Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

KIBATULU 17

‘Di Suínise mu Kixikanu Kiê’

‘Di Suínise mu Kixikanu Kiê’

‘Mu ku di suínisa mu kixikanu kienu . . . kale-nu mu henda ia Nzambi.’—JUDA 20, 21.

1, 2. Kikalakalu kiahi kia bhingi eie muéne ku ki bhanga, ni mukonda diahi ua tokala ku bhanga kiambote o kikalakalu kiki?

EIE ua mu kalakala izuua ioso mu sidivisu ia ku tunga. O ikalakalu i e-nda kiambote, maji kua bhingi hanji kithangana kiavulu phala ku i zubha. Katé mu kithangana kiki, ki tu bhonza ku zubha o ikalakalu íii, maji kima kiambote ku ki bhanga. Né muene se ki bhonza o ku ki bhanga, maji né kiki, eie ua tokala kuia ku pholo ni kikalakalu kiki, mukonda iene ia-nda ku kuatekesa ku hádia ku muenhu uê. Mukonda diahi? Mukonda o kikalakalu kiki, kia bhingi eie muéne ku ki bhanga!

2 O dixibulu Juda, ua londekesa ihi i tua tokala ku bhanga phala ku di suínisa mu ukexilu ua nzumbi. Kála kia suínisa o Jikidistá ku “kala mu henda ia Nzambi,” ua londekesa ué se kiebhi ki tu tena ku bhanga kiki, muéne uambe: ‘Di suínisenu ni kuia ku pholo mu kixikanu kienu.’ (Juda 20, 21) Kiebhi ki u tena ku di suínisa mudiê, ni ku kolesa dingi o kixikanu kiê, phala ku kala mu henda ia Nzambi? Tua-nda di longa maukexilu atatu, alungu ni ku tunga mu ukexilu ua nzumbi.

KOLOKOTA MU KU KOLESA O KIXIKANU KIÊ, MU ITUMU IA JIHOVA

3-5. (a) Satanaji ua mesena kuila eie u kala ni Ibanzelu iebhi ia iibha, ia lungu ni ijila ia Jihova? (b) Ibanzelu iebhi i tua tokala ku kala na-iu, ia lungu ni ijila ia Jihova, ni kiebhi ki ueji divua? Bhana kifika.

3 Kia dianga, tua tokala ku kolesa o kixikanu kietu mu ijila ia Nzambi. Mu ku di longa o divulu didi, eie ua di longo itumu iavulu ia Jihova, ia lungu ni ukexilu uetu. Kiebhi ki u mona o itumu íii? Satanaji ua mesena ku u nganala phala ku xikina kuila, o ijila, ni itumu ia Nzambi ia neme mba ia bhonzo ku i kaiela. Muéne u nganala athu mu ukexilu iú, kála kia bhangele mu jaludim ia Edene. (Dimatekenu 3:1-6) O kuila muéne ua-nda tena ué ku u nganala mu ukexilu iú? Se muéne ua-nda tena, mba kana, eie uejiia.

4 Mu kifika: Mu kuenda mu jaludim ia fuama, eie u mona kuila o jaludim a i xiti phala ku fidisa o athu ku bhita-mu. Maji eie u mona kuila, o jaludim ia fuama phala kuia-mu. Mu dimatekenu nange eie ki u xinganeka se mukonda diahi o jaludim a i xiti. Nange eie u banza kuila a mu ku fidisa ngó ku bhita-mu. Maji kioso ki u mona kiambote, eie u mona hoji ia mesena ku kuata athu! Mu kithangana kiki, eie uejiia kiá se mukonda diahi o jaludim a i xiti—a i xiti phala ku langa o athu. O kuila lelu ué, kuala hoji ia mesena ku kuata athu? O Maka a Nzambi a tu lombolola: ‘Kalenu ku mesu azele, mu di lange! Kuma o nguma, Diabhu, ua di bhange, mukuá ni hoji iala mu zuma, u nhunga jinga mu jimbandu jenu mu ku sota uoso a mudiâ.’—1 Phetele 5:8.

5 Satanaji, o hoji ia mesena ku kuata athu. Jihova ka mesena kuila Satanaji u tu kuata mu kibhetu kiê, mukonda dia kiki, Jihova ua tu bhana ijila i tena ku tu kuatekesa ku “jindunge” ja Satanaji. (Efezo 6:11) Kienhiki, kioso ki tu xinganeka mu ijila ia Nzambi, tua tokala ku i mona kuila Jihova ua tu bhana na-iu mu henda iê, kála Tata ietu ia diulu. Mu ku i mona kiki, tuila o ijila ia Nzambi i tu langa, ni i tu sangulukisa. O dixibulu Tiiaku ua soneka: ‘Uoso-phe u bhana o mátui ku kitumu kia tenena, o kitumu kia ufôlo, anga u ki jijila . . . u mu zediuisa mu ioso ia bhanga.’—Tiiaku 1:25.

6. Uebhi o ukexilu ua ku kolesa o kixikanu kietu mu ijila, ni mu itumu ia Nzambi? Bhana kifika.

6 Ku belesela o itumu ia Nzambi, kiene o kima kia beta-kota phala ku kolesa o kixikanu. Mu kifika, “o kitumu kia Kristu” ki bhinga ku longa ué akuenu ‘o ima ioso ia tumu [muéne.]’ (Ngalásia 6:2; Matesu 28:19, 20) O Jikidistá, a belesela ué o kitumu kia ku diongeka izuua ioso mu iônge, phala ku bheza Nzambi, ni ku di suínisa mu ukexilu ua nzumbi. (Jihebeleu 10:24, 25) O itumu ia Nzambi, i bhinga ué ku samba kua Jihova izuua ioso ni muxima uoso. (Matesu 6:5-8; 1 Tesalonika 5:17) Kioso ki tuia ni ku belesela o itumu íii, tua-nda mona kuila itendelesu ia henda. O ku belesela o itumu íii, ki tu bhana ku sanguluka kuavulu, ki kuene ku mundu iú. Mu ku xinganeka ku mbote i uene mu katula mu ku belesela o ijila ia Nzambi, o kuila uene mu divua kuma ua mu kolesa o kixikanu kiê?

7, 8. Kikuatekesu kiahi ki bhana o Maka a Nzambi, kua iá a banza kuila ku hádia ka-nda tena ku kala jifiiele?

7 Saí ithangana, athu avulu a banza kuila, ku hádia ka-nda tena ku belesela o itumu ia Nzambi. Ene ala ni uôma ua ku lueza. Se eie ua divu kia kiki, xinganeka mu izuelu íii: ‘Eme Jihova Nzambi iê, u ku longa ioso ia uabha, u ku endesa mu njila ia fuama kuenda mu ku di tela. Uaué! Tamanu uabhele mátui ku ijila iami! O paze iê ieji kala kála ngiji, o kuiuka kué kueji kala kála mabhuku a kalunga.’ (Izaia 48:17, 18) O kuila eie ua xinganeka kiá se kiebhi o izuelu íii i tena ku ku kolokotesa?

8 Mu kibatulu kiki, Jihova u tu londekesa o mbote ijila mu ku mu belesela. Muéne ué u tu kanena kuila tu tena ku katula mbote mu maukexilu aiadi. Kia dianga, O paze ietu ia-nda kala kála ngiji. Kaiadi, o kuiuka kuetu kua-nda kala kála mabhuku a kalunga. Se eie u mona kioso kia bhanga o mabhuku a kalunga, sé phata, ua-nda xikina o izuelu i tua mono mu divulu dia Izaia. Eie uejiia kuila o mabhuku ala mu kalunga, a-nda nangenena. Jihova uambe kuila o kuiuka kuê—o ukexilu uê ua ku dibhana ni athu—u tena ku kala kienhiki. Kioso ki uia ni ku bhanga ioso phala ku kala ni ufiiele kua Nzambi, muéne ka-nda kuehela kuila u di bhala! (Tanga Jisálamu 55:22.) O kuila eie ua xinganeka kiá o kisangusangu kijila mu ikanenu íii?

‘DI SUNGIENU KU PHOLO, MU KU KULA MU NZUMBI’

9, 10. (a) Mukonda diahi o ukexilu ua ku kula mu nzumbi, kima kiambote phala o Jikidistá ku suua mu nzumbi? (b) Kiebhi, o ku mona o ima mu ukexilu ua nzumbi, ku bhekela kisangusangu kia dikota?

9 O ukexilu ua kaiadi, ua lungu ni kikalakalu kiê kia ku tunga, tu ki sanga mu izuelu íii: ‘Tu di sungienu ku pholo, mu ku kula mu nzumbi.’ (Jihebeleu 6:1) O ku kula mu nzumbi, ukexilu uambote phala o Jikidistá ku suua mu kilunga. Tuejiia kuila ki tu tena ku kala tu athu a iuka, maji né kiki, tu tena ku bhanga ioso phala ku kula mu nzumbi. Kienhiki, kioso ki tuia ni ku kula mu nzumbi, o jikidistá a sanga dingi kisangusangu mu ku sidivila Jihova. Mukonda diahi tua-mba kiki?

10 O Kidistá ua kulu mu nzumbi, ulondekesa o ídifua ia nzumbi. Muéne u mona o ima kála kia mona Jihova. (Nzuá 4:23) Phaulu ua soneka: “Kuma oso a tokala ku xitu, a suua imbamba ia xitu, Maji oso-phe a tokala ku Nzumbi, a suua imbamba ia Nzumbi.” (Loma 8:5) O ku mona o ima mu ukexilu ua xitu, ki ki bhekela kisangusangu, mukonda ki bhangesa o muthu ku kala ni luímbi, ni ku mesena o jimbote. O ku mona o ima mu ukexilu ua nzumbi, ku bhekela kisangusangu kia dikota, mukonda ki bhangesa o muthu ku bhanga o ima ia mesena Jihova, “Nzambi Ukôla, mukua fuma.” (1 Timote 1:11) O muthu ua kulu mu nzambi, u bhanga ioso phala ku sangulukisa Jihova, u sanguluka ué, né muene kioso kia dibhana ni ibhindamu. Mukonda diahi? Kioso ki tu dibhana ni izukutisu, kiene o kithangana kia kulondekesa kuila Satanaji mukuá makutu, ni ku kala ni ufiiele, ni ku sangulukisa Tata ietu ia diulu.—Jisabhu 27:11; tanga Tiiaku 1:2, 3.

11, 12. (a) Ihi ia zuela Phaulu ia lungu ni “kilunji” kia Jikidistá, ni ihi ilombolola o kizuelu “ku longa”? (b) Ukexilu uahi ua ku longa o mukutu phala ku kula, ni ku kala ni uhete mu ukexilu ua xitu?

11 Phala ku kala muthu ua kulu mu nzumbi, kua bhingi ku di longa. Tala o velusu íii: ‘O kudia kua nguzu-phe kua tokala adiakimi, mukonda dia ku di longa, a sungu kiá kilunji kia ku tungula kioso kia uabha, ni kia iibha.’ (Jihebeleu 5:14) Kioso Phaulu kia zuela ia lungu ni “ku longa,” o kilunji kietu, muéne ua tange o kizuelu mu Ngeleku, kilombolola kikalakalu kia mukutu. Kilombolola ué ‘ku di longa kála ki bhanga o mukuá ku tungutisa o mukutu (ginasta).’ Xinganeka se ihi ia bhingi, phala ku di longa kála ki bhanga o mukuá ku tungutisa o mukutu.

O mukutu ua muthu u di tungutisa a u longa, mu ku u bhilujula bhulu

12 Ka tu vuala ni mauhete a ku bhanga kiá o ima. Mu kifika, o mona a mu vuala kindala, kejiia hanji ku langa o maku, ni inama iê. Mukonda dia ku kamba ku langa o mukutu uê, muéne u dibhilunjula katé muene u tena ku di beta ku pholo iê, kiki ki mu bhangesa ku sasumuka. Kioso kiaia ni ku kula, muéne u tena ku langa o mukutu uê. O mona u mateka kuavula, mu ku bhita kithangana u mateka o kuenda, ni ku mateka kuenda ni lusolo. * Ihi i tu zuela ia lungu ni ginasta? Mu ku mona o muthu ua mu tumbujuka kiambote bhulu, sé phata mukutu ué, ua difu ni makina io sokejeke kiambote. O uhete uala na-u o ginasta, ki u tukuluka ngó—Maji ua bhingi ithangana iavulu ia ku di longa. O Bibidia i tu longa kuila, o ukexilu ua ku di longa nguzu ia mukutu, o ‘ku bhanduluka kuê ki kua kidi.’ O ku longa o kilunji kietu, phala ku xinganeka mu ima ia nzumbi, iene iala ni valolo ia dikota!—1 Timote 4:8.

13. Kiebhi ki tu tena ku longa, o kilunji kietu?

13 Mu divulu didi, tua di longo ima iavulu ia-nda ku kuatekesa o ku longa o kilunji kiê, phala ku kala ni ufiiele kua Jihova, ni ku kala muthu ua kulu mu nzumbi. Xinganeka ni musambu o ijila, ni itumu ia Nzambi, mu ku sola o ima i ua mesena ku bhanga izuua ioso. Mu ku dibhana ni ihi i ua mesena ku bhanga, dibhudise: ‘ijila ia Bibidia ni itumu iebhi ia lungu ni kima kiki, ki nga mesena ku bhanga? Kiebhi ki ngi tena ku i kumbidila? Ukexilu uahi ua ku bhanga o ima, i bheka kisangusangu kua Tata iami ia diulu?’ (Tanga Jisabhu 3:5, 6; Tiiaku 1:5.) Kioso ki uia ni ku bhanga kienhiki, eie ua mu longa o kilunji kiê. O ukexilu iú ua ku longa o kilunji kiê, ua-nda ku kuatekesa ku kolokota ku kala u muthu ua kulu mu nzumbi.

14. Ihi i tua tokala ku bhanga phala ku kula mu nzumbi, maji né kiki tua tokala ku dilanga mu ihi?

14 Né muene tu tena ku kula mu nzumbi, tua tokala ku suína ni kuia ku pholo. Phala ku kula mu nzumbi, kua bhingi ku di longa. Phaulu uambe: ‘O kudia kua nguzu-phe kua tokala ku adiakimi.’ O kima kia beta-kota ki tena ku kolesa o kixikanu kietu, o ku kolokota ku di longa mu ukexilu ua nzumbi. O ku kumbidila kiambote o ima i ua di longo, eie ua-nda londekesa unjimu, o Bibidia i zuela kuila: O “kima kiala kota ku muenhu ua muthu o unjimu.” Kienhiki, tua tokala ku uabhela ku di longa mu ukexilu ua nzumbi, kála kia mesena Tata ietu. (Jisabhu 4:5-7; 1 Phetele 2:2) Kienhiki, ku bandekesa dingi o kuijiia ni unjimu uetu mu nzumbi, ki ki tu bhangesa ku kala ni luímbi. Tua tokala ku di tonginina kiambote izuua ioso, phala ki tu ehela kuila o luímbi, mba ima ia mukuá ia iibha, i kale ku muxima uetu. Phaulu ua soneka: ‘Kolokota mu ku tonginina se uala mu kixikanu, kolokota mu ku polovala se kiebhi ki muala.’—2 Kolindo 13:5.

15. Mukonda diahi o henda kima kia beta-kota, phala ku kula mu ukexilu ua nzumbi?

15 O sidivisu ia ku tunga o inzo i tena ku bhua, maji o sidivisu ki ibhu. Mukonda saí ithangana kua bhingi ku iudika, nange ku bhinga dingi ku i bandekesa. Ihi i tua tokala ku bhanga phala ku kula mu nzumbi, ni ku kala kála tu athu a kulu mu nzumbi? Kua bhingi ku kala ni henda. Tua tokala ku bandekesa o henda ietu kua Jihova, ni ku jiphange jetu. Se ki tu kala ni henda, o kuijiia kuoso ku tuala na-ku, ni ibhangelu ietu, ki ia-nda kala ni valolo—kála jibuia javulu ki jala ni valolo. (1 Kolindo 13:1-3) O ku bhanga o ima ni henda ioso, tua-nda tena kulondekesa kuila tu athu a kulu mu nzumbi.

BANZA NI KU SUÍNA KUOSO, MU KIDIELELU KI TU BHANA JIHOVA

16. Satanaji u bhangesa o athu ku kala ni Ibanzelu iahi, ni kikuatekesu kiahi ki tu bhana Jihova?

16 Tua-nda di longa dingi ukexilu ua mukuá, ua lungu ni ku kula kuê. Phala ku kula mudiê, kála mukaiedi ua kidi ua Kristu, eie ua tokala ku langa o ibanzelu iê. Satanaji o ngana a ngongo íii, uala ni jindunge javulu, muéne mesene ia ku bhangesa o athu ku kala ni ibanzelu ia iibha, ni ku kamba kidielelu. (Efezo 2:2) O ku kala ni kibanzelu kiki, kiluezu kia dikota phala o Jikidistá. Mu kidi, Jihova u tu bhana kikuatekesu ki tena ku tu langa—o kidielelu.

17. kiebhi o Maka a Nzambi, alombolola o mbote ijila mu kidielelu?

17 O Bibidia, ilombolola maukexilu avulu a tena ku tu kuatekesa phala ku dibhana kiambote ni jindunge ja Satanaji, ni mundu uê. O kima kia beta-kota phala ku kuatekesa o muthu, o kapasete, ‘o kidielelu kia ku bhuluka.’ (1 Tesalonika 5:8) M’ukulu, o disoladi uejidile kuila muéne keji bhuluka mu ita, se muéne ua bhângele sé o kapasete. Mukonda o ku zuata o kapasete, kene keji kuatekesa o disoladi ku langa kiambote o mutué uê. Kála o kapasete ka langa o mutué, kiene kimoxi ué, o kidielelu ki langa o kilunji kiê, ni ibanzelu iê.

18, 19. Phangu iahi ia bhana Jezú ia lungu ni kidielelu, ni kiebhi ki tu tena ku mu kaiela?

18 Jezú, muéne o phangu ia dikota mu kulondekesa o kidielelu. Xinganeka mu ima ioso ia bhiti mu usuku ande dia Jezú kufuá. O kamba diê dia kidi ua mu sumbisile. O mukuá, ua ditunu kuila ka mu ijidile. O a mukuá a mu lenge. O athu a tokalele mu mbanza iê, a mesenene kuila muéne u fuá ku maku a masoladi a Loma. Tu tena ku zuela kuma o ji polova ja bhiti na-ju Jezú, ja beta-kota, ji tuene mu bhita na-ju jala ndenge. Ihi ia mu kuatekesa ku dibhana ni ji polova jiji? O divulu dia Jihebeleu 12:2, di tambuijila: ‘Kala muéne mu ku suua o ngalasa ia mu idikisa, ua kolokota mu taka, ua tende o sonhi, o kiki ua xikama ku madilu bhu kiandu kia Nzambi.’ Jezú nuka ua kambele kulondekesa kuila kale ni ‘ngalasa ia mu idikisa.’

19 Ngalasa iebhi iedikisa kua Jezú? Muéne uejidile kuila se muéne ua kolokotele, ueji kuatekesa ku zelesa o dijina dia Jihova. Muéne ueji londekesa ué, kuma Satanaji mukuá makutu. Ki kuene kidielelu kieji bhana kisangusangu kia dikota kua Jezú! Muéne uejidile ué kuila Jihova, ueji ku mu bhana dibesá mukonda dia ku kala fiiele—o kithangana kia ku kala dingi ni Tata iê, kieji bhixila. Mu izuua isukidila-ku ia muenhu uê, Jezú uexile mu banza mu kidielelu kiki. Etu uê tua tokala ku bhanga kála kia bhangele Jezú. Tuala ué ni kisangusangu kia dikota ku pholo. Jihova u londekesa kuila tuala ni Valolo, mu ku tu bhana o ujitu ua ku kuatekesa o ku zelesa o dijina diê. Etu ué tu tena ku polovala kuila Satanaji mukuá makutu, mu ku sola Jihova kála Nzambi ietu ni ku kolokota ku kala mu henda ia Tata ietu, sumbala tu bhita ni ibhidi iavulu mu ku bhanga kiki.

20. Ihi i tena ku u kuatekesa ku kala ni ibanzelu iambote, ni ku kala ni kidielelu?

20 Jihova ka-ndala ngó ku bhana mabesá ku jiselevende jê ja fiiele—maji muéne ua mesena kiavulu ku bhanga kiki. (Izaia 30:18; tanga Malakiia 3:10.) Muéne ua mesena ku bhanga ioso phala ku kuatekesa o jiselevende jê. (Jisálamu 37:4) Kienhiki, xinganeka mu kidielelu kia ku kumbidila o i kanenu ia Nzambi. Kana kuehela kuila o ibanzelu ia iibha ia Satanaji iene ku mundu iú, i ku fidisa. Se eie u mona kuila o ukexilu ua iibha ua mundu iú, ua mu bokona mu kilunji kiê, mba ku muxima uê, samba kua Jihova ni nguzu ioso, mu ku bhinga “o kutululuka kua Nzambi kua somboka o kitongoluelu kioso.” O kutululuka kuku ku bhana Nzambi, kua-nda kuatekesa o muxima uê, ni kilunji kiê.—Filipe 4:6, 7.

21, 22. (a) Kidielelu kiahi kia kidi, kiala na-kiu o mundu uavulu? (b) Ukexilu uahi ua lungu ni kidielelu kia Kidistá ia beta-kota phala eie, ni ihi i ua tokala ku ki bhanga?

21 Eie uala ni kidielelu kia kidi, ki ua tokala o ku xinganeka! Se eie u bhanga mbandu ku “mundu uavulu” ua-nda tunda ku “hadi ia dikota” xinganeka ku muenhu u ua-nda kala na-u. (Dijingunuinu 7:9, 14) Kioso Satanaji ni madimonho mê kia-nda ku a buika, eie ua-nda divua kiambote kála nuka ua divu. Nanhi uala ku muenhu nuka ua di bhanene ni izukutisu ia Satanaji? Kioso ki kua-nda kala dingi izukutisu, kisangusangu kia dikota ku bhanga o ixi palaízu, mu kaxi ka utuminu ua Jezú ni ua 144.000 a undu phala kuia ku diulu! kisangusangu kia dikota kuijiia kuila o uhaxi ua-nda bhua, o athu u tua zolo afú kiá, a-nda ku a fukununa, ni ku kala ku muenhu kála kia mesenene Nzambi! Kioso ki tua-nda kala tu athu a iuka, tua-nda tambula dingi mabesá avulu kala kia ki tange mu divulu dia Loma 8:21—“ufôlo ua fuma, ua an’a Nzambi.”

22 Jihova ua mesena kuila eie u kala ni ufôlo ua kidi ku muenhu uê. O njila i kuambata ku ufôlo iú, o ku belesela. Ki kima kiambote ku bhanga ioso phala ku belesela Jihova, kizuua ni kizuua, phala ku kala ni ufôlo iú? Kienhiki, ua tokala ku di suínisa, ni kuia ku pholo mu kixikanu kiê, phala ku kala mu henda ia Nzambi hádia ni hádia!

^ kax. 12 O jingijiie ene mu zuela kuila, o mukutu uetu uala ni kutena kua ku di longa mauhete avulu, ni ukexilu ua kuijiia o ididi ioso, muala o idiandu iê. Mu kifika, o ukexilu iú, uene u tu kuatekesa ku beta jipalma né muene se tu jika o mesu. O muthu muadiakimi ua kambe nguzu ku mukutu mukonda dia ku kata, ka tena kuimana, ku xikama, ni kuenda.