KAPITULO 33

Apay a Liklikam ti Pornograpia?

Kasano kasansan ti di inggagara a pannakakitam iti pornograpia?

□ Saan a pulos

□ Manmano

□ Kanayon

Sadino ti masansan a pakakitkitaam iti dayta?

□ Internet

□ Eskuelaan

□ Telebision

□ Dadduma pay

Ania ti reaksionmo?

□ Pumanawak a dagus.

□ Kitaek biit gapu ta kayatko ti agusiuso.

□ Mingmingak ken kumitaak iti ad-adu pay.

 IDI agtutubo a kas kenka dagiti dadakkelmo, asinoman a mayat nga agbuya iti pornograpia ket nasken nga agsapul iti pagbuyaanna iti dayta. Ita, agkaraiwaran ti pornograpia. Kuna ti agtutubo a babai nga agtawen iti 19, “No dadduma, bayat nga agluklukatak iti site, gumatgatangak, wenno uray suksukimatek laeng ti kuartak iti banko babaen ti Internet, pagammuan ta agparang lattan dagiti pornograpiko a ladawan!” Saan a karkarna dayta. Iti maysa a surbey, 90 porsiento kadagiti agtutubo nga agtawen iti 8 agingga iti 16 ti nagkuna a di inggagara a naluktanda ti maysa a site maipapan iti pornograpia​—a kaaduanna ket bayat nga agar-aramidda iti asaynmentda!

Gapu ta gagangayen ti pornograpia, nalabit maisaludsodmo no dakes kadi a talaga dayta. Ti sungbat ket wen! Ti pornograpia ipababana ti dayaw dagiti agar-aramid ken agbuybuya iti dayta, ken masansan a mangituggod iti seksual nga imoralidad. Ngem saan la a dagita ti pagdaksanna.

Ti panagbuya iti pornograpia ket agbalin nga ugali nga addaan kadagiti napaut ken makadangran nga epekto. Usigem, kas pagarigan, ti kapadasan ti agtutubo a lalaki nga agnagan iti Jeff, a 14 a tawenen a naisardengna ti agbuya iti pornograpia. Inaminna: “Inaldaw a makidangdangadangak iti dayta. Adda pay laeng ti tarigagayko nga agbuya nupay malablabanakon. Kayatko pay laeng ti agusioso. Presko pay laeng iti panunotko dagiti nakitak a ladawan. Diak la koman pinadpadas dayta idi. Kasla ngamin awan pagdaksanna idi damo. Ngem ita, ammokon a makadangran gayam dayta. Ti pornograpia ket makadadael, nakadakdakes, ken ipababana ti dayaw dagiti nagaramid ken mangbuybuya iti dayta. Uray no kasano ti panangallukoy dagiti promotorna, talaga nga awan a pulos ti pagimbagan ti pornograpia.”

Panangtingiting iti Kasasaad

Kasano a maliklikam ti uray di inggagara a pannakakitam iti  pornograpia? Umuna, tingitingem ti kasasaad. Masansan kadi a makakitkitaka iti kasta? Usigem dagiti sumaganad a pagarigan:

Adda kadi dadduma a kaeskuelaam a kaay-ayoda ti agipatulod iti pornograpiko a ladawan babaen ti e-mail wenno cell phone? No ammom a kasta, nasayaat no i-delete-mo dagita uray no saanmo pay a nalukluktan.

No madamaka nga agin-Internet, adda kadi dagiti mensahe a kellaat nga agparang iti iskrin ti kompiuter a mangaw-awis kenka a manglukat iti maysa a site? No adda, makatulong no mas espesipiko ken annadam ti i-type-mo a termino.

Isuratmo iti baba ti aniaman a kasasaad a nagtungpal iti pannakakitam iti pornograpia.

․․․․․

Adda kadi aniaman a maaramidam tapno makissayan wenno saankan a makakita iti pornograpia a dimo inggagara? No adda, isuratmo iti baba ti planom nga aramiden.

․․․․․

No Nakaugaliamon ti Agbuya iti Pornograpia

Agduma ti di inggagara a pannakakita iti pornograpia ken ti inggagara a panangkita iti dayta. No ngay nakaugaliam pay ketdin dayta? Sigurado a saan a nalaka nga isardeng dayta. Kas panangyilustrar: Ipapantayon a nagalutan dagita imam iti maysa laeng a sinulid. Nalabit a nalakam laeng a pugsaten ti  sinulid. Ngem no ngay namin-adu a naiputipot dayta kadagita imam? Narigrigaten nga amang a pugsaten dayta. Kasta met laeng ti kasasaad dagiti tattao a nakaugaliandan ti agbuya iti pornograpia. No igaggagarada ti agbuya, ad-adda a sapulsapulenda dayta. No kasta ti kasasaadmo, kasanom a maisardeng ti agbuya iti pornograpia?

Nasken a nalawag iti panunotmo no ania a talaga ti pornograpia. Ti pornograpia ket nabatad a maysa a taktika ni Satanas tapno pagbalinenna a nakababain ti nadayaw a banag a pinarsua ni Jehova. Matulonganka a ‘manggura iti dakes’ no nalawag iti panunotmo no ania a talaga ti pornograpia.​—Salmo 97:10.

Panunotem dagiti dakes nga epektona. Ti pornograpia dadaelenna ti panagasawa. Ipababana ti dayaw dagidiay naiparang iti dayta ken kasta met dagidiay mangbuya iti dayta. Adda ngarud naimbag a rason  no apay a kuna ti Biblia: “Nasaldet daydiay nakakita iti didigra ket rugianna ti aglemmeng.” (Proverbio 22:3) Isuratmo iti baba ti maysa a dakes nga epekto a mabalin nga ipagteng kenka ti pornograpia no iyugalim ti agbuya iti dayta.

․․․․․

Agkarika iti bagim. “Insapatak a pulos a diak matmatan a sidederrep ti maysa a balasang,” kinuna ti matalek a lalaki a ni Job. (Job 31:1, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Dagiti sumaganad ket sumagmamano kadagiti kari a mabalinmo nga aramiden:

Diak agusar iti Internet no agmaymaysaak iti siled.

Dagus nga iserrak ti aniaman a kellaat nga agparang iti site wenno ti site a mismo a mangipakita kadagiti imoral a ladawan wenno eksena.

Agpabalakadak iti maysa a nataengan ti panagpampanunotna a gayyem no mailaw-anak manen nga agbuya iti pornograpia.

Adda kadi mapanunotmo a maysa wenno dua a pamay-an a makatulong kenka tapno maisardengmo ti ugalim nga agbuya iti pornograpia? No adda, isuratmo dagita iti baba.

․․․․․

 Ikararagmo dayta. Inkararag ti salmista ken Jehova: “Iliklikmo dagiti matak manipud panangkita iti awan pategna.” (Salmo 119:37) Kayat ni Jehova nga agballigika, ket maipaayannaka iti bileg a mangaramid iti no ania ti nasayaat!​—Filipos 4:13.

Makisaritaka iti maysa a tao. Ti pannakisarita iti tao a pagtaltalkam ket masansan a makatulong tapno maisardengmo ti ugalim. (Proverbio 17:17) Isuratmo iti baba ti nagan daydiay nataengan ti panagpampanunotna a tao a nalakam la nga asitgan maipapan iti daytoy a banag.

․․․․․

Namnamaem a kabaelam nga isardeng ti ugalim nga agbuya iti pornograpia no ikarigatam. Kinapudnona, tunggal maliklikam ti pornograpia, dakkel a balligi dayta iti biangmo. Ikararagmo ken Jehova ti maipapan iti balligim ket agyamanka kenkuana ta inikkannaka iti bileg a mangliklik iti dakes. Kanayon a laglagipem a maparagsakmo ti puso ni Jehova no liklikam ti makadangran a pornograpia!​—Proverbio 27:11.

KANGRUNAAN A TEKSTO

“Papatayenyo, ngarud, dagiti kameng ti bagiyo nga adda iti rabaw ti daga no maipapan iti pannakiabig, kinarugit, panaggartem iti sekso, makapasakit a tarigagay, ken kinaagum, a dayta ket idolatria.”​—Colosas 3:5.

BALAKAD

Siguraduem a ti kompiutermo ket saan a mastrek dagiti site nga ayan ti pornograpia. Saanmo met a lukluktan ti e-mail a naggapu kadagiti tattao a dimo am-ammo.

AMMOM KADI . . . ?

Ti pannakaigamer iti pornograpia ket umasping iti saan a normal a panaggartem iti sekso dagiti dakes nga espiritu idi kaaldawan ni Noe.​—Genesis 6:2.

DAGITI ARAMIDEK!

Tapno maliklikak ti di inggagara a pannakakita iti pornograpia, masapul nga ․․․․․

Ti kayatko a saludsoden kadagiti dadakkelko maipapan iti daytoy a banag ket ․․․․․

ANIA TI MAKUNAM?

● Kasano a ti pornograpia pagbalinenna a nakababain ti maysa a banag a nadayaw?

● Kasanom a matulongan ti kabsatmo a nayugalinan ti agbuya iti pornograpia?

[Blurb iti panid 278]

“Sakbay a nagadalak iti Biblia, dandani napadasak amin a pagaammo a droga. Ngem kadagiti amin a nakaadiktuak, ti pornograpia ti karirigatan nga isardeng. Napagballigiak laeng daytoy a parikut babaen ti tulong ni Jehova.”​—Jeff

[Ladawan iti panid 276]

Kumaro ti epekto ti pornograpia iti maysa a tao tunggal buyaenna dayta​—narigrigat nga isardeng dayta nga ugali no agkarabuyaka iti pornograpia