Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

MURU 14

Nroromeleyeke Mwa Itthu Sotheene

Nroromeleyeke Mwa Itthu Sotheene

‘Nimphavela opakaka itthu sotheene moororomeleya’.​—AHÉBERI 13:18NM.

1, 2. Xeeni Yehova onitteeliwa awe murima vaavo onniweha awe niimananihaka okhala atthu oororomeleya? Nvahe nlikanyiho.

MAAMA ni mwanawe mwaamukhaani annikhuma hoothe mulooxa. Mphironi, mwaana ole mwaamulopwana onneemela, nto ethoi awe ennooniherya wira yookhala enimuxankiha. Mmatatani mwawe ovarelenle etthu yothweelana ekunxe awe mulooxa. Owo, aarooliyala ottikiha opuro aakunxale awe aahiiso waavekela amamawe wira alive. Vano, onnixankiheya nto khiyaavekela amamawe wira amukhaliherye. Maama awe onnimmaaliha ni onnimuhoola mulooxa mme wira attikiherye etthu ele yoothweelana nipuro aakunxe awe ni ovekele musammaha. Vaavo mwaana ole onittikiha awe etthu ele, maama awe onnitteeliwa murima vanceene. Mwaha wa xeeni?

2 Anamuyari annitteeliwa murima vanceene vaavo vanaaweha aya anaaya yiixuttaka wira ti vooloka okhala oororomeleya. Vamosaru, Tiithi ihu a wiirimu onnihakalala, okhala wira owo ‘Muluku òroromeleya’. (Esalimo 31:6) Owo onnihakalala vaavo onniweha awe nrowaka muhoolo momunepani ni niimananihaka okhala oororomeleya. Okhala wira hiyo nimphavela omuhakalaliha Muluku ni okhala moophentani mwawe, nto ninnihimya masu yaale murummwa Paulo aahimmye awe wira: ‘Nimphavela opakaka itthu sotheene moororomeleya’. (aHéberi 13:18, NM) Nrowe nthokorerye oratteene inamuna xexe suulupale, seiyo ikwaha sikina siri soorika wooniherya ororomeleya. Nuumala-vo, ninrowa othokorerya mareeliho anikhumelela mwaha wookhala atthu ororomeleya.

NIKHALEKE OOROROMELEYA

3-5. (a) Moota xeeni Nuulumo na Muluku ninnilopola aya wira wiiwoka etthu yowoopiha? (b) Exeeni enrowa onikhaliherya okhala oororomeleya ni hiyo aneene?

3 Muxankiho woopacerya onikhalana ahu ti okhala oororomeleya ni hiyo aneene. Ti vookhweya wiiwoka, okhala wira naalipa-oottheka. Mwa ntakiheryo, Yesu aahaaleela maKristau ooLawodiseya wira yaamwiiwoka vaavo yuupuwela aya wira athaaciri, masi mwekeekhai aryeene ‘amasikhini, alipa-òhòna ni ohiwara etthu’, eyo piiyo, atthu oohaawa mmukhalelo womunepani. (Wisupulula 3:17) Wiiwoka waya waahaaphwanyiha maxakha manceene.

4 Muupuweleke-tho wira murummwa Yakobo onnilopola oriki: “Akhalá mutthu onupuwela wira onimuttittimiha Muluku, nto ahinasuwela wettiha nlumi nawe, mutth’uwo onnisototha mmansawe: omuttittimiha wawe Muluku khuhi etthu”. (Yakobo 1:26) Akhala wira nnuupuwela wira pooti omurumeela Yehova mmukhalelo wooloka, masi khiyarumeela nlumi nahu voohiloka, hiyo nnimwiiwoka. Omukokhorela wahu Yehova waarowa okhala weethiru, ntoko ikokhola. Exeeni enrowa onikhaliherya osyaka etthu eyo yootakhala?

5 Mpantta ene yoowo wa Biibiliya, Yakobo onnilikanyiha nuulumo na Muluku ni eloola. Onnintumererya owehexexa nlamulo noolokexa na Muluku ni opaka malokiheryo anitthuneya. (Mmusome Yakobo 1:23-25.) Biibiliya onoowerya onikhaliherya okhala oororomeleya ni hiyo aneene, ni oweha vanitthuneya ahu wiilokiherya. (Wikhupanyerya 3:40; Hagayo 1:5) Nohaana-tho onvekela Yehova wira otokose murima ahu wira onikhaliherye oweha, weemererya ni ottharuwa soovonya suulupale. (Esalimo 139:23, 24) Ohiroromeleya eri etthu yoohiloka, nto nohaana woonaka siisaale Tiithi ihu a wiirimu sinoona awe. Eliivuru ya Miruku 3:32 enihimya so: “Tthiri Apwiya anniphweliwa n’atakhali: annipatthana n’atthu òloka”. Yehova pooti onikhaliherya wuupuwela ntoko onuupuwela awe ni wiithokoreryaka ntoko owo onnithokorerya awe. Muupuweleke wira Paulo ohimmye so: ‘Nimphavela opakaka itthu sotheene moororomeleya’. Hata nihiweryaka okhala atthu oomalela vano, masi ninniphavela okhala atthu oororomeleya.

OROROMELEYA VATTHOKONI

Ororomeleya onninikhaliherya osyaka opaka etthu yaarowa oniiriha ophavelaka wiipithiha

6. Xeeni ale athelanne anitthuneya aya olavula ekeekhai mukina ni mukhwaawe, nto itthu xeeni sowoopiha anisyaka aya vaavo anipaka aya eyo?

6 Ororomeleya ohaana wooneyaka oratteene vatthokoni va muKristau. Mulopwana ni mwaarawe ahaana ovaanelaka oratteene. Mukasamentoni mwa muKristau sihikhaleke sowiira soohiloka, ntoko osiveliwa ni mutthu mukina ohikhanle ole othelanne awe, opaka ompatthani wowiipitheya mu Interneti, aahiiso oweha epornografia. MaKristau makina oothela aahiiso ootheliwa annipaka itthu iyo soohiloka, khiyamwiipithiha ole athelanne aya. Opaka eyo, ohiroromeleya. Nkawehani moolumo a Mwene oororomeleya, Davidi, yaawo anihimya so: “Miyo nkikilanthe n’alavilavi: nkìranne n’atthu a mirima mili”. (Esalimo 26:4) Akhala wira moothela wala mootheliwa, muhitthare mweettelo waarowa owiirihani omwiipithiha ole othelanne anyu omutthu anyu wekeekhai!

7, 8. Matakiheryo xeeni ari mBiibiliyani anrowa waakhaliherya anamwane wiixutta nthowa naya vanitthuneya aya okhala oororomeleya?

7 Vaavo anamuyari aniwiixuttiha aya anaaya oreera waya okhala oororomeleya, ti vooloka orumeela saana matakiheryo ari mBiibiliyani. Biibiliya onnooniherya matakiheryo oohiloka anitthuneya osyaka, ntoko Akani, yoowo aiyale ni aaphavela wiipithiha etthu aapanke awe; Gehazi, yoowo oothale ophavelaka ophwanya musurukhu; ni Yuda, yoowo aiyale ni oothale vootakhala wira Yesu ohaaxiwe.​—Yoxuwa 6:17-19; 7:11-25; 2 Mamwene 5:14-16, 20-27; Matheyo 26:14, 15; Yohani 12:6.

8 Nave-tho, aakhala matakiheryo ooloka aatthu oororomeleya, ntoko Yakobe, yoowo aalenle anaawe ottikiha musurukhu yaaphwannye aya musaakhoni mwaya, okhala wira uupuwela wira pooti mutthu owo aahenle-mo voohilakela; ntakiheryo na Yefte ni mwanawe muthiyana, mwaana yoowo eemerenrye opaka ele tiithi awe ahimmye awe okathi ammanne awe natiri, nnaamwi yahaakhanle etthu yookhweya; ni ntakiheryo na Yesu, yoowo moophavela omaleliha eprofesia, okathi atakhali yamphavelasa aya, aahaaleela mohoova wira tuuwo yamphavelasa aya. (Maphattuwelo 43:12; Makhulupale 11:30-40; Yohani 18:3-11) Matakiheryo ala vakhaani pooti owooniherya anamuyari soohimmwa sooloka siniphwanyaneya mBiibiliyani, seiyo sinrowa waakhaliherya owiixuttiha anaaya okhala oororomeleya mwa itthu sotheene.

9. Exeeni anamuyari anitthuneya aya osyaka akhala wira anniphavela waavaha anaaya ntakiheryo nooloka na ororomeleya, ni nthowa xeeni varyaaya vootthuneya ovaha ntakiheryo nno?

9 Vaavo anamuyari aniwiixuttiha aya anaaya okhala oororomeleya, ahaana ovaha ntakiheryo nooloka mmwaha owo. Murummwa Paulo okonhe so: “Nyuwo muniwixuttiha atthu akina, vankhala sai muhisixuttihaka mmansinyu? Nyuwo munlaleya wira: ‘Muhiyeke’, muniyerya-ni?” (aRoma 2:21) Anamuyari akina annaanyoonyiha anaaya vaavo aniwiixuttiha aya okhala oororomeleya, masi awo ahiroromeleyaka. Vaavo vaniiya aya itthu saamukhaani aahiiso anootha aya, anamuyari awo anneererya wiixaakiha ahimyaka wira: “Ooh, mapatarau aka aasuwela wira anamuteko anookuxaka itthu iya, tivonto anithuma aya sinceene”, aahiiso annihimya wira: “Miyo kaamuthweela”. Masi, wiiya khonayeve, ekhale etthu yaamukhaani aahiiso yuulupale; nave-tho wootha khonakhale vakhaani. * (Mmusome Luka 16:10.) Anamwane waakuva oweha akhala wira mutthu khoneettela ele eniixuttiha awe, nto eyo pooti waahonona vanceene. (aÉfeso 6:4) Masi, vaavo aniixutta aya ororomeleya orweela mwa ntakiheryo na anamuyari aya, anamwane anninnuwa anvuwihaka Yehova, olumwenku ola woohiroromeleya.​—Miruku 22:6.

OROROMELEYA MMULOKONI

10. Okathi onivaanela ahu ni annihu eeKristau, exeeni enitthuneya ahu ovaha ephoole?

10 Othukumana ni annihu eeKristau onninivaha okathi wooreerela wira nooniherye ororomeleya wahu. Ntoko niixuntte ahu Muru 12, nihaana okhalana ephoole ni moolumo ahu, vanceenexa ni annihu ni arokora mmulokoni. Ovaanela pooti orukunuwa mowaakuveya khukhala waapa, hata owootherya atthu! Akhala wira ninnihimya etthu niiwale ahu, masi nihinsuwela ahu yaari ekeekhai, pooti wira nnikhaliherya olaleya ethiru, tivonto ti vooreerela okasoopa nlumi nahu. (Miruku 10:19) Ikwaha sikina pooti osuwela wira ele yiiwale ahu ekeekhai, masi khontaphulela wira nohaana olaleya. Mwa ntakiheryo, mwaha owo pooti ohinivaraka, aahiiso ohikhanle wooreerela olavula. (1 aTesalonika 4:11) Atthu akina anirumeela moolumo ooveeha, anihimya wira awo khahiyo anooveeha, anihimya ekeekhai, masi nohaana wuupuwelaka wira okathi wotheene moolumo ahu ahaana okhala ooloka ni ooreerela murima.​—Mmusome aKolosi 4:6.

11, 12. (a) Mwa inamuna xeeni atthu akina anttheka anincererya aya mulattu aya? (b) Miyuupuwelo xeeni sowootha Satana onikumiherya awe voohimya sa itampi suulupale, ni ninrowa okhoottela sai? (c) Ninrowa wooniherya sai okhala oororomeleya ni mulokiheryo wa Yehova?

11 Ti vootthuneyexa okhala oororomeleya wa ale anihoolela mmulokoni. Atthu akina anttheka mmulokoni annincererya mulattu aya, vaavo aneererya aya ovitha-vitha etampi aya, yaawokaka axitokweene a mmulokoni okathi anikohiwa aya. Atthu awo annikuxa mirima miili, yeereryaka omurumeela Yehova, masi okathi omosaru attharaka mweettelo woohiloka. Mweettelo owo onnimwiiriha mutthu wooniwaka okhala nawoothe. (Esalimo 12:3) Akina anaaleela axitokweene itthu vakhaani, masi khiyaipithiha soohimmwa siri sootthuneya. (Miteko 5:1-11) Ikwaha sinceene, ohiroromeleya iwo onikhumelela mwaha wa okupali miyuupuwelo sowootha Satana onikumiherya awe.​—Nwehe ekaaxa eri eni: “ Miyuupuwelo Sowootha sa Satana Voohimya sa Itampi Suulupale”.

12 Ti vootthuneya-tho okhala oororomeleya ni mulokiheryo wa Yehova, vaavo vanaakhula ahu makoho alempwe vapapheloni. Mwa ntakiheryo, okathi onilepa ahu erelatoorio ya muteko woolaleerya, nohaana ovaha ephoole wira nihoothe, nincereryaka mammeru. Moolikanasa, okathi onaakhula anyu makoho ari mpapheloni enimwiiriha mutthu weemereriwa okela muteko mukina wa vameekhaaya wooMuluku, nihaana ohimya ekeekhai voohimya sa ekumi ahu ni itthu sikina.​—Musome Miruku 6:16-19.

13. Ninrowa ovikaniha sai okhala oororomeleya akhala wira noovarihana myaha sa nakoso ni anna wala ni arokora?

13 Ororomeleya wahu ni annihu ohaana-tho woonihereya mmyaha sa nakoso. Ikwaha sikina, anna ni arokora maKristau pooti omwiira nakoso hoothe. Myaha sa nakoso sihitakaahiweke ni myaha sa okokhorela anipaka aya hoothe Empa ya Omwene wala mmuteko woolaleerya. Atthu awo ahaana othokoreryanaka ntoko patarau ni namuteko. Naavaha muteko anna wala arokora, nihaana oweettihaka moororomeleya, naalivaka okathi nivarihanne ahu ni musurukhu woomalela, ni naavahaka itthu sotheene sinivekeliwa moovarihana ni nlamulo na mulaponi. (1 Timótheyo 5:18; Yakobo 5:1-4) Nave-tho akhala wira noovahiwa muteko ni munna aahiiso ni murokora, nihaana ovaraka ni nthiti. (2 aTesalonika 3:10) Nihiwehereryeke wira ole oninvarela ahu muteko onoonikhapelelaka oratteene waavikana anamuteko akina okhala wira munnihu wala murokorihu oomunepani, nave-tho khiyuupuwela wira onoonivahaka ifooloka ni mireerelo sikina nahaavarihanne ahu wanipacerya.​—aÉfeso 6:5-8.

14. Okathi maKristau anitakaahana aya nakoso aahiiso okophihana musurukhu, exeeni anitthuneya aya opaka, ni nthowa xeeni?

14 Sai akhala wira nakoso onimweetta ahu nrootakaahana ni mutthu mukina, aahiiso onihela muhina okophihana musurukhu? Biibiliya onnivaha nlakiheryo nimosa nooloka ni noovareleya muteko: Ale anivarihana nakoso ahaana olepa epaphelo enooniherya wira atthu awo aavarihana omweetta nakoso hoothe wala aakophihana! Mwa ntakiheryo, okathi Yeremiya aathumme awe ematta, aahilepa ipaphelo piili ohoolo wa anamoona, seiyo sooniherya wira oothuma ematta ele, ni aahisuka ipaphelo iyo oratteene. (Yeremiya 32:9-12; nwehe-tho eliivuru ya Maphattuwelo 23:16-20.) Vaavo vanimwiira ahu nakoso ni maKristau akhwiihu, ti vooreerela olepa epaphelo nihimyaka ele evarihanne ahu, khwaasinari ohoolo wa anamoona. Opaka eyo khontaphulela wira khaninroromelana, masi ennikhaliherya osyaka ohiiwanana wala onyoonyihana, hata onyakulihana, weiwo onikumiherya okawanyeya. MaKristau animweetta nakoso hoothe, ahaana wuupuwela wira nakoso owo ohikumiherye ovalaana ni omaliha murettele mmulokoni. *​—1 aKorinto 6:1-8.

OROROMELEYA NI ATTHU A MULAPONI

15. Yehova onoonela sai ohiroromeleya mmyaha sa nakoso, nto maKristau apakeke exeeni voohimya sa mweettelo owo ohireere wuulaana?

15 Ororomeleya wa muKristau khahiyo onooniheriwa mmulokoni paahi. Paulo ohimmye so: ‘Nimphavela opakaka itthu sotheene moororomeleya’. (aHéberi 13:18, NM) Voohimya sa omweetta nakoso ni atthu a mulaponi, Mpattuxa ahu oniphavela wira nikhaleke atthu oororomeleya. Eliivuru ya Miruku paahi, ennilavula ikwaha xexe voohimya sa ibalansa sowootha. (Miruku 11:1; 16:11; 20:10, 23) Khalai yaari yoolema orumeeliwa ibalansa ni miyeeryo okathi eettiwa awe nakoso wira siphimmweke itthu saatumihiwa. Alipa a nakoso oowiiyerya, yaanirumeela miyeeryo miili ni ebalansa yoohiloka wira yaawokeke ni owiiyerya alipa-oothuma. * Yehova onninyokha mweettelo owo! Wira nikhaleke moophentani mwa Muluku, nihaana osyaka vanceene inamuna sotheene sa ohiroromeleya munakosoni.

16, 17. Sowiira xeeni sa ohiroromeleya sihireere wuulaana olelo va, nto exeeni maKristau eekeekhai alakenle aya opaka.

16 Okhala wira Satana tonilamulela olumwenku ola, ti nthowa naya ohiroromeleya wuulanne aya. Khuta nihiku pooti weehereriwaka okhala oohiroromeleya. Okathi atthu anilepa aya edukumento enivekeliwa mutthu aaphavelaka muteko, annootha wira annisuwela itthu sinceene, masi ahisuwelaka. Vaavo atthu anilepa aya iformulaario wira akele elapo ekina, wala oliva mpoosito aahiiso itthu sikina, ikwaha sinceene annootha wira aphwanye simphavela aya. Anaxikola anceene anniiyerya mporovani, aahiiso vaavo vanirummwa aya opaka muteko wa oxikola owaani, annirowa owaani khikopiyari ya mutthu mukina, khiyakhala ntoko ti yawaya. Ikwaha sinceene, atthu annaavaha makhwankwa anamuteko a guvernu oowiiyerya wira aphwanye itthu aniphavela aya. Hiyo khanintikinihiwa vaavo vaniweha ahu itthu iyo siiraneyaka, okhala wira atthu anceene ‘anisupuwela mmansaya pahi, anamilili, . . . òvirikanya sorera sothene’.​—2 Timótheyo 3:1-5.

17 MaKristau eekeekhai khaniphavela wiirela mpantta sowiira iyo. Okathi mukina, etthu eniiriha okhala woovila ororomeleya ti wi ale ahinroromeleya vankhala ntoko annikhumela saana molumwenkuni. (Esalimo 73:1-8) MaKristau pooti othoiwa musurukhu mwaha woophavela okhala oororomeleya mwa ‘itthu sothene’. Niireke wira vannireerela opaka eyo? Aayo! Masi nthowa xeeni vanireerela aya? Mareeliho xeeni anikhumelela mwaha woororomeleya?

MAREELIHO A OKHALA OOROROMELEYA

18. Xeeni varyaaya vooloka mutthu osuweliwa okhala oororomeleya?

18 Okhala mutthu oororomeleya eri etthu emosa yootepexa oreera. (Nwehe ekaaxa eri eni: “ Kiireke Kinniroromeleya Mwa Itthu Sotheene?”) Muupuweleke wira khuta mutthu pooti owerya okhala oororomeleya! Okhala mutthu oororomeleya khonlipa ni osuwela orina anyu, muhakhu, oreera, emusi eyariwe anyu, aahiiso itthu sikina. Hata vari siiso, atthu anceene annooceela okhalana omutthu wooloka. Okhalana omutthu wooloka eri etthu yoothowa. (Mikeya 7:2) Atthu akina pooti oniramusa mwaha wookhala oororomeleya, masi akina anooxukhurelaka mwaha wa ororomeleya wanyu, nto animoororomelakani ni woottittimihani. Anamoona a Yehova anceene ahoona wira ororomeleya waya ohaakhaliherya ohoomoliwa omutekoni. Okathi anamuteko akina oohiroromeleya anoomoliwa aya, anamoona awo annihala avaraka muteko, aahiiso anniphwanya muteko, okathi yoole aniphaveliwa aya anamuteko oororomeleya.

19. Moota xeeni ororomeleya onivarihana aya ni yowuupuxerya ya murima, ni wataana wahu ni Yehova?

19 Hata ewiiraneelakani aahiiso nnaari, nyuwo munooweha wira ororomeleya onniphwanyiha mareeliho manceene. Munookhalana yowuupuxerya ya murima yooloka. Paulo olempe so: ‘Ninnikupali wira nookhalana yowuupuxerya ya murima yooloka’. (aHéberi 13:18, NM) Tiithi ihu oophenta a wiirimu onniweha omutthu ahu wooloka, ni onnaaphenta atthu oororomeleya. (Musome Esalimo 15:1, 2; Miruku 22:1.) Aayo, ororomeleya onninikhaliherya okhala moophentani mwa Muluku, nto eyo ti etthuvo yuulupale eniphavela ahu ophwanya. Moottharelana, nrowe nthokorerye mwaha mukina onivarihana nuula nimanle ahu othokorerya, eyo piiyo, moota Yehova onoonela awe muteko.

^ etti. 9 Mmulokoni, mutthu onootha voophavela waakumiherya maxakha atthu akina, axitokweene pooti ompakela ekomisau yoophukela.

^ etti. 14 Mwaphavela osuwela etthu yoopaka okathi nakoso ootakaahana ohinikhumela awe saana, munwehe Apendise mwaha “Moota Woophuka Mixankiho sa Nakoso.”

^ etti. 15 Atthu awo yaarumeela miyeeryo miili, mmosa woothumana mukina wootumihana, aphavelaka mureerelo aya. Woonasa wene yaanirumeela-tho ebalansa yaarina moono mmosa woorakama ni woolemela ovikana mukina, wira awiiyeryeke alipa-oothuma.