Ibuot 23

Nso ke N̄kpanam Edieke Ọkpọsọn̄ Mmịn M̀mê N̄kpọsọn̄ Ibọk Emehede Ete M̀mê Eka Mi?

“Papa ọkọdọhọ ke ika ndidiọn̄ ubomisọn̄ nnyịn, edi nnyịn ikokopke enye uyo ofụri usen oro. Mama ama okot enye ke fon, edi enye ikọbọrọke. Ikebịghike mma n̄kụt iso amiaharede Mama, enye onyụn̄ esịne ọfọn̄ eben̄e idem ndiwọrọ, ete ke ‘ika ndikoyom Papa.’

“Ekem Mama ama asan̄a ikpọn̄ ọnyọn̄ edi. Mma mbụp enye nte, ‘Enye enye Papa-a?’ Enye ete ke imọ ikwe.

“Mma mfiọk ke Papa afiak ọtọn̄ọ n̄kari esie. Okosụk anam ntre isan̄ oko. Emehe enye ndida n̄kpọsọn̄ ibọk. Ndien etisịm ini oro enye ọkọnyọn̄de edi, ami ye Mama ikakama nsia ke ubọk. N̄kesehe-se enye iso edem usen, edi esịt ama obiom mi.”​—Karen, eyen isua 14.

 ESỊT esinen̄ede etịmede ata ediwak uyen emi ẹdụn̄de ye ete m̀mê eka oro enyenede mbumehe edin̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn m̀mê edida n̄kpọsọn̄ ibọk. Edieke ete m̀mê eka fo odụkde ufụn ọnọ ọkpọsọn̄ mmịn m̀mê n̄kpọsọn̄ ibọk, enye ekeme ndisuene fi, ndifịna fi, onyụn̄ anam esịt ayat fi.

Ke uwụtn̄kpọ, ete Mary ekesinam nte idi eti owo ke iso mbon en̄wen. Edi enye ama esidịbe ọn̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn ebe ubọk, ndien emi ama esinam enye osụn̄i onyụn̄ ofiomo mbonubon esie. Esịt ama ayat Mary nte enye etịn̄de se iketịbede ete: “Mme owo ẹma ẹsidọhọ nnyịn ke ete nnyịn edi ata eti owo, ndien ke imọfọn iso ndinyene utọ ete oro.” a

Edieke ete m̀mê eka fo enyenede mbumehe edin̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn m̀mê edida n̄kpọsọn̄ ibọk, nso ke akpanam?

Se Isinamde Ẹnyene Mbumehe

Akpa kan̄a, ọfọn ọfiọk se idide ntak mfịna ete m̀mê eka fo. Mme N̄ke 1:5 ọdọhọ ke ‘enyene-ibuot owo ọyọbọ eti ndausụn̄.’ Ntre ọyọfọn ọfiọk se mbumehe edide, orụk owo emi esinyenede mbumehe edin̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn m̀mê edida n̄kpọsọn̄ ibọk, ye se isinamde mmọ ẹnyene mbumehe emi.

Ke uwụtn̄kpọ, owo mmịn idịghe sụk owo emi esịn̄wọn̄de mmịn ebe ubọk ke ini ke ini. Utu ke oro, enye akam edi owo emi esimade ndikpa mmịn. Ofụri ekikere esie esịne ke mmịn, ndien enye ama ọtọn̄ọ ndin̄wọn̄ isikemeke nditre. Mbumehe emi esifịna ubon esie, utom esie, esinyụn̄ anam enye ọdọn̄ọ.

Okposụkedi emi obot ndusụk owo ekemede ndinam  mmọ ẹnyene mbumehe ọkpọsọn̄ mmịn, nte esitiede ndusụk owo ke idem n̄ko ekeme ndinam mmọ ẹnyene mbumehe emi. Ke nditịm ntịn̄, ediwak mbon oro ẹsikpade mmịn isimaha nte mmimọ itiede. (Mme N̄ke 14:13) Ediwak mmọ ẹto ufọk emi ete ye eka ẹkesikpade mmịn. Un̄wọn̄ mmịn ekeme ndinam utọ mbon emi ẹfre nte ẹkesibiakde mmọ ke ini uyen ndikụt nte ete m̀mê eka mmọ akpade mmịn. N̄kpọ ntre ẹkeme n̄ko ndinam owo enyene mbumehe edida n̄kpọsọn̄ ibọk.

Ndikpa mmịn m̀mê ndida n̄kpọsọn̄ ibọk edikam ananam mfịna owo ọdọdiọn̄ okpon; esịt ye ekikere eyetịmede enye akan nte ekesitịmerede. Ntak edi oro ọkpọfọnde abiausọbọ an̄wam ete m̀mê eka fo etre mbumehe emi.

Kpụhọde Se Oyomde Oto Ete m̀mê Eka Fo

Imọfiọk ke ndidiọn̄ọ ntak emi ete m̀mê eka fo anamde utọ n̄kpọ esuene oro iditreke mfịna oro. Edi ndifiọk ndusụk n̄kpọ mban̄a mbumehe esie ekeme ndinam afo esitua enye mbọm.

Ke uwụtn̄kpọ, ndi ọkpọdọhọ ete m̀mê eka fo emi ukot mîfọnke etiene fi ebre bọl? Nso edieke ọkpọfiọkde ke enye okobụn̄ ukot ke ntak ndudue esie? Imọfiọk ke esịt akpayat fi.  Edi fiọk ete ke ete m̀mê eka fo idikemeke ndibre bọl ye afo tutu ukot esie ọtọn̄ọ ntak ọfọn. Ndifiọk emi ayanam fi okpụhọde se oyomde ete m̀mê eka fo anam ọnọ fi.

Kpasụk ntre, ete m̀mê eka m̀mê owo en̄wen oro enyenede mbumehe ọkpọsọn̄ mmịn m̀mê eke edida n̄kpọsọn̄ ibọk isikereke n̄kpọ ọfọn. Edi akpanikọ ke enyene-idem anam idem. Ndien anaedi emenyene eti ntak emi anamde asua ndisịme ido ete m̀mê eka fo. Nte ededi, enye idikemeke ndinen̄ede nse mban̄a fi tutu enye ọbọ usọbọ. Ndise mbumehe ete m̀mê eka fo nte ekpesede owo emi obụn̄de ukot ekeme ndinam okpụhọde se oyomde enye anam.

Se Akpanamde

Fiọk ete ke ibọhọke ete m̀mê eka fo okpụhọde nte enye odude uwem, ke ana ọyọ mfịna emi enye adade edi. Kan̄a ke emi, nso ke akpanam?

Kûkere ke afo edi ntak mbumehe ete m̀mê eka fo. Fiọk ete ke ete m̀mê eka fo edi ntak mfịna esie, idịghe owo en̄wen ekededi. Galatia 6:5 ọdọhọ ete: “Owo kiet kiet oyobiom mbiomo idemesie.” Idịghe utom fo ndikọk ete m̀mê eka fo, inyụn̄ idịghe mbiomo fo ndidịp  se mbumehe esie adade edi. Ke uwụtn̄kpọ, kûsu nsu unọ eteutom esie kûnyụn̄ ukere ke amama ye mûmaha ke ana odụri enye esịn ke ubet ke ini mmịn akande enye ubọk.

Dọhọ ete m̀mê eka fo oyom un̄wam. Ekeme ndidi ata akpan mfịna ete m̀mê eka fo akam edi enye ndinyịme ke imenyene mfịna. Enyịn ama an̄wan̄a enye, nsan̄andọ esie ye ikpọ nditọuka ẹkeme ndisian enye nte edinam esie afịnade ubon mbufo ye se enye akpanamde.

Ke adianade do, ọyọfọn ete m̀mê eka fo oro enyenede mbumehe ewet mme ibọrọ mbụme oro etienede mi: Nso iditịbe inọ mi ye ubon mi edieke n̄kade iso ndin̄wọn̄ mmịn m̀mê ndida n̄kpọsọn̄ ibọk? Nso iditịbe edieke ntrede edinam emi? Nso ke n̄kpanam man ẹn̄wam mi?

Edieke etiede nte mfịna ọmọn̄ odu, kpọn̄ ebiet oro. Mme N̄ke 17:14 ọdọhọ ete: “Ke utọk mîka-isiahake kan̄a, daha.” Kûsịn uyo ke utọk oro mbak udûdụk mfịna. Edieke ekemede, nyọn̄ ubet fo mîdịghe ka edem mme ufan fo. Edieke etiede nte ẹmọn̄ ẹnọ owo unan, kot mbon en̄wen ẹdin̄wam.

Fiọk ke edinam esie ekeme ndiyat m̀mê nditek fi esịt. Esịt esibiom ndusụk uyen ke ntak emi mmọ ẹyatde esịt ye ete m̀mê eka mmọ emi enyenede mbumehe. Imọfiọk ke edi se esịt akpayatde fi, akpan akpan edieke mbumehe ete m̀mê eka fo mîyakke enye ama fi onyụn̄ ese aban̄a fi. Edi  akpanikọ ke Bible ọdọhọ okpono usọ ye uka. (Ephesus 6:2, 3) Ndien ‘ukpono’ ọwọrọ ndinyịme ke ete m̀mê eka fo enyene odudu ke idemfo ukem nte enyịmede ke bodisi m̀mê ekpeibet enyene odudu. Edi emi iwọrọke ke amama mbumehe oro ete m̀mê eka fo enyenede. (Rome 12:9) Emi n̄ko iwọrọke ke afo edi idiọk owo sia enye ndikpa mmịn m̀mê ndida n̄kpọsọn̄ ibọk ke idiọk usụn̄ etekde fi esịt. Kamse, ndikpa mmịn m̀mê ndida n̄kpọsọn̄ ibọk ke idiọk usụn̄ esitetek mbon en̄wen esịt!—Mme N̄ke 23:29-35.

Yom nti ufan. Ke ini n̄kpọ etiede mfịna mfịna ke ufọk mbufo, emekeme ndikere ke kpukpru n̄kpọ etie kpa ntre n̄ko. Mmọdo, ọfọn esịk ekpere mbon oro ẹtiede emem emem ẹnyụn̄ ẹmade Abasi. Mbon oro ẹdude ke esop Christian ẹkeme ndisịn udọn̄ nnọ fi, ẹnọ fi ibetedem ẹnyụn̄ ẹn̄wam fi ọbọhọ nsịn̄ede ufọk mbufo ndusụk ini. (Mme N̄ke 17:17) Ndisịk n̄kpere mme ubon eken ke esop Christian ekeme ndinam okụt nnennen usụn̄ oro ẹkpenamde n̄kpọ  ke ubon, ndien emi ọyọdọn̄ fi esịt okposụkedi okwo mîtiehe ntre.

Yom un̄wam. Ẹkeme ndin̄wam fi edieke enemede mfịna fo ye akwa owo emi ekemede ndibuọt idem. Mbiowo esop ẹben̄e idem ndin̄wam fi ini ekededi. Bible ọdọhọ ke iren emi “ẹtie nte ebiet eke ẹdịbede ẹbọhọ ofụm ye ọtọ udak edịm, ẹtie nte ediwak idịm ke edisat isọn̄, ẹtie nte mfụt akwa itiat ke isọn̄ oro akpade mba.” (Isaiah 32:2) Mmọdo, kûkop ndịk m̀mê bụt ndika mbịne mmọ man ẹdọn̄ fi esịt ẹnyụn̄ ẹnọ fi item.

Ke udịm oro ẹdụride mi, wet ekikere kiet emi edidade anam n̄kpọ ke otu ekikere itiokiet oro ẹnọde ke ibuotikọ emi. ․․․․․

Ekeme ndidi udukemeke ndikpụhọde nte n̄kpọ etiede ke ufọk mbufo, edi kûyak emi enen̄ede afịna fi. Kûdomo ndibiere nte ete m̀mê eka fo okpodude uwem, kam biere okwo. Apostle Paul ọkọdọhọ ‘aka iso anam edinyan̄a fo ọwọrọ usụn̄.’ (Philippi 2:12) Ndinam ntre ayanam enyene idotenyịn ke n̄kpọ ọyọfọn, onyụn̄ akam ekeme ndinam ete m̀mê eka fo oyom un̄wam man etre mbumehe esie.

KE IBUOTIKỌ ORO ETIENEDE

Nso ke akpanam edieke ete ye eka fo ẹsiwakde nditọhọ utọk? Nso ke akpanam edieke emi esifịnade fi?

[Ikọ Idakisọn̄]

AKPAN ITIE N̄WED ABASI

“Ikike owo iyakke enye ọsọp iyatesịt.”​—Mme N̄ke 19:11.

ITEM

Utu ke ndisua ete m̀mê eka fo, nen̄ede sua idiọk edinam esie.​—Mme N̄ke 8:13; Jude 23.

NDI AMA ỌFIỌK . . . ?

Ke Bible, “ukpono” ekeme ndiwọrọ ndisụk ibuot nnọ odudu ukara. (Ephesus 6:1, 2) Ntem, ndikpono ete m̀mê eka fo iwọrọke ke ana ama kpukpru n̄kpọ oro enye anamde.

SE NDINAMDE

Edieke ete m̀mê eka mi ọtọn̄ọde ndisụn̄i m̀mê ndifiomo nnyịn, se ndinamde edi ․․․․․

Man nsịn udọn̄ nnọ ete m̀mê eka mi okoyom un̄wam, se ndinamde edi ․․․․․

Se ndibụpde ete m̀mê eka mi mban̄a n̄kpọ emi edi ․․․․․

AFO EKERE DIDIE?

● Nso isinam ndusụk owo ẹnyene mbumehe edin̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn m̀mê edida n̄kpọsọn̄ ibọk?

● Ntak emi mûkpukereke ke afo edi ntak mbumehe ete m̀mê eka fo?

● Nso ke ekeme ndinam mban̄a mbumehe ete m̀mê eka fo, ndien didie ke akpanam oro?

[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 192]

“Mmọfiọk ke ete ye eka mi ẹkeme ndinam n̄kpọ emi esuenede mi ke ini iso, edi mmọfiọk n̄ko ke edieke mberide edem ke Jehovah, enye ayanam n̄keme ndiyọ.”​—Maxwell

 [Ekebe ke page 198]

Edieke Ete M̀mê Eka Fo Ọkpọn̄de Jehovah

Nso ke akpanam edieke ete m̀mê eka fo etrede ndidu uwem nte Bible etemede—idem ọdọhọde ke imọ iyomke aba ndidi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah?

● Fiọk ete ke Jehovah ididọhọke ke afo edi ntak emi ete m̀mê eka fo ọkpọn̄de imọ. Bible ọdọhọ ete: “Owo nnyịn kiet kiet ayanam ibat aban̄a idemesie ọnọ Abasi.”—Rome 14:12.

● Kûdedei umen idemfo udomo ye mme uyen eken emi mînyeneke orụk mfịna oro afo enyenede. (Galatia 5:26) Akparawa kiet emi ete esie ọkọkpọn̄de ubon mmọ ọdọhọ ete: “Utu ke ndimen idemfo ndomo ye owo, akpakam enen̄ede ọfọn ekere nte ekpesede aban̄a se itịbede.”

● Ka iso kpono ete m̀mê eka fo okposụkedi enye mîdụhe eti uwem, ndien edieke se enye ọdọhọde fi anam mîtuahake ye Ibet Abasi, kop uyo esie. Jehovah ọdọhọ nditọ ẹkop uyo mme ete ye eka mmọ, edide ete ye eka oro ẹdi mme andinịm ke akpanikọ m̀mê idịghe. (Ephesus 6:1-3) Ke ini okponode onyụn̄ okopde uyo ete ye eka fo okposụkedi emi mmọ mîdụhe eti uwem, afo owụt ke amama Jehovah.—1 John 5:3.

● Dụk nsan̄a ye mbon oro ẹdude ke esop Christian. Do ke edikụt mbon oro ẹtiede nte nditọeka fo emi ekemede ndidọn̄ fi esịt. (Mark 10:30) Uyen kiet emi ekerede David ekekere ke nditọete ke esop mmimọ ẹyesọn imọ ye mbon eken ke ubon mmimọ ke ntak emi ete esie ọkọkpọn̄de Jehovah. Edi David ama edikụt ke nditọete ikọsọnke mmọ. Enye ọdọhọ ete: “Nditọete ikanamke etie nte ke nnyịn imetiene ikpọn̄ Jehovah. Emi anam mi nnen̄ede mfiọk ke nditọete ẹma nnyịn.”

[Ndise ke page 194]

Ndise mbumehe ete m̀mê eka fo nte ekpesede owo emi obụn̄de ukot ekeme ndinam okpụhọde se oyomde enye anam