Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

YOOŊGULA CHƆƆLAALAŊ

Kooma Yɛyiaŋ Vɛlɛ a Yambɔɔ Okɔɔ

Kooma Yɛyiaŋ Vɛlɛ a Yambɔɔ Okɔɔ

Kooma yɛyiaŋ. Nyɛm nda soli o kooma sala hiɔɔluaŋ niŋndoŋ koowaŋ maŋ ma fula ni. Maŋ ma cho ni, ma yɔŋgu hueiyii yoomɛi yaŋ (red cells), ma chɔulaba naalaŋ ndaŋ (white cells), ma pɛŋgi koowaŋ fulaa waŋ (platelets), a ma mala mi dialloŋ tosa wallo waŋ (plasma). Le taamaseliiyo, a soliŋ nyɛ nda soli o kooma yɔŋgu hueiyii yoomɛiye waŋchieeya a visiaa o ŋdial le nyɛm miŋgi koowaŋndoŋ toosiaa. A soliŋ nyɔɔŋ muŋ kpeku le wanaa koowaŋ ma chuu o ŋdial fo fo wa chiɔuwo.

Kooma cheleŋ ma cho o maŋ kɔɔli. Maŋ ma cho ni, ma mala mi dialloŋ tosa wallo waŋ. Ma nɔ mɛŋndaŋ tau. Maŋ ma ke naa yoomuaŋ ni te ŋ de dɔɔ pɛ nyɛdiaa. Mi ma ke dɛluaa chɔulaba naalaŋ o dialloŋ niŋndaŋ yoomuaŋ le wallo. Ma nɔ vɛlɛ nyɛm yeelɛi cheleŋ o dialloŋ niŋ, le muŋ mandaa nyɛ kɛndɛi. Te ŋ boliŋ pɛ lepum, ma tosa mi koowaŋ ma pɛŋgi fulaa. Te naa suuwo pum bii pɛ waŋndo, wanaa chiɔuwaa soli nyɛ pum o koowaŋ maŋ niŋ o wana ndoo nɔ niŋ naa hoo paandu kɛ mbo siaŋgu wo, le waŋndo hoo chiɔuwo. Koowaŋ mapum ma cho vɛlɛ o maŋ kɔɔli. Maŋ ma cho ni, ma chɔulaba naalaŋ ndaŋ. Wanaa chiɔuwaa soli nyɛ o koowaŋ maŋ niŋ le dɛluaa ke naa naalaŋ nda, vɛlɛ a pauve ipum chiɔuwo.

Baa Kilisiɔŋnda nɔ pa ma chɛl kooma yɛyɛ wanaa chiɔuwaa soli o kooma sala hiɔɔluaŋ niŋndo le nda chiɔuwo? Baabuiyo chɔm naa nyɛ kpeekpei naŋ nɔ miŋ tosa o hei niŋndo le. Lelaŋ, wana o wana fee nɔ mbo tosa kɛɛsiaa a ba ndɔ Mɛlɛka lachi a mɛɛ kɔl ndɔ iyamaa dimul ndu yɛ. Apum ma kɛɛ nyɛm nda soli o kooma sala hiɔɔluaŋ maŋ niŋndo kpou. Ma yiyaŋ maa sawa Chɛhowa ke Isɔluɛiya wo dimi maa ndaa nɔ ma soli visioo koowaŋ o ŋdial ma “chuiŋi maŋ lɛŋ.” (Ditɔnɔmii 12:​22-24) Waŋnda apum, kooma sala hiɔɔluaŋ koni nda kɛɛ ni, kɛ ma chɛl ma chiɔu nda a nyɛ nda soli o kooma sala hiɔɔluaŋ niŋndo. Ma dimi maa te o wa pɛ aa nyɛ taaniŋndoŋ nda soli o kooma sala hiɔɔluaŋ niŋ ni, mɛɛ o cho lɛ yoomu nyɛ yoomaa nda soli maŋ o ŋdiallo le ma sim te.

Te a wa pɛ kɛɛsiaa tosaa a nyɛ nda soli o kooma sala hiɔɔluaŋ niŋndo okɔɔ, nyunaŋndɔ aa, I sina pa kɛsɛ maa te I kɛɛ pɛ nyɛ nda soli o kooma sala hiɔɔluaŋ niŋndo, mɛɛ I chɛl vɛlɛ kooma cheleŋndaŋ ma chɔulaba naa waŋ, te koŋ te, ma tosa mi koowaŋ ma pɛŋgi ya fulaa o ŋdial laŋ te? I nɔla pa mi tɛɛsial wana chiɔuwaa le sabu ya kɛɛ le ma chiɔu ya a nyɛ nda soli o kooma sala hiɔɔluaŋ niŋndaŋ, ɔɔ le sabu ya chɛl lo?

A yambɔɔ okɔɔ. Te a wa pɛ waŋndo yambɔɔ, wanaa chiɔuwaa bɛnduaa nɔ nɛilaŋ yɛyɛ mɛɛ nda kɛɛlu koowaŋ tambei yɛ. Nɛiyo opilɔɔ cho ni, a wa pɛ waŋndo yambɔɔ, a wou ndu o maasii pum bɛŋgu. Maasii koŋ nɔ bɔlɔlaŋ lapum le kooma nduaŋ biyɔɔ, nduyɛ, ma muuliaŋ maŋ a mɛŋndaŋ, okoŋ mi ma miiŋgu ndu o ŋdial. A nɔ vɛlɛ maasii pum, te a wa pɛ waŋndo yambɔɔ, ndu naŋ wana koŋ koowaŋ o ŋdial ni mbo yuei maŋ, nduyɛ mbo miŋgi vɛlɛ maŋ ndu o ŋdial o boondii pilɛi keŋ bɛŋgu kpe. Te waŋndo boliŋ pɛ, mi maasiiyo hoo tɔɔ, mbo yuei, nduyɛ mbo miŋgi kooma wana koŋ ndu o ŋdial. Wanaa chiɔuwaa bɔɔbɔɔ soliŋ nɛila yɛyɛlaŋ ndaŋ kpeku o nɛila cheleŋ niŋ. Lelaŋ Kilisiɔŋnɔɔ nɔ mbo sina nyɛ wana ndɔ chiɔuwaa nɔ o kɔl le tosaa wo.

Te a wa pɛ kɛɛsiaa tosaa a sɔɔŋ naŋ yaasiaa muŋ ndoŋ okɔɔ, nyunaŋndɔ aa, Te maasiiyo hoo bii pɛ kooma niaŋ, nduyɛ mi ma chua teleŋ vilɛi le ya hunɔɔ o ŋdial, kɔl iyama nuu chɛl pa maa kooma niaŋ kpeekpei ma cho lɛ maŋ ni, ɔɔ ma nɔ mi ma ‘chuiŋiŋ lɛŋ? (Ditɔnɔmii 12:​23, 24) Te a wa ya pɛ yambɔɔ ma soli ya koowaŋ o ŋdial, ma muuliaŋ maŋ a nyɛ cheleŋ, okoŋ ma miŋgi vɛlɛ ya maŋ o ŋdial, kɔl ni iyama Baabuiyo paaliaŋ ya niŋ pa? I nɔ pa o kɔl maa te I kɛɛ pɛ nɛila yɛ yɛlaŋ ndaŋ le kooma niaŋ soliŋndo kpeku, koŋ chɔm ni maa I nɔ mi chɛl ma tofa kooma niaŋ, te koŋ te, ma keeku maŋ o maasiiyo niŋ te?’

Kilisiɔŋnɔɔ pila nɔ mbo kɛɛsiaa a ba ndɔ a mɛɛ nda soliŋ niŋ kooma nduaŋ kpeku yɛ te a wa ndu pɛ yambɔɔ. Te o hiŋ pɛ vɛlɛ a koowaŋ tofaa okɔɔ, nyɛ pilɛ koŋ kpe ŋ nɔ ma kɛsiŋ o kɔl ni. Lepum, ma naŋ kooma numndaŋ nyɛɛmbɔ, ma maŋgala maŋ o nɛiyo o pum niŋ, okoŋ ma miŋgi num hɔwɔɔ a maŋ.