29 YACHAQANA

Sipaskunallapipuni manaña yuyanaypaq, ¿imatá ruwayman?

 JUK wayna Miguel sutiyuq nin: “Sipaskunallapi pʼunchaynintinta yuyaspa kani. Paykunawan mana tinkuspapis paykunapi yuyayta qallarini. ¡Wakin kuti mana imapipis yuyayta atillanichu! Chaytaq may llakiy”.

¿Miguelpa chʼampayninpijinachu rikukunki? Ichá reparakunki mana munachkaspapis sipaskunallapipuni yuyachkasqaykita. Miguel nin: “Sipaskunallapipuni yuyasqayrayku, wakin kuti mercado chayniqta chayri maypichus autosta saqinku chayniqta muyurini, juk kʼachita sipasta qayllitamanta rikunayraykulla”.

Chaywanpis, qhariwarmijina puñuykuyta munayqa mana juchapunichu kasqanta yuyariy. Imaraykuchus Diosqa, qharita, warmita ima, puraqmanta munanakunankupaq ruwarqa, chay munakuyninkutataq casarakuspalla rikuchinakunankupaq. Chayrayku, mana casarasqa wayna, qhariwarmijina puñuykuyta mayta munasqanqa, mana ninayanchu saqra runa kasqanta, nitaq khuchichakuypi urmanantapis. Qam munaspaqa khuchichakuy juchamanta jarkʼakuyta atinki. Chaypaqtaq, llimphu kaq imaspi yuyanayki tiyan. Jinata yuyanaykipaq, ¿imatá ruwawaq?

Sumaq amigosta akllakuy. Compañerosniyki qhariwarmijina puñuykuymanta parlayta qallarinku chayqa, ichá paykunajina kayta munaspa qampis chaymanta parlayta munallawaqtaq. Chaywanpis jinata parlaspaqa, llimphu kaq imaspi yuyanallaykipaqpuni astawan kallpachakunayki kanqa. Chantá, ichá tapukunki: “¿Imatá ruwanay tiyan? ¿Ripunaychu tiyan?”, nispa. Arí, allin kanman chaymanta ripunayki. ¡Ripusqaykimantataq mana pʼinqakunaykichu tiyan! Wakin kuti, paykunamanta aswan allin kasqaykita mana yuyachispa, nitaq paykunawan asipayachikuspa, imaynallamantapis ripuyta atinki.

 Khuchichakuymanta peliculasta ama qhawaychu, nitaq millay takiykunastapis uyariychu. Mana tukuynin takiykunachu nitaq tukuynin peliculaschu allin, imaraykuchus achkha películas, takiykuna imaqa, khuchichakuyman runasta tanqan. ¿Imatá Biblia yuyaychawanchik? “Cuerponchejta, sonqonchejtapis llimphuchakuna tukuy chʼichi kajmanta. Diosta manchachikuspa, astawan astawan juchamanta tʼaqakuna.” (2 Corintios 7:1.) Chayrayku khuchichakuymanta peliculasta ama qhawaychu nitaq millay takiykunastapis uyariychu. *

¿Imaynatá sakwakuyta (masturbación nisqata) atipawaq?

Wakin waynasqa, qhariwarmijina puñuykuyta munayninkuta sakwakuspa pisiyachiyta maskʼanku. Chaywanpis jinata ruwaspa, jatuchaq chʼampaykunapi rikukunkuman. Bibliaqa, cristianosman yuyaychan: “Wañuchiychej ari qankunapi [...] Qhenchachakuyta, khuchiriota, aychaj munayninta ruwayta, sajra munapayayta, anchata qolqeta munapayayta ima” (Colosenses 3:5, Qheshwa Biblia). Chiqamanta nisunman sakwakuyqa, “aychaj  munayninta” mana pisiyachisqanta, manaqa, astawan wiñachisqanta.

Chantapis sakwakuyqa, saqra munayniykip wata runanman tukuchisunkiman (Tito 3:3). Chayrayku, ¿imatá ruwawaq chay viciota saqinaykipaq? Qallarinapaq, chʼampayniykimanta pillamanpis willariy. Mayta kallpachakuspa, may unaypi sakwakuyta atipaq hermano nirqa: “Waynallaraq kachkaspa, pʼinqakusqayrayku ni piman chʼampayniymanta willakurqanichu. ¡Mayta llakikuni mana ni piman willasqaymanta! Sunqu yuyayniytaq may chhika watasta juchachawarqa, wakkunamantapis karunchakurqani, astawanraq Jehovamanta”, nispa.

Qampis chʼampayniykimanta mana pimanpis willakuyta atillankichu chayqa, ichá tatasniykimanta mayqillanwanpis chayri juk wakichisqa hermanowan parlariyta atiwaq. Ichá niwaq: “Juk chʼampayniy mayta llakichichkawasqanmanta qamwan parlariyta munayman”, nispa.

Juk wayna Andrés sutiyuq mayta kusikun qutuchakuykunata waturikuq hemanoman, chʼampayninmanta willasqanmanta. Pay nin: “Uyarichkawaspa chay hermanoqa, waqanayarqa. Parlayta tukuptiytaq Jehová mayta munakuwasqanta, mana ñuqallachu ajina chʼampaypi kachkasqayta ima niwarqa. Chantapis, imaynachus  kachkasqayta tapurinallawantapuni nillawarqataq, publicacionespi yanapasta maskʼapunawantapis. Paywan parlasqayqa, wakin kuti watiqmanta sakwakuypi urmaspapis, sakwakuyta atipanaykama kallpachakunallaypaqpuni mayta yanapawarqa”.

Marioqa tatanwan chʼampayninmanta parlarqa, tatantaq kʼachamanta uyarirqa, willarqataq paypis wayna kachkaspa sakwakuypi urmasqanta, chayta mana atipayta atillasqanta ima. Mario nin: “Tatay tukuy sunqu parlawasqanqa, mayta yanapawarqa. Yuyarqanitaq tatay sakwakuyta atipan chayqa, ñuqapis atipanallaytataq. Tatay may kʼachamanta uyariwasqanmanta, waqayta qallarirqani”.

Andresjina, Mariojina ima, wak waynaspis sakwakuyta atiparqanku. Qampis paykunajina chay viciota atipayta atinki. Chayrayku sakwakuyman watiqmanta urmaspapis, atipanaykipaq kallpachakullaypuni imaraykuchus atipayta atinki. *

 Llimphu kaq imaspi yuyay

Apóstol Pablo nirqa: “Cuerpoyta ni imarayku saqenichu munayninta ruwajta”, nispa (1 Corintios 9:27). Saqra yuyaykuna yuyayniykiman jamusuptin, chay yuyaykunata chinkachinaykipaq Pablojina ruway. Mana chinkachiyta atispataq, ejerciciosta ruway. Biblia nin: “Cuerpota ima ruwanaman yachachisqa kallpachayqa [...] yanapan”, nispa (1 Timoteo 4:8). Ichá usqhayllata puriy chayri ima ejerciciotapis ruwayqa, yanapasunkiman.

Chantá, ama jaykʼaq Jehovap yanapayninta pisipaq qhawaychu. Juk wayna nin: “Qhariwarmijina puñuykuyta mayta munachkaspaqa Jehovamanta yanapata mañakuni”. Arí chiqamanta Diosninchikqa, mana juk milagrotachu ruwanqa sipaskunallapipuni manaña yuyanaykipaq. Chaywanpis paypa yanapayninwanqa, llimphu kaq imaspi yuyayta atinki.

[Sutʼinchaykunasnin]

BIBLIAMANTA

“Sichus sumaj kanman, chayri jatunchanapaj jina kanman chayqa, chay imaspipuni yuyaychej.” (Filipenses 4:8)

JUK YUYAYCHAY

Sakwakuypi watiqmanta urmaspaqa, ama llakikuychu. Astawanqa imapichus pantasqaykipi tʼukuriy, mana juktawan pantanaykipaqtaq kallpachakuy.

¿YACHARQANKICHU?

Imapichus anchata yuyasqaykiqa, allin kaqta chayri mana allin kaqta ruwanaykipaq tanqasunqa, jinallataq kʼacha chayri saqra runa kanaykipaqpis (Santiago 1:14, 15).

¡RUAYTA QALLARIY!

Sipaskunallapipuni anchata yuyachkasqayta reparakuspaqa, kayta ruwasaq... ․․․․․

Compañerosniy millay parlaykunata parlaptinku, kayta ruwasaq: ․․․․․

Kay yachaqanamanta, ¿imatá tatayta chayri mamayta tapuyta munani? ․․․․․

QHAWASQAYKIMANJINA

● ¿Imaraykutaq qhariwarmijina puñuykuyta munay mana saqrachu?

● ¿Imaraykutaq qhariwarmijina puñuykuyta munayniykiwan mana atipachikunaykichu tiyan?

● Sipaskunallapipuni yuyanaykipaq, ¿imastaq tanqasunkiman?

● Compañerosniyki millay parlaykunata parlachkaptinku, ¿imaraykutaq may allin kanman ripunayki?

[240 paginapi sutʼinchaynin]

“Aychap munayninta rikchʼarichinapaqjina yuyayta qallarispaqa, allin imaspi yuyanaypaq kallpachakuni, nikunitaq chay yuyaykunaqa yuyayniymanta chinkananta.” (Saúl)

[239 paginapi dibujo/foto]

¿Pillatapis mikhunaykiman venenota churaykunanta saqiwaqchu? Mana, ¿icharí? Chantá millay yuyaykuna yuyayniykiman yaykunantarí, ¿saqiwaqchu?