Skip to content

Muye pa utantiko wa vilimo

VYEO NAVYUZE

Tuntu Tunono Sana Utwa mu Wazi na Vino Yakacita Ndi Yakulepula Umulwale

Tuntu Tunono Sana Utwa mu Wazi na Vino Yakacita Ndi Yakulepula Umulwale

Tuntu tunono sana utwa mu wazi. Utuntu tuu yakatufumya uku vintu 4 ivikalamba ivikapanga uwazi—kulikuti insandensande ziyenzu, (Red cells) nsandensande zitiswe, (white cells) nsandensande zitimbe (plateletes) na manzi (plasma). Wakwe vino muli Red cells mwaya kantu kanono kano yakati hemoglobin. Akantu kaa kano yangafumya uku wazi wa yantu nanti inyama, yakakaomvya ukupangilako umulembo wa kupozezyako antu alwale sana icakuti ni nsandensande ziyenzu izicepa umu mwili nanti yano uwazi iuzwa sana.

Muli Plasma nanti tuti manzi ya mu wazi—yano aliyo yavulisya mu wazi—mwaya utuntu tucindame sana utukaavwa ukuti umwili waomba ningo. Plasma wiyo wakwata utuntu utukaazwilizya ukutimvya uwazi pakuti iucilika pano umuntu watacisika, nu tukaazwilizya ukulwisya indwala, alino na tuuze utukaomba ivingi mu mwili. Ndi cakuti umuntu umwi walwala ulwale umwi, limwi ya dokota yangalanda ukuti yamutote insindano ya mulembo uno yaapangiile na kantu kanono akakalwisya indwala kano yafumizye kuli plasma wa yantu yano indwala iyo isilema-lema. Mu nsandensande zyakwe White cells namo mwaya utuntu tunono utwingi tuno yakapangilako imilembo ya kupozezyako yano yalwala indwala zimwi wakwe kansa.

Uzye Umwina Klistu afwile ukuzumila ukumupozya ukuomvya utuntu tunono utwa mu wazi? Baibo itaalandapo api lyasi lilyo, fwandi cila-muntu alinzile ukuomvya kampingu wakwe ukuipingwila pa manso yakwe Leza. Yamwi yangakaana ukuyapozezya nu tuntu tuu, pano ala yakwelenganya ukuti Isunde Lyakwe Leza lino waneenyile aina Izlaeli lyali lyakuti ndi uwazi wa ciumbwa wafuma umu mwili “mwawitila pansi wa manzi.” (Malango 12:22-24) Yauze nayo yangazumila utuntu tuu nanti cakuti ala yatanga yazumile ukuyikamo uwazi kwene nanti ivintu 4 ivikapanga uwazi. Nayo limwi yangelenganya yati utuntu tunono twaceepesya icakuti twene tutanga twimilileko uumi wa ciumbwa uno yaafumizyeko uwazi uwo.

Lino mukupingulapo pa tuntu tunono utukafuma uku vintu 4 ivikapanga uwazi, mufwile ukuyuzya mweineco nu kwelenganyapo sana pa mauzyo yaa: Uzye namanya ukuti ndi nakana utuntu tuu utwa mu wazi toonsi, ala nakana imilembo imwi iyapangilwa nu tuntu kwene tuu iikaazwilizya ukulwisya indwala nanti iingavwilizya ukutimvya uwazi pakuti utaazwa sana? Uzye ningalondolwela ningo dokota umulandu uno nkakaanila nanti ukuzumila utuntu tunono utukafuma uku vintu 4 ivikapanga uwazi?

Vino yakacita ndi yakulepula umulwale. Inzila imwi yakayama yakuti hemodilution, kulikuti ukutala iyafumyamo uwazi umwi mu mwili nu kwikamo imilembo imwi ya manzi iikaazwilizya ukuzundula uwazi uwatiusyalamo, nga alino iiza yawezezyamo uno iiyafumyamo insita yuze. Yakwe ciili yakayama yati cell salvage, kulikuti uwazi uukufuma pano yakulepula, yakuutinta, iupita muli cimasyini ciuzifya nu kuuwezezya nupya umu mwili wa mulwale kwene wiyo. Inzila zya kucitilamo ivintu vii zyavulisya, nupya cila-dokota wakwata muno akacitila ivintu kwene vii, fwandi Umwina Klistu alinzile ukutala auzya vino dokota akulonda ukuomba.

Lino mukupingulapo apa nzila zii mwatala muyuzya mweineco muti: ‘Ndi cakuti uwazi wane umatala ufume umu mwili wane alino limwi umatala ute nu kupita ukuwelela ku mwili wane, uzye kampingu wane amanzumilizya ukulola uwazi kwene uu ukuti ucili u wa mu mwili wane, nupya utanga witilwe pansi ndi vino Leza walanzile? (Malango 12:23, 24) Uzye kampingu wane, uwasambiliziwa ningo Baibo, amasoka ndi cakuti lino yakundepula, uwazi wane umwi yatala yaufumyamo ukuuzifya nu ukuwezezya umu mwili wane nupya? Uzye namanya ukuti ukukaana inzila zyonsi zya kuomvezyamo uwazi wane cikapiliula ukuti ala nantinkaana ukuti kusi kuomvya uwazi wane ku kupima vino uli, kuzifya uwazi, nanti ukuomvya cimasyini cakwavwa umwenzo na yapwapwa?’

Umwina Klistu wenga na wenga alinzile ukuipingwila vino yalinzile ukucita uku wazi wakwe lino yakumulepula. Nupya alinzile nu kuipingwila ndi yangafumyamo uwazi umwi mu mwili pakuti yaupime nanti yauomvye ku kupangila umulembo wa kumupozezya, limwi iyauzifyako nupya yauswilizya umu mwili kwene.