Kgaolo 3

Na Motho yo ke yo a Ntshwanetšego?

 Iphe metsotso e sego kae gomme o arabe dipotšišo tše di latelago:

Ke dika dife tšeo mo nakong ye o ka di lebelelago e le tša bohlokwa go yo e ka bago molekane wa gago wa lenyalo? Lelokelelong leo le lego ka mo tlase, tsenya leswao le ✔ kgauswi le dika tše nne tšeo o naganago gore ke tša bohlokwa kudu.

□ Bobotse □ Bomoya

□ Bogwera □ Potego

□ Botumo □ Boitshwaro

□ Go ba le metlae □ Go ipeela dipakane

Ge o be o sa le yo monyenyane, na o kile wa ba le maikwelo a lerato ka motho yo a itšego? Lelokelelong leo le lego ka mo godimo, tsenya leswao le × kgauswi le seka seo ka nako yeo se bego se go kgahla kudu ka motho yoo.

GA GO na se se fošagetšego ka seka le ge e le sefe sa tše di lego ka mo godimo. Se sengwe le se sengwe se kgahliša ka tsela ya sona. Lega go le bjalo, na ga o dumele gore ge o eba le maikwelo a lerato o sa le yo mofsa, o kgahlwa feela ke dika tše di sego bohlokwa kudu tša go swana le tšeo di lego ka go le letshadi?

Lega go le bjalo, ge o dutše o gola o thoma go diriša matla a gago a go hlatha go lebeledišiša dika tša bohlokwa kudu tša go swana le tšeo di lego ka go le letona. Ka mohlala, o thoma go lemoga gore ngwanenyana yola yo mobotsebotse wa tikologong ya geno ga a nape a botega goba gore mošemane yola wa go tuma ka klaseng ga a na boitshwaro. Ge e ba o fetile lebaka la bofsa, ga go pelaelo gore o tla lebelela se se fetago dika tše di sego bohlokwa go araba potšišo e rego: “Na motho yo ke yo a ntshwanetšego?”

Itsebe Pele

Pele ga ge o ka nagana ka motho yo a ka bago a go swanetše, ke gabohlokwa gore o tloge o itseba. E le go go thuša gore o itsebe gakaone, araba dipotšišo tše di latelago:

 Dika tša ka tše dibotse ke dife? ․․․․․

Mafokodi a ka ke afe? ․․․․․

Dinyakwa tša ka tša maikwelo le tša moya ke dife? ․․․․․

Go itseba ga go bonolo, eupša dipotšišo tša go swana le tšeo di lego ka mo godimo di ka go thuša go thoma go dira bjalo. Ge o ikwešiša gabotse, ke moo o tlago go lokela go hwetša motho yo a tlago go tlaleletša dikeng tša gago tše dibotse go e na le yo a tlago go dira gore mafokodi a gago a bonagale kudu. * Go thwe’ng ge e ba o nagana gore o hweditše motho yo a go swanetšego?

Na go na le Taba Gore ke Kgetha Mang?

“Na nka go tseba gakaone?” Potšišo ye e tla dira gore o hlabje ke dihlong goba o thabe kudu—go ithekgile ka gore e botšišwa ke mang. A re re karabo ya gago ke ee. Ka morago ga nako e itšego, o ka tseba bjang ge e ba lesogana la gago goba kgarebe ya gago e go swanetše?

A re re o nyaka go reka dieta tše mpsha. O ya lebenkeleng  gomme o hwetša dieta tšeo di go kgahlago. O itekanya tšona eupša o nyamišwa ke gore di a go patagana. O tla dira’ng? Na o tla fo di reka goba o tla nyaka tše dingwe? Go molaleng gore kgetho e kaone e tla ba go di bušetša ke moka wa nyaka tše dingwe. E be e ka se be gabohlale go sepela o rwele dieta tšeo di tlogago di go patagana!

Go a swana le ka go kgetha molekane wa lenyalo. Ge nako e dutše e eya, batho ba sego kae ba bong bjo bo fapanego le bja gago ba ka go kgahla. Eupša o ka se fo kgetha le ge e le mang. Ge e le gabotse, o nyaka motho yo o tlago go lokologa ge o na le yena—yoo semelo sa gagwe se swanetšanago le sa gago le yoo dipakane tša gago le tša gagwe di dumelelanago. (Genesi 2:18; Mateo 19:4-6) Na o hweditše motho yo bjalo? Ge e ba o mo hweditše, o ka tseba bjang gore ke yo a go swanetšego?

O se ke wa fo Lebelela Dika tše di Sego Bohlokwa Kudu

E le gore o kgone go araba potšišo ya mafelelo ya tšela tše tharo, lebeledišiša motho yoo a go kgahlago. Lega go le bjalo, itlhokomele! O ka feleletša o bona feela dilo tšeo o nyakago go di bona. Ka gona iketle. Leka go lemoga semelo sa kgonthe sa motho yoo. Se se tla nyaka gore o dire boiteko bjo bogolo. Eupša seo ga se sa swanela go go makatša. Ka mohlala: A re re o nyaka go reka koloi. O be o tla nyaka go tseba gakaaka’ng ka yona? Na o be o tla tshwenyega feela ka bokantle bja yona? Na e be e ka se be gabohlale gore o e lebeledišiše ka  kelohloko—mohlomongwe o tsebe mo gontši ka mo go ka kgonegago ka boemo bja entšene ya yona?

Go kgetha molekane ke taba ya bohlokwa kudu go feta go kgetha koloi. Lega go le bjalo, batho ba bantši bao ba beanago mabaka ga ba lebelele dika tša bohlokwa. Go e na le moo, ba akgofela go šetša dilo tšeo ba swanago ka tšona le motho yoo tša go swana le gore: ‘Re rata mmino o swanago.’ ‘Re thabela dilo tše di swanago.’ ‘Re dumelelana ka selo se sengwe le se sengwe!’ Lega go le bjalo, go etša ge go boletšwe pejana, ge e ba ruri o fetile lebaka la bofsa o lebelela dika tša bohlokwa. O bona bohlokwa bja go lemoga “motho wa sephiring wa pelo.”—1 Petro 3:4; Baefeso 3:16.

Ka mohlala, go e na le go šetša feela gore le dumelelana gantši gakaakang, o ka tseba motho gakaone ka go šetša seo se diregago ge le sa dumelelane. Ka mantšu a mangwe, motho yoo o itshwara bjang ge le sa dumelelane—na o gapeletša gore dilo di dirwe ka tsela ya gagwe, mohlomongwe ka go ineela ‘go tlalelaneng ka bogale’ goba ‘polelong e gobošago’? (Bagalatia 5:19, 20; Bakolose 3:8) Goba na motho yoo o bontšha tekatekano, e lego boikemišetšo bja go dumelelana le seo wena o se ratago ge feela go sa robje melao ya motheo e le gore go be le khutšo?—Jakobo 3:17.

Ntlha e nngwe yeo o swanetšego go e ela hloko še: Na motho yoo o rata go laola, na ke gomang-ka-nna goba na o na le lehufa? Na o gapeletša go tseba ka mesepelo ya gago ka moka? Nicole o re: “Ke kwa go bolelwa ka batho ba beanago mabaka bao ba lwago ka gobane yo mongwe a kgopišwa ke gore yo mongwe ga a mmotše ka mesepelo ya gagwe. Ke nagana gore seo se bontšha gore go na le bothata.”—1 Bakorinthe 13:4.

 Ditaba tša go swana le tše di lego go letlakala 32 di ahlaahla semelo sa motho le boitshwaro bja gagwe. Lega go le bjalo, go tseba ka botumo bja motho yoo le gona go bohlokwa. Batho ba bangwe ba mo lebelela bjang? Mohlomongwe o ka rata go boledišana le bao e lego kgale ba tseba motho yoo, ba bjalo ka batho bao ba godilego tsebong ka phuthegong. Ka go dira bjalo o tla tseba ge e ba a “bolelwa gabotse.”—Ditiro 16:1, 2.

O ka tseba ka mo go oketšegilego ka motho yo a go kgahlago ka go ngwala dilo tšeo o di lemogilego ka yena go bona ge e ba a šoma gabotse dikarolong tšeo di ahlaahlilwego go fihla ga bjale.

Semelo ․․․․․

Boitshwaro ․․․․․

Botumo ․․․․․

Le gona o tla holega ka go sekaseka  lepokisi le le lego go letlakala 39 leo le rego,  “Na e tla ba Monna yo a Ntshwanetšego?” goba le le lego go letlakala 40 leo le rego, “Na e tla ba Mosadi yo a Ntshwanetšego?” Dipotšišo tšeo di botšišwago moo di tla go thuša go bona ge e ba motho yoo a go kgahlago e tla ba molekane wa lenyalo yo a go swanetšego.

Go thwe’ng ge e ba ka morago ga go hlahloba taba yeo e lego mapokising ao o phetha ka gore motho yoo ga se a go swanela? Ge e ba go le bjalo, o lebeletšane le potšišo ya bohlokwa kudu e rego:

Na re Swanetše go Arogana?

Ka dinako tše dingwe go arogana go a thuša. Ela hloko phihlelo ya Jill. O re: “Mathomong ke be ke thabišwa ke gore ka mehla lesogana la ka le be le nyaka go tseba gore ke kae, ke dira eng le gore ke na le  bomang. Eupša seo se ile sa fihla bokgoleng bja gore ke se sa kgona go fetša nako ke na le batho ba bangwe ge e se lona feela. Le be le bile le hufega ge ke fetša nako ke na le ba lapa lešo—kudukudu tate. Ge ke be ke arogana le lona, ke ile ka ikwa eka leswika le boima le tlošitšwe magetleng a ka!”

Sarah o bile le phihlelo e swanago. O ile a thoma go lemoga gore John, e lego lesogana leo a bego a beana mabaka le lona, o be a kodutla, a sa kgotsofale e bile a se na mekgwa. Sarah o gopola ka gore: “Lebakeng le lengwe o ile a šiiwa ke nako a tla gagešo ka morago ga diiri tše tharo! O ile a fo hlokomologa mma ge a be a mmulela mojako ke moka a re go nna: ‘A re sepele. Re šiilwe ke nako.’ Ga se a ka a re, ‘Ke šiilwe ke nako,’ eupša o itše, ‘Re šiilwe ke nako.’ Nkabe a ile a kgopela tshwarelo goba a hlalosa seo se dirilego gore a šiiwe ke nako. Go feta moo, nkabe a ile a hlompha mma!” Ke therešo gore tiro e tee feela goba mokgwa o nyamišago ga o bolele gore tswalano e ka se atlege. (Psalme 130:3) Lega go le bjalo, ge Sarah a be a lemoga gore seo John a se dirilego ga se sa direga gatee feela, eupša ke mokgwa, o ile a phetha ka gore ba arogane.

Go thwe’ng ge e ba go etša Jill le Sarah, o phetha ka gore motho yo o beanago mabaka le yena e ka se be molekane wa lenyalo yo a go swanetšego? Ge e ba go le bjalo, o se ke wa hlokomologa kamoo o ikwago ka gona! Gaešita le ge go ka ba go le thata go amogela seo, go ka ba kaone kudu gore le arogane. Diema 22:3 e re: “Yo bohlale ke yo a bonego kotsi a ikuta.” Ka mohlala, ge e ba motho yo o beanago mabaka le yena a bonagatša leswao letee la bothata goba a mantši a ao a lego go letlakala 39 le 40, o swanetše  go arogana le yena—bonyenyane go fihlela ge a rarolotše bothata bjoo. Ke therešo gore go arogana go ka fo se be bonolo. Eupša lenyalo ke tlemo ya sa ruri. Go kaone go kwa bohloko go se nene gona bjale go e na le go tlo itshola bophelo ka moka!

Go Phula Sekaku

O swanetše go arogana bjang le motho yo o beanago mabaka le yena? Sa pele, kgetha lefelo le le swanetšego leo le tlago go boledišana go lona. E ka ba kae? Go ba gona, nagana kamoo wena o bego o ka rata go swarwa ka gona boemong bjo bjalo. (Mateo 7:12) Na o be o ka rata go botšwa phetho gare ga batho? Aowa. Ge e ba maemo a ka dumela, go be go tla ba kaone go se arogane le motho yoo ka go mo šiela molaetša motšheneng wa go amogela megala, ka go mo romela molaetša wa mogalathekeng goba e-mail. Go e na le moo, kgetha lefelo le nako tšeo di tlago go le dumelela go boledišana ka taba ye ya bohlokwa.

O swanetše go re’ng ge go fihla nako ya gore o bolele? Moapostola Paulo o kgothaleditše Bakriste gore ba “bolele therešo” seng sa bona. (Baefeso 4:25) Ka gona, tsela ya maleba ke gore o bolele ka šedi eupša o tiile. Bolela ka mo go kwagalago lebaka leo ka lona o naganago gore tswalano ya lena e ka se lebiše lenyalong le le atlegilego. Ga go hlokagale gore o botše motho yoo ka diphošo tša gagwe o sa metše mare goba go mo swaya diphošo o šoro. Ge e le gabotse, go e na le gore: “Ga o” dire sa gore le gore goba “Ga o ke o” dira sa gore le gore, go tla ba kaone ge o ka diriša mantšu ao a bontšhago kamoo wena o ikwago ka gona, go swana le gore, “Ke hloka motho yo a . . . ” goba “Ke nagana gore re swanetše go arogana ka gobane . . . ”

 Ye ga se nako ya go hlwa o itoma maleme goba go dumelela motho yo mongwe a go fetola monagano. Gopola gore o kgethile go arogana le motho yoo ka lebaka le le kwagalago. Ka gona eba šedi ge e ba a leka go go hlalefetša a diriša mantšu a boreledi. Kgarebe yeo e bitšwago Lori e re: “Ka morago ga gore ke arogane le lesogana la ka, le ile la thoma go itira tše ekego le gateletšegile ka dinako tšohle. Ke nagana gore le be le dira seo gore ke le kwele bohloko. Go ba gona, ke ile ka le kwela bohloko. Eupša ga se ka ka ka dumelela ditiro tša lona di fetoša phetho ya ka.” Go etša Lori, tseba seo o se nyakago. Kgomarela phetho ya gago. Aowa ya gago e be aowa.—Jakobo 5:12.

Ditlamorago tša go Arogana

O se ke wa makala ge o ikwa o nyamile kudu ka nakwana ka morago ga gore le arogane. O ka ba wa ikwa go swana le mopsalme yo a itšego: “Ke tlaletšwe, ke iname ka mo go feteletšego; letšatši ka moka ke be ke itshepelela ke nyamile.” (Psalme 38:6) Bagwera ba bangwe bao ba nago le maikemišetšo a mabotse ba ka leka go thuša ka go go kgothaletša gore o tsošološe tswalano ya lena. Itlhokomele! Ke wena o tlago go lebeletšana le ditlamorago  tša phetho ya gago—e sego bagwera bao ba gago. Ka gona o se boife go ema o tiile—gaešita le ge o ka ikwa o nyamile ka baka la seo se diregilego.

Kgonthišega gore mafelelong bohloko bjo o bo kwago bo tla fola. E le gore o lebeletšane le boemo ka katlego gona bjale, ke ka baka la’ng o sa gate megato ya go swana le e latelago ya maleba?

Ntšhetša motho yo o mmotago sa mafahleng. * (Diema 15:22) Rapela Jehofa ka taba yeo. (Psalme 55:22) Dula o swaregile. (1 Bakorinthe 15:58) O se ke wa ipea lekatana. (Diema 18:1) Gateetee gwerana gape le batho bao ba tlago go go aga. Katanela go dula o nagana ka dilo tše di agago.—Bafilipi 4:8.

Ge nako e dutše e eya, o ka hwetša motho yo mongwe yo a go kgahlago. Ga go pelaelo gore o tla dira se o na le pono e lekalekanego kutšwanyana. Mohlomongwe mo nakong ye karabo ya gago e tla ba ee potšišong e rego, “Na motho yo ke yo a ntshwanetšego?”

BALA KA MO GO OKETŠEGILEGO MABAPI LE TABA YE GO BOLUMO 1, KGAOLO 31

KGAOLONG YA RENA YEO E LATELAGO

Ge le šetše le beana mabaka, le swanetše go bontšhana lerato go fihla bokgoleng bofe?

[Mengwalo ya tlase]

KEY SCRIPTURE

“Mošemane o ipontšha ka ditiro tša gagwe ge e ba modiro wa gagwe o sekile e bile o lokile.”—Diema 20:11.

KELETŠO

Dirang dilo tšeo di utollago dika tša yo mongwe le yo mongwe wa lena, tše bjalo ka:

● Go ithuta Lentšu la Modimo le le gotee.

● Go bona ge e ba yo mongwe le yo mongwe wa lena a tšea karolo dibokeng tša phuthego le bodireding.

● Go tšea karolo ge go hlwekišwa Holo ya Mmušo le medirong ya kago.

NA O BE O TSEBA . . . ?

Ka mehla dinyakišišo di bontšha gore batho bao ba nyalanago ba se bodumeding bjo tee go na le kgonagalo e kgolo ya gore ba feleletše ba hlalane.

KGATO YEO KE TLAGO GO E TŠEA!

Ge e ba ke kgahlwa ke motho yo a sego bodumeding bja ka, ke tla ․․․․․

E le gore ke tsebe ka botumo bja motho yo ke beanago mabaka le yena, nka ․․․․․

Seo ke tlago go botšiša motswadi wa ka goba batswadi ba ka ka taba ye ke gore

O NAGANA ENG?

● Ke dika dife tše dibotse tšeo o ka tlago le tšona lenyalong?

● Ke dika dife tša bohlokwa tšeo o tlago go di lebelela go molekane wa lenyalo?

● Ke mathata afe a magolo ao a ka bago gona ge e ba o ka nyalana le motho yo a sego bodumeding bja gago?

● Ke bjang o ka tsebago ka semelo, boitshwaro le botumo bja motho yo o beanago mabaka le yena?

[Ntlhakgolo go letlakala 37]

“Tsela yeo motho yo o beanago mabaka le yena a swarago ba lapa labo ka yona ke kamoo a tlago go go swara ka gona.”​—Tony

 [Lepokisi go letlakala 34]

“Le se ke la Rwala Joko le ba ba sa Dumelego”

“Le se ke la rwala joko le ba ba sa dumelego.” Ga go pelaelo gore molao wo wa motheo wa Beibele wo o lego go 2 Bakorinthe 6:14 o a kwagala go wena. Lega go le bjalo, o ka ikhwetša o kgahlwa ke motho yo a sa dumelego. Ka baka la’ng? Ka dinako tše dingwe e fo ba e le go kgahlwa ke ponagalo ya ka ntle. Mošemane yo a bitšwago Mark o re: “Ka mehla ke be ke bona ngwanenyana yo mongwe ka klaseng ya go itšhidulla. Ngwanenyana yoo o be a dira sohle gore a tle go nna gomme a mpolediše. Go ile gwa ba bonolo gore re be bagwera.”

Ge e ba o itseba e bile o bota ditekanyetšo tša bodumedi bja gago—le gona ge e ba o gotše ka mo go lekanego moo o sa laolwego ke maikwelo a gago—o tla tseba seo o swanetšego go se dira. Ruri motho yo yoo a sa dumelego—go sa šetšwe gore o botsana, o a ratega goba o bonagala a lokile gakaakang—a ka se matlafatše tswalano ya gago le Modimo.—Jakobo 4:4.

Go ba gona, ge e ba le šetše le ratana, go arogana le motho yoo go ka se be bonolo, e lego seo ngwanenyana yo a bitšwago Cindy a hweditšego e le therešo. O re: “Ke be ke lla ka mehla. Ke be ke phela ke nagana ka lesogana leo, gaešita le nakong ya diboka tša Bokriste. Ke be ke le rata kudu moo ke bego ke bona go hwa go le kaone go e na le gore re arogane.” Lega go le bjalo, go se go ye kae Cindy o ile a bona bohlale bja keletšo ya mmagwe mabapi le go beana mabaka le motho yo a sa dumelego. O re: “Ke leboga gore ke ile ka arogana le lona. Ke kgodišegile ka mo go feletšego gore Jehofa o tla nnea dilo tšeo ke di nyakago.”

Na o boemong bja go swana le bja Cindy? Ge e ba go le bjalo, ga go hlokagale gore o lebeletšane le bjona o nnoši! O ka boledišana le batswadi ba gago. Se ke seo Jim a se dirilego ge a be a ikhwetša a kgahlwa ke ngwanenyana yo a itšego sekolong. O re: “Mafelelong ke ile ka kgopela thušo go batswadi ba ka. Se se ile sa nthuša kudu go fenya maikwelo ao.” Bagolo ba phuthego le bona ba ka go thuša. Ke ka baka la’ng o sa boledišane le yo mongwe wa bona ka seo o lebeletšanego le sona?—Jesaya 32:1, 2.

 [Box/​Picture on page 39]

 Letlakala la go Itlhahloba

Na e tla ba Monna yo a Ntshwanetšego?

Semelo sa Gagwe

□ O diriša bjang matla a taolo ao a ka bago a na le ona?—Mateo 20:25, 26.

□ Dipakane tša gagwe ke dife?—1 Timotheo 4:15.

□ Na ga bjale o katanela go di fihlelela?—1 Bakorinthe 9:26, 27.

□ O swara bjang ba lapa labo?—Ekisodo 20:12.

□ Bagwera ba gagwe ke bomang?—Diema 13:20.

□ O rata go bolela ka eng?—Luka 6:45.

□ O lebelela tšhelete bjang?—Baheberu 13:5, 6.

□ O rata boithabišo bja mohuta mang?—Psalme 97:10.

□ O bontšha bjang gore o rata Jehofa?—1 Johane 5:3.

Dika tša Gagwe

□ Na ke seroto?—Diema 6:9-11.

□ Na o diriša tšhelete ka bohlale?—Luka 14:28.

□ Na o bolelwa gabotse?—Ditiro 16:1, 2.

□ Na o naganela batho ba bangwe?—Bafilipi 2:4.

Maswao a Bothata

□ Na o rata go galefa?—Diema 22:24.

□ Na o leka go go gokeletša boitshwarong bjo bo gobogilego bja tša botona le botshadi?—Bagalatia 5:19.

□ Na o goboša ba bangwe ka mantšu goba ka ditiro?—Baefeso 4:31.

□ Na o swanetše go nwa bjala gore a thabe?—Diema 20:1.

□ Na o na le lehufa le boithati?—1 Bakorinthe 13:4, 5.

 [Box/​Picture on page 40]

 Letlakala la go Itlhahloba

Na e tla ba Mosadi yo a Ntshwanetšego?

Semelo sa Gagwe

□ O bontšha bjang boikokobetšo ka lapeng le ka phuthegong?—Baefeso 5:21, 22.

□ O swara bjang ba lapa labo?—Ekisodo 20:12.

□ Bagwera ba gagwe ke bomang?—Diema 13:20.

□ O rata go bolela ka eng?—Luka 6:45.

□ O lebelela tšhelete bjang?—1 Johane 2:15-17.

□ Dipakane tša gagwe ke dife?—1 Timotheo 4:15.

□ Na ga bjale o katanela go di fihlelela? —1 Bakorinthe 9:26, 27.

□ O rata boithabišo bja mohuta mang?—Psalme 97:10.

□ O bontšha bjang gore o rata Jehofa?—1 Johane 5:3.

Dika tša Gagwe

□ Na ke seroto?—Diema 31:17, 19, 21, 22, 27.

□ Na o diriša tšhelete ka bohlale?—Diema 31:16, 18.

□ Na o bolelwa gabotse?—Ruthe 3:11.

□ Na o naganela batho ba bangwe?—Diema 31:20.

Maswao a Bothata

□ Na o na le ditshele?—Diema 21:19.

□ Na o leka go go gokeletša boitshwarong bjo bo gobogilego bja tša botona le botshadi?—Bagalatia 5:19.

□ Na o goboša ba bangwe ka mantšu goba ka ditiro?—Baefeso 4:31.

□ Na o swanetše go nwa bjala gore a thabe?—Diema 20:1.

□ Na o na le lehufa le boithati?—1 Bakorinthe 13:4, 5.

[Seswantšho go letlakala 30]

Go etša ge o ka se ke wa lekana ke seeta se sengwe le se sengwe; ga se motho yo mongwe le yo mongwe yo a tlago go go swanela

[Seswantšho go letlakala 31]

Na o nagana gore go bohlokwa go se lebelele feela ponagalo ya ka ntle ge o kgetha koloi? Ge e ba go le bjalo, gona ke gabohlokwa le go feta ge o kgetha molekane wa lenyalo!