Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

KIBATULU 16

Zokenu ni Diabhu, ni Jindunge jê

Zokenu ni Diabhu, ni Jindunge jê

‘Zokenu-phe ni Diabhu, muéne ua-nda mi lenga.’—TIIAKU 4:7.

1, 2. O batizu kithangana kia nanhi ku sanguluka?

SE EIE uene mu sidivila kiá Jihova mu mivu iavulu, uévu kiá madiskursu avulu a batizu mu iônge ionene, ni mu iônge ia makota. Nange eie uene mu sanguluka kiavulu kioso ki u mona o aboki a xikama ku pholo ia ditala kioso kia balumuka phala ku a batizala. Mu kithangana kieniókio, athu oso mu kiônge a sanguluka kiavulu. Nange eie u dila ni kisangusangu kioso, mu ku mona kuila kuene athu a xikina ku kuatekesa o kilunga kia Jihova. Kiki ki tu sangulukisa kiavulu!

2 Né muene se tu mona athu a mu a batizala mu ithangana ia mukuá ku muvu mu mbanza ietu, o ji-anju jala ni ujitu ua ku mona ithangana ioso athu ku a batizala. O kuila u tena ku xinganeka o ‘kisangusangu ku diulu’ mu ku mona o athu a mu dibandekesa ku kilunga kia Jihova, semana joso? (Luka 15:7, 10) Sé phata, o ji-anju jene mu sanguluka kiavulu mu ithangana íii!—Ajeu 2:7.

O DIABHU ‘U NHUNGA JINGA KÁLA HOJI IA MU ZUMA’

3. Mukonda diahi Satanaji ‘u nhunga jinga kála hoji,’ ni ihi ia mesena o ku bhanga?

3 Kuene athu mu nzumbi ku diulu, ni njinda ene mu mona o ithangana ia batizu ia athu mu ixi. Satanaji, ni madimonho mê, a kala ni njinda iavulu mu ku mona kuila athu avulu a mu tunda ku mundu iú ua iibha. Mukonda Satanaji uambe kuma, ki kueji kala muthu ueji bheza Jihova ni muxima uoso, kuma ki kueji kala ué muthu ueji kolokota mu ufiiele mu ithangana ia ibhidi, ni jipolova. (Tanga Jobe 2:4, 5.) Mu ithangana ioso, kioso muthu kia di bhakula kua Jihova, kilondekesa kuila Satanaji mukua makutu. Kiki kilondekesa kuila Satanaji a mu mu bhana mazunda a jihuxi ku semana joso, ni mivu joso. Sé phata, muéne ‘u nhunga jinga kála hoji ia mu zuma mu ku sota uoso a mudiâ!’ (1 Phetele 5:8) O “hoji” íii, ua mesena ku tu dia mu ukexilu ua nzumbi, phala ku zanga o ukamba uetu ni Nzambi.—Jisálamu 7:1, 2; 2 Timote 3:12.

Mu ithangana ioso, kioso muthu kia di bhakula kua Jihova, ulondekesa kuila Satanaji mukua makutu

4, 5. (a) Maukexilu ahi a londekesa kuila Jihova kehela Satanaji kunhunga mu ididi ioso? (b) Kikanenu kiahi, ki tena ku dielela o Kidistá dia kidi?

4 Né muene tuala ni nguma ia dikota, ki tu tokala ku kala ni uôma. Mukonda diahi? Mukonda Jihova kehela o “hoji ia mu zuma” kunhunga mu jimbandu mu maukexilu a iiadi. Maukexilu ebhi a iiadi? Kia dianga, Jihova ua kanena kuma o “mundu uavulu,” o Jikidistá ja kidi, a-nda bhuluka ku “hadi ia dikota.” (Dijingunuinu 7:9, 14) Nzambi ka lueza mu ikanenu ia bhanga. Katé muene Satanaji, ua kijiia kuila muéne ka-nda tena ku nganala o mundu uoso ua Nzambi.

5 Kaiiadi, o kidi kilondekesa kuila Nzambi kehela Satanaji kunhunga mu ididi ioso, tu ki mona mu izuelu ia selevende iê ia fiiele m’ukulu. O polofeta Azadiia, uambela kua Sobha Aza: “Jihova uala ni enu, kiosu’iki enu muala ni muene.” (2 Malunda 15:2; tanga 1 Kolindo 10:13.) Kuene misoso iavulu ia londekesa kuila Satanaji, tundé m’ukulu uene mu lueza mu ku kuata o jiselevende ja Nzambi, ene mu kolokota o ku zukama kua Nzambi. (Jihebeleu 11:4-40) Lelu, o Kidistá u zukama kua Nzambi, u tena ku zoka ni Diabhu. O Maka a Nzambi, a tu kanena: ‘Zokenu-phe ni Diabhu, muéne ua-nda mi lenga.’—Tiiaku 4:7.

“TUALA NI ITA . . . TU LUA ITA NI IFUXI IA ATHU A PHULU MU NZUMBI”

6. Kiebhi Satanaji kiene mu bhânga ni Jikidistá?

6 Satanaji ka tena ku tu nganhala, maji u tena ku tu zozesa mu kixikanu kietu. Satanaji uejiia kuma muéne u tena ku tu nganala, se u zozesa o ukamba uetu ni Jihova. Kiebhi Satanaji kia tena ku bhanga kiki? Mu ku ta ibhetu, ni jindunge jê. Tua-nda di longa o jindunge jene mu ta Satanaji.

7. Mukonda diahi Satanaji ua mu bandekesa dingi o jindunge jê ku mundu ua Jihova?

7 Njinda iavulu. O poxolo Nzuá uambe: “O mundu uoso-phe ua zeka mua kadiaphemba ió mukua kutondalesa.” (1 Nzuá 5:19) O izuelu íii, i sidivila phala ku dimuna o Jikidistá joso ja kidi. Mukonda Satanaji muéne ua mu tumina o mundu uoso, muéne u tena ku luua ni athu kene mu bhanga o vondadi iê—o mundu ua Jihova. (Mikeia 4:1; Nzuá 15:19; Dijingunuinu 12:12, 17) Muéne uala ni njinda iavulu, mukonda uejiia kuila o thembu iê ia butu kiá. Kienhiki muéne uene mu bandekesa dingi o jindunge jê phala ku tu zanga o ukamba uetu ni Nzambi.

8. Ihi ia mesenene kuzuela o poxolo Phaulu, kioso kiambe o “kulua kuetu,” ni jinzumbi ja phulu?

8 O ku luua kuetu. O poxolo Phaulu ua dimuna o Jikidistá: ‘O ku luua kuetu . . . tu lua ni ifuxi ia jinzumbi ja phulu ku ididi ia diulu.’ (Efezo 6:12) Mukonda diahi Phaulu ua zuela, o ‘ku luua kuetu?’ Mukonda o kizuelu kiki kilombolola ku bhânga ni muthu pholo ni pholo. Phaulu mu kuzuela kiki, ua kexile mu londekesa kuila, kala muthu ua-nda bhânga ni jinzumbi ja phulu. Né muene se tu tunga mu ixi o athu a xikina ku jinzumbi ja phulu, mba kana, ki tu tokala ku di jimba kuma kioso ki tu di bhakula kua Jihova, tua bokona mu kambu ia ku bhânga. Kala Kidistá ua tokala ku kala polondo phala ku bhânga ni jinzumbi jiji. Kiki kiene kia bhangesa Phaulu ku dimuna o Jikidistá mu veji jitatu, kuila a tokalele ku ‘di fikidila!’—Efezo 6:11, 13, 14.

9. (a) Mukonda diahi Satanaji, ni madimonho mê, ene mu ta “jindunge” javulu? (b) Mukonda diahi Satanaji u bhanga ioso phala ku nganala o ukexilu uetu ua ku banza, ni kiebhi ki tu tena ku dituna o jindunge jê? (Tanga o  kaxa mu jimbandu ja 192-193.) (c) Ndunge iebhi ia mukuá i tua-nda di longa kindala?

9 O jindunge ja unjimu. Phaulu ua dimuna o Jikidistá, phala n’a dilange ku “jindunge joso” ja Satanaji. (Efezo 6:11) Phaulu ua tange o kizuelu kiki, mu maukexilu avulu. O jinzumbi ja phulu, jene ni jindunge javulu ja unjimu. Saí Jikidistá a kolokotele mu ithangana ia ibhidi, mu ku bhita kithangana a a tolola. Né kiki, o Diabhu, ni madimonho mê, ene mu tu mona kiambote, phala ku tu kuata kioso ki tu zoza mu kixikanu kietu. Ene a bhanga ioso phala ku tena ku tu nganala, ni ku zozesa o kixikanu kietu. Maji bhu kaxi ka Bibidia, tu tena kuijiia o jindunge joso ja Diabhu. (2 Kolindo 2:11) Mu ibatulu ia bhiti, tua di longo kiá o jindunge jiji, kála o ku mesena o jimbote javulu, ku kala ni makamba a iibha, ni ku bhanga o undumbu. Kienhiki, tua-nda di longa ndunge ia mukuá ia Satanaji—o uanga.

O UANGA—U ZANGA O UKAMBA NI NZAMBI

10. (a) O uanga ihi? (b) Kiebhi Jihova kia mona o uanga, ni kiebhi ué etu ki tu mona o uanga?

10 O muthu u bhanga uanga, u bhanga ima ia madimonho, u zuela ni jinzumbi ja phulu. O kuzambula, o kuloua, o ku landula isuma, ni kuzuela ni athu afú, ima ioso íii, maukexilu a uanga. Kála ki tuejiia kiá, Jihova ua ‘zembe’ o uanga. (Matendelelu 18:10-12; Dijingunuinu 21:8) Tua tokala ‘ku lenga o ima ia iibha,’ mukonda se tu bhanga o ima íii, tua-nda londekesa kuila tua mu kuatekesa o jinzumbi ja phulu. (Loma 12:9) Kiki kieji ibhila kiavulu, Tata ietu Jihova!

11. Mukonda diahi Satanaji ueji kemba se u tu bhangesa ku bhanga o ima ia madimonho? Bhana kifika.

11 Tuejiia kuila o ku bhanga o uanga ku luualesa Jihova, maji Satanaji ua mesena kuila tu bhanga muene o ima íii. Kioso muéne kia tena ku bhangesa o Kidistá ku bhanga o ima ia madimonho, Satanaji u nganhala. Mukonda diahi? Xinganeka mu kifika kiki: Se disoladi dimoxi, u xa o kifuxi kiê kia masoladi, ni ku dibunda ni masoladi engi a jinguma, o jinguma jiji, jeji sanguluka kiavulu mukonda dia muéne ku bhanga kiki. O masoladi a jinguma, eji zangeleka kiavulu o disoladi didi, ni kulondekesa ku ngana kua tundu o disoladi didi, kuila muéne kale ni kutena kua ku a tolola. Kiene kimoxi ué, kioso o Kidistá kia bhanga o ima ia madimonho, muéne u dituna Jihova, ni ku kuatekesa o nguma ia Jihova, Satanaji. Xinganeka ngó, Satanaji ueji sanguluka kiavulu, mukonda dia Kidistá ku bhanga kiki! O kuila tua mesena kuila o Diabhu u sanguluka mu ukexilu iú? Kana! Etu ki tuene mu nganala o Ngana ietu.

SATANAJI U TU BHANGESA KU KALA NI JIPHATA

12. Jindunge jahi jene mu ta Satanaji phala ku tu bhangesa ku bhanga o uanga?

12 Se tu zemba o ima ia madimonho, Satanaji ka-nda tena ku tu nganala mu ima ia uanga. Mukonda dia kiki, muéne u bhanga ioso phala ku lungulula o ibanzelu ietu. Kiebhi? Muéne uene mu bhangesa o Jikidistá ku banza kuma, ‘o kima kia iibha, a kizuela kia uabha, o kia uabha a kizuela kia iibha.’ (Izaia 5:20) Mu ku bhanga kiki, Satanaji uene mu bandekesa dingi o ndunge iê iokulu—o ku ta jiphata mu ilunji ietu.

13. Kiebhi Satanaji kia te o ndunge iê m’ukulu, phala ku bhangesa athu ku kala ni jiphata?

13 Xinganeka ngó kiebhi Satanaji kia ditundu m’ukulu mu ta o kibhetu kiki. Mu Edene, muéne uebhula Eva: “Kifua Nzambi ua mi kidika kudia ku mixi ioso ia díbhia?” Mu izuua ia Jobe, kioso o ji-anju kia kexile mu kiônge, Satanaji ua bhange o kibhuidisu kiki: “Manhi, o Jobe Nzambi ua mu mu xila mu kingoho?” Kioso Jezú kia mateka o ukunji uê mu ixi, Satanaji ua zoko ni Kristu mu zuela: “Eie se u Mon’a Nzambi, tuma matadi’ama ma kituke jimbolo.” Xinganeka ngó—Kua Jezú, Satanaji ua tumbula o izuelu ia zuelele kiá Jihova semana ji samanu ku dima, uixi: “Muenhú Mon’ami a kazola, ua ngi uabhela kiambote.”—Dimatekenu 3:1; Jobe 1:9; Matesu 3:17; 4:3.

14. (a) Kiebhi Satanaji kiene mu ta o jindunge jê, phala ku bhangesa athu ku kala ni jiphata ja lungu ni ima ia madimonho? (b) Ihi i tua-nda di longa kindala?

14 Lelu, Diabhu uene mu ta ué o jindunge jiji, phala ku tu bhangesa ku kala ni jiphata ja lungu ni ima ia madimonho. Mu ku bhanga kiki, muéne uene mu tena ku bhangesa o athu ku kala ni jiphata ku muxima. Ene a mateka ku banza kuma, o ukexilu uoso ua madimonho kituxi. (2 Kolindo 11:3) Kiebhi ki tu tena ku kuatekesa o athu enhá ku kala ni ibanzelu iambote, ia lungu ni ima íii? Kiebhi ki tu tena ku dilanga phala ka tu nganale ku jindunge ja Satanaji? Phala ku tambuijila, tua-nda di longa maukexilu a iiadi, alondekesa kuila Satanaji uene mu nganala o athu, ni ima ia madimonho. O itonokenu, ni ku sota milongo phala ku saka o uhaxi.

O KADIAPHEMBA U TU NGANALA MU IBANZELU NI MU IBHINDAMU IETU

15. (a) Kiebhi athu avulu ku mundu, kia mona o uanga? (b) Kiebhi Jikidistá javulu kiene mu a nganala mu ibanzelu ia mundu, ia lungu ni ima ia madimonho ia lungu ni uanga?

15 Ku mundu, kuene athu avulu a xikina o ima ia madimonho, mu ukexilu ua kuzambula, ni mu uanga, kuila ki kituxi ku bhanga o ima íii. O Jifilme, ni madivulu, o Mutelembe ua Izunzumbia, o ji joko mu komputadolo, ni ima ia mukuá dingi, ilondekesa o ibhangelu ia uanga, o ima íii, ene mu i mona kála ima iambote. Saí jifilme, ni madivulu, ene mu londekesa kiavulu o ima ia uanga, ene mu i xikina ku athu, athu avulu ene mu i sumba. Mu ukexilu iú, o madimonho ene mu di tunda kiambote mu ku bhangesa o athu ku banza kuila, ki kituxi ku bhanga o ima íii. O kuila o Jikidistá ene ué mu a nganala mu ku banza kuila o ima ia madimonho ki kituxi? Saí athu ene mu a nganala mu ima íii. Kiebhi-phe? Xinganeka mu kifika kiki, kioso o Kidistá kia zubha ku mona o filme ilondekesa o ima ia madimonho, muéne uamba, “Eme nga mono o filme íii, maji ki nga-nda bhanga o ima ia madimonho, i nga mono mu filme.” Mukonda diahi o ku banza kiki, kiluezu kia dikota?

16. Mukonda diahi kiluezu kia dikota ku sola itonokenu ilondekesa ima ia madimonho?

16 Sumbala o ku mona o ima ia uanga, ki kiene kimoxi ni ku i bhanga, maji kiki ki kilombolola kuila, o ku mona o ima ia madimonho ki kiluezu kia dikota. Mukonda diahi? Xinganeka ngó: O Mak’a Nzambi, a zuela kuila ki kale Satanaji, ni madimonho, kala ni kutena kua kuijiia o ima iala ku muxima uetu. * Kála ki tua di longo kiá, phala kuijiia o ima i tu banza, ni ku mona se tua mu zoza mu kixikanu kietu, o jinzumbi ja phulu, jene mu mona kiambote o ima i tu bhanga—ni mu i tonokenu i tu bhanga. Kioso o Kidistá mu ukexilu uê, ulondekesa kuila muéne ua uabhela ku mona o ima ia madimonho, ia uanga, ni ima ia kuzambula, ni ima ia mukuá dingi, mu ku bhanga kiki, muéne ua mu tumikisa njimbu ku madimonho. Muéne ua mu alondekesa kuila ua mu zoza mu kixikanu kiê! Kiki ki bhangesa o madimonho ku bandekesa dingi o jindunge jâ, phala ku u kuata, ni ku u tolola. Saí athu, akexile mu uabhela o ima ia madimonho, mu ku bhita kithangana, a mateka ku bhanga kiá o ima ia madimonho mu ukexilu uoso.—Tanga Ngalásia 6:7.

Dielela mu kikuatekesu kia Jihova mu ku dibhana ni uhaxi

17. Ndunge iebhi iene mu ta Satanaji, phala ku kuata o athu a mu kata?

17 Satanaji kene ngó mu tu tendala ku tu nganala mu ku mona itonokenu ia madimonho, maji u tu tendala ué kioso ki tu mesena ku kenga milongo phala ku saka o uhaxi uetu. Kiebhi-phe? O Kidistá nange ua mu zoza mukonda dia uhaxi uê, sumbala ua bhange kiá ioso phala ku disanza. (Marku 5:25, 26) Kiki, ki tena ku bhangesa Satanaji ni madimonho mê ku mu kuata. O madimonho a bhangesa o muthu ku kata dingi, ni ku bhangesa o muthu ku sota ‘milongo ku imbanda.’ (Izaia 1:13.) Se o madimonho a di tunda kiambote mu ku ta o jindunge jiji, a tena ku bhangesa o muthu ua mu kata, ku zanga o ukamba uê ni Nzambi. Kiebhi-phe?

18. Milongo iahi o Kidistá ua tokala ku dituna, ni mukonda diahi?

18 Jihova ua dimuna akua Izalaiele akexile mu sota ‘milongo ku imbanda,’ kioso kiambe: ‘Kioso ki mu sununa o maku menu mu kusamba, mesu mami, ko kuenu ngi ma sueka; sumbala mu vudisa o misambu ienu eme ki ngi ivu.’ (Izaia 1: 15) Ki tua mesena ku bhanga kima ki fidisa o misambu ietu, ni kima ki bhangesa Jihova ku dituna o ku tu kuatekesa—bhenge-bhenge kioso ki tu kata. (Jisálamu 41:3) Kienhiki, se tu mona kuila saí milongo a i funga ni ima ia madimonho, o Kidistá ia kidi, ua tokala ku dituna o milongo íii. * (Matesu 6:13) Mu ku bhanga kiki, muéne ua tokala ku dielela mu kikuatekesu kia Jihova.—Tanga o kaxi, “ Mu kidi, o kuila uanga?” mbandu ua 194.

KIOSO KI KU MONEKA MISOSO IA LUNGU NI MADIMONHO

19. (a) Ihi iene mu bhanga Diabhu phala ku bhangesa athu ku xikina kuila muéne uala ni kutena kuavulu? (b) Misoso iahi ia tokala ku dituna o Jikidistá ja kidi?

19 Ku mundu, kuene athu avulu ka xikina kuila Satanaji uala ni kutena kua dikota, maji saí athu a xikina mu kutena kua Satanaji. O Diabhu uene mu nganala athu avulu, mu ku alondekesa kuila muéne uala ni kutena kuavulu. Saí athu adia, a kalakala, a zeka, ni uôma ua jinzumbi ja phulu. Kuene misoso iavulu ia lungu ni kutena kua madimonho. O misoso íii, ene mu i tanga ni ngalasa ioso; athu kioso kievua a diuana kiavulu. O kuila tua tokala ué ku tanga o misoso íii ku athu? Kana, o jiselevende ja Nzambi ia kidi, ka bhanga kiki, mukonda dia ima iiadi ia dikota.

20. Kiebhi o muthu kia tanga misoso ia lungu ni madimonho, ua mu zangeleka Satanaji?

20 Kia dianga, o ku tanga misoso ia lungu ni madimonho, kulondekesa ku zangeleka Satanaji. Kiebhi-phe? O Mak’a Nzambi, amba kuma Satanaji u tena ku bhanga ima ia madiuanu, maji a tu dimuna ué kuma muéne u ta “iphata ni madiuanu ma makutu” ni “mangonha.” (2 Tesalonika 2:9, 10) Mukonda Satanaji mukua ku nganala, muéne uejiia ku nganala o athu ene mu sota o ima ia madimonho, ni ku a bhangesa ku xikina kuila, o ima ki ia kidi. O athu enhá, nange a xikina ku ima ia mona kuma kidi, ni ku i tangela ku athu engi. Nange kioso kia tanga o misoso íii, a bandekesa-ku dingi ima. Se o Kidistá u tanga o misoso íii ku athu, sé phata, muéne ua mu bhanga o vondadi ia Diabhu—o “tata ia makutu oso.” O muthu u bhanga kiki, ua mu kuatekesa Satanaji mu ikalakalu iê.—Nzuá 8:44; 2 Timote 2:16.

21. Ima iebhi i tua tokala kuzuela ngó?

21 Kaiiadi, né muene se o Kidistá ua kexile mu bhanga ima ia jinzumbi ja phulu, muéne ka tokala dingi ku tumbula o ima íii ku jiphange. Mukonda diahi? A tu tendelesa: “Tu jizienu ni kusuua ngó Jezú, kuma muène o musonguedi ua kuxikana kuetu.” (Jihebeleu 12:2) Tu evuidile ngó Kristu, kana Satanaji. Kima kiambote kuijiia kuila, kioso Jezú kia kexile mu ixi, muéne ka kexile mu tanga misoso ku maxibulu mê, ia lungu ni jinzumbi ja phulu, sumbala muéne ua tenene ku a tangela o ima i tena ku bhanga Satanaji, ni ima ka tena ku i bhanga. Maji Jezú ua tange ngó o njimbu ia Utuminu ua Nzambi. Kienhiki, kála kia bhange Jezú ni jipoxolo, tua tokala kuzuela ngó “o ima ia makota ia Nzambi!”—Ikalakalu 2:11; Luka 8:1; Loma 1:11, 12.

22. Kiebhi ki tu tena ku bhangesa “o ji-anju ku diulu ku sanguluka?”

22 Tuejiia kuila Satanaji u ta jindunge javulu, kála o ima ia madimonho phala ku zanga o ukamba uetu ni Jihova. Kienhiki-phe mu ku dituna o ima ia phulu, ni ku uabhela o ima iambote, ki tua tokala ku bhana kithangana kua Diabhu, phala ku zozesa o nguzu ietu ia ku dituna ku bhanga o ima ia jinzumbi ja phulu, ni maukexilu a mukuá. (Tanga Efezo 4:27.) Xinganeka o kisangusangu ku ‘ji-anju ku diulu’ se tu “[di fikidila] mu ku bhânga ni jindunge joso ja Diabhu.”​—Luka 15:7; Efezo 6:11.

^ kax. 16 O majina a bhana kua Satanaji, (Mutatedi, Nguma, mukua ku Nganala, mukua ku Tendala, ni mukua Makutu) ki kilombolola kuila muéne uala ni kutena kua kuijiia o ibanzelu iala ku muxima uetu. Ki kiene kimoxi ni Jihova, a mu tange kuila muéne “mukua kutungula o mixima ia athu” Jezú, a mu tange kuila muéne mukua ku “tungula o jihânji ni mixima ia athu.”—Jisabhu 17:3; Dijingunuinu 2:23.

^ kax. 18 Phala kuijiia dingi ia lungu ni milongo, tanga A Sentinela ia 15 ia mbeji ia Kaiadi ua muvu ua 1994, mu mbandu iambe, “É Este Exame de Saúde Para Você?” mu jimbandu ja 19-22, ni Despertai! dia 8 ia mbeji ia Katatu ua muvu ua 2001, mu mbandu iambe, “O Conceito da Bíblia: Faz Diferença o Tratamento Médico que Você Escolhe?