1, 2. Veya ve ku viukilila ha vintsimbu via Mbatizimu?

NGA laza mua sua ku pangela Yehova, mua vusunga mua halakana ku vimpande via mbatizimu via vingi ku viuano via kama. Vutuhu vintsimbu via vingi mue kuya ku viuano viaco, kasi mue ku ivua ndzolela ntsimbu yose i mue ku mona vantu va na mana ku lutue mu ku lihana na ku va mbatiza. Ha ntsimbu yaco mitima ya mbunga ye ku sula na ndzolela na ku kanda mavoko. Vavengi ve ku yenga-yenga masozi mu ku mona naua civunga cikuavo ca vantu va lihana kuli Yehova. Ye ku pua ntsimbu ya ndzolela mpundu!

² Vutuhu ka tue ku mona vimbatizimu ku sua kumo, tungelo ve ku vi mona ntsimbu yose. Mue ku kala “ndzolela muilu” mu ve ku mona makulukazi a vantu mu mavu ose va kovela mu lukungulukilo lua Yehova simano ku simano. (Luka 15:7, 10) Mua vusunga tungelo ve ku viukilila cikuma ha ku mona eci ku livuezelela caco.—Hangai 2:7.

3. Vika ali na ku endanganena Satana “ngue ndumba ua ku ohia,” kaha vika a tonda ku linga?

³ Vunoni Satana na vandemone ve ku tala vimbatizimu na vutenu vua kama. Ve ku ivua matoto a kama ku mona makulukazi a vantu va seza mavu ano a ku pihia. Muomu Satana ua lipambele ngueni na umo muntu uahi a hasa ku pangela Yehova ku cilemo ni ku pua mukua vuoloke nga a hita mu vieseko via kama. (Tandenu Yombi 2:4, 5.)  Uose ue ku lihana kuli Yehova, ue ku muesa ngecize Satana mukua makuli. Ca pua ngue Satana vali na ku mu hatula makulukazi a vimbanda visimano viose mu muaka. Ngeci ka ci tu komouesa ku tantekeya ngecize Satana ali na ku endangana “ngue ndumba ua ku ohia”! (1 Petulu 5:8) Ou “ndumba” a tonda ku tu vulumuna mu lutsilielo, linga a pihise ni ku tsiha vusamba vuetu na Njambi.—Visamo 7:1, 2; 2 Timoteo 3:12.

4, 5. (a) Yehova ua tepulula Satana mu vinjila vika vivali? (b) Vusunga vuka va hasa ku kala navuo Vakua Kilistu?

⁴ Vutuhu tuli na ku lua na citozi ua mukalu, ka tua pandele ku ivua vuoma. Omo lia vika? Muomu Yehova ua tepulula ndzili you “ndumba ua ku ohia” mu vinjila vivali  via seho. Vinjila vika? Mbangelo, Yehova ua handekele laza ngueni “civunga ca kama” ca Vakua Kilistu va vusunga ci kovoka ‘ku lamba ya kama.’ (Ku-Solola 7:9, 14) Viose vie ku handeka Njambi vie ku lipuisamo. Ngeci Satana neni na tantekeyamo ngueni ka hasa ku hungumuisa vangamba va Njambi vose.

⁵ Njila ya mu civali, ya soloka mu mezi a handekele umo ngamba ua Njambi, Azaliya ua ku laza, mua lekele Muangana Asa ngueni: “Yehova ali nenu omo enu muli neni.” (2 Mizimbu 15:2; tandenu 1 Kolintu 10:13.) Mizimbu ya ingi ya ku nima ya muesa ngecize Satana ka hasele ku hungumuna vantu va tsilielele Njambi na mutima uavo uose. (VaHevelu 11:4-40) Lelo lino, uose Mukua Kilistu a likuata vusamba vua kama na Njambi, a ka hasa ku viana Ndiavu na ku mu vula. Cili vene, muomu Mbimbiliya nguayo: “Vianenu Satana kaha ikeye a ka mi tina.”—Tiango 4:7.

6. Vati Satana ue ku tu luisa muntu ku muntu ha kati ka Vakua Kilistu?

⁶ Satana ka hasa ku tu vula tu vose, vunoni a hasa ku vulumunaho vamo ha kati ketu nga tu kosa mu lutsilielo. Muomu na tantekeya ngueni a hasa ku tu vulumuna nga a zeyesa vusamba vuetu na Yehova. Vati ue ku lingamo? Mu ku tu luisa cikumakuma, muntu ku muntu na mu ku kokueya. Tu lilongesenu evi vinjila vieni via kama vie ku pangesa cikuma.

7. Omo lia vika Satana ali na ku luisa cikumakuma vangamba va Njambi?

⁷ Ue ku tu luisa cikumakuma. Kapostolo Yoano ua handekele ngueni: “Mavu ose a kundama kuli uze mukua vupi.” (1 Yoano 5:19) Aa mezi a kala na cimamuna kuli vose Vakua Kilistu va vusunga. Mu ku linga Satana na hungumuna laza mavu ose a vaze ka va tsilielele, na tala lika honi ha ku luisa cikumakuma vaze vali na ku mu tina ntsimbu ino—Vangamba  va Yehova. (Mika 4:1; Yoano 15:19; Ku-Solola 12:12, 17) Ali na vutenu vua kama muomu na tantekeya ngueni ntsimbu ya lisupuko ya indende. Ngeci na takameka ku ku-lua ceni. Lelo lino, Satana ali na ku tu tulila honi matoto eni a ku sulumuina.

8. Vika ua lomboluele kapostolo Paulu mua handekele ngueni tue “ku-lua” na vimbembesi via vipi?

⁸ Ue ku tu luisa muntu ku muntu. Kapostolo Paulu ua mamuine vakuavo Vakua Kilistu ngueni tuli na “ku-lua . . . na vimbembesi via vipi via kuilu.” (Efeso 6:12) Omo lia vika ua pangesele lizi “ku-lua”? Muomu lizi liaco lia muesa ku litingula mpundu na mavoko. Mu ku pangesa lizi liaco Paulu ua muesele ngecize muntu ku muntu ha kati ketu ali na ku lua na vimbembesi via vipi. Ambe nga tua kala mu cifuti ci va tsiliela mu vimbembesi via vipi ni kuahi, ka tua pandele ku suva ngecize mu tue ku lihana ku li Yehova, tue ku lineha ha kati-kati ka mbuanja. Mu nima ya ku-lihana Mukua Kilistu uose ue ku kovela mu ndzita yaco. Ngeci mukemuo, Paulu ua mamuine ku sua kumo Vakua Kilistu ku Efeso va ‘lilemeke vitua’ na ku ‘mana’ na ntsintsa mu ku lua na vimbembesi via vipi!—Efeso 6:11, 13, 14.

9. (a) Omo lia vika Satana na vandemone ve ku pangesa vinjila via ku liseza-seza mu “ku-kokola”? (b) Omo lia vika Satana ua tonda ku hungumuna visinganieka vietu, kaha vati tu hasa ku mu viana? (Talenu cikasa ha lifo 192-193.) (c) Njila ika ye ku kokueya nayo Satana tu lilongesa hano?

⁹ Mu ku kokueya. Paulu ua mamuine Vakua Kilistu va viane “ku ku-kokola” ca Satana. (Efeso 6:11) Lizi “ku ku-kokola” lia sonekele Paulu, mu ciNgelengu lia lomboloka vinjila via vingi vie ku pangesa Ndiavu na vandemone mu ku onga. Vandemone ka ve ku pangesa lika njila imo mu ku kokueya vantu houe. Omo lia vika? Muomu vintsimbu vimo Vakua Kilistu ve ku kaniama mu cimo ceseko, ve kuua nga va hita mu ceseko ceka. Ndiavu na vandemone ve ku tu talesesa vuino linga va nongonone haka ha kala vuzeye  vuetu. Va hasa ku uana vukovelelo hose ha va muena ngecize vusamba vuetu na Njambi vua kokoloka. Vunoni tua vezika ku tantekeya ngecize tu hasa ku nongonona vinjila via Ndiavu, muomu va vi soneka mu Mbimbiliya. (2 Kolintu 2:11) Mu vilongesa via katete via lino livulu, tua lilongesele vinjila viaco ngeci mua ku lema vupite, vasamba va vapi, na vupangala. Tu lilongesenu honi imo ya miheto ya Satana—mahamba.

10. (a) Vika ca lomboloka ku lihaka mu via mahamba? (b) Vati Yehova ue ku mona mahamba, na vati mua pande ku a muenamo?

¹⁰ Nga muntu a lihaka mu via mahamba a likuata mpundu vusamba na vimbembesi via vipi. Ku taha, vulozi, ku linga mahesi, na ku handeka na vakulu, via pua vinjila vimo via ku lihaka mu via mahamba. Ngue mu tua tantekeya, Yehova ue ku mona vakua mahamba ku pua “cizila”. (Ndeutelonomi 18:10-12; Ku-Solola 21:8) Omo tua tantekeya nguetu tua pande ku ‘zinda via vipi,’ ka tu ka singanieka ku likovelesa mu via mahamba na limo litangua liahi. (Loma 12:9) Ku linga vusamba na vimbembesi via vipi, ci na pu ngue ku alulukila Yehova Tatetu ua muilu.

11. Omo lia vika ci ka pua ku vula ca kama kuli Satana nga a tu kokueya ku via mahamba? Hanenu cimueso.

¹¹ Ku likovelesa mu via mahamba vupi vua kama, muomu ca pua ku alulukila Yehova, vunoni vutumbe vua Satana ku kokueya vamo ha lietu mu via mahamba. Kuli ikeye nga a sevuisa Mukua Kilistu a tsiliele vandemone ci ka pua ku vula ca kama. Omo lia vika? Aci singaniekenu: Nga umo lisualale a sevunuka ku civunga ceni na ku ka lipandakana ku civunga ca vitozi, mua vusunga uze ntuamena ua citozi aka viukilila cikuma ni vati? Citava a ka mu solola mu ku sahula ntuamena yeni ua na alulukila. Na vuno vene, nga Mukua Kilistu a likovelesa mu via mahamba, ali  na ku lihana na cizango ca vutuntu mu ku alulukila Yehova na ku lihana kuli Satana a mu tuamenene. Aci singaniekenu ndzolela ya kevua Satana mu ku solola uze cingungu ku pua nganio yeni mu ndzita! Mua vusunga na umo uahi a tonda ku kuasa Ndiavu ku vula. Muomu kati tu vingungu.

12. Lihungu lika ue ku pangesa Satana linga alulule cifua ci tue ku muenamo mahamba?

¹² Nga tua zinda via mahamba, Satana ka hasa ku vi pangesa mu ku tu kokueya. Vunoni linga a puisemo via tonda, cizango ceni ku alulula visinganieka vietu. Mu njila ika? Ue ku tonda ku lianganesa Vakua Kilistu linga vamo va hete ha “ku tumbula via vipi nguavo via ku viuka.” (Isaya 5:20) Satana kasi ua lema ku pangesa vene limo lihungu lieni lia laza—ku kuva vihula vi katula vimpata.

13. Vati Satana ue ku pangesa vihula mu ku katula vimpata?

¹³ Talenu vati Satana ua pangesele eli lihungu liaco ku laza. Mu lihia lia Endene Satana ue huile Eva ngueni: “Cili, Njambi na handeka ngueni, kati mu ka lie ku miti yose ya muihia ni?” Kaha ku ntsimbu ya Yombi, omo tungelo vali kunguluile muilu, Satana ue huile ngueni: “Yombi ue ku vuila vuoma Njambi ngoco, ni?” Nomo Yesu ua putukile cipanga ca ku ambulula ha mavu, Satana ua setekele Yesu ngueni: “Nga u muana Njambi, sika mavue aa a himpuke mbolo” Aci singaniekenu—Satana ua likambekele na hali Yesu mu ku mu hula ha mezi a handekele mpundu Yehova tele mua hiti lika visimano 6 ngueni: “Ou Muanange i nja lema, ikeye ua nji ya ku mutima”!—Njenisisi 3:1; Yombi 1:9; Mateo 3:17; 4:3.

14. (a) Vati Satana ue ku pangesa lihungu lieni lia ku katula vimpata ku tuala ha vimbembesi? (b) Vika tu lilongesa?

¹⁴ Na lelo lino, kasi Ndiavu ue ku pangesa vihula mu ku katula vimpata, ku tuala ku via mahamba nga via vipi ni kuahi. Ci vuisa vusiua ku tantekeya ngecize Satana na lianganesa  vamo Vakua Kilistu mu ku va kuva vimpata. Vamo ve ku hula nga vifua vimo via mahamba via pua via vipi mpundu. (2 Kolintu 11:3) Vati tu hasa ku kuasa ava va cifua eci ku alulula visinganieka viavo? Vika tua pande ku linga mangana Satana kati a tu lianganese? Ntsimbu kanda tu kumbulule, tu ci talenu ha viuma vivali via yoyesi yetu via na sulisa Satana na mazilo a mahamba. Evi viuma viaco via pua vueho na cihindu cetu.

15. (a) Vika ve ku singanieka vavengi va kala mu vifuti via ku pita ku tuala ku via mahamba? (b) Vati vamo Vakua Kilistu va na liangana mu ku mona mahamba ngue vakua mavu?

¹⁵ Cikuma-kuma ku vifuti via ku Europa na Amerika, va vengi ve ku sembulula vusonde vua kala ha mahesi, vulozi na vikuavo via pandama ku mahamba. Vifilme, mavulu, viprograma via ha TV na vueho vua mu vi computador vie ku muesa vilinga via vandemone ku pua via cili na ku vuisa senga. Kuli vifilme vimo na mavulu via handeka cikuma ha mahesi via tsimana cikuma, ngeci vantu va vi lema va tunga vihela kua ku vi talela. Mua vusunga, vandemone ve ku viukilila mu ku suekesa vusonde vua kala ha mahesi. Vuno eci ca lingisa vamo Vakua Kilistu ku sembulula vusonde vua kala ha via mahamba ni? Vamo va na putuka ku liangana. Mu njila ika? Aci singaniekenu ha vimo via handekele umo Mukua Kilistu, mu nima ya ku tala filme ya muesa via mahesi, ngueni, “Ange filme lika nji na tala ka nja lingile mahesi.” Vusonde vuka vua kala ha ku singanieka ngecize?

16. Omo lia vika ca pua vusonde ku hangula vueho vua muesa via mahamba?

¹⁶ Vutuhu ha kala ku litepa ca kama ha ku tala via mahesi na ku a panga, kasi ku tala via mahesi ca pua vusonde vene. Omo lia vika? Aci singaniekenu: Mbimbiliya nguayo Satana na vandemone veni ka vesi na ngolo ya ku mona visinganieka  vietu. * Ngue mu tua lilongesa, linga vimbembesi via vipi va tantekeye vuino visinganieka vietu, ve ku talesesa vuino ha vilinga vietu linga va nongonone haka vua zeyela vusamba vuetu na Njambi—cikuma-kuma ku vueho vu tua lema. Nga Mukua Kilistu a muesa ngecize ua lema vifilme na mavulu a handeka via vulozi, mahesi, ku likikiya na vilinga vikuavo via vandemone, a li na ku va lania. Ali na ku va lungula va mone vuzeye vueni! Kaha vandemone va ka koneneka uze Mukua Kilistu ha vuzeye vueni noho va mu uisila ha mavu. Vamo va kovela mu via mahamba va putukile mu ku tala vueho vua muesa via mahamba, kaha mu ku hita ca ntsimbu navo va kovela mu mahamba.—Tandenu Ngalata 6:7.

17. Ku-onga cika Satana a hasa ku pangesa linga a zeyese muntu nga a vavala?

¹⁷ Satana ke ku kovelela lika ha vueho vu tua lema, vunoni na mu cihindu cetu. Mu njila ika? Mukua Kilistu a hasa ku uma mutima cikumakuma nga a ndundangela ku visipitali na vandotolo va ku liseza-seza mu ku tonda cihindu, vunoni kasi vuvezi vuli na ku tualelelaho. (Mako 5:25, 26) Eci ci hasa ku hana vukovelelo kuli Satana na vandemone linga va mu eseke. Muomu va tantekeya vuino eli lisiko lia Njambi: “Kati mu ka lipangele sande, cipue ku taha.” (Levitiku 19:26) Linga va lingise Mukua Kilistu ali na ku vavala a tsihe eli lisiko, vandemone va hasa ku mu eseka linga aye ku cimbanda ni ku tonda ku lisaka ceka ca likuata na mahamba. Nga mukua ku vavala a tava eci ku onga ca vandemone, a ka zeyesa vusamba vueni na Njambi. Mu njila ika?

18. Ku lisaka cika va na pande ku viana Vakua Kilistu, kaha omo lika?

 ¹⁸ Yehova ua mamuine vaze ve ku tsiha lisiko lieni, ngueni: “Uze a fumisa lituitui lieni mu ku ivua mezi a lisiko, na civundilo ceni vene cikeco cizila [kuli Njambi].” (Visimo 28:9) Tua pande ku viana ku linga nkala cuma ci hasa ku lingisa Yehova ku viana ku ivua vivundilo vietu—cikuma-kuma nga tu vavala. (Visamo 41:3) Kaha nga njila ya ku lisakelamo ni ya ku tantekeya vuvezi vua ali navuo muntu ya litokeka ku via mahamba, Mukua Kilistu ua vusunga na pande ku viana. * (Mateo 6:13) Mu ku linga ngoco, a ka tambula vivezikiso via Yehova—Talenu mu cikasa “ Vuno ku Linga Evi ca Pua ku Lemesa Mahamba ni?”

na lifo 194.

19. (a) Ndiavu ua zuzuisa vantu va vengi ku singanieka vika ku tuala ha ngolo yeni? (b) Mizimbu ika ka va pandele ku sanduola Vakua Kilistu va vusunga?

¹⁹ Vutuhu ku vifuti via ku Europa na Amerika ka va kele na vuoma vua ngolo ya Satana, ku vifuti vikuavo va kala na vuoma. Ku vifuti viaco Satana ua zuzuisa vantu ku singanieka nguavo ua kala na ngolo ya kama ku hiana ya kala nayo mpundu. Cingi ca vantu va  yoya na vuoma vua vimbembesi via vipi, cipue va lia, cipue va panga na cipue va kosa. Mizimbu ya vilinga via vandemone va ngolo ya lana. Eyi mizimbu yavo ve ku i simutuila na ndzandzu na ku komouesa. Netu tua pande ku kuatesa mu ku sanduola eyi mizimbu yaco ni? Houe, vangamba va Yehova ka ve ku lihaka mu viuma viaco omo lia vuno vusunga vuvali.

20. Vati muntu a hasa ku pua mukua ku sanduola mizimbu ya Satana ca ku hona ku tantekeya?

²⁰ Ca katete, ku sanduola mizimbu ya vandemone ca pua ku tuala ku lutue vizango via Satana. Vati omuo? Mbimbiliya nguayo Satana a hasa ku linga vipanga via ngolo, vunoni ya tu mamuna naua nguayo ue ku pangesa “vikomoueso via makuli” na “ku-onga.” (2 Tesalonika 2:9, 10) Mu ku linga Satana ua hiana ku-onga, a tantekeya vati mua ku kokueya  visinganieka via vaze va lema via mahamba na mua ku va lingisila ku tsiliela makuli. Ava vaco va tsiliela mpundu nguavo va vuile ni va muene vimo kaha ve ku tanga mizimbu yavo ngue ya vusunga. Vunoni mu ku hita ca ntsimbu mizimbu yaco ika pu ya ku tongela omo lia ku i zimbula ku sua kumo. Nga Mukua Kilistu a sanduola eyi mizimbu yaco, ali na ku kuasa Ndiavu—“ise ya makuli.” A pua mukua ku ambulula mizimbu ya Satana.—Yoano 8:44; 2 Timoteo 2:16.

21. Vimpande via cifua cika tu tonda ku pua na ku simutuila?

²¹ Ca mu civali, ambe nga Mukua Kilistu ua hitile mpundu mu vieseko via vimbembesi via vipi laza, ka pandele ku pua na ku zolesa vakuavo na mizimbu yaco. Omo lia vika? Va tu mamuna: “Tu talienu kuli Yesu mukua ku sangumuka na ku tantuluisa ku tsiliela cetu.” (VaHevelu 12:2) Eyo tua pande ku tuala mana etu kuli Kilistu, kati Satana. Yesu mua kele ha mavu ka kele na ku leka vandongesi veni via vandemone, vutuhu ua tantekeyele via vingi ku tuala ha viuma via hasa ku linga Satana na vize ka hasa. Vunoni Yesu ua tualele mana ku muzimbu ua Vuangana. Ngeci mukemuo tu tonda ku kava lungano lua Yesu na vapostolo veni va kele lika na ku simutuila via “vipupu via kama via Njambi.”—Vilinga 2:11; Luka 8:1; Loma 1:11, 12.

22. Vati tu hasa ku tualelelaho ku vueza ku “ndzolela ye ku kala muilu”?

²² Cili, Satana ue ku pangesa viuma via vingi hamo lika na mahamba, linga a pihise vusamba vuetu na Yehova. Vunoni nga tu zinda via vipi na ku kuatelela ku via cili, ka tu ka hana Ndiavu vukovelelo vua ku zeyesa kapandi ketu ka ku viana mahamba a vifua viose. (Tandenu Efeso 4:27.) Aci singaniekenu ha ‘ndzolela i kala muilu’ nga tu tualelelaho “ku viana ku-kokola ca Satana” noho ka ka kalako naua!—Luka 15:7; Efeso 6:11.