1, 2. Tera ae ti kona ni karaoia bwa ti aonga ni korakora ao ni marurung, ao e aera ngkai e kakawaki?

TI BANE ni kani korakora ao ni marurung. Ma ti riai ni kang amwarake aika karekea te marurung, ni karaoa te mwakuri ni kamarurung ae bon tau, ao n teimatoa n tararuaa raoi marurungira ngkana ti kan rikirake ni korakora ao ni marurung. E tangiraki ara kakorakora ni kaineti ma aei, ma ti na aki bwarannano ibukina bwa iai rotakini maiura iai ngkai ao nakon taai aika a na roko. Iai riki te aeka n rikirake teuana ae ti riai n iangoia. Tera te rikirake anne?

² E taekina te rikirake anne te tia rimwini Kristo ae Iuta ngke e kaumakiia Kristian ni kangai: “Kawakiningkami n te aro ae kam na teimatoa n tangiraki iai iroun te Atua.” E kaota naba ikanne kiingini karaoan anne ni kangai: “Kam na kakorakoraa riki ami onimaki ae moan te tabu.” (Iuta 20, 21) Tera ae ko na karaoia bwa e aonga n rikirake ni korakora riki am onimaki ao ko na teimatoa n tangiraki iroun te Atua? Ti na kaatuui ngkai taekani bwaai aika tenua aika ti riai n iangoi.

3-5. (a) Te aeka n iango raa ae e kani mwamwanaiko Tatan bwa ko na iangoia ni kaineti ma ana kaetieti Iehova? (b) Tera ae ti riai n iangoia ni kaineti ma ana kaetieti te Atua, ao tera mwini bwainan te iango anne nakoira? Taekina te kaikonaki ni kaineti ma aei.

³ Te moanibwai, ti riai ni kakorakoraa onimakinan ana tua te Atua. Ngkai ko tabe n reiakina te boki aei, ko a tia n rinanoi ana kaetieti Iehova tabeua aika raraoi aika irekereke ma anuara. Tera am iango iai? E kani mwamwanaiko Tatan bwa ko na iangoia bwa a tuamatoa ana tua Iehova ma ana boto n reirei ao ana kaetieti, ao a karawawata naba. E a kamani kakabongana ana anga aei mangke e nora nakoraoina i Eten ngkoa. (Karikani Bwaai 3:1-6) Ko na mwane naba n ana anga aei? E rangi ni boboto aei i aon arom n iango.

⁴ E kona ni kaikonaki ni kangai: Akea bwa ko a nakonako i nanon te tabo ni kamaangang teuana ae rangi n tamaroa, ao ko a nora te oo ae rietata ma ni matoatoa ae tuka rinim n iteran te tabo aei are teuana. E rangi n anainano taraan iterana are ooaki. Tao ko iangoia n te moantai bwa te oo anne, e tuka inaomatam n rinnako n akea bukina. Ma ngke ko a taraa te tabo are ooaki, ko a nora iai te raian ae tiritiri ae ririaki ni kakaaea konana! Ko a ataia ngkai bwa iai manenan te oo aei bwa bon te bwai ni kamanomano. Iai ngkai te man ae tiritiri ae ririaki ni kakaaeko bwa konana? E anga te kauring ni kangai Ana Taeka te Atua: “Kam na kawanawanaingkami ao n taratara raoi, bwa e nakonako teuare kairiribai nakoimi are te Riaboro ni bekorara n ai aron te raian, n ukoukora ae e na ongnga.”—1 Betero 5:8.

⁵ Bon ai aron te man ae tiritiri Tatan. E aki tangiria Iehova bwa ti na mwane bwa konan Tatan, ngaia are E a  katei tuua ibukini kamanoara man ana “kunemwaan” aika bati teuae buakaka aei. (I-Ebeto 6:11) Mangaia are ni katoatai are ti kananoi iai ara iango i aon ana tua te Atua, ti riai n tarai tuua aikai bwa kaotan raoi tangirara iroun Tamara are i karawa. Ngkana ti tarai ana tua te Atua n te aro aei, a na bon riki bwa nibwani kamanoara ao kimwareireira. E korea ae kangai te tia rimwini Kristo ae Iakobo: “Ane tirotiroa te tua are kororaoi are karekea te inaomata ao n teimatoa iai, . . . e na kukurei ngkai e karaoia.”—Iakobo 1:25.

6. Tera te anga ae moan te raoiroi ibukini kakorakoraan onimakinan ana tua te Atua aika raraoi ao ana boto n reirei? Taekina te katoto.

⁶ Maiuakinan ana tua te Atua bon te anga ae moan te raoiroi ibukini kakorakoraan onimakinan te tia Karaotua iroura ao onimakinan raoiroin ana tua nako. N te katoto, iai i buakon “ana tua te Kristo” te tua ni kaineti ma reireinaia aomata “bwaai ni kabane ake [e] tua.” (I-Karatia 6:2; Mataio 28:19, 20) A ira raoi naba te kaetieti Kristian, are a na teimatoa ni bobotaki n taromauri ao n ikaungaunga. (I-Ebera 10:24, 25) E irekereke naba ana tua te Atua ma kaungaan te teimatoa n tataro nakon Iehova ni katoatai ao te tataro ae nako mai nanom. (Mataio 6:5-8; 1 I-Tetaronike 5:17) Maiuakinan tuua aikai e na katereterea nakoira bwa boni bwaai ni kairiri aika boto i aon te tangira. E karekei kimwareireira ao raun nanora ongeabara iai, ae te namakin ae ti aki kona ni karekea n te aonnaba ae karuanikai aei. Tiaki e kakorakoraaki riki am onimaki ngkana ko kakananoa am iango i aoni kabwaiam ngkai ko maiuakin ana tua te Atua?

7, 8. E kanga Ana Taeka te Atua ni kabebeteia te koraki ake a raraomaeakina ae tao a nang aki teimatoa ni karaoa ae raoiroi ni waakinakon te ririki?

⁷ N tabetai a a manga raraoma tabeman bwa e na rangi  ni kangaanga irouia nimtan ana tua Iehova ni waakinakon te ririki, ao a taku bwa a na kabwaka iai n aanga tabeua. Ngkana ko nanamakina aei, iaiangoi taeka aikai: “Iehova ae Atuam Ngai, ae I reireiko arom ae ko na kabaia iai, ae I kaiririko i nanon te kawai ae riai ba ko na nakonako iai. Ko bia kaman iri nanon au tua nako! ao ai aron te karanga raun nanom iai, ao ai aron naoni marawa am raoiroi.” (Itaia 48:17, 18, BG) Ko a tia ni karaua n iangoa te ungannano ae reke man taeka aikai?

⁸ E kauringira ikai Iehova bwa ti na kabwaia ngkana ti ongeaba irouna. E beritani kakabwaia aika uoua ngkana ti ongeaba. Te moan, e na reke iroura te rau ae bati ae kona ni kabotauaki ma te karaanga ae maborabora, ae taonako ranna, ao ae teimatoa n raanga nako. Te kauoua, e na riki raoiroira bwa kaanga naoni marawa. Ngkana ko tei i aon te bike ma n tatarai naao aika bwaro ma n oki rikaaki, ko na boni bae n iangoia bwa ai bon aroarona naba anne. Ko ataia bwa a na teimatoa ni bwabwaro naao i aon te bike na aki toki. E taku Iehova bwa raoiroim ae taekan arom ni karaoa ae eti, e kona ni kabotauaki ma anne. Ngkana ko kekeiaki mwaaka ni kakaonimaki irouna, e na bon aki kariaia bwa ko na bwaka! (Wareka Taian Areru 55:22.) Tiaki a kakorakoraa onimakinan Iehova ma ana kaetieti aika raraoi, berita aika kabebetea te nano aikai?

9, 10. (a) E aera ngkai a riai Kristian ni karekea tiaia ae kakorakoraan reitakia ma Iehova? (b) E kanga ni karekea te kimwareirei iangoakini bwaai n aron iangoaia iroun Iehova?

⁹ Te kauoua, ti riai n ongeaba n taeka aika nako mairoun te Atua aikai: “Ti bia kakorakoraira n eweka te  mwaneka n ikawai.” (I-Ebera 6:1) Te ikawai n te onimaki bon te tia ae rangi n tamaroa ibukin te Kristian. A aki kona ni kororaoi aomata ngkai, ma a kona n roko n te tia ae te ikawai n te onimaki. Irarikina, a kimwareirei riki Kristian ngkana a ririkirake n te onimaki. Bwa bukin tera?

¹⁰ Te Kristian ae iai reitakina ae raoiroi ma Iehova, e iangoi bwaai n aron iangoakia iroun Iehova. (Ioane 4:23) E korea ae kangai Bauro: “A kairaki ni kaibwabwarun te rabwata akana iaiangoi bwain te rabwata, ma a kairaki n te taamnei akana iaiangoi bwain te taamnei.” (I-Rom 8:5) E aki kona ni karekea te kimwareirei ae bati iaiangoani bwaai n rabwata, bwa e ueke mai iai te bangaomata, e taonakinako iai te ataibwai, ao e kaatuuaki iai bwaikorakin te maiu aei. E kakimwareirei iangoani bwaai aika kaineti ma te onimaki bwa e kaatuuaki iai taekan Iehova ae “te Atua ae kukukurei.” (1 Timoteo 1:11) E ingainga te aomata ae ataa kainnanoan Iehova ni kani kakukureia ao e kimwareirei naba ngkana e kataaki. Bukin tera? Bwa ngkana ti kataaki, e a reke iai ara tai ni kaotia bwa te tia kewe Tatan ao ni kakororaoa riki nanora ni kani kakaonimaki,  aika bwaai aika a na kakukureia Tamara are i karawa.—Taeka N Rabakau 27:11; wareka Iakobo 1:2, 3.

11, 12. (a) Tera ae taku Bauro ibukin ana “atatai” te Kristian, ao tera nanon te taeka are rairaki bwa “kataneiaaki”? (b) Tera te kataneiai ae kainnanoaki iroun te merimeri ao te tia takaakaro?

¹¹ Ti kona n ikawai n te onimaki ao n ataa kainnanoan te Atua ngkana ti kataneiaira iai. Iangoa te kibu aei: “Te amwarake ae matoatoa boni kanaia aomata aika ikawai, ake te koraki ake a kakabongana aia atatai ao a kataneiaaki iai bwa a na ataa ae eti ao ae kairua.” (I-Ebera 5:14) Ngke e taekina kabonganan ara atatai Bauro bwa e “kataneiaaki,” e kabongana iai te taetae ni Kuriiti ae kakabonganaaki n taabo ni kataneiai ibukia gymnast i Kuriiti n te moan tienture, bwa e kona n rairaki bwa ‘kataneiaaki n ai aron te tia takaakaro ae te gymnast.’ Iangoa ngkai te bae irekereke ma te aeka ni kataneiai aei.

¹² Ngke ti bungiaki ao ti aki taneiai ni kabonganai bwain rabwatara. N te katoto, e aki kona ni kabongana raoi baina ma waena te merimeri. Mangaia ae e tii kakammwakurii baina ma waena na aki akaka, n te aro are e a manga kona n orea ubuna ma ni kubanako iai ao n tang. Ma ngkana e teimatoa ni kakammwakurii baina ma waena, a na kataneiaaki iai ao teutana imwin teutana a nang manena ngkanne nakoina. E kawakawa te merimeri, e nakonako te teei, ao e biribiri te ataei. * Ma tera aron te tia takaakaro ae te gymnast? Ngkana ko nora te tia takaakaro anne ni kibarake nako eta ao ni mino  i eta ma n tonu i aon ana kai ao n eti raoi ae karaoia, akea am nanououa irouna bwa e bae n rangi ni maan ni kataneia mwatiretin rabwatana bwa e aonga n rabakau ni karaoa aei. E aki manennanti n reke rabakaun te tia takaakaro aei bwa e kainnanoaki aoa aika rangi ni bati ibukin te kataneiai iai. E taku te Baibara bwa e “manena teutana” te aeka ni kataneiai aei nakon te rabwata. Ai kakawakira riki ngkanne kataneiaakira ni kabongana ara atatai ni kaineti ma te onimaki!—1 Timoteo 4:8.

13. Ti na kanga ni kataneiaira ni kabongana ara atatai?

¹³ Ti a tia ni maroroakini baika bati n te boki aei ake a na buoka aroni kataneiaakim ni kaineti ma am atatai, bwa ko aonga n teimatoa ni kakaonimaki nakon Iehova ma n ataa kainnanoan te onimaki. Ngkana ko na karaoi motinnano ni katoabong, tataro ao kananoa moa am iango i aon ana boto n reirei te Atua ma ana tua. Titirakiniko ni kangai ngkana ko kaaitara ma am motinnano nako: ‘Baikara tuua ke booto n reirei man te Baibara aika kaineti ma aei? N na kanga ni kamanenai? Tera ae e na kakukureia Tamau are i karawa?’ (Wareka Taeka N Rabakau 3:5, 6; Iakobo 1:5.) Ko na kataneiaaki riki n arom ni kabongana am atatai ngkana ko karaoi am motinnano ni kabane n aron anne. Te aeka ni kataneiai anne e na buokiko bwa ko na riki bwa te aomata ae ataa raoi kainnanoan te Atua ao n teimatoa iai.

14. Tera te amwarake ae ti riai ni bwaruia bwa ti aonga n rikirake n te onimaki, ma tera te kauring ae ti riai n iaiangoia?

¹⁴ E ngae ngke ti kona n ikawai n te onimaki, ma akea tokin te ririkirake n te onimaki. E boto te rikirake i aon te amwarake. Mangaia ae e kangai Bauro: “Te amwarake ae matoatoa boni kanaia aomata aika ikawai.” Kiingini kakorakoraan am onimaki bon arom ni kaakang  amwarake aika matoatoa ni kaineti ma te onimaki. Boni kaotan te wanawana maiuakinan raoi ae ko a tia n reiakinna, ao e taku te Baibara: “Te wanawana, boni ngaia te moa ni bai.” Mangaia ae ti riai ni karikirakei bwaruan raoi koaua aika kakawaki ake e anganira Tamara. (Taeka N Rabakau 4:5-7, BK; 1 Betero 2:2) Ni koauana, ti aki riai ni kainikatonga ke n taku bwa ti raoiroi riki nakoia tabemwaang ibukina bwa iai iroura te atatai ao te wanawana mairoun te Atua. Ti riai n tuoira n taai nako bwa ti aonga n tuka rikiraken te nanorieta ke mamaara tabeua i nanora. E korea ae kangai Bauro: “Teimatoa n tuoingkami bwa kam mena n te onimaki ke kam aki ao teimatoa n tuoingkami bwa tera aromi.”—2 I-Korinto 13:5.

15. E aera ngkai e kakawaki te tangira ibukini karikirakean te onimaki?

¹⁵ E kona n rangi ni korakora temanna ao ni marurung, ma e ngae n anne e riai n teimatoa n amwarake ao n tararuaia raoi. Tera ae ti kainnanoia bwa ti aonga n ikawai n te onimaki ao ni kateimatoa ara onimaki? Te moanibwai bon te tangira. Ti riai ni karikirakea riki tangiran Iehova iroura ao tangiraia raora n te onimaki. Ngkana akea te tangira iroura, e na akea bongan ara atatai ni kabane ao baika ti karaoi, n aron te karongoa ae bati ae kamarakinano. (1 I-Korinto 13:1-3) Ngkana iai ara tangira ao ti kona n ikawai n te onimaki ma ni kakarikirakea ara onimaki.

16. E kaungaa te aeka n iango raa Tatan, ao tera katanara ae e katauraoia Iehova?

¹⁶ Te katenua, ti riai ni kaatuua iangoan te kantaninga ae e katauraoia Iehova ibukira. Ibukini karaoan aei, ti riai ni kawakina raoi ara iango. E rangi ni mwaatai Tatan ae tautaekana te aonnaba ngkai, ni kairiia aomata bwa a na taonakinako n iango aika karawawata, a na kaatuui riki aia kangaanga, a na aki kona n onimakina te bwai teuana, ao a na bwara nanoia. (I-Ebeto 2:2) A karuanikai aeka n iango aikai nakon te Kristian n aroni kain te auti ae e a mka bwa mwia maan aika uarereke. E kakukurei bwa e katauraoa katanara Iehova ae taekani kantaningaan te bwai ae raoiroi.

17. E kanga Ana Taeka te Atua ni kaota kakawakin te kantaninga?

¹⁷ A karinanaki n te Baibara bwaai ni buaka n te onimaki ake ti kainnanoi n ara buaka ni kaitaraa Tatan ao te waaki ae buakaka ae ngkai. Te bwai ni buaka teuana ae kakawaki bon te bwara ni buaka ae “te kantaninga ibukin te kamaiuaki.” (1 I-Tetaronike 5:8) E ataia te tautia n taai ake a karakinaki n te Baibara, bwa e na aki maiu ngkana e aki kabongana bwarana ni buaka. A karaoaki angiini bwaara ni buaka man te biti ae e karinaki i nanona te nangoa ae te kunnikai ae maraurau ke kunin te man, ao e kantaningaaki bwa kain te atu are e bakarereia, e na teke te bwara iai ma e na karako te ikoaki iai. E kona te kantaninga ni kamanoa am iango, n aron te bwara ni buaka ae kamanoa te atu.

18, 19. Tera te katoto are e karaoia Iesu ni kaineti ma kateimatoaan te kantaninga ae raoiroi, ao ti na kanga ni katotongnga?

¹⁸ E katea te katoto ae kakawaki Iesu ni kaineti ma kateimatoaan te kantaninga ae raoiroi. Uringa te baere e  karawawataaki iai n ana kabanea n tairiki ni maiuna i aon te aba. E kamwaneaki iroun raoraona ni kaan ibukin te mwane. E baka na aki kinaaki iroun raoraona are temanna. A biritanna ake tabeman ao n rabanako. A rawa irouna kaain abana ao a tatakarua n tuatua kamateana n te aro ae kammaraki irouia tautian Rom. Akea te nanououa bwa e kaaitara Iesu ma kataaki aika korakora riki nakon aika ti kona ni kaaitarai ngkai. Tera ae e buokia? E kaeka ni kangai I-Ebera 12:2: “E nanomwaaka nakoni matena i aon te kai ni kammaraki ibukin te kimwareirei are kamenaaki imwaina, na aki mutiakina kamaamaeana, ao e a tekateka i angaatain ana kaintokanuea te Atua.” E aki kona Iesu ni kabuaa iangoan “te kimwareirei are kamenaaki imwaina.”

¹⁹ Tera te kimwareirei are mena imwain Iesu? E ataia bwa ngkana e nanomwaaka i aani karawawataana, ao e na boutokaa katabuan aran Iehova ae tabu. E na karekea te bwai ni kakoaua ae rianako ni kaotia iai bwa bon te tia kewe Tatan. Akea riki te kantaninga teuana ae kona ni karekea kimwareirein Iesu ae korakora! E ataia naba bwa e na kabatiaa kabwaiana Iehova ibukina bwa e kakaonimaki irouna, ao ai tii teutana riki te tai ao e nang kimwareirei ngkana e a manga oki ni mena i rarikin Tamana. E teimatoa Iesu ni kaatuua iangoan te kantaninga ae kakimwareirei aei n ana tai ni karawawataaki. Ti riai ni karaoa naba anne. Iai naba baika kakimwareirei aika imwaira. E akoira n tatabemanira nako Iehova ngkai e anganira te mwioko ae buokani katabuan arana ae kakannato. Ti kona ni kaotia bwa bon te tia kewe Tatan ngkana ti rinea Iehova bwa ara tia Tautaeka, ao ni kawakinira raoi bwa ti na teimatoa n tangiraki iroun Tamara na aki ongei kataaki ao kariri ake ti kaaitarai.

20. Tera ae kona ni buokiko bwa ko na kateimatoa raoiroin am iango ma ni kakantaningaa ae raoiroi?

 ²⁰ E aki tii kukurei Iehova n angania ana toro kaniwangaia, ma e ingainga naba iai. (Itaia 30:18; wareka Maraki 3:10.) E kukurei n angania ana toro baike a bon tangiri aika raraoi. (Taian Areru 37:4) Mangaia ae, kaatuua raoi am iango i aon te kantaninga ae mena imwaim. Tai kariaia bwa ko na taonakinako n iango aika karawawata, a bubuaka, ao a bure, aika taabangaki n ana waaki Tatan i aon te aonnaba ae ngkai. Ngkana ko namakinna bwa e a moanna n riirin nanon aon te aba aei n am iango ke i nanom, kakorakorako n tataro nakon Iehova ni bubutii reken “te rau are mairoun te Atua ae riaon aia iango aomata.” E na kawakin nanom ao am iango te rau are mairoun te Atua.—I-Biribi 4:6, 7.

21, 22. (a) Tera te kantaninga ae moan te kakukurei ae a na karekea te “koraki ae uanao”? (b) Tera ae ko kaatuua riki iangoana mai buakoni baika kantaningaaki irouia Kristian, ao tera ae ko motikia mai nanom?

²¹ Ai kakukureira iangoan te kantaninga aei! Ngkana ngkoe naba kaain “te koraki ae uanao” ake a na ‘nako mai buakon te rawawata ae korakora,’ iangoa te maiu ae ko nang rinanona. (Te Kaotioti 7:9, 14) Ko nang namakina  te kukurei bwa e nang akea Tatan ma ana taimonio, ae te aro ae kangaanga moa iai ngkai te ota bwa akea i buakora ae e a tia n nora te maiu ae akea iai te karawawataaki ae nako man ana kariri Tatan. Ai kakimwareireira te tai ae na roko ngkana e a toki te karawawataaki mairoun Tatan ao e nangi waaki te mwakuri n onea te aonnaba nakon te bwaretaiti i aan ana kairiri Iesu ma raona n tautaeka aika 144,000! Ai kakukureira kariaan te tai ae a nang katokaki iai aoraki ni kabane ao e nang akea te kara, ao ti nang butimwaeiia ara koraki aika tangiraki aika a na otinako man ruanimateia, ao ti nangi maiu n aron are e kantaningaia te Atua! Ao ngkana ti a ririkirake ni kororaoi, ti nang tabe ni kaan ma te kakabwaia ae moan te raoiroi riki, ae te berita ae kaotaki n I-Rom 8:21 ae “te inaomata ae rianako arona ae reke irouia natin te Atua.”

²² E tangiriko Iehova bwa ko na karekea te inaomata ae rianako riki nakon ae ko kona n iangoia. E boto i aon te ongeaba karekean te inaomata anne. E aki ngkanne manena am kakorakora nako ae ko karaoia ibukin ongeabam iroun Iehova n te bong teuana ma teuana? Mangaia are ko bia teimatoa ni kakorakoraa riki am onimaki ae moan te tabu, bwa ko aonga n teimatoa n tangiraki iroun te Atua na aki totoki!