အဆၢဒိၣ် ၁၆
ထီဒါမုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီး အတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤတက့ၢ်
“ထီဒါမုၣ်ကီၤလံၢ်တက့ၢ်, ဒီးကဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢသုအိၣ်လီၤ”—ယၤကိာ် ၄:၇.
၁, ၂. တၢ်ဘျၢထံန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သးခုအဆၢကတီၢ်လၢ မတၤတဖၣ်အဂီၢ်လဲၣ်.
နမ့ၢ်မၤတ့ၢ်လံ ယဟိဝၤအတၢ်မၤလၢ အနံၣ်အါမးန့ၣ် နကနၢ်ဟူဘၣ် တၢ်ဘျၢထံ အတၢ်ကစီၣ်အါဘျီဖဲ ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်လီၤ. နခီဖျိဘၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်ဒ်သိးအံၤ အဘျီအါမးသနာ်က့ တုၤခဲအံၤဒၣ်လဲာ် ဖဲနထံၣ်ဘၣ် ပှၤဆ့ၣ်နီၤလၢ မဲာ်ညါကတၢၢ်တဖၣ် ဆၢထၢၣ်လၢကဒိးဘျၢထံအဂီၢ် ကိးဘျီဒဲးန့ၣ် နကသူၣ်ဟူးသးဂဲၤလီၤ. ဖဲန့ၣ်အကတီၢ် ကမျၢၣ်တဖၣ် သူၣ်ပိၢ်သးဝးဒီး ဒဲအစုလၢ သးဒီဖျၢၣ်လီၤ. နမဲာ်ထံကထီၣ် ဖဲနထံၣ်ဘၣ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢခံတဖု တူၢ်လိာ်ယဟိဝၤအခါန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်မးဆၢကတီၢ်လၢ အလီၤသးခုနီၢ်နီၢ်လီၤ.
၂ လၢပလီၢ်ကဝီၤပူၤ, တနံၣ်န့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ် ပှၤဒိးဘျၢထံ ခံဘျီသၢဘျီလီၤ. မ့မ့ၢ် မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်တခီ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ အဘျီအါမးန့ၣ်လီၤ. ဖဲမူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ် ပှၤအကထိလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် နုာ်လီၤဆူ ယဟိဝၤ အတၢ်ကရၢကရိပူၤ ကိးနွံဒဲးအခါ “တၢ်သးခု ကအိၣ်လၢမူခိၣ်” ဆံးအါလဲၣ်န့ၣ် နထံၣ်မှံကွၢ်သ့ဧါ. (လူၤကၣ် ၁၅:၇,၁၀) နီၢ်နီၢ်, မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် သးခုလၢထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်အံၤလီၤ.—ဃးကဲ ၂:၇.
မုၣ်ကီၤလံၢ် ဟးဝ့ၤဝီၤ “ဒ်ခ့ယုၢ်ကညီၤ ရုၢ်ရုၢ်အသိး”
၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ, စၤတၣ်ဟးဝ့ၤဝီၤ “ဒ်ခ့ယုၢ် ကညီၤတၢ်ရုၢ်ရုၢ်အသိး”လဲၣ်. ဒီးအဝဲအဲၣ်ဒိး မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၃ လၢအဝဲတခီန့ၣ် ပှၤနီၢ်သးလၢ ခိးကွၢ်ပှၤဘျၢထံတဖၣ် လၢတၢ်သူၣ်ဒိၣ်သးဖျိးအိၣ်ဝဲလီၤ. စၤတၣ်ဒီး ကလူးအၢတဖၣ်အဂီၢ် တၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်သးထီၣ်ဒိၣ်မးလၢ ဖဲထံၣ်ဘၣ် ပှၤအကထိတဖၣ် ဂ့ၢ်လိာ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်လၢ အသံၣ်သူမီၢ်ကျာ်အံၤအဃိလီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ်, စၤတၣ် ကတိၤဒိၣ်အကိာ်လၢ ပှၤကညီလၢ အအဲၣ်ယဟိဝၤလၢ တၢ်ယိၤဘး ၂:၄, ၅) ဖဲပှၤတဂၤဂၤ ပာ်လီၤအသးလၢ ကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးဆူ ယဟိဝၤအိၣ် ကိးဆၢကတီၢ်ဒဲးအခါ, စၤတၣ်မ့ၢ် ပှၤကတိၤကဘျံးကဘျၣ်တၢ်လီၤ. တၢ်အံၤလီၤဂာ်လၢ စၤတၣ် ဘၣ်တၢ်ဒဲအမဲာ် အဘီလၢအကထိ ကိးနွံဒဲးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပတကမၢကမၣ်လၢ “ဒ်ခ့ယုၢ်ကညီၤရုၢ်ရုၢ်အသိးန့ၣ်, . . . မုၣ်ကီၤလံၢ်ဟးဝ့ၤဝီၤဃုပှၤလၢ အကယူၢ်လီၤဝဲ”န့ၣ်ဘၣ်. (၁ ပ့းတရူး ၅:၈) “ခ့ယုၢ်” အံၤအသးဆူၣ်လၢ ကယူၢ်လီၤတၢ်လၢ ဘၣ်ဃး ပနီၢ်သးလီၤ. အဲၣ်ဒိးမၤဘၣ်ဒိ မ့တမ့ၢ် မၤဟးဂီၤ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယွၤလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇:၁, ၂; ၂ တံၤမသ့း ၃:၁၂.
အဲၣ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ် တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်ဒီး မ့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ် နးနးကလဲာ်န့ၣ် တမ့ၢ်ကတီလၢၤနီတဂၤဘၣ်. (ပှၤတဂၤဂၤ မ့ၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးဆူ ယဟိဝၤအအိၣ်ဒီး မ့ၢ်ဒိးဘျၢ ထံကိးဘျီဒဲးန့ၣ်, ဖျါတြၢၢ်ကလာ်လၢ စၤတၣ်မ့ၢ်ပှၤလီတၢ်လီၤ
၄, ၅. (က) ယဟိဝၤ တြီဃာ် စၤတၣ်အစိကမီၤလၢ ကျဲအကါဒိၣ်မနုၤခံမံၤလဲၣ်. (ခ) ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဂၤန့ၣ် နာ်နီၢ်ကီၢ် တၢ်မနုၤသ့လဲၣ်.
၄ ပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး ဒုၣ်ဒါအၢသီသနာ်က့ ပပျံၤတၢ်အလီၢ်တအိၣ်ဘၣ်. လီၣ်ဖျါ ၇:၉, ၁၄) ယွၤအတၢ်တဲဆိပာ်တဖၣ်န့ၣ် တလၢပှဲၤထီၣ် တအိၣ်နီတဘျီဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, စၤတၣ်ဒၣ်လဲာ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ တဖီၣ်န့ၢ် ယွၤအပှၤကလုာ်ခဲလၢာ်ဘၣ်လီၤ.
လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢ ယဟိဝၤ တြီဃာ်ဝဲ “ခ့ယုၢ်ကညီၤ ရုၢ်ရုၢ်” အံၤ အစိကမီၤလၢကျဲခံမံၤလီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢတမံၤန့ၣ် ယဟိဝၤ တဲဆိပာ်ဝဲလၢ “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်”ကအိၣ်ဝဲတဖုလၢအမ့ၢ် ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ် ကခီဖျိ “တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်”လီၤ. (၅ တၢ်တြီခံမံၤတမံၤန့ၣ် အိၣ်ဖျါတြၢၢ်ကလာ်လၢ ယွၤအပှၤတီပှၤလိၤတဂၤ စံးဝဲတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အဂ့ၢ်ခီၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ. ဝံဧစၤရယၤ စံးဝဲစီၤပၤ အၤစါလၢ “တုၤသုအိၣ်ဒီးယွၤ [ယဟိဝၤ, ဟသ] ဒီး ယွၤကအိၣ်ဒီးသုလီၤ.” (၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၁၅:၂; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၁၃) လၢပျၢၤဒိတဲာ်လၢ တၢ်ကွဲးနီၣ်တဖၣ်ပာ်ဖျါဝဲလၢ စၤတၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးယူၢ်ဝဲ ယွၤအခ့အပှၤလၢ အအိၣ်ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီး ယွၤတဖၣ် သနာ်က့ တမၤနၢၤတၢ်ဘၣ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၄-၄၀) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီး ခရံာ်ဖိလၢ လဲၤတၢ်ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီး ယွၤတဂၤန့ၣ် တြီဆၢဝဲ မုၣ်ကီၤလံၢ်န့ၢ်ဒီး မၤနၢၤဝဲသ့လီၤ. ယွၤအကလုၢ်ကထါ ဒုးနာ်နီၢ်ကီၢ်ပှၤလၢ “ထီဒါမုၣ်ကီၤလံၢ်တက့ၢ်, ဒီးကဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢသုအိၣ်လီၤ.”—ယၤကိာ် ၄:၇.
‘ပဘၣ်ကနိဒီး တၢ်နါတဖၣ်’
၆. စၤတၣ်ဒုးဝဲ ခရံာ်ဖိတဂၤစုာ်စုာ်ဒ်လဲၣ်.
၆ တမ့ၢ်စၤတၣ် ကမၤနၢၤတၢ်ဒုးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပမ့ၢ်တအိၣ်ဒီး တၢ်ပလီၢ်သးဘၣ်ဒီး ပဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့လီၤ. စၤတၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယွၤ မ့ၢ်စှၤလီၤဒီး အဝဲယူၢ်လီၤကွံာ်ပှၢ်သ့လီၤ. စၤတၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤဝဲဒ်လဲၣ်. ခီဖျိဒုးပှၤဆူၣ်ဆူၣ်, ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ်, ဒီးတၢ်သ့လံၢ်တၢ်လီတၢ်လီၤ. ခဲအံၤ ပကသမံသမိးကွၢ် စၤတၣ် အတၢ်ကူၣ်လီန့ၢ်တၢ်လၢ အကါဒိၣ်တဖၣ်လီၤ.
၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ, စၤတၣ်ဒုးယဟိဝၤ အပှၤကလုာ်တဖၣ်ဆူၣ်ဆူၣ်လဲၣ်.
၇ တၢ်ဒုးလၢအဆူၣ်ဒိၣ်မးတဖၣ်. တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ် စံးဝဲလၢ “ဟီၣ်ခိၣ်ခဲလၢာ် မံလီၤလၢ တၢ်အၢတၢ်သီတဂၤန့ၣ် အပူၤလီၤ.” (၁ ယိၤဟၣ် ၅:၁၉) တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ပာ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်လၢ ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်ခဲလၢာ်အဂီၢ်လီၤ. စၤတၣ်ယူၢ်လီၤတ့ၢ်လံ ဟီၣ်ခိၣ်အအၢအသီအံၤအဃိ ခဲအံၤကွၢ်ဝဲ ဒီးမၤဆူၣ်ထီၣ်အတၢ်ဒုးလၢ ယဟိဝၤအပှၤကလုာ်လၢ မၤပူၤအသးဒီးအီၤန့ၢ်တဖၣ်လီၤ. (မံကၤ ၄:၁; ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၉; လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၂, ၁၇) အဝဲအသးဒိၣ်ထီၣ်ဆူၣ်မး, မ့ၢ်လၢသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အတၢ်ဆၢကတီၢ် အိၣ်တ့ၢ်ဒၣ် ဆံးကိာ်ဖိအဃိလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, အဝဲမၤဆူၣ်ထီၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်န့ၣ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ, ပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး အတၢ်ကျဲစၢး အၢအၢသီသီ လၢခံကတၢၢ်လၢ ကမၤဟးဂီၤ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယွၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, တဘၣ်လီၤဂာ်ဒ်လၢညါနီတဘျီဘၣ်, ခဲအံၤ လိၣ်လၢပကဘၣ် “နၢ်ပၢၢ်တၢ်အဆၢအကတီၢ် . . . ဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်”လီၤ.—၁ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၁၂:၃၂.
၈. တၢ်မၢဖိပီလူးစံးဝဲလၢ ပ“ကနိ” ဒီးတၢ်နါန့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၈ ဘၣ်ကနိတဂၤစုာ်စုာ်. တၢ်မၢဖိ ပီလူးဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲ ခရံာ်ဖိကဒဲကဒဲတဖၣ်လၢ ပဘၣ် “ကနိဒီး . . . တၢ်နါလၢ မူခိၣ်အလီၢ်တဖၣ်လီၤ.” (အ့းဖ့းစူး ၆:၁၂) ဘၣ်မနုၤအဃိ, ပီလူးသူဝဲ တၢ်ကတိၤလၢ “ကနိ”လဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဲၣ်ဒိး ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်ကနိလိာ်သး ခီဂၤဂၤဒီး ဂဲၤပျုၢ်ကျဲးစၢးခံဂၤဆူၣ်ဆူၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိသုဝဲ တၢ်ကတိၤအံၤဒီး လၢတၢ်သးကိၢ်အပူၤ ပီလူးပာ်ဖျါဝဲလၢ ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပဘၣ်ဒုးတၢ်ဒီး တၢ်နါတဖၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်အိၣ်လၢ ထံကီၢ်လၢ အနာ်တၢ်ဝံတၢ်နါမ့ၢ်ဂ့ၤ, တနာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ တကြၢးပသးပ့ၤနီၣ်နီတဘျီလၢ ဖဲပဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ပသးဆူ ယဟိဝၤအိၣ်န့ၣ်ဒီး မ့ၢ်ပစးထီၣ် တၢ်ကနိလိာ်သးတၢ်ပြၢလံန့ၣ်လီၤ. ခရံာ်ဖိတဂၤစုာ်စုာ် စးထီၣ်ဖဲ ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးန့ၣ်ဒီး ဘၣ်ဒုးတၢ်ဒ်သိးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, လိၣ်လၢပီလူး ဘၣ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဝဲ ခရံာ်ဖိလၢ အ့းဖ့းစူးတဖၣ် သၢဘျီလၢ “ဆၢထၢၣ်” ကျၢၤကျၢၤန့ၣ် တလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်.—အ့းဖ့းစူး ၆:၁၁, ၁၃, ၁၄.
၉. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ, စၤတၣ်ဒီးတၢ်နါတဖၣ်သူဝဲ “တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ”အကလုာ်ကလုာ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ စၤတၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဟးဂီၤ ပတၢ်ဆိကမိၣ်လဲၣ်. ဒီးပထီဒါ အဝဲအတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးသ့ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢ လံာ်ကဘျံး ၁၉၂-၃) (ဂ) ခဲအံၤ ပကသမံးသမိးသကိး တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤမနုၤလဲၣ်.
၉ တၢ်ကူၣ်အကျဲလၢ အသ့လီတၢ်. ပီလူးဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ ကဆၢထၢၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤဒီး တြီဆၢ စၤတၣ် “အတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ” လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၆:၁၁) တၢ်ကွဲးကျိးလၢ “တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ”အံၤ မ့မ့ၢ်လၢ ကြံးခ်ကျိာ်န့ၣ် ပီလူးသူဝဲ တၢ်ကတိၤလၢပာ်ဖျါ နီၣ်ဂံၢ်အအါလီၤ. တၢ်အံၤအခီပညီမ့ၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးအတၢ်နါတဖၣ် သူဝဲတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ အိၣ်အကလုာ်ကလုာ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤစူၢ်တၢ်နာ်တၢ်တနီၤန့ၣ် ဆၢထၢၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤဒီး ထီဒါဝဲ တၢ်မၤကွၢ်တမံၤန့ၢ် သနာ်က့ ဖဲကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤကွၢ်အဂၤတမံၤအခါ ဘၣ်တၢ်မၤနၢၤကွံာ်အီၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီး အတၢ်နါတဖၣ် ကွၢ်ပှၤတဂၤစုာ်စုာ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ကဃုထံၣ်န့ၢ် ပတၢ်ဂံၢ်ဆံးဘါစၢ်အဂီၢ်လီၤ. လၢခံ အဝဲသ့ၣ် သူဝဲပနီၢ်သးအတၢ်ဂံၢ်ဆံးဘါစၢ်ဒီး မၤဟးဂီၤ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယွၤလီၤ. သနာ်က့ ပစံးဘျုးလၢ ပသ့ၣ်ညါဘၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ် အကျဲဧိၤကပူၤဧိၤ လၢဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်စီဆှံပူၤအဃိလီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၂:၁၁) လၢလံာ်အံၤ အစးခီၣ်ထံးန့ၣ်, ပကတိၤသကိးတ့ၢ်လံ တၢ်ကူၣ်လွဲန့ၢ် ဒ်သိး နီၢ်ခိတၢ်သူတၢ်စွဲ, တံၤသကိးလၢ မၤဟးဂီၤပှၤသ့, ဒီးတၢ်ကလုာ်ကလိၤအဂ့ၢ်လီၤ. ခဲအံၤ ပကဆိကမိၣ်ကွၢ်သကိး စၤတၣ် အတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ အဂၤတမံၤလၢအမ့ၢ် တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီန့ၣ်တက့ၢ်.
တၢ်မၤဃုာ်တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီ—မ့ၢ်တၢ်မၤဟးဂီၤ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ
၁၀. (က) တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ယဟိဝၤထံၣ် တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီဒ်လဲၣ်ဒီး ပကဘၣ်ထံၣ်တၢ်အံၤဒ်လဲၣ်.
၁၀ ခီဖျိတၢ်မၤဃုာ်ဒီး တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဝံတၢ်နါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤဘျးစဲလိာ်သးလိၤလိၤဒီး နီၢ်သးအၢသီတဖၣ်လီၤ. ပှၤဖးတၢ်ဖိ, ပှၤဟိၣ်တၢ်လိၢ်တၢ်, တၢ်အူတၢ်သမူ, ဒီးတၢ်သံကွၢ်တၢ်လၢပှၤသံန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီ အက့ၢ်အဂီၤတနီၤလီၤ. ဒ်ပသ့ၣ်ညါပာ်ဂ့ၤဂ့ၤအသိး, ယဟိဝၤထံၣ်ဝဲ တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီဒ် “တၢ်သးဘၣ်အၢ” တဖၣ်လီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၁၈:၁၀-၁၂; လီၣ်ဖျါ ၂၁:၈) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပကဘၣ် “သးဟ့တၢ်အၢ”လီၤ. ပကဃုရ့ဒီး တၢ်နါအၢသီတဖၣ်န့ၣ် ပတဆိကမိၣ်နီတဘျီဘၣ်. (ရိမ့ၤ ၁၂:၉) မ့ၢ်မးတၢ်မၤလၢ လီၤသးဘၣ်အၢဒီးထီဒါ ပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် ယဟိဝၤလီၤ.
၁၁. ပမ့ၢ်သန့ၤပသးလၢ တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ မ့ၢ်တၢ်မၤနၢၤဖးဒိၣ်လၢ စၤတၣ်အဂီၢ်လဲၣ်. ဟ့ၣ်အဒိတက့ၢ်.
၁၁ ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဂ့ၢ်အိၣ်အါမးလၢ တၢ်ပာ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီပူၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လီၤသးဘၣ်အၢလၢ အထီဒါယဟိဝၤသနာ်က့, စၤတၣ်ပာ်လီၤအသးလၢ ကထုးန့ၢ်ပှၤလၢ တၢ်အံၤအပူၤလီၤ. ဖဲအဝဲမ့ၢ်ထုးန့ၢ် ခရံာ်ဖိတဂၤလၢ ကသန့ၤအသးလၢ တၢ်ဝံတၢ်နါ ကိးဘျီဒဲးန့ၣ်, စၤတၣ်မၤနၢၤတၢ်မၤနၢၤဖးဒိၣ်လီၤ. လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်ထိၣ်သတြီၤအံၤတက့ၢ်. သုးဖိတဂၤမ့ၢ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိဒီး လဲၤနုာ်ဆူ ဒုၣ်ဒါအအိၣ်န့ၣ်, ဒုၣ်ဒါသုးခိၣ်ကသးခုဒိၣ်မးလီၤ. ဒုၣ်ဒါသုးခိၣ်န့ၣ် ကပာ်ဖျါ ပှၤတတီဒီး အသုးမုၢ်အံၤဒ် တၢ်မၤနၢၤအခိၣ်ဖးအသိး, ဒီးက, ကတိၤဒုၣ်ဒွဲၣ်ဝဲ သုးဖိအံၤအသုးခိၣ်လၢညါန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး, ခရံာ်ဖိတဂၤမ့ၢ် သန့ၤအသး
လၢ တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီန့ၣ်, မ့ၢ်အဝဲပာ်တ့ၢ် ယဟိဝၤလၢ အသးဒၣ်ဝဲဒီး ဒုးကဲထီၣ်အသးလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်အပျဲၢ်လီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ကမ့ၢ်မးတၢ်သးခုလၢ စၤတၣ်အဂီၢ်လၢ ကပာ်ဖျါဝဲ ပှၤတတီလၢၤအံၤ ဒ်တၢ်မၤနၢၤအခိၣ်ဖးအသိးန့ၣ်တက့ၢ်. ပဝဲတဂၤဂၤပကအဲၣ်ဒိးလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ် မၤနၢၤတၢ်ဒ်သိးအံၤဧါ. ပတအဲၣ်ဒိးလ့ၤတက့ၤဘၣ်. ပတမ့ၢ်ပှၤလၢ မၤဟးဂီၤတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဘၣ်.သူဝဲတၢ်သံကွၢ်လၢ ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်သးဒ့ဒီတဖၣ်
၁၂. စၤတၣ်ကလုၢ်ဘၢ ပတၢ်ထံၣ် တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီအဂီၢ် သူဝဲကျဲမနုၤလဲၣ်.
၁၂ ပမ့ၢ်သးဟ့ တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီန့ၣ်, စၤတၣ်သူဝဲတၢ်အံၤဒီး မၤနၢၤပှၤတန့ၢ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ကဘၣ်လဲလိာ်ဝဲ ပတၢ်ဆိကမိၣ်လီၤ. ကမၤဝဲဒ်လဲၣ်. အဝဲဃုကျဲလၢ ကမၤကဒံကဒါ ခရံာ်ဖိတဖၣ်အသး တုၤလၢကဆိကမိၣ်ထီၣ်ဝဲ “တၢ်အၢလၢတၢ်ဂ့ၤ, ဒီးတၢ်ဂ့ၤလၢ တၢ်အၢ” အဂီၢ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၅:၂၀) ကမၤဝဲဒ်သိးအံၤအဂီၢ်, လၢနံၣ်အါမးအတီၢ်ပူၤ စၤတၣ်သူဝဲ ကျဲလၢအကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်အကျါတမံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သံကွၢ်လၢ ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သးဒ့ဒီတဖၣ်လီၤ.
၁၃. ကျဲလၢအမ့ၢ် တၢ်သံကွၢ်လၢ ကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သးဒ့ဒီတဖၣ်န့ၣ် စၤတၣ်သူဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၃ လၢပျၢၤ, စၤတၣ်သူဝဲကျဲအံၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ် တိၢ်နီၣ်တက့ၢ်. လၢဧ့ၤဒ့ၣ်ပူၤန့ၣ် အဝဲသံကွၢ်ဝဲ အံၣ်အုလၢ “ကယဲၢ်သ့ၣ်အိၣ်လၢ တၤသၣ်အလီၢ်ပူၤတထံးလၢ်လၢ်န့ၣ် ယွၤမၤလိာ်သု, အီၣ်အီၤတဂ့ၤန့ၣ်, သပှၢ်တၢၢ်ဧါ.” လၢယိၤဘးအစိၤခါ, မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် စူးဖှိၣ်ရိဖှိၣ်လၢ မူခိၣ်အတီၢ်ပူၤ, စၤတၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သံကွၢ်လၢ “စီၤယိၤဘးပျံၤယွၤလၢ တၢ်ကလီကလီအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးဧါ.” ဒီးဖဲယ့ၣ်ၡူးစးထီၣ် တၢ်သးခုကစီၣ်တၢ်မၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အခါ, စၤတၣ်ခီၣ်ရီၣ်ခရံာ် ခီဖျိစံးဝဲ “နမ့မ့ၢ် ယွၤအဖိခွါဒီး, စံးတၢ်ဒ်သိး လၢၢ်တဖၣ်အံၤ ကကဲထီၣ်ကိၣ်တက့ၢ်.” ဆိကမိၣ်ကွၢ်တက့ၢ်. လၢယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဂ့ၢ်အပူၤ, စၤတၣ်ကတိၤဒုၣ်ဒွဲၣ်ဝဲဘူၣ် တၢ်ကတိၤလၢ ပူၤကွံာ်ဃုနွံအခါ ယဟိဝၤအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ စံးဝဲလၢ “အဝဲတဂၤအံၤ မ့ၢ်ယဖိခွါလၢယအဲၣ်, ဒီးဘၣ်ယသးလၢအီၤ” န့ၣ်လီၤ.—၁ မိၤၡ့ ၃:၁; ယိၤဘး ၁:၉; မးသဲ ၃:၁၇; ၄:၃.
၁၄. (က) တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်သးဒ့ဒီလၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီန့ၣ် စၤတၣ်သူဝဲ အတၢ်ကူၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ခဲအံၤပကဆိကမိၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၄ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ, မုၣ်ကီၤလံၢ်သူဝဲ တၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤဒ်သိးအံၤလၢ ဂုာ်ကျဲးစၢးဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သးဒ့ဒီလၢ ဘၣ်ဃးတၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီအတၢ်အၢတၢ်သီတဖၣ်လီၤ. လီၤသးအုးမးလၢ, အဝဲဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်သးဒ့ဒီလၢ ပှၤစူၢ်တၢ်နာ်တၢ်တနီၤ ၂ ကရံၣ်သူး ၁၁:၃) ပှၤဒ်သိးအံၤတဂၤ ကလဲလိာ်အတၢ်ဆိကမိၣ်အဂီၢ် ပမၤစၢၤအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်. စၤတၣ်အတၢ်ကူၣ်လီတၢ် သုတလုၢ်ဘၢပှၤအဂီၢ် ပမၤကသ့ဒ်လဲၣ်. တၢ်စံးဆၢအဂီၢ်, ပကဆိကမိၣ်သကိး တၢ်အိၣ်မူအသနၢၣ်ခံမံၤလၢ စၤတၣ်မၤဘၣ်အၢခူသူၣ်ဝဲဒီး တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ် တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးဒီး တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့လီၤ.
အသးပူၤ န့ၢ်အဃိလီၤ. အဝဲသ့ၣ် သံကွၢ်တ့ၢ်လံဝဲလၢ တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တနီၤန့ၣ် အၢသီထဲအံၤနီၢ်နီၢ်ဧါန့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်စံးကဒီးတမံၤန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ‘တၢ်အံၤမ့ၢ်အနီၢ်ကီၢ်ဧါ’ လီၤ. (သူဝဲ ပတၢ်သးလီဒီး တၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်
၁၅. (က) ပှၤအိၣ်လၢ ကီၢ်မုၢ်နုာ်တဖၣ်န့ၣ် ထံၣ်ဝဲတၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ခရံာ်ဖိတနီၤ လီၤတဲာ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အပူၤ ဒ်လဲၣ်.
၁၅ လီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢ ကီၢ်မုၢ်နုာ်တခီန့ၣ် တၢ်မၤကဒါမဲာ်, တၢ်ဝံတၢ်နါ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်, ဒီးတၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အဂၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်အီၤဒ် တၢ်အကါတဒိၣ်ဘၣ်လီၤ. တၢ်ဂီၤမူ, လံာ်လဲၢ်, ကွဲၤထံၣ်ဟူ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်, ဒီးတၢ်လိာ်ကွဲလၢ ခီၣ်ဖၠူထၢၣ်ပူၤတဖၣ်န့ၣ် အါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ်ဒီး ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်ဝံတၢ်နါအတၢ်မၤတဖၣ်ဒ် တၢ်လီၤနံၤ, တၢ်ချုးစိၤ, ဒီးမၤဘၣ်ဒိတၢ်တသ့ဘၣ်လီၤ. တၢ်ဂီၤမူဒီး လံာ်လဲၢ်တနီၤ လၢအပာ်ဖျါတၢ်မၤကဒါပှၤမဲာ် အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်န့ၣ် ပှၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအါမးလီၤ. ဖျါတြၢၢ်ကလာ်လၢ, တၢ်နါတဖၣ်မၤနၢၤတၢ်လၢ ပှၤထံၣ်တၢ်မၤကဒါမဲာ်လၢ တၢ်တဒိၣ်တမုၢ်အဃိလီၤ. တၢ်ပာ်တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်တဒိၣ်တမုၢ်န့ၣ် လုၢ်ဘၢခရံာ်ဖိတဖၣ်လံဧါ. ဘၣ်ဒိလံ ပှၤတနီၤအတၢ်ဆိကမိၣ်လံ. လၢကျဲမနုၤလဲၣ်. ညီနုၢ်တၢ်မၤအသးတမံၤန့ၣ်, ခရံာ်ဖိတဂၤ ကွၢ်ဝဲတၢ်ဂီၤမူလၢ ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤကဒါမဲာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, အဝဲစံးဝဲလၢ, “ယကွၢ်ဘၣ်တၢ်ဂီၤမူအံၤလီၤ, ဘၣ်ဆၣ် ယတမၤ တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီ အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်ဘၣ်လီၤ.” တၢ်ဆိကမိၣ်ဒ်သိးအံၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်လဲၣ်.
၁၆. တၢ်ဃုထၢကွၢ် တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ ပာ်ဖျါတၢ်မၤကဒါမဲာ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်လဲၣ်.
၁၆ တၢ်မၤတၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီဒီး တၢ်ကွၢ်ကီအီၤန့ၣ် လီၤဆီလိာ်သးသနာ်က့, တၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤမူလၢ ဘၣ်ဃးတၢ်မၤကဒါမဲာ်န့ၣ် ပစံးတသ့လၢ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်တအိၣ်ဘၣ်လီၤ. လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ်တၢ်အံၤတက့ၢ်. ယွၤအကလုၢ်ကထါ ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ စၤတၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အတၢ်နါတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ တအိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ * လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဒ်တၢ်ပာ်ဖျါတ့ၢ်လၢညါအသိး, အဝဲသ့ၣ်ဃုသ့ၣ်ညါဝဲ ပဆိကမိၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်ဒီး ကဃုထံၣ်န့ၢ်ဝဲ ပနီၢ်သးတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်တဖၣ်အဂီၢ်, ပှၤနီၢ်သးလၢအအၢတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဝဲပတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဘူးကတၢၢ် လၢပာ်ဃုာ်ဒီး ပတၢ်ဃုထၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလီၤ. ဖဲခရံာ်ဖိတဂၤ အတၢ်မၤပူၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢ အဝဲဘၣ်အသးလၢ တၢ်ဂီၤမူဒီး လံာ်လဲၢ်လၢ အိၣ်ဒီး ပှၤမဲာ်ထံၣ်ဝံ, တၢ်မၤကဒါမဲာ်, ပှၤလၢတၢ်နါဒိးအီၤတဖၣ်, မ့တမ့ၢ် တၢ်လၢဘၣ်ဃးဒီးတၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အဝဲဆှၢတၢ်ကစီၣ်ဆူ တၢ်နါတဖၣ်အအိၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်စံးကဒီးတမံၤန့ၣ်, အဝဲဒုးသ့ၣ်ညါ တၢ်နါတဖၣ်လၢ အတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ, တၢ်နါတဖၣ်ကမၤဆူၣ်ထီၣ် အတၢ်ကနိဒီးခရံာ်ဖိအံၤလၢ သူဝဲအဝဲအတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ် တုၤဒၣ်လဲာ်လၢ မၤလီၤဃံၤဝဲန့ၢ်လီၤ. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, ပှၤတနီၤသးစဲထီၣ် တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီ အဆိကတၢၢ် ခီဖျိဃုသ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ ပာ်ဖျါလီၤဆီဝဲ တၢ်မၤကဒါမဲာ်အဃိ, လၢခံအဝဲပာ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီ တၢ်ဖံးတၢ်မၤပူၤလီၤ.—ကလၤတံ ၆:၇.
ကဖးပတၢ်ဆိကမိၣ်ဘၣ်.ဟံးန့ၢ်တၢ်အဘျုးလၢ ယွၤအတၢ်မၤစၢၤအပူၤ ဖဲဘၣ်ဆူးဘၣ်ဆါအဆၢကတီၢ်တက့ၢ်
၁၇. စၤတၣ်သူဝဲ တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤမနုၤလၢ ကမၤနၢၤပှၤဆါတဂၤလဲၣ်.
၁၇ တမ့ၢ်ထဲဒၣ် ပတၢ်သးအဲၣ်ဒိးလၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးဘၣ်, စၤတၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးသူဝဲ ပတၢ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်ကတီၤတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့လီၤ. လၢကျဲဒ်လဲၣ်. ခရံာ်ဖိလၢ အဆါနးမးတဂၤန့ၣ် ကုစါအသးလၢ ကျဲအါမံၤသနာ်က့ တဘျါအဃိ အသးကဟးဂီၤလီၤ. (မၢ်ကူး ၅:၂၅, ၂၆) တၢ်အံၤမ့ၢ် စၤတၣ်ဒီးတၢ်နါတဖၣ်အဂီၢ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကသူအီၤအဂီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်ဝဲလၢ ယွၤကလုၢ်ကထါ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲလၢ ပကဘၣ်ထီဒါ တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် “ပှၤမၤတတီဘၣ် အတၢ်မၤစၢၤလီၤ.” (ယၡါယၤ ၃၁:၂) ခရံာ်ဖိတဂၤ ကထီဒါ တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အံၤအဂီၢ်, တၢ်နါတဖၣ် လီန့ၢ် ပှၤဆါတဂၤလၢ ကဃၣ်တရံးအသးလၢ တၢ်ကုစါယါဘျါလၢ အပာ်ဃုာ်ဒီး တၢ်သူ တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီလၢ မၤဘၣ်ဒိတၢ်အါမးလီၤ. တၢ်နါတဖၣ်အတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤအံၤ မ့ၢ်ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်န့ၣ်, တၢ်အံၤကမၤစှၤလီၤ ပှၤဆါတဂၤအံၤ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယွၤလီၤ. လၢကျဲမနုၤလဲၣ်.
၁၈. ခရံာ်ဖိတဂၤကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်ဖံးတၢ်မၤမနုၤလဲၣ်. ဒီးလၢမနုၤအဃိလဲၣ်.
ယၡါယၤ ၁:၁၃, ၁၅) နီၢ်နီၢ်, ပအဲၣ်ဒိးဟးဆှဲး တၢ်ကိးမံၤဒဲးလၢ ကမၤတံာ်တာ် ပတၢ်ထုကဖၣ်ဒီး ကမၤစှၤလီၤ တၢ်မၤစၢၤလၢ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤအအိၣ်, လီၤဆီဒၣ်တၢ်ဖဲ ပဆါအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၁:၃) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဆါအမံၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်ကုစါယါဘျါတမံၤမံၤလၢ မ့ၢ်လီၤဂာ်လၢ ပာ်ဃုာ်ဒီး တၢ်နါအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်န့ၣ်, ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဂၤ ကြၢးဂ့ၢ်လိာ်ဝဲလီၤ. * (မးသဲ ၆:၁၃) မ့ၢ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်ဒီး, အဝဲကဒိးန့ၢ်ကဒီးဝဲ ယဟိဝၤအတၢ်မၤစၢၤ သပှၢ်တၢၢ်လီၤ. ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢ လံာ်ကဘျံး ၁၉၄ အပူၤ “တၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီအတၢ်မၤ နီၢ်နီၢ်ဧါ.”
၁၈ ယဟိဝၤဟ့ၣ်ပလီၢ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢအသန့ၤအသးလၢ “တၢ်စိကမီၤလီၤလိၢ်လီၤလး”လၢ “တုၤသုယူာ်ထီၣ်သုစုဒီး, ယကပာ်တဒၢယမဲာ်ဒီးသု, ဒီးတုၤသုမၤအါထီၣ် သုတၢ်ထုကဖၣ်ဒီး, ယတဒိကနၣ်ဘၣ်တၢ်ဘၣ်.” (ဖဲတၢ်ဃဲၤပူအိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ် လၢဘၣ်ဃးတၢ်နါတဖၣ်
၁၉. (က) မုၣ်ကီၤလံၢ်လီန့ၢ် ပှၤအါဂၤလၢ ကနာ်တၢ်မနုၤလၢ ဘၣ်ဃးအဝဲအစိကမီၤလဲၣ်. (ခ) ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ် ကြၢးဟးဆှဲးတၢ်တဲပူမနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၉ ပှၤအါဂၤလၢ ကီၢ်မုၢ်နုာ်အပူၤန့ၣ် ပာ်ဝဲစၤတၣ်အစိကမီၤလၢ အလီၤဘၣ်ယိၣ်လၢ တၢ်တဒိၣ်တမုၢ်သနာ်က့, မ့မ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်လီၢ်အဂၤတခီ တပာ်ဝဲဒ်သိးန့ၣ်ဘၣ်. မုၣ်ကီၤလံၢ်လီန့ၢ် ပှၤအါမးဒ်သိး ပှၤကနာ်လၢ
အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်စိကမီၤ အါန့ၢ်ဒံး လၢအအိၣ်ဒီးအီၤနီၢ်နီၢ်လီၤ. ပှၤတနီၤနီၤ ဘၣ်အိၣ်မူ, ဖံးမၤအီၣ်အီ, ဒီးမံလၢ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး ပှၤနီၢ်သးအၢသီတဖၣ်အပူၤလီၤ. တၢ်ဃဲၤပူလၢ တၢ်နါတဖၣ် အစိကမီၤဒိၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် အိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်လီၤ. ပူဒ်သိးအံၤန့ၣ် ပှၤတဲအီၤလၢ တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလီၤ. ပှၤကညီတဖၣ်ဒိကနၣ်ဝဲလၢ တၢ်သးစဲလီၤ. ပကြၢးရၤလီၤ ပူဒ်သိးအံၤဧါ. ပတကြၢးမၤဘၣ်. ယွၤလၢအမ့ၢ်အတီ အခ့အပှၤတဖၣ်န့ၣ် ဟးဆှဲးဝဲ တၢ်မၤဒ်သိးန့ၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်အကါဒိၣ်ခံမံၤအဃိလီၤ.၂၀. လၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤ ပှၤတဂၤရၤလီၤဘၣ် စၤတၣ်အတၢ်ဒုးဟူထီသါလီၤသ့ဒ်လဲၣ်.
၂၀ တၢတမံၤန့ၣ်, ခီဖျိတၢ်တဲပူလၢ တၢ်နါတဖၣ်မၤတၢ်လီၤဆီလီၤလးသ့အဂ့ၢ်န့ၣ်, မ့ၢ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ စၤတၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်အသိးလဲၣ်. ယွၤအကလုၢ်ကထါ စံးဝဲလၢ စၤတၣ်မၤဝဲ တၢ်မၤလၢအိၣ်ဒီးအစိကမီၤဒိၣ်သ့လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲလၢ စၤတၣ်သူဝဲ “တၢ်လီၤလိၢ်လီၤလး ကဘျံးကဘျၣ်” ဒီး “တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ” လီၤ. (၂ သ့းစၤလနံ ၂:၉, ၁၀) စၤတၣ်မ့ၢ် ပှၤလီတၢ်ဝ့ၤတၢ်အခိၣ်ကျၢၢ်အဃိ, ကဘၣ်လုၢ်ဘၢ ပှၤလၢအသးအိၣ်တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီတဖၣ်အသးဒ်လဲၣ် ဒီး အဝဲ သ့ၣ်ကနာ်ဝဲ တၢ်လၢတတီတလိၤတဖၣ်အဂီၢ် ကဘၣ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလီၤ. ပှၤဒ်သိးအံၤန့ၣ် နာ်ဝဲနီၢ်နီၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဒီး နၢ်ဟူဝဲ တၢ်မၤအသး လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးတဲကဒါက့ၤဝဲ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်လဲၤခီဖျိတဖၣ် ဒ်တၢ်အနီၢ်ကီၢ်အသိးလီၤ. ယံာ်ထီၣ်ဒီး, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဃဲၤပူတဖၣ် ကဲထီၣ်တၢ်အဒိၣ်အမုၢ် ခီဖျိပှၤတဲက့ၤအီၤတလီၢ်လီၢ်အဃိလီၤ. နီၢ်နီၢ်, ခရံာ်ဖိတဂၤမ့ၢ်ရၤလီၤ ပူဒ်သိးအံၤန့ၣ်, မ့ၢ်ဒၣ်မၤဝဲ မုၣ်ကီၤလံၢ်, “တၢ်ကတိၤကဘျံးကဘျၣ်အပၢ်”, အတၢ်ဘၣ်သးလီၤ. အဝဲမ့ၢ်ပှၤရၤလီၤ စၤတၣ်အတၢ်ဒုးဟူထီသါလီၤလီၤ.—ယိၤဟၣ် ၈:၄၄; ၂ တံၤမသ့း ၂:၁၆.
၂၁. ပအဲၣ်ဒိးတဲဃဲၤသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂၁ ခံမံၤတမံၤန့ၣ်, တဘျီခါ ခရံာ်ဖိတဂၤ မ့ၢ်ဘၣ်သဂၢၢ်ဝဲဒီး ပှၤနီၢ်သးအအၢအသီတဖၣ်ဒၣ်လဲာ်, အဝဲကဘၣ်ဟးဆှဲးဝဲ တၢ်တဲပူဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်ဒ်သိးအံၤ တလီၢ်လီၢ်ဒီး ပှၤစူၢ်တၢ်နာ်တၢ်ကဒဲကဒဲတဖၣ်လီၤ. လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢ ပဘၣ်တၢ်သိၣ်က့ၤသီက့ၤပှၤဒ်အံၤလီၤ: “ပှၤလၢအဒုးကဲထီၣ်ဒီး မၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ပတၢ်နာ်, ယ့ၣ်ၡူးတဂၤန့ၣ်, မ်ပကွၢ်ဃီၤတၢ်ဆူ အအိၣ်တက့ၢ်.” (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၂) မ့ၢ်လီၤ, ပကဘၣ်ကွၢ်ဃီၤတၢ်ဆူ ခရံာ်အိၣ်လီၤ, တမ့ၢ်စၤတၣ်အအိၣ်ဘၣ်. ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအကတီၢ်န့ၣ် အဝဲတဲဝဲတၢ်အါမးလၢ စၤတၣ်အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အဂ့ၢ်သနာ်က့, တတဲမုာ်နၢ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်တဲပူလၢဘၣ်ဃး တၢ်နါတဖၣ်ဘၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. အါန့ၢ်အန့ၣ်, ယ့ၣ်ၡူးသးစဲဒၣ်လၢ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, လၢတၢ်ကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးဒီး တၢ်မၢဖိတဖၣ်အပူၤ, ပအဲၣ်ဒိးတဲဃဲၤသကိးဒၣ် “ယွၤအတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလး” လီၤ.—မၤတၢ် ၂:၁၁; လူၤကၣ် ၈:၁; ရိမ့ၤ ၁:၁၁, ၁၂.
၂၂. “တၢ်သးခုကအိၣ်လၢ မူခိၣ်”အဂီၢ် ပမၤကဒီးကသ့ဒ်လဲၣ်.
၂၂ နီၢ်နီၢ်, စၤတၣ်မၤဝဲ တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤအကလုာ်ကလုာ်, လၢအပာ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီ, လၢကဂုာ်ကျဲးစၢးမၤဟးဂီၤ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ခီဖျိပသးဟ့တၢ်အၢဒီး ဟံးဃာ်တၢ်ဂ့ၤအဃိ, ပတဟ့ၣ်မုၣ်ကီၤလံၢ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကမၤစၢ်လီၤ ပတၢ်ပာ်လီၤသးလၢ ပကဂ့ၢ်လိာ်တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီလၢ ကျဲအါမံၤန့ၣ်ဘၣ်. (အ့းဖ့းစူး ၄:၂၇) ပမ့ၢ် “တြီမုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ” ပၢၢ်လၢအဝဲတအိၣ်လၢၤန့ၣ် “တၢ်သးခုကအိၣ်လၢ မူခိၣ်” ဆံးဒိၣ်လဲၣ်န့ၣ် ထံၣ်မှံကွၢ်တက့ၢ်.—အ့းဖ့းစူး ၆:၁၁.
^ လံာ်အဆၢ. 16 စၤတၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အီၤအမံၤလၢ (ပှၤတြီဆၢတၢ်, ပှၤကတိၤခၢၣ်သူခၢၣ်ဂီၤတၢ်, ပှၤလီတၢ်, ပှၤကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်တၢ်, ပှၤကတိၤကဘျံးကဘျၣ်တၢ်) န့ၣ်အခီပညီတအိၣ်လၢ အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ထံၣ်န့ၢ် ပသးဒီးပတၢ်ဆိကမိၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, ယဟိဝၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအီၤဒ် ယွၤလၢ “အမၤကွၢ်ပှၤအသး”, ဒီးယ့ၣ်ၡူး, ဒ်အမ့ၢ်ပှၤလၢ “အဃုကွၢ်ပှၤကလ့ၢ်ဒီး အသူၣ်အသးလီၤ.”—ကတိၤဒိ ၁၇:၃; လီၣ်ဖျါ ၂:၂၃.
^ လံာ်အဆၢ. 18 တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအါမးအဂီၢ်, ကွၢ်တၢ်ကွဲးဖှိၣ်ရၤလၢ, ကင်းမျှော်စင်၊ ၁၉၉၄ ဒီဇင်ဘာ ၁၅၊ စာမျက်နှာ ၁၉-၂၂ ပါ “သင့်အတွက် ကျန်းမာရေးစမ်းသပ်နည်းလော” နှင့် နိုးလော့! ၂၀၀၂ ဇန်နဝါရီ ၈၊ “သမ္မာကျမ်းစာၡုထောင့်– သင်ရွေးချယ်သော ဆေးဝါးကုသနည်း—ယင်းသည်အရေးကြီးသလော” တက့ၢ်.