocituwa coku soneha ovina ka tua lingile kupange woku kunda. Handi vali, eci tu soneha ukanda wepingilo oco tu iñile kupange wotembo yosi, tu sukila oku vangula ocili catiamẽla kuhayele kuenda ovina vikuavo viomuenyo wetu.​—Tanga Olosapo 6:16-19.

13. Tu lekisa ndati okuti tu vakuacili poku linga olomĩlu la vamanji?

¹³ Tu sukilavo oku lekisa okuti tu vakuacili poku linga olomĩlu la vamanjetu. Olonjanja vimue Akristão va sokiya oku lingila kumosi olomĩlu. Ovo va sukila oku yuvula oku vanguila ondaka yaco Vonjango Yusoma, kuenda kupange woku kunda. Ondaka yatiamẽla kolomĩlu, yi vanguiwile lika kocitumãlo cikuavo. Nda manji umue wa laleka ukuavo oco a talavaye laye, o sukila oku u feta selo, loku tẽlisa ohuminyo a linga kuenda oku kuama olonumbi vi sangiwa vocihandeleko cofeka. (1 Timoteo 5:18; Tiago 5:1-4) Nda cime  cetu manjetu kespiritu, tu sukila oku likolisilako oku talavaya oco tu fetiwe. (2 Va Tesalonike 3:10) Ka tu lavoka okuti eye o tu tata ndomunu wa velapo ale tu lavoka oku kuata onima yovina vimue okuti ka via sonehiwile vohuminyo tua linga laye.​—Va Efeso 6:5-8.

14. Nye Akristão va sukila oku linga poku li kunda lamanji umue oco va linge omĩlu, kuenda momo lie?

¹⁴ Nye tu sukila oku linga nda vomĩlu yaco mua kongela oku levala olombongo? Embimbiliya li tu vetiya oku soneha ukanda umue wuvangi! Eci Yeremiya a landa osi, wa soneha ovikanda vivali viuvangi kovaso omanu, kuenda wa vi soleka oco viu teyuile kovaso yoloneke. (Yeremiya 32:9-12; talavo Efetikilo 23:16-20) Poku linga omĩlu lamanji umue, soneha ukanda wuvangi loku kovonga olombangi vivali oco ka pa ka kale atatahãi. Eci ci kuete esilivilo, momo ci kuatisa oku yuvula ovitangi kovaso yoleneke. Eci Akristão va sokiya oku linga omĩlu yimue, va sukila oku kuata utate oco ka va ka nyõle omunga kuenda ombembua vekongelo. *​—1 Va Korindo 6:1-8.

15. Yehova o tenda ndati ocituwa coku nyana poku linga olomĩlu, kuenda nye Akristão va sukila oku linga?

¹⁵ Akristão ka va lekisa lika okuti vakuacili vekongelo. Paulu wa popia hati: “Tu yongola oku kala vakuacili kovina viosi.” (Va Heveru 13:18 ) Ululiki wetu, o yongola okuti tu kala vakuacili kovopange etu. Velivulu Liolosapo tu sangamo olonumbi viatiamẽla kondaka yaco. (Olosapo 11:1; 20:10, 23) Kosimbu, poku linga  olomĩlu, omanu va enda oku yonga lombalãsa kuenda ovikuata vikuavo. Ovo va enda oku feta olombongo leci ca soka lovina va va yongela. Puãi vakuacipululo va enda oku talavaya lolomesaliso vivali kuenda ombalãsa yuhembi oco va nyane vakuakulanda. * Yehova wa suvuka elinga liaco! Oco tu kale vocisola ca Suku, tu sukila oku yuvula uhembi poku linga olomĩlu.

16, 17. Ovituwa vipi via siata koloneke vilo, kuenda nye Akristão vocili va sukila oku linga?

¹⁶ Ka tu komõha omo lioku kala pokati kolondingaĩvi, momo Satana eye ombiali yoluali lulo. Eteke leteke tua siata oku yonjiwa oku kemba. Poku soneha ukanda wuvangi woku iñila vofeka yikuavo, oku feta elisimu, ale ovina vikuavo, omanu va siata oku kemba oco va kuate eci va yongola. Olondonge vimue via siata oku kemba koloseteko, kuenda eci va konomuisa ondaka yimue vo Internet ale valivulu, va li kapa ndasovoli vesapulo liaco. Omo asongui vamue vakuacipululo, omanu va siata oku eca ovitukiko kokuavo oco va kuate ovina va yongola. Ka tu komõha, momo tu kasi voluali lumue okuti omanu “va linga vakuakulisola, vakuakusola olombango . . . ka va sole eci ciwa.”​—2 Timoteo 3:1-5.

¹⁷ Akristão vocili va yuvula ovituwa viaco. Olonjanja vimue ka ca lelukile oku kala vakuacili momo vakuelimbi va kasi ndu okuti va kuete vali omuenyo uwa okuti etu ci sule. (Osamo 73:1-8) Pole, Akristão valua va siata oku liyaka lekambo liolombongo omo va yongola oku amamako oku “kala vakuacili kovina viosi.” Anga  hẽ alikolisilo aco olivova? Sio! Momo lie? Kuenda asumũlũho api eyilila koku kala vakuacili?

18. Momo lie oku kala ukuacili ci kuetele esilivilo lialua?

¹⁸ Kuli vali ovina vikuavo tu sukila oku linga okuti oku kala ukuacili kuenda omunu wa koleliwa ci sule. (Tala vokakasia “ Nda Siata hẽ Oku Lekisa Okuti Ndukuacili?” kemẽla 167.) Pamue o sima okuti, lomue o pondola oku kuata oluhimo luaco! Oku kala ukuacili ka ca tiamẽlele koku loñoloha kuove, kukuasi, keposo, kekalo liove pamue kovina vikuavo o kuete. Omanu valua va sandiliya oku kuata oluhimo luwa, pole ka va ci tẽla. (Mika 7:2) Citava okuti vamue va ku pembula omo lioku kala ukuacili, pole vakuavo va ka sola ocituwa cove, kuenje va ka ku kolela loku ku sumbila. Olombangi Via Yehova via limbuka okuti oku kala ukuacili ca siata oku va kuatisa oku tata olombongo viavo. Osimbu vakuavo va tundisiwa kupange omo liuhembi ovo vamamako, ale va vilikiyiwa eci ku molẽha upange umue u sukila olonalavayi via koleliwa.

19. Oku kala ukuacili ci tu kuatisa ndati oku kuata utima wa yela loku kuata ukamba la Yehova?

¹⁹ Ndaño eci ka ca la pita love, o pondola oku limbuka okuti oku kala ukuacili ci nena asumũlũho alua. Ci ka ku kuatisa oku kuata utima wa yela. Paulu wa soneha hati: “Tu kasi lutima wa pua episo.” (Va Heveru 13:18) Handi vali, Isietu wokilu lalimue eteke a ka ivalako eci wa siata oku linga, momo eye o sole omanu vakuacili. (Tanga Osamo 15:1, 2; Olosapo 22:1.) Oku lekisa okuti wukuacili cu ku kuatisa oku kala vocisola ca Suku loku kuata asumũlũho alua. Vocipama ci kuãimo tu ka konomuisa ndomo Yehova a tenda upange.