Xuiya kampa tlen onka ijtik

Xuiya kampa tlen kipiya

CAPÍTULO 16

Matikixnamikikan Diablo iuan itlakajkayaualisuan

Matikixnamikikan Diablo iuan itlakajkayaualisuan

“Ma ka xmokauilikan on diablo ma mechmandaro [mamechnauati], niman ijkon yejua mechtlalkauis.” (SANTIAGO 4:7.)

1, 2. ¿Akinomej pakij ijkuak kitaj kenon noapolaktilo?

¿TIKPIYA miyek xiuitl tiktekichiuilijtika Jehová? Kuakon, miyekpa yotijkak ijkuak kinnojnotsaj akin noapolaktiaj ipan ueyi tlanechikojli tlen kichiuaj iteixpantijkauan Jehová. San ika, maski miyekpa yotijkak, nochipa kualtsin tikmachilis ijkuak tikimitas tlayekapan nemij akin noapolaktiskej, ijkuak nokuiteuaj niman kijtouaj teixpan ika notemakatokej ixpan toTajtsin. Ijkuak ijkon panoua, melak chikauak nomatlaxkalouaj niman hasta pakilischokaj. ¡Melak techpaktia tikimitaskej miyekej akin kineki nemiskej iuan Jehová!

2 Ipan se xiuitl, xmiyekpa tikitaj yejuin. San ika, nemij akin kema melak miyekpa kitaj: iluikaktekitkej. ¿Tikonnemiliaj kenon melak “onkaj paktli ne intsajlan on [iluikaktekitkej]” ijkuak kitaj ika nochi semanas melak miyekej nochiuaj itekipanojkauan toTajtsin ipan nochi tlaltikpaktli? (Lucas 15:7, 10.) Kuajli tikmatstokej ika melak kinpaktia mamiyekiyakan ipan ikalpan toTajtsin (Ageo 2:7).

DIABLO “KISTINEMI KEN [...] LEÓN YEJUAN NANALKATINEMI”

3. ¿Tleka Satanás kistinemi ken “león yejuan nanalkatinemi”, niman tlenon kineki kichiuas?

3 San ika, xnochimej pakij ijkuak kitaj ika melak miyekej noapolaktiaj niman xok kichiuaj tlen nochiua ipan yejuin xkuajli tlaltikpaktli. Xkuakualtin espíritus melak tlauelmikij. Yejon xtechmojkatlachialtia, pampa Satanás okijto ika tlaltikpakchanejkej xkitekichiuiliaj Jehová pampa melauak kitlasojtlaj, noijki ika xueliskej yolmelaujkanemiskej ijkuak kixnamikiskej tlen ouijtika (xpoua Job 2:4, 5). Ika yejon, ijkuak yakaj kitlapejpenia nosentemakas itech Jehová, kiteititia ika Satanás se tlakajkayaujketl niman kentla kixayakauitekiskia. Niman pampa Diablo nochi semanas kixayakauitektokej, tikasikamatij tleka melak kualani, “ken itlaj león yejuan nanalkatinemi niman kitejtemojtinemi akinon kikuas [ipan itlaneltokil]” (1 Pedro 5:8). Yejuin “león”, kichiua nochi tlen ueli niman ijkon maijtlakaui ken touikaj iuan toTajtsin noso hasta matijkauakan (Salmo 7:1, 2; 2 Timoteo 3:12).

Ijkuak se nosentemaka itech Jehová niman noapolaktia, kiteititia ika Satanás se tlakajkayaujketl

4, 5. a) ¿Tlenon ome xkikauilis Jehová makichiua Satanás? b) ¿Tlenon kimijlia iTlajtol toTajtsin akin kichiuaj ken Cristo?

4 Maski ipan ixayak manesi ika melak tlauele yejuin “león yejuan nanalkatinemi”, xkipiya ika tikmakasiskej. ¿Tleka? Pampa Jehová yokijto tlen xkikauilis kichiuas. ¿Tlenon? Kachtopa, xuelis kipopolos ikalpan toTajtsin. Niman yejuin hasta Satanás kimatstika, pampa Jehová yokijto ika “sanoyej miyek tlakatl” akin yemelak kichiuaj ken Cristo makisaskej itech ueyi “tlajyouilistli”, niman tlen yejua kijtoua nochipa nochiua (Apocalipsis [Revelación] 7:9, 14).

5 Ika ome, Satanás xuelis kikuas akin nisiuj nemi itech Jehová. Yejuin ijkon noijtoua ipampa tlen okijto teotlajtoketl Azarías ijkuak okijli tekiuaj Asá: “Jehová nemouan nemi ijkuak nemejuamej iuan ninnemiskej” (2 Crónicas 15:2; xpoua 1 Corintios 10:13). Biblia kinteneua melak miyekej akin xokintlankej ijkuak Satanás okimixnamik (Hebreos 11:4-40). Tla tejuamej nisiuj tinemij itech toTajtsin, xsan uelis tikixnamikiskej totlauelikniuj akin melak kualani, noijki uelis tiktlaniskej. Ijkon kijtoua Biblia: “Ma ka xmokauilikan on diablo ma mechmandaro [mamechnauati], niman ijkon yejua mechtlalkauis” (Santiago 4:7).

“TITOUISOKIJ INUAN ON XKUAJKUALTIN ESPÍRITUS”

6. ¿Kenon kiyejyekoua Satanás kintlanis akin kichiuaj ken Cristo?

6 Ken tikitaj, ijkuak Diablo kixnamikis ikalpan toTajtsin, xkeman tetlanis ipan yejuin guerra. San ika, kema uelis kinkuas akin xtlatlachixtokej. ¿Kenon? Tla kijtlakoua ken nouikaj iuan Jehová niman ijkon kintolos. Pampa kineki kichiuas yejuin, chikauak techixnamiki, sejsemej techuisoki niman kitekitiltia tlen techixkajkayaua. Matikitakan yejuin yeyi tlen kitekitiltia.

7. ¿Tleka Satanás melak chikauak kixnamiki ikalpan toTajtsin ken xkeman kichiuaya?

7 Chikauak techixnamiki. Juan, itlatitlankauj Cristo, okijto: “On diablo kinnauatia nochimej on oksekimej tlakamej ipan in tlaltikpaktli” (1 Juan 5:19). Itech yejuin tlajtoltin nesi ika akin yemelak kichiua ken Cristo kipiya ika notlajpiyas. Pampa Satanás yokitolo yejuin tlaltikpaktli, nochimej akin yokitlalkauijkej toTajtsin, aman melak kitlaueltoka ikalpan Jehová akin xkeman xnokauilia makajsi (Miqueas 4:1; Juan 15:19; Apocalipsis 12:12, 17). Niman pampa sa achijtsin tonaltin kipiya, xkeman ijkon tlauelmiki ken aman, niman chikauak kimixnamiki. Tlen tikixnamiktokej sa itlamiyan tlen yejua kichiujtika, tlen melak teijtlako.

8. ¿Tlenon techmachtia Pablo ijkuak okitekitilti tlajtojli ika griego “titouisokij” iuan xkuakualtin espíritus?

8 Sejsemej techuisoki. Pablo okintlajkuilouili akin kichiuaj ken Cristo: “Titouisokij inuan on xkuajkualtin espíritus yejuan kipiaj poder niman nemij ne tlakpak” (Efesios 6:12). ¿Tlenon kinekiya kijtos ijkuak okitekitilti tlajtojli “titouisokij”? Tlajtojli “titouisokij” ika griego kijtosneki iuan yakaj timotlanis niman tikixnamikis, yejuin xkijtosneki san uejka iuan timouisokis. Ijkon, Pablo okijto ika sejsemej tikpiyaj se guerra imiuan xkuakualtin espíritus. Niman yejuin panoua maski tla tinemij ipan se país kampa kinneltokaj xkuakualtin espíritus noso ka. Maka matikilkauakan ika tonajli ijkuak otosentemakakej itech Jehová, kentla ipan yejon tonajli opeuj touisokij. Kuakon, ijkuak otoapolaktijkej, sejsemej iuan totlantokej. Ika yejon tikasikamatij tleka Pablo okitak ika nonekiya hasta yexpa kimijlis tokniuan chanejkej Éfeso mayolmelaujkanemikan (Efesios 6:11, 13, 14).

9. a) ¿Tleka Satanás niman xkuakualtin espíritus xsan se “itlakajkayaualis” kitekitiltiaj? b) ¿Tleka Diablo kiyejyekoua kijtlakos totlanemilil, niman kenon uelis tikixnamikiskej? (Xkita recuadro  “¡Matotlajpiyakan itech tlen Satanás techtlatlalilia ika matiuetsikan!”.) c) ¿Tlenon okse tlakajkayaualistli tikitaskej?

9 Techtlatlalilia tlen ika matiuetsikan. Pablo kimijlia akin kichiuaj ken Cristo ika maka manokauilikan makintlani “itlakajkayaualis” Satanás (Efesios 6:11). Ijkuak kachtopa onoijkuilo ika griego, tlajtojli “itlakajkayaualis” Pablo okijto itlakajkayaualisuan. Yejuin kijtosneki ika Diablo niman xkuakualtin espíritus xsan se kitekitiltiaj, niman kimatstokej tleka ijkon kichiuaj. Yokitakej ika sekimej akin kichiuaj ken Cristo kuajli kixnamikij ijkuak kintlatlataj, san ika, sakin onuetsij ipan okse tlen tlamantik noso sejneka. Ika yejon, san kitstokej tlen tikchiuaj. Kinekij kimatiskej kanon tiyemankej ipan totlaneltokil. Tiktlasojkamatij ika Biblia techijlia tlenon kitekitiltiaj (2 Corintios 2:11). Ipan yejuin amoxtli yotikitakej ika kitekitiltiaj auilnemilistli, matikileuikan tomin niman matouikakan iuan akin uelis techijtlakoskej. Aman matitlajtokan itech okse: naualyotl.

IKA NAUALYOTL TIKTEITITIAJ IKA TIJKAUAJ TOTAJTSIN

10. a) ¿Tlenon okseki nochiua itech naualyotl? b) ¿Tlenon kinemilia Jehová itech naualyotl niman tlenon tiknemilia tejua?

10 Itech naualyotl noijki ompa kalaki titetlatejtemouilis, titenaualuis, titetlajyouiltis ika naualyotl, imiuan titlajtos akin yomijkej niman okseki tlen nochiua ika naualyotl. Akin kichiua yejuin onuetsi ipan imauan xkuakualtin espíritus pampa peua imiuan nouika. Ken tikmatij, nochi yejuin Jehová “melak kitlauelita” (Deuteronomio 18:10-12; Apocalipsis 21:8). Pampa toTajtsin iluikakchane kimijlia akin kichiuaj ken Cristo “xtlauelitakan on tlen xkuajli”, xkeman tiknemiliskiaj tijkauaskej san pampa tiknekij tikchiuaskej tlen kuelitaj xkuakualtin espíritus (Romanos 12:9). Nion xtikuelitaskiaj tiknemiliskej ijkon tikchiuaskej.

11. ¿Kenon tetlaniskia Satanás tla kichiuas matiuetsitij ipan naualyotl? Xkijto ika se neskayotl.

11 Kema, melak xkuajli tla tijkauas Jehová san ipampa naualyotl. Ika yejon, Diablo kiyejyekoua matiuetsitij ipan yejon tlajtlakojli. Ijkuak kichiua tlen kineki, kentla tetlaniskia. ¿Kenon? Matitlanemilikan ipan se soldado. Tla nokauilia makinekiltikan imiuan mapano akin kimixnamiki, yenkuik itlayekankauj melak kuelitas; kanaj hasta kinemilis kiyolkokos akin kachtopa kiyekanaya ijkuak ixpan kititis kentla se trofeo. Noijki ijkon, tla se tokniuj kinemilis kichiuas naualyotl, kentla tekaujtoskia niman aman nemis ipan ima Satanás. ¡Diablo melak pakis kiteititis kentla se trofeo! ¿Tiknekiskiaj ijkon tikpaktiskej? Ka. Tejuamej xkeman ijkon tikchiuiliskiaj toTajtsin.

SATANÁS KICHIUA MATIOMETLAMATIKAN ITECH TLEN MELAUAK

12. ¿Tlenon kitekitiltia Satanás niman ijkon matikpatlakan tlen tiknemiliaj itech naualyotl?

12 Ouijtika tonuetsiskej ipan naualyotl tla tiktlauelitaj. Satanás kimatstika, ika yejon kineki matikpatlakan tlen tiknemiliaj. ¿Kenon? Kineki techixpopolos niman techtlaneltokiltis “ika kuajli tlen xkuajli niman ika xkuajli tlen kuajli” (Isaías 5:20). Miyekpa kiyejyekoua kichiuas ika tlen yokitak ika kipaleuiya: kichiua matiometlamatikan itech tlen melauak.

13. Xkijto seki neskayomej kampa Satanás kiyejyekoua matiometlamatikan itech tlen melauak.

13 Matikitakan san seki kenon Diablo kitekitiltia yejuin. Ipan xochitlalpan, Satanás okitlajtolti Eva: “¿Yemelak toTajtsin yomechijli ika xkipiya nenkikuaskej itlakilyo itech nochi kojtin tlen onka ipan xochitlalpan?”. Sakin, oyaj kampa onosentlalijkej iluikaktekitkej niman otetlajtolti yejuin itech Job: “¿Xkimojkaita Job toTajtsin san pampa nochi kimaka?”. Niman ijkuak Cristo kemach peuaya itekiyo ipan tlaltikpaktli, okijli: “Tla tejua tiiKoneu Dios, xkinnauati in temej ma nochiuakan tlaxkaltin”. Ijkuak ijkon okixnamik, kipijpinaujtijtoya ika tlajtoltin tlen Jehová yokijtoka ikipiaya chikuasen semanas: “Yejua in [...] notlajsojkaKonetsin yejuan itech nipaktikaj” (Génesis 3:1; Job 1:9; Mateo 3:17; 4:3).

14. a) ¿Kenon Diablo yokichiuj matiometlamatikan itech naualyotl? b) ¿Tlenon tomachtiskej?

14 Ipan yejuin tonajli, ijkon ken yeuejkaui, Diablo noijki kitekitiltia yejuin tlakajkayaualistli. Kitekitiltia ijkuak kichiua matiometlamatikan itech naualyotl. Niman, teyolkoko tikijtoskej ika yokichiuj sekimej tokniuan manotlajtoltikan tla yemelak xkuajli nochi naualyotl ken kijtouaj (2 Corintios 11:3). Aman, ¿kenon uelis tikintlanemililtiskej niman ijkon tikinpaleuiskej makipatlakan tlen kinemiliaj? ¿Niman tlenon techpaleuis totlajpiyaskej itech yejon tlakajkayaualistli? Matikitakan ojkan kampa Satanás noijki kitekitiltia naualyotl niman ijkon tiknankiliskej yejuin: tlen ika toyolpaktiaj niman ken topajtiaj ijkuak tikualoj.

KINEKI MATIUETSITIJ ITECH TLEN TIKILEUIYAJ NIMAN TLEN TECHPOLOUA

15. a) ¿Kenon noita naualyotl ipan sekimej países? b) ¿Kenon yokimijtlako sekimej tokniuan tlen kinemiliaj oksekimej itech naualyotl?

15 Ipan sekimej países san kauilmatij naualyotl, titenaualuis niman okseki tlemach tlen nochiua ika naualyotl. Ipan miyek películas, amoxtin, televisión niman videojuegos nesi tlen nochiua ika naualyotl kentla itlaj tepakti, xteijtlako niman hasta kualtsin nesi. Niman, onka amoxtin iuan películas kampa tlajtouaj itech ken temojkatlachialtia naualyotl. Kuajli nesi ika xkuakualtin espíritus yokichiujkej ika miyekej makitakan naualyotl kentla xteijtlako. ¿Yokimijtlako itech intlanemilil sekimej tokniuan? Kema. ¿Kenon? Xtlanemili itech yejuin, se tokniuj akin okitak se película kampa uajnesiya kenon nochiuaya naualyotl, okijto: “Kema, onikitak película, san ika, yejon xkijtosneki tla nikchiujtika naualyotl”. ¿Tleka melak xkuajli ijkon titlanemilis?

16. ¿Tleka melak xkuajli tiktlapejpenis timoyolpaktis ika tlen kipiya naualyotl?

16 Tikmatstokej ika tikitas naualyotl tlamantik noso sejneka ken ijkuak tikchiuas; san ika, yejon xkijtosneki tla xtlaj uelis panos. ¿Tleka? Kachtopa matikmatstokan tlen Biblia kijtoua: Satanás niman xkuakualtin espíritus xueli kitaj tlen tiknemilijtokej. * San ika, pampa kinekij kimatiskej tlen tiknemiliaj niman kanon yemanki totlaneltokil kitstokej nochi tlen tikchiuaj hasta itech ken toyolpaktiaj. Kuakon, tla yakaj kiteititia ika tlen kichiua ika kuelita películas niman amoxtin tlen tlajtouaj itech akin kinnotsaj espíritus xkuakualtin, tenaualuiyaj, itech nanaualtin akin kipiyaj xkuakualtin espíritus noso itech okseki, kentla kimijlitoskia xkuakualtin espíritus tlenon kuelita. Kimijlitoskia kanon yemanki itech itlaneltokil. Niman yejuamej nimantsin peuaskej iuan nouisokiskej noso notlaniskej niman kixnamikiskej hasta makitlanikan. Sekimej akin kuelitaj noyolpaktiskej itech naualyotl youetsitoj itech yejuin niman hasta kichiuaj naualyotl (xpoua Gálatas 6:7).

Xmopaleui itech Jehová ijkuak tikualos

17. Ijkuak se noyolkokoua pampa kualo, ¿tlenon uelis kichiuas Satanás?

17 Satanás xsan kineki techtlatlatas ika tlen tikuelitaj toyolpaktiskej, noijki ijkuak tiknekij topajtiskej pampa tikualoj. Xnemili yejuin, se tokniuj akin kualo noyolkokoua pampa kita ika xtlaj kipaleuiya mapajti (Marcos 5:25, 26). ¿Kenon Satanás niman xkuakualtin espíritus uelis kitekitiltiskej tlen yejua kimachilia? Uelis kichiuaskej ika manosiaujkaua, maka makitlakamati tlen Biblia kijtoua niman makiseli pajtli noso itech kenon kipajtiskej makitekitiltikan “ikojtilis naualyotl” (Isaías 1:13). Onuetsis itech yejuin melak kijtlakos ken nouika iuan toTajtsin. ¿Kenon?

18. ¿Tlenon pajtli noso itech ken tepajtilo xtikseliaj, niman tleka?

18 Israelitas akin okitekitiltijkaj “ikojtilis naualyotl”, Jehová okimijli: “Ijkuak nemejuamej nenkimajkokuij nemomauan niman nenkinpatlauaj, nikintsakua noixtololojuan. Maski miyekpa nenkichiuaj teoyotl, xnijkaki” (Isaías 1:15). Kuajli tikmatstokej ika tejuamej xtiknekij ompa tonuetsiskej. Xtiknekiskiaj itlaj tikchiuaskej tlen makichiua ika Jehová maka sa matechkaki niman maka sa matechpaleui, niman xtiknekij ijkon topan manochiua ijkuak tikualoj (Salmo 41:3). Kuakon, ¿tlenon tikchiuaskej tla tikmatij ika pajtli noso ken topajtiskej kipiya naualyotl? Xtikseliskej (Mateo 6:13). * Ijkon xtikchiuaskej maka sa kuajli matechita Jehová (xkita recuadro “ ¿Kanaj naualyotl?”).

¿KUAJLI TITEIJLITINEMIS ITECH XKUAKUALTIN ESPÍRITUS?

19. a) ¿Itech katlejua itlakajkayaualis Diablo youetsitoj sekimej? b) ¿Tlenon xkipiya ika titeijlitinemiskej akin yemelak tikchiuaj ken Cristo?

19 Ipan sekimej países san kauilmatij ika tlen kichiua Satanás teijtlako, san ika, oksekan xijkon panoua. Miyekej tlaltikpakchanejkej yokineltokakej ika Satanás melak kipiya kojtilistli. Hasta nemij, tlakuaj, tekitij niman ijkuak kochij nochipa kinmakasij xkuakualtin espíritus. Maski ijkon, noijki kuelitaj kikakiskej niman kiteijliskej tlen espíritus xkuakualtin kichiuaj tlen melak temojkatlachialti. Aman, ken tiitekipanojkauan toTajtsin, ¿uelis tikinkakiskej noso titeijlitinemiskej yejuin? Ka, onka ome itech tleka noneki maka matikchiuakan.

20. ¿Kenon maski nion xtikmatiskiaj uelis peuas titemachiltiskej tlen kichiua Satanás?

20 Kachtopa pampa tla titeijlitinemiskej tlen espíritus xkuakualtin kichiuaj, tikpaleuijtoskej Satanás. ¿Kenon? Maski Biblia kijtoua ika yejua ueli kichiua tlen temojkatlachialtia, noijki kichiua “tlamajuisoltin, niman milagros yejuan tekajkayauaj” niman kiteititia “miyek tlajtlamach yejuan xkuajli para yejua ika [te]kajkayauas” (2 Tesalonicenses 2:9, 10). San yejua ueyixtika tlakajkayaujketl, niman kimatstika kenon kitekitiltis intlanemilil akin kuelitaj naualyotl. Ijkon, kichiua makineltokakan ika yemelak opanok tlen okitakej noso okikakej tlen xkeman panoua. Sakin peuaj kiteijlitinemij kentla yemelak opanok, niman ijkuak nomoyaua yejuin noijki okseki kitlatlalilijtiuej. ¿Tlenon panoskia tla se tokniuj teuan ijkon kichiuaskia? Kipaleuijtos “intaj on yejuan tlakajkayauaj”. ¡Kitemachiltijtinemis tlen kichiua Satanás! (Juan 8:44; 2 Timoteo 2:16.)

21. ¿Itech tlenon noneki matitlajtokan?

21 Maski tla yakaj kijtoua ika yemelak yokichiuilijkej tlen xkuajli xkuakualtin espíritus, noijki onka okse tlemach itech tleka xkipiya tikimijlitinemiskej tokniuan. Kipiya ika san tikitstoskej tlen Cristo okichiuj, niman maka itech Satanás. San matikitakan “Jesús yejuan itech ualeua totlaneltok niman sa no yejua kimelajkatlalia” (Hebreos 12:2). Niman, ijkuak yejua onen ipan tlaltikpaktli, xkimijlitinemiya inomachtijkauan itech tlen kichiuayaj xkuakualtin espíritus maski melak miyek kimatstoya itech tlen Diablo ueliya noso xueliya kichiuaya. Yejua san otlanemili tenojnotsas itech Tekiuajyotl. Kuajli tla tikixkopinaj Jesús niman itlatitlankauan ijkuak titlajtouaj itech tlen teyolchikaua niman itech “itlamajuisoluan Dios” (Hechos 2:11; Lucas 8:1, TNM; Romanos 1:11, 12).

22. ¿Kenon uelis titlapaleuiskej maonia “paktli” ne iluikak?

22 Ken yotikitakej, Satanás kiyejyekoua maka iuan matouikakan Jehová. Ika yejon, techtlatlalilia miyek tlen ika tiuetsiskej, ken naualyotl. San ika, tla nochipa tiktlauelitaj tlen xkuajli niman topepechouaj itech tlen kuajli, xtijkauiliskej Diablo matechyemani itech tlen tiknekij tikchiuaskej. Tikmapeuaskej naualyotl niman nochi okseki tlemach tlen ompa notekitiltia (xpoua Efesios 4:27). ¡Melak onias “paktli” iluikak tla tochikauaj “[ti]melajkanemiskej” itech “itlakajkayaualis on diablo” hasta ijkuak kipopoloskej! (Lucas 15:7; Efesios 6:11.)

^ párr. 16 Satanás kixmatij ken Teixnamijketl, Tetlajtolchijchiujketl, Tekajkayaujketl niman Tetlatlataketl. Nion se itech yejuin ken kixmatij Satanás xkijtosneki tla uelis kitas tlen onka ipan totlanemilil noso ipan toyojlo. San ika, Jehová kema kixmatij ken akin “kita tlenon onka ipan toyojlo”, niman Jesús ken akin “kuajli [ki]mati tlinon onkaj ipan itlamachilis niman ipan iyojlo cada se” (Proverbios 17:3; Apocalipsis 2:23).

^ párr. 18 Tla tikneki tikmatis okseki, xkita: “¿Una prueba de salud para usted?”, ipan La Atalaya del 15 de diciembre de 1994, páginas 19-22, niman “El punto de vista bíblico: ¿Importa qué tratamiento médico escogemos?”, ipan ¡Despertad! del 8 de enero de 2001.