Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

APÉNDICE

Tsʼitaʼ loqʼuem bʌ ti chʼichʼ yicʼot muʼ bʌ i cʼʌñob doctor

Tsʼitaʼ loqʼuem bʌ ti chʼichʼ yicʼot muʼ bʌ i cʼʌñob doctor

Tsʼitaʼ loqʼuem bʌ ti chʼichʼ. Ili miʼ loqʼuel yaʼ ti chʌnchajp am bʌ i chaʼan jiñi chʼichʼ: Glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaqueta yicʼot plasma. Ti jiñi tsʼitaʼ loqʼuen tac bʌ yaʼ ti glóbulos rojos yaʼʌch ochem jumpʼejl proteína i cʼabaʼ hemoglobina. Ti jiñi hemoglobina, loqʼuem bʌ ti wiñicob xʼixicob o ti juncojt añimal, miʼ mejlel tac tsʼac chaʼan jiñi tsʌts bʌ anemia yicʼot cheʼ miʼ wen sajtel lac chʼichʼel (hemorragia).

An yambʌ tsʼitaʼ loqʼuen tac bʌ ti plasma, am bʌ cabʌl i chaʼan jaʼ (cheʼ bʌ 90%) yicʼot cabʌl hormona, sales inorgánicas, enzimas, nutrientes, minerales yicʼot azúcares. Jiñi plasma an i chaʼan muʼ bʌ mejlel i tʌtʼesan lac chʼichʼel (coagulación), proteína tac bajcheʼ jiñi albúmina yicʼot anticuerpo tac muʼ bʌ mejlel i lajmesan laj cʼamʌjel. Cheʼ bʌ juntiquil quixtañu miʼ taj jumpʼejl cʼamʌjel, miʼ subentel chaʼan miʼ jochʼbentel jiñi gammaglobulina, am bʌ i chaʼan cabʌl anticuerpo locʼsʌbil bʌ ti yambʌ quixtañu tsʼʌcʌbilix bʌ chaʼan jiñi cʼamʌjel. Cojix bʌ, yaʼ ti glóbulos blancos miʼ loqʼuel jiñi interferones yicʼot interleuquinas, muʼ bʌ i cʼʌjñel chaʼan miʼ jisʌntel jumpʼejl virus ti lac bʌcʼtal o jiñi cáncer.

¿Muʼ ba mejlel i melbentelob terapia baqui miʼ cʼʌjñel tsʼitaʼ loqʼuen tac bʌ ti chʼichʼ jiñi xñoptʼañob? Jiñi Biblia maʼañic miʼ jamʌ tsictesan, jujuntiquil yom mi lac ñaʼtan chuqui yom mi lac mel tiʼ tojlel Dios cheʼʌch bajcheʼ miʼ subeñonla laj conciencia. An mach bʌ muqʼuic i wis chʼʌmob, come miʼ ñaʼtañob chaʼan cheʼ bʌ Dios tsiʼ yʌqʼue i Mandar jiñi israelob, tsaʼ subentiyob chaʼan cheʼ miʼ tsʌnsañob añimal tac ‹yom miʼ becʼob ti lum› i chʼichʼel (Deuteronomio 12:22-24). Pero an yañoʼ bʌ, anquese maʼañic miʼ chʼʌmob jiñi yoque chʼichʼ o jiñi chʌnchajp am bʌ i chaʼan, mucʼʌch i chʼʌmob tsʼac am bʌ i chaʼan tsʼitaʼ loqʼuem bʌ ti chʼichʼ. ¿Chucoch? Come miʼ ñaʼtañob chaʼan mach chʌn jiñix i símbolojlel i cuxtʌlel jiñi quixtañu.

Cheʼ bʌ wolito lac ñaʼtan chuqui mi caj lac mel, yom mi laj cʼajtiben lac bʌ: «Mi maʼañic mic chʼʌm tsʼitaʼ loqʼuen tac bʌ ti chʼichʼ, ¿woli ba c chʼʌmben isujm chaʼan maʼañic mi caj c chʼʌm tsʼac tac muʼ bʌ mejlel i tsʼʌcan cʼamʌjel tac o muʼ bʌ mejlel i tʌtʼesan c chʼichʼel cheʼ bʌ woliʼ wen sajtel i miʼ coltan chaʼan maʼañix miʼ bej sajtel? ¿Muʼ ba cac mejlel c tsictesʌben juntiquil doctor chucoch maʼañic mic chʼʌm o mucʼʌch c chʼʌm tsʼitaʼ loqʼuen tac bʌ ti chʼichʼ?».

Muʼ bʌ i cʼʌñob jiñi doctor. An chaʼchajp muʼ bʌ i cʼʌjñel ti jumpʼejl pʼoʼoñel, jiñi hemodilución yicʼot recuperación de sangre. Mi cʼʌñʌl miʼ mejlel jumpʼejl pʼoʼoñel, jiñi doctorob cabʌl chuqui miʼ mejlel i melob chaʼan maʼañic miʼ sajtel cabʌl chʼichʼ. Tajol miʼ yotsañob tsʼac lajal bʌ bajcheʼ jaʼ ti jiñi chʼichʼ (hemodilución). Miʼ ñusañob jiñi chʼichʼ ti bolsa tac, cheʼ jiñi miʼ yotsʌbeñob jiñi tsʼac chaʼan miʼ yocʼan jiñi chʼichʼ. Cheʼ bʌ wolito jiñi pʼoʼoñel o cheʼ ujtelix mucʼ, jiñi chʼichʼ miʼ chaʼ otsʌbentel jiñi quixtañu. Jiñi recuperación de sangre jiñʌch cheʼ bʌ miʼ tempʌntel jiñi chʼichʼ woli bʌ i loqʼuel baqui woli lac tsejpel, miʼ sʌqʼuesʌntel i mi lac chaʼ otsʌbentel. Come tajol mach junlajalic bajcheʼ miʼ mel jiñi doctorob, jiñi xñoptʼan yom miʼ cʼajtiben chuqui mi caj i mel jiñi doctor.

Cheʼ woli lac ñaʼtan chuqui mi caj lac mel cheʼ bajcheʼ tsaʼix bʌ laj cʌlʌ tac, yom mi laj cʼajtiben lac bʌ: «Cheʼ muqʼuic i tʼox locʼsañob c chʼichʼel o miʼ jumucʼ waʼchocoñob chaʼan maʼañic miʼ chaʼlen ajñel tic bʌcʼtal, ¿muʼ ba caj i subeñon jiñi j conciencia cʌntesʌbil bʌ ti Biblia chaʼan chʌn c chʼichʼel to jiñi, i mach cʼʌñʌlic mic ‹becʼ ti lum›?» (Deuteronomio 12:23, 24). «¿Tijicña ba mi caj i cʌytʌl j conciencia cheʼ muqʼuic i tʼox locʼsañob c chʼichʼel, an chuqui miʼ ñaxan tumbeñob i miʼ chaʼ otsañob tic bʌcʼtal?» «Mi maʼañic mic chʼʌm mi jumpʼejlic muʼ bʌ i mel jiñi doctorob baʼ ochem jiñi c chʼichʼel, ¿muʼ ba c chʼʌmben isujm chaʼan woli j cʌl maʼañic mi caj c jacʼ c mel cheʼ bajcheʼ análisis de sangre, jiñi hemodiálisis yicʼot cheʼ miʼ cʼʌjñel jiñi bomba de circulación extracorpórea?»

Jiñi xñoptʼan yom miʼ ñaʼtan tiʼ bajñelil bajcheʼ mi caj i yʌcʼ ti cʼʌjñel i chʼichʼel cheʼ bʌ miʼ caj ti pʼojʼel. Cheʼ lajal miʼ yujtel jaʼel cheʼ bʌ jiñi doctorob miʼ melob jumpʼejl prueba médica o yom jumpʼejl terapia baqui cʼʌñʌl miʼ locʼsañob tsʼitaʼ lac chʼichʼel, an chuqui miʼ tsʼitaʼ tumbeñob i miʼ chaʼ otsʌbeñoñobla.