1, 2. Kʼaru naqakabʼla chiqajunqal, ut kʼaʼut aajel ru naq jwal us tqabʼaanu?

QAKʼOXLAQ naq nakatbʼolank chi xyiibʼankil jun nimla ochoch. Ak naabʼal hoonal xaakʼe re xbʼaanunkil li nimla ochoch abʼan toj wank naraj. Usta chʼaʼaj xyiibʼankil li ochoch, sa saʼ laachʼool chi xkʼeebʼal aahoonal. Ut maakʼaʼ naxye kʼaru tchalq saʼ aabʼeen, inkʼaʼ nakaakʼoxla xtzʼeqtaanankil laakʼanjel chi moko nakaabʼaanu ta chi kabʼrix aachʼool. Nakaawaj bʼan xbʼaanunkil laakʼanjel chi chaabʼil, xbʼaan naq chʼolchʼo chaawu naq taataw aayuʼam ut tatwanq chiʼus saʼ li kutan chaalel. Abʼanan, maare yookat xkʼoxlankil: «Chirix kʼaru li ochoch yooko chi aatinak?». Laaʼat li ochoch li yooko wiʼ chi aatinak.

² Laj Judas naxye chanru tixkʼanjela ribʼ li junjunq chi poyanam. Qakʼehaq reetal li raqal li Santil Hu bʼarwiʼ naxye rehebʼ laj paabʼanel naq cheʼwanq junelik saʼ «xrahom li Yos». Joʼkan bʼiʼ, re naq tooruuq xbʼaanunkil aʼin, aajel ru naq tqakawresi li qapaabʼal (Judas 20, 21). Kʼaru tento tqabʼaanu re naq kawaq chiʼus li qapaabʼal ut re naq toowanq junelik saʼ xrahom li Yos? Qilaq oxibʼ li naʼlebʼ li tkawresinq re li qapaabʼal.

3-5. a) Kʼaru naraj laj Tza naq tqakʼoxla chirix li chaqʼrabʼ li naxkʼe qe li Yos? b) Chaakʼe jun li eetalil re xchʼolobʼankil chanru tento tqil li xchaqʼrabʼ li Yos ut chanru tqeekʼa qibʼ wi joʼkan tqil.

³ Li xbʼeen naʼlebʼ, tqakawresi qachʼool rikʼin li xchaqʼrabʼ li Jehobʼa. Saʼ li tasal hu aʼin, ak xqil naabʼal xchaqʼrabʼ li Yos chirix li qanaʼlebʼ. Ut laaʼat, kʼaru nakaakʼoxla chirix li chaqʼrabʼ li naxkʼut chaawu li Yos? Laj Tza naraj naq tqakʼoxla naq li xchaqʼrabʼ li Yos ut chixjunil li wank saʼ li Santil Hu inkʼaʼ nokooxkanabʼ xbʼaanunkil li kʼaru naqaj. Laj Tza maajunwa naxkanabʼ roksinkil li tikʼtiʼ xbʼaan naq xʼelk chiʼus chiru saʼ li naʼajej Eden (Genesis 3:1-6). Abʼan, ma truuq roksinkil ajwiʼ qikʼin? Inkʼaʼ truuq xbʼaanunkil wi yooko xkʼulubʼankil chi anchal qachʼool li xchaqʼrabʼ li Yos.

⁴ Qakʼoxlaq naq yooko chi bʼeek saʼ jun li chʼinaʼusil naʼajej ut naqaj xnawbʼal chanru chixjunil li naʼaj abʼan wank jun li nimla nubʼaal ut maaʼani naru chi numeʼk saʼ junpakʼal. Li naʼaj inkʼaʼ nakʼutunk chiʼus xbʼaan naq tzʼaptzʼo li bʼe. Ut naq nokookanaak rilbʼal li nubʼaal naqakʼe reetal naq chisaʼ wank jun li kaqkoj, joʼkan naq li nubʼaal nakolok qe. Abʼan anaqwan qakʼoxlaq, ani naraj xkutbʼal ribʼ saʼ qabʼeen re qarahobʼtesinkil? Li Raatin li Yos naxye: «Ajʼajaq ru leekʼaʼuxl ut chexyoʼleq! Li xikʼ naʼilok eere, aʼ laj tza, yo chi sutink re xsikʼbʼal ani tixnuqʼ, joʼ jun kaqkoj japjo re» (1 Pedro 5:8).

⁵ Laj Tza narahobʼtesink ut maaʼus xnaʼlebʼ. Ut re naq inkʼaʼ tootʼaneʼq chiru li aaleek, li Jehobʼa naxkʼe qe jalan jalanq li chaqʼrabʼ re qakolbʼal chiru laj Tza (Efesios 6:11). Joʼkan bʼiʼ, naq tqabʼir rix li naxye li Santil Hu, qakʼehaq qaqʼe chi rilbʼal naq li Jehobʼa nokooxra chi anchal xchʼool. Wi naqakʼe qachʼool chi rilbʼal aʼin, tqataw ru naq li xchaqʼrabʼ li Yos nokooxkol ut naxkʼe xsahil qachʼool. Joʼkan naq  laj Santiago kixtzʼiibʼa: «Li xChaqʼrabʼ li Yos, tzʼaqal re ru ut nakʼehok chi [...] achʼabʼanbʼil. Li naxkʼe xchʼool chirix Raatin li Yos ut junelik naxpaabʼ [...] osobʼtesinbʼilaq rikʼin xkʼanjelankil» (Santiago 1:25).

6. Kʼaru ttenqʼanq qe chi xkawresinkil li qachʼool chirix li xchaqʼrabʼ li Yos? Chaakʼe jun li eetalil.

⁶ Kʼaru ttenqʼanq qe chi xkawresinkil li qachʼool chirix li xchaqʼrabʼ li Jehobʼa, laj Kʼehol Chaqʼrabʼ? Li ttenqʼanq qe aʼan xyuʼaminkil wulaj wulaj li xchaqʼrabʼ li Yos. Joʼkan ajwiʼ xpaabʼankil «li xchaqʼrabʼ li Kriist», joʼ xkʼutbʼal chixjunil li xooxtaqla wiʼ (Galatas 6:2; Mateo 28:19, 20). Naqapaabʼ ajwiʼ naq nayeemank qe naq toochʼutlaaq re xloqʼoninkil li Yos ut sahaq saʼ qachʼool saʼ xyanqebʼ li qech aj paabʼanel (Hebreos 10:24, 25). Ut taqlanbʼilo ajwiʼ joʼ aj paabʼanel, chi tijok wulaj wulaj ut chixjunil li tqaye tento t–elq chaq saʼ li qachʼool (Mateo 6:5-8; 1 Tesalonicenses 5:17). Naq junelik naqapaabʼ li xchaqʼrabʼ li Yos naqakʼe reetal naq nokooxra ut naxkʼe xsahil qachʼool. Li xmaaʼusilal li ruuchichʼochʼ inkʼaʼ naru xkʼeebʼal qe chixjunil aʼin. Joʼkan bʼiʼ, tkawuuq li qachʼool chirix li xchaqʼrabʼ li Yos wi naqakʼoxla rix chixjunil li usilal li naxkʼam chaq xpaabʼankil li Yos.

7, 8. Chanru naxkʼojobʼebʼ xchʼool li Santil Hu li nekeʼxkʼoxla naq chʼaʼaj xpaabʼankil li Jehobʼa rajlal chihabʼ?

 ⁷ Wankebʼ nekeʼxkʼoxla naq chʼaʼaj xpaabʼankil rajlal chihabʼ li xchaqʼrabʼ li Jehobʼa, joʼkan naq nekeʼxye naq inkʼaʼ teʼruuq xbʼaanunkil. Wi joʼkan ajwiʼ naqeekʼa laaʼo, us naq tqakʼoxla li naxye arin li Santil Hu: «Laaʼin li Qaawaʼ leeYos. Laaʼin ninkʼutuk cheeru li kʼaru teebʼaanu re naq us texʼelq. Laaʼin ninbʼeresink eere re naq teebʼaanu li us. Xeebʼaanu raj li xinye eere. Wi ta xeebʼaanu, wanqex raj saʼ tuqtuukil usilal. Li tuqtuukil usilal chanchan raj jun nimaʼ inkʼaʼ nachaqik. Ut leetikilal chanchan raj li xkaw oq li palaw li maakʼaʼ rosoʼjik» (Isaias 48:17, 18, Wy). Peʼyaal naq li raqal aʼin naxkʼojobʼ qachʼool?

⁸ Li Jehobʼa naxye qe naq tqataw wiibʼ li osobʼtesink wi naqapaabʼ chi anchal qachʼool. Li xbʼeen osobʼtesink: li xtuqtuukilal qachʼool chanchanaq li nimaʼ xbʼaan naq junelik wank ut inkʼaʼ nachaqik. Ut li xkabʼ osobʼtesink: li xtiikilal qachʼool chanchanaq xnimal ut xkawil roq li palaw. Qakʼoxlaq aʼin: li palaw nachalk ut nasutqʼiik li roq, maajoqʼe t-osoʼq ut maajunwa tchaqiq wanq bʼan chi junelik. Li raqal aʼin naxkʼut chiqu naq joʼkanaq ajwiʼ xtiikilal qachʼool wi maajunwa tqatzʼeqtaana li Yos (chaawil Salmo 55:22). Naq naqabʼi wiʼ chik li xyeechiʼom li Yos nakawuuk li qachʼool chirix li xchaqʼrabʼ ut chirix chixjunil li naxye li Santil Hu.

9, 10. a) Kʼaʼut us naq inkʼaʼ tqakanabʼ kʼiik saʼ li qapaabʼal? b) Ut wi kaw li qapaabʼal, chanru tooxtenqʼa aʼin re naq sahaq saʼ qachʼool?

⁹ Li Santil Hu naxkʼut li xkabʼ naʼlebʼ: «Texkʼiiq saʼ leepaabʼal» (Hebreos 6:1, Wy). Yaal naq saʼebʼ li qakutan inkʼaʼ nokooruuk risinkil li maak saʼ qabʼeen abʼan tooruuq chi kʼiik saʼ li qapaabʼal ut aʼin yalaq ani naru nabʼaanunk re. Ut wi inkʼaʼ naqakanabʼ kʼiik saʼ li qapaabʼal, yooq chi  numtaak xsahil qachʼool chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa, kʼaʼut naqaye aʼin?

¹⁰ Laj paabʼanel li kaw xpaabʼal naxkʼe xchʼool chi kʼoxlak joʼ chanru naraj li Jehobʼa (Juan 4:23). Li Apostol Pablo kixye naq «ebʼ li wankebʼ joʼ naraj li tzʼejwalej, aʼ li kʼaʼaq re ru re li tzʼejwalej nekeʼxrahi; aʼut li wankebʼ joʼ naraj li musiqʼej, aʼ li naraj li musiqʼej nekeʼxrahi» (Romanos 8:5). Joʼkan bʼiʼ, li wankebʼ joʼ chanru nawank li ruuchichʼochʼ moko sahebʼ ta saʼ xchʼool xbʼaan naq yookebʼ xkʼoxlankil naq junes rehebʼ nekeʼraj, chanchan tawiʼ inkʼaʼ chik nekeʼilok ut junes li bʼihomal yookebʼ ratawankil. Abʼanan, li kawebʼ xpaabʼal numtajenaq xsahilebʼ xchʼool ut junelik nekeʼxbʼaanu li naraj li Jehobʼa, li Yos li sa saʼ xchʼool (1 Timoteo 1:11, TNM). Abʼan, kʼaʼut naqaye naq sahebʼ ajwiʼ saʼ xchʼool usta yookebʼ chi yaleʼk rix li xpaabʼal? Xbʼaan naq nekeʼxnaw naq laj paabʼanel li inkʼaʼ naxtzʼeqtaana li Yos naq yook chi yaleʼk rix li xpaabʼal naxsahobʼresi xchʼool li Xyuwaʼ li wank saʼ choxa ut naxkʼutbʼesi ajwiʼ naq laj Tza aj tikʼtiʼ (Proverbios 27:11; chaawil Santiago 1:2, 3).

11, 12. a) Naq li Apostol Pablo kiʼaatinak chirix li us ut li inkʼaʼ us, kʼaru kiraj xyeebʼal naq kixye: «keʼxkʼaytesi»? b) Kʼaru naraj li qatibʼel re naq truuq reekʼasinkil ribʼ chiʼus?

¹¹ Re naq li qapaabʼal inkʼaʼ tixkanabʼ kʼiik tento naq junelik yooqo xyuʼaminkil xnaʼlebʼ li Yos. Joʼkan naq li Santil Hu naxye: «Li kawil tzekemq aʼan choʼq rehebʼ li ak ninqebʼ, aʼanebʼ li keʼxkʼaytesi li xkʼaʼuxl chi xtawbʼal ru bʼar wank li us ut bʼar wank li inkʼaʼ us» (Hebreos 5:14). Li Apostol Pablo kixye naq tento xkʼaytesinkil li qakʼaʼuxl re naq tqanaw kʼaru li us ut li inkʼaʼ us. Ut joʼkan ajwiʼ, kiroksi jun li aatin saʼ Griego naq kiʼaatinak chirixebʼ li nekeʼtzoleʼk chi bʼatzʼunk. Anaqwan qilaq chanru nabʼaanumank aʼin.

¹² Maajun qe naq nayoʼlaak ak naxnaw ta chanru reekʼasinkil chiʼus li xtibʼel. Ebʼ li kʼuulaʼal inkʼaʼ nekeʼxnaw bʼar wank ebʼ li ruqʼ ut ebʼ li roq, joʼkan naq nekeʼxjoch saʼ ru  ut inkʼaʼ nekeʼxnaw kʼaru yookebʼ xkʼulbʼal. Ut naq yook chi numeʼk li kutan, timil timil nekeʼxtzol reekʼasinkil chiʼus li xtibʼelebʼ, xbʼeenwa nekeʼkʼachlik, chirix chik aʼan nekeʼok xkʼeebʼal xyok ut moqon chik nekeʼok chi aanilak. Anaqwan aatinaqo chirixebʼ li nekeʼbʼatzʼunk bʼolotz oq. Naq laj bʼatzʼunel naxkʼam li bʼolotz oq ut inkʼaʼ narachʼabʼ, nakaakʼe reetal naq naxnaw bʼatzʼunk chiʼus. Laj bʼatzʼunel aʼin moko ak naxnaw ta bʼatzʼunk naq xyoʼlaak chaq, toj kitzolok bʼan chiru naabʼal hoonal re xkʼaytesinkil ribʼ. Usta li Santil Hu naxye naq li tzolokbʼatzʼunk nokooxtenqʼa re naq «kawaqo», abʼan li wank tzʼaqal xwankil aʼan xkawresinkil qibʼ saʼ li qapaabʼal (1 Timoteo 4:8, Wy).

13. Chanru tqakʼaytesi li qakʼaʼuxl?

¹³ Saʼ li tasal hu aʼin ak xqatzol naabʼal li naʼlebʼ li naxkʼut chiqu chanru xkʼaytesinkil li qakʼaʼuxl re naq kawaq li qapaabʼal ut re naq maajunwa tqatzʼeqtaana li Jehobʼa. Re naq tqanaw rajlal kutan kʼaru tento tqabʼaanu, aajel ru naq tootijoq naq tqatzʼil li xchaqʼrabʼ li Yos li wank saʼ li Santil Hu. Us naq tqakʼoxla chiqajunqal: «Bʼar wank rehebʼ li chaqʼrabʼ naru nawoksi? Chanru twoksi li raqal aʼin? Ma twulaq chiru li Jehobʼa li nawaj xbʼaanunkil?» (chaawil Proverbios 3:5, 6; Santiago 1:5). Wi junelik naqabʼaanu ebʼ li patzʼom aʼin, tqatzol chiʼus li qachʼool, tkʼiiq ut tkawuuq li qapaabʼal.

14. Kʼaru tento tqabʼaanu re naq yooqo chi kʼiik saʼ li qapaabʼal ut kʼaru li naʼlebʼ tento tqatzʼeqtaana?

¹⁴ Usta ak xkʼiik li qapaabʼal, tento naq inkʼaʼ tqakanabʼ xkawresinkil. Re naq inkʼaʼ tqakanabʼ kʼiik, tento rilbʼal kʼaru yooko xtzakankil. Joʼkan naq li Apostol Pablo kixye: «Li kawil tzekemq [...] choʼq rehebʼ li ak ninqebʼ». Joʼkan bʼiʼ, re naq tkawuuq li qapaabʼal tento tqasikʼ chiʼus kʼaru yooqo xtzolbʼal. Ut tqatzol ajwiʼ chanru tqayuʼami li junjunq chi naʼlebʼ. Li naʼlebʼ aʼin jwal us xbʼaanunkil joʼ naxkʼut li Santil Hu naq «xtawbʼal» li naʼlebʼ aʼan tzʼaqal wanq xwankil choʼq qe. Joʼkan bʼiʼ, qoksihaq chixjunil li chaabʼil naʼlebʼ  li naxkʼut chiqu li Qayuwaʼ li wank saʼ choxa (Proverbios 4:5-7; 1 Pedro 2:2). Usta wanq qanawom ut qanaʼlebʼ, aajel ru naq maajunwa tqanimtresi qawankil chi moko qaqʼetqʼeti qibʼ chiruhebʼ li komonil. Ut tento tqakʼe reetal wulaj wulaj ma inkʼaʼ yook chi qʼetqʼetoʼk ut chi maaʼusoʼk li qachʼool. Joʼkan naq li Apostol Pablo kixye: «Kʼehomaq reetal leeyuʼam ma tzʼaqal yookex saʼ li paabʼaal. [Ut] yalomaq eerix» (2 Corintios 13:5).

15. Kʼaʼut aajel ru li rahok re naq inkʼaʼ tqakanabʼ kʼiik saʼ li qapaabʼal?

¹⁵ Jun li ochoch naraj naq tsaabʼesiiq ut wi naʼajmank tnimtresimanq ru. Joʼ chanru nakʼulmank rikʼin li ochoch joʼkan ajwiʼ nakʼulmank rikʼin li qapaabʼal. Kʼaru tento tqabʼaanu re naq us wanq li qapaabʼal ut re naq yooq chi kʼiik? Chiru chixjunil li kʼaʼaq re ru, li rahok aʼan li jwal aajel ru. Rajlal kutan li qarahom chirix li Jehobʼa ut chirixebʼ li qakomon ut ebʼ li qamiiw inkʼaʼ raj tixkanabʼ kʼiik. Wi inkʼaʼ raj nokoorahok, li qanawom ut li qabʼaanuhom maakʼaʼ t-oq wiʼ chanchan raj «jun li chʼiichʼ natzintzotk» (1 Corintios 13:1-3). Joʼ xqakʼe reetal li rahok nakʼanjelak re xkawresinkil ut re naq tkʼiiq li qapaabʼal.

16. Kʼaru li naʼlebʼ naxkʼut laj Tza re naq teʼxkʼam re rikʼin, ut kʼaru naxyeechiʼi qe li Jehobʼa?

¹⁶ Qilaq li rox naʼlebʼ: re naq tqatzol wank joʼ tzʼaqal aj paabʼanel tento tqakʼe reetal kʼaru wank saʼ li qakʼaʼuxl. Laj Tza joʼ laj jolominel re li ruuchichʼochʼ naxnaw chiʼus chanru xjalbʼal qanaʼlebʼ re naq maakʼaʼ chik twulaq chiqu, inkʼaʼ tqapaabʼ naq yaal li yooko rabʼinkil, chʼiʼchʼiʼ chik qe ut moko sahaq ta chik saʼ qachʼool (Efesios 2:2). Moko usta wi joʼkan naqeekʼa, xbʼaan naq ebʼ li naʼlebʼ aʼin chanchan naq naʼok chi maaxenk xcheʼul junaq li ochoch. Abʼan, inkʼaʼ nasach sa qachʼool naq li Jehobʼa xyeechiʼi qakolbʼal, joʼkan naq laaʼo maakʼaʼ tqakʼul.

17. Rikʼin kʼaru li eetalil naxkʼut li Santil Hu naq aajel naq inkʼaʼ tsachq saʼ qachʼool li qosobʼtesinkil li tixkʼe li Yos?

 ¹⁷ Li Santil Hu naxye naq «li qakolbʼal li yooko chi roybʼeninkil» rikʼin li Yos tooxkol chiru laj Tza ut chiru li ruuchichʼochʼ. Li qakolbʼal aʼin chanchan li punit chʼiichʼ li keʼroksi chaq ebʼ laj puubʼ (1 Tesalonicenses 5:8). Li Santil Hu naxkʼut naq ebʼ laj puubʼ li keʼwank chaq najter keʼxkʼe jun li punit chʼiichʼ saʼ xbʼeen li punit tzʼuum, re naq maakʼaʼ tixkʼul laj puubʼ naq toochʼeʼq saʼ xjolom. Ut wi laj puubʼ inkʼaʼ raj kiroksi li punit kikamsiik raj. Joʼkan bʼiʼ, wi li punit naru xkolbʼal li qajolom, li qosobʼtesinkil truuq xkolbʼal li qakʼaʼuxl.

18, 19. Chanru kixkʼutbʼesi li Jesus naq kʼojkʼo xchʼool chirix li rosobʼtesihom, ut chanru tqakʼam qe rikʼin?

¹⁸ Li Jesus kixkʼutbʼesi saʼ li xyuʼam naq inkʼaʼ kixsach saʼ xchʼool li xyeechiʼom li Yos. Qajultikaq li rahilal kixkʼul saʼ li qʼoqyink naq yook chaq chi nachʼok xkamik. Jun rehebʼ li ramiiw li Jesus kikʼayink re xbʼaan tumin. Jun chik rehebʼ li ramiiw kixye naq inkʼaʼ naxnaw ru, ut moqon chik chixjunilebʼ keʼtzʼeqtaanank re ut keʼelelik xbʼaanebʼ xxiw. Ebʼ li rech tenamit xikʼ keʼril ut keʼxye naq trahobʼtesiiq ut tkamsiiq xbʼaanebʼ laj puubʼ re li tenamit Roma. Naabʼal li rahilal kixkʼul li Jesus abʼan laaʼo maare maajunwa tqakʼul aʼin. Kʼaru kitenqʼank re li Jesus? Saʼ Hebreos 12:2 naxye naq li Jesus kixkuy chixjunil «xbʼaan naq naxnaw naq chirix li rahilal toxtaw nimla sahilal. Ut kʼojkʼo anaqwan saʼ xnim uqʼ li xnimajwal kʼojaribʼaal li Yos». Joʼ naqakʼe reetal chʼolchʼo chiru li Jesus naq tixtaw li «nimla sahilal».

¹⁹ Kʼaru li «nimla sahilal» aʼin? Li Jesus naxnaw naq wi junelik tiikaq xchʼool chiru li Yos truuq xsantobʼresinkil xkʼabʼaʼ li Yos ut truuq ajwiʼ xkʼutbʼesinkil naq laj Tza aj tikʼtiʼ. Li nimla osobʼtesink naxsahobʼresi xchʼool li Jesus. Joʼkan ajwiʼ li Jesus naxnaw naq chi seebʼ t-osobʼtesiiq xbʼaan li Xyuwaʼ ut sahaq saʼ xchʼool chi wank chixkʼatq. Naq yook xkʼulbʼal li nimla rahilal maajunwa kisachk saʼ xchʼool li osobʼtesink li  tkʼeheʼq re xbʼaan li Xyuwaʼ. Joʼkan bʼiʼ, qakʼamaq qe rikʼin li Jesus. Misach saʼ qachʼool li maatan li tixkʼe qe li Yos, joʼ kixbʼaanu li Jesus. Li Jehobʼa naxkʼe qe jun nimla kʼanjel: nokooxkʼe chi tzʼaqonq re xsantobʼresinkil li xkʼabʼaʼ ut xkʼutbʼesinkil naq laj Tza aj tikʼtiʼ. Chanru tooruuq xbʼaanunkil aʼin? Wi tqakʼojobʼ qachʼool rikʼin li Jehobʼa ut wi inkʼaʼ tooʼelq rubʼel xrahom usta tchalq saʼ qabʼeen li nimla chʼaʼajkilal.

20. Kʼaru ttenqʼanq qe chi kʼoxlak chiʼus ut re naq inkʼaʼ tchʼinanq qachʼool?

²⁰ Naq li Jehobʼa naril naq tiik li qachʼool chiru, naraj qosobʼtesinkil ut naʼalaak saʼ xchʼool xbʼaanunkil (Isaias 30:18; chaawil Malaquias 3:10). Li Jehobʼa nawulak chiru xkʼeebʼal li us rehebʼ li nekeʼloqʼonink re (Salmo 37:4). Joʼkan naq, qakʼehaq qachʼool chirix li xyeechiʼom li Yos. Maajunwa tqabʼaanu li maaʼusilal, li bʼalaqʼink malaj li xyiibʼru aj naʼlebʼ li ruuchichʼochʼ aʼin. Wi naqakʼe reetal naq ak yooko xkʼambʼal qe rikʼin li ruuchichʼochʼ, chootijoq ut qatzʼaamaq: «Li tuqtuukil usilal li [...] naxqʼax ru chixjunil li naʼlebʼ», xbʼaan naq aʼan tkoloq re li qachʼool ut li qakʼaʼuxl (Filipenses 4:6, 7).

21, 22. a) Kʼaru li rosobʼtesihom teʼxkʼul li teʼkoleʼq saʼ li nimla rahilal? b) Kʼaru oxloqʼ chaawu chirix li osobʼtesink li tixkʼe qe li Yos, ut kʼaru tento taabʼaanu laaʼat?

²¹ Kʼajoʼ xchaqʼalil li osobʼtesink li tixkʼe qe li Yos! Naabʼalaq  qakʼanjel naq wanqo saʼ xyanqebʼ li qas qiitzʼin li teʼkoleʼq saʼ li «xnimal rahilal» (Apocalipsis 7:9, 14). Nasahoʼk saʼ qachʼool xnawbʼal naq maajunwa chik tooxchʼiʼchʼiʼ laj Tza ut ebʼ li maaʼus aj musiqʼej. Joʼkan bʼiʼ, ma wank junaq tixye naq maajunwa xʼaaleek xbʼaan laj Tza? Naq tsachmanq chixjunil li xmaaʼusilal laj Tza, li Jesus chik ut ebʼ li 144.000 teʼjolominq qe saʼ choxa ut sahaq saʼ qachʼool chi xchʼinaʼusinkil chixjunil li Ruuchichʼochʼ. Nasahoʼk saʼ qachʼool naq wulak re xqʼehil naq t-osoʼq chixjunil li yajel, naq teʼwakliiq wiʼ chik chi yoʼyo ebʼ li qamiiw ut ebʼ li qakomon ut sahaq saʼ qachʼool chi wank joʼ kiraj chaq li Yos chalen chaq saʼ xtiklajik. Naq yooq chaq chi nachʼok xqʼehil naq tsachmanq chi junajwa li maak, nachʼ wanq ajwiʼ li nimla maatan chirix li kolok. Li Yos naxyeechiʼiʼ qe naq aran «teʼkoleʼq li ralal xkʼajol» (Romanos 8:21).

²² Li Jehobʼa naraj naq taataw xsahil li nimla osobʼtesink li tixkʼe aawe. Re naq tatruuq xkʼulbʼal li osobʼtesink aʼin aajel ru naq tat-abʼinq chiru li Yos. Joʼkan naq, aajel ru naq taakʼe aaqʼe rajlal kutan chi xpaabʼankil li Jehobʼa. Joʼkan bʼiʼ, chaakawresi laapaabʼal ut chatwanq junelik saʼ xrahom li Yos!