1, 2. Lelo i lūbako’ka lodi nalo, ne mwanda waka buya bwa mūbakilo budi na kamweno?

WINGILANGA bininge mu poloje ya lūbako. Wi mwanze lūbako pano ke mafuku kadi lukendelela ne kumeso. Nansha byotana bikoleja mu uno mwingilo, inoko yao wenda wingila’o biyampe. Nansha bikale namani, wi musumininwe kwendelela nao kwampikwa kuzoza, mwanda shi wingile’o biyampe ukalumbulula būmi bobe kumeso. Mwanda waka? Mwanda mwingilo wa lūbako’wa i abe.

² Yude mwanā bwanga wēsambile pa luno lūbako lwiūbaka muntu mwine. Wāsoñenye bene Kidishitu ‘belame mu buswe bwa Leza,’ kadi wālombola kine kibwanya kwibakwasha’mba: “Mwitamijei banwe bene mu lwitabijo.” (Yude 20, 21) Lelo ukalonga bika pa kwiūbaka abe mwine, amba lwitabijo lobe lwendelele lukoma umone kwilama mu buswe bwa Leza? Twimaninei pa myanda isatu ikutengēle mu lūbako lwa ku mushipiditu.

3-5. (a) Lelo Satana usakanga kukongola umone bijila bya Yehova namani? (b) I muswelo’ka otufwaninwe kumona bijila bya Yehova, ne bifwaninwe kwitutonona tulonge bika? Leta kimfwa.

³ Dibajinji tufwaninwe kukomeja lwitabijo lwetu mu bijila bya Leza. Powapwa kwifunda kino kitabo, wabandawile bijila kampanda byoloke bya Yehova bitala pa mwiendelejo. Le wibimwene namani? Satana usakanga kukongola umone  bijila bya Yehova, mbila, ne misoñanya yandi bu mikomo, ne ya kasusu. Wingidijanga buno bunwa tamba mu Edena, mwanda uyukile amba bupyanga’mo bavule. (Ngalwilo 3:1-6) Lelo nobe ukapya mu buno bunwa bwandi? Ke abe mwine momwena bintu.

⁴ Tulete kimfwa: Winangijanga mu budimi buyampe, ino abe’mba utale lusao lwa nsambo lulampe. Ino bobwa bukila i buneñene senene. Dibajinji padi ukamona’mba lusao keludipo na mvubu lubakukalakanya. Ino abe pa kutadija bukila, ubamone ntambo mulobo ubenza kikwatwa! Ebiya ubamone mvubu ya lusao amba i lwa kukiñañana. Lelo kudi nyama wa budyani ukubenza? Kinenwa kya Leza kitudyumuna’mba: “Lamai ñeni yenu mibwane, tadijai. Walwana nenu, Dyabola, unangakananga koku ne koku pamo bwa ntambo ubuluma, ukimba wa kubokota.”—1 Petelo 5:8.

⁵ Satana i kiluwe umbi. Yehova kasakilepo tukwatwe na Satana, o mwanda i mwitutūdile’ko bijila mwanda wa kwitukinga ku “bilongwa bya bukosoke” bya yewa umbi. (Efisesa 6:11) Nanshi kitatyi kyonso kyotulangulukila pa bijila bya Leza, twibimonei bu kilomboji kya buswe bwa Tata wetu udi mūlu. Shi twibimone namino, bijila bya Leza biketulama ne kwitupa nsangaji. Yakoba mwana wa bwanga wāsonekele amba: “Yewa utadija mu kijila kibwaninine kya bwanapabo ne kutakamena’mo, . . . ukekalanga na katōkwe pa kulonga’kyo.”—Yakoba 1:25.

6. I muswelo’ka mulumbuluke wa kutamija lwitabijo mu bijila ne misoñanya myoloke ya Leza? Leta kimfwa.

⁶ Kwikala na būmi bulonda bijila bya Leza o muswelo mulumbuluke wa kutamija lwitabijo lwetu mudi Mujidiki wa bijila ne mu tunangu twa bijila byandi. Kimfwa, “kijila kya Kidishitu” kitulomba ne kufundija bakwabo ‘byonso byeetusoñenye.’ (Ngalatea 6:2; Mateo 28:19, 20) Kadi bene Kidishitu balondanga na kusumininwa musoñanya wa kwibungila pamo ne kuleka’byo mpika mwanda wa kutōta ne  kwikankamika abo bene na bene. (Bahebelu 10:24, 25) Mu mbila ya Leza mudi ne musoñanya wa kulombela Yehova nyeke na mutyima umo kadi kitatyi ne kitatyi. (Mateo 6:5-8; 1 Tesalonika 5:17) Ponso potulonda ino mbila, twimwenanga batwe bene amba bine i ndudi ya buswe. Kwiikōkela kwituletelanga nsangaji ne kuloelelwa koketukokejapo kutana kukwabo mu ino ntanda ya tuvutakanya. Shi ulangulukile pa bintu byokodi mumwene mu kulonda bijila bya Leza, le lwitabijo lobe mu bino bijila lubulwe’po kukomejibwa?

7, 8. Lelo Kinenwa kya Leza kikulupija namani boba balangalanga bu kebabwanyapo kulama boloke mu bula bwa myaka?

⁷ Bantu bekalanga balangalanga kyaba kimo amba myaka pa kupita’po, bijila bya Yehova bikebakomena kulonda. Bemvwananga moyo amba padi bakajilula mu muswelo kampanda. Shi nobe ye molangilanga, vuluka bino binenwa bya amba: “Ami ne Yehova Leza obe ukulombola kakumwenamo wakukukunkuja pa dishinda dyokōkeja kwenda. E-e, shi watejeje ku bijila byami! longa nankyo ndoe yobe yaikele’nka bwa munonga, ne boloke bobe bwa mantanki a kalunga-kamema.” (Isaya 48:17, 18) Lelo kodi mushikate’tu ne kulangulukila pa kikulupiji kidi mu bino binenwa?

 ⁸ Pano Yehova wituvuluja amba shi tumukōkele tukamwena’mo. I mwitulaye bintu bibidi. Kibajinji, ndoe yetu ikekala bwa munonga wa mema—atalala, muyule, kadi upita’nka kupita. Kya bubidi, boloke bwetu bukekala bwa mantanki a kalunga ka mema. Shi wimane mu nkula ne kutala mwilondela mantanki, bine ukamona’mba keapungapo. Uyukile amba mantanki eelanga nyeke ku nkula, myaka na myaka. Yehova unena’mba boloke bobe—mutyima obe wa kulonga byoloke—ukekala uno muswelo. Ponso powielela’ko kumukōkela kakakulekapo upone! (Tanga Ñimbo 55:22.) Mwene milao isangaja uno muswelo ikatamija lwitabijo lobe mudi Yehova ne mu bijila byandi byoloke?

9, 10. (a) Mwanda waka butame i kitungo kiyampe ku bene Kidishitu? (b) Le kumona bintu ku mushipiditu kuletanga nsangaji muswelo’ka?

⁹ Kintu kya bubidi kidi mu kuno kutama i kilombolwe mu binenwa bya ku mushipiditu binena’mba: “Twielelei’ko bininge tufikile pa butame.” (Bahebelu 6:1) Ku mwine Kidishitu, butame i kitungo kiyampe. I bwishile na kubwaninina kekubwanyapo kufikila’po muntu, ino pa butame ubwanya. Kadi bene Kidishitu basangelanga kwingidila Yehova pobenda batama. Mwanda waka?

¹⁰ Mwine Kidishitu mutame ku mushipiditu umonanga bintu na mwibimwena Yehova. (Yoano 4:23) Polo wālembele amba: “Boba banangila mwendele ngitu batanga mityima yabo ku bintu bya ku ngitu, ino boba banangila mwendele mushipiditu, ku bintu bya mushipiditu.” (Loma 8:5) Kumona bintu mu bungitu, kekuletapo nsangaji mivule, mwanda kwimaninanga pa kwisakila, kumonanga enka bya dyalelo, kadi kubambile meso pa bintu bya ku ngitu. Kumona bintu ku mushipiditu kuletanga nsangaji mwanda kutanga mutyima padi Yehova “Leza wa nsangaji.” (1 Temote 1:11) Muntu wa ku mushipiditu wielelanga’ko kusangaja Yehova kadi udi na nsangaji nansha ke mu matompo  mwine. Mwanda waka? Matompo etupanga mukenga wa kulombola amba Satana i mbepai ne kutamija bululame mwanda wa kusangaja Tata wetu udi mūlu.—Nkindi 27:11; tanga Yakoba 1:2, 3.

11, 12. (a) Lelo i bika byānene Polo pa mwanda utala ‘ñeni ya kujingulula bintu’ ya bene Kidishitu, ne kishima kyalamwinwe bu “bebidije” kidi na buluji’ka? (b) Le pa kusaka amba ngitu itame ne kupēla, muntu ufwaninwe kwiibidija kulonga bika?

¹¹ Kwikala mwine Kidishitu mutame ku mushipiditu kutamba ku kwiibidija. Imvwana’po bidi uno vese: “Byakudya bikomo i bya bantu batame, boba bebidije kala ñeni yabo ya kujingulula bintu na kwingidija’yo, mwa kushiañenya ne kiyampe ne kibi.” (Bahebelu 5:14) Pēsambile Polo pa “bebidije” ñeni yabo ya kujingulula bintu, wāingidije kishima kya Kingidiki kyādi kifunkila pa bizuilo bya Bangidiki ba mu myaka katwa kabajinji, mwanda kibwanya kwalamunwa ne bu ‘bebidije pamo bwa mukai wa makayo a kwitamuna bidyoma.’ Pano langa mobishintulwila.

¹² Potubutulwanga, imbidi yetu ikalanga yampikwa kwibidila. Kimfwa, mwana wa lukeke kakokejapo kuyuka mwajininya tubidyoma twandi. O mwanda ukokeja kujokoloja maboko andi koku ne koku, uyuka’tu wekupila ne mu mpala, watulumuka ne kutulumuka. Bityebitye, pa kujinya bidyoma kitatyi ne kitatyi, umbidi waibidila. Mwana wa lukeke kakalaba, ebiya kanange, ku mfulo kapite lubilo. * Le tukanena bika pa mukai witamuna bidyoma? Kimfwa, shi utale mukai ukila masumba bya dyangi ne kwinyenga mu luvula, bine usa kumona amba mubidi wandi udi pamo bwa mashini majadike senene. Kupēla kwa ngitu ya mukai kekweidilepo ako kwine—ino kwalombele mansá mavule a  kwiibidija. Bible unena’mba kwitompa ngitu uno muswelo “kudi na kamweno katyetye.” Bine, kwibidija ñeni yetu ya kujingulula bintu ku mushipiditu kudi na mvubu bikatampe!—1 Temote 4:8.

13. Le i muswelo’ka otukokeja kwibidija ñeni yetu ya kujingulula bintu?

¹³ Mu kino kitabo, twesambile pa bintu bivule bikukwasha wibidije ñeni yobe ya kujingulula bintu pa kusaka ulame kikōkeji kyobe kudi Yehova bu muntu mutame ku mushipiditu. Bandaula na katentekeji misoñanya ya Leza ne bijila byandi potyiba butyibi difuku ne difuku ne kulombela ponka. Mu butyibi bonso bolonga, wiipangule amba: ‘Le i bijila’ka bya mu Bible ne misoñanya bikwatañene na uno mwanda? Lelo nkokeja kwibilonda namani? Le i butongi’ka bukasangaja Tata wami wa mūlu?’ (Tanga Nkindi 3:5, 6; Yakoba 1:5.) Butyibi bonso bokwata namino bukebidija ñeni yobe ya kujingulula bintu. Kuno kwiibidija nako kukakukwasha wikale nyeke muntu wa ku mushipiditu binebine.

14. Lelo i ndyoko ya bika yotufwaninwe kwikala nayo pa kutama ku mushipiditu, ino i kidyumu’ka kyoketufwaninwepo kwilwa?

¹⁴ Nansha bibwanya kufika muntu pa butame, ino ufwaninwe kwendelela kutama ku mushipiditu. Kutama kulondanga mungya bidibwa. O mwanda Polo wānene amba: “Byakudya bikomo i bya bantu batame.” Kintu kikatampe kikakukwasha utamije lwitabijo lobe i kudya bidibwa bikomo bya ku mushipiditu. Poendelela kwingidija byowifunda, ko kwikala na ñeni, Bible nandi unena’mba: “Kintu kitabukile bulēme i ñeni.” Nanshi, i biyampe tutamije nzala  ya bine ya bubine bulēme bwitupa Tata wetu. (Nkindi 4:5-7; 1 Petelo 2:2) Shako, ketufwaninwepo kwianya ne kwitatula pa mwanda’po tudi na buyuki ne tunangu twa Leza. I biyampe twibandaule difuku ne difuku kutyina’mba kwitatula ne bukōkekōke bukwabo bwaketutādila ne kutama mu mutyima wetu. Polo waāndikile amba: “Mwitompei nyeke shi mudi mu lwitabijo, jingululai nyeke momwikadile banwe bene.”—2 Kodinda 13:5.

15. Mwanda waka buswe budi na mvubu pa kutama ku mushipiditu?

¹⁵ Lūbako lukokeja kupwa, inoko mingilo ayo yendelela. Kulama ne kulongolola byonekele kudi na mvubu, kadi kukokeja kusakilwa tukwabo twa kubweja’ko. Le tusakilwa bika pa kutama ne kulama būmi bwetu bwa ku mushipiditu? Kintu kipityile byonso i buswe. Tufwaninwe kutamija buswe bwa kuswa Yehova ne banabetu mu lwitabijo. Shi ketudipo na buswe, nankyo buyuki bwetu bonso ne byonso byotulonga i bya bitupu—bidi pamo bwa kujika lunwa bitupu. (1 Kodinda 13:1-3) Shi tudi na buswe, tukekala bene Kidishitu batame kadi bendelela nyeke ku mushipiditu.

16. Le Satana ukankamikanga milangwe’ka mu bantu, ne i kingidilwa’ka kya kwitukinga kitupēle Yehova?

¹⁶ Tutale kintu kikwabo kitala lūbako lobe. Usakilwa kulama mulangilo obe shi usaka kwiūbaka amba ufikile pa bu mulondi wa bine wa Kidishitu. Satana mwine uludika ino ntanda uyukile kongola bantu na kwibatonona bekale na milangwe izozeja, mumweno mubi, kutatana, ne kujimija lukulupilo. (Efisesa 2:2) Milangwe ya uno muswelo ileta kyaka ku bene Kidishitu pamo enka bwa mityi miviye idi ku njibo. Tudi na dyese, mwanda Yehova witupēle kingidilwa kya mvubu kya kwitukinga—ke lukulupilo kadi.

17. Lelo Kinenwa kya Leza kidingakanya mvubu ya lukulupilo na bika?

¹⁷ Bible utela bipindi palapala bya bya bulwi bya ku mushipiditu  byotusakilwa potulwa na Satana ne na ntanda. Kipindi kikatampe kya bya bulwi i kilama-mutwe, ke “lukulupilo lwa lupandilo” kadi. (1 Tesalonika 5:8) Sola wa mu myaka yāsonekelwe Bible wādi uyukile amba shi kavwelepo kilama-mutwe kejepo kufwa ku bulwi. Divule kilama-mutwe kyadi kitebo kipungwe na byuma kyobadije’mo sāka nansha kiseba, kyadi kikinga mutwe wa sola na kutyepeja misanshi ya bimwaswa mu bulwi. Monka mulaminwa mutwe na kilama-mutwe, lukulupilo nalo lukalama ñeni yobe, mulangilo obe.

18, 19. Yesu wāshile kimfwa’ka kya kulama lukulupilo, ne i muswelo’ka otukokeja kumwiula?

¹⁸ Yesu wāshile kimfwa kilumbuluke kya kulama lukulupilo. Vuluka byāūminine mu bufuku bwandi bwa mfulo pano pa ntanda. Mulunda nandi wa pabwipi wāmwaba mwanda wa lupeto. Mukwabo nandi wātuna’mba kamuyukilepo. Bakwabo nabo bāmushiya ke banyema. Bekadi ba mu yandi ntanda bāmwalamukila, kēbela mbila’mba epaibwe na kususulwa na basola bene Loma. Kunena na bubine Yesu wātenwe na matompo makatampe oketukatanwapo nao nansha dimo. Lelo i bika byāmukweshe? Bahebelu 12:2 ulondolola amba: “Pa mwanda wa nsangaji yādi imutūdilwe kumeso waūminine mutyi wa masusu, ne kubanga bumvu mpika, washikata ku lundyo lwa lupona lwa Leza.” Yesu kāvulaminwepo nansha dimo “nsangaji yādi imutūdilwe kumeso.”

¹⁹ I nsangaji’ka yādi itūdilwe Yesu kumeso? Bine wādi uyukile amba shi waūminina nandi ukayukanya buujila bwa dijina dijila dya Yehova. Wādi wa kulombwedidila patōka amba Satana i mbepai. Kekwādipo lukulupilo lukwabo lwādi lwa kupa Yesu nsangaji mikatampe! Kadi wāyukile amba Yehova wādi wa kumupala mpalo mikatampe mwanda wa kikōkeji kyandi—kitatyi kiyampe nakampata kyādi kimutengēle kumeso kya kwitana monka na Shandi. Yesu wālamine mu ñeni luno lukulupilo lwa nsangaji ne mu  makambakano makatampe mene. Netu ye motufwaninwe kulongela. Tudi na nsangaji itutūdilwe kumeso. Yehova i mwitupe batwe bonso dyese dya kuyukanya buujila bwa dijina dyandi dikatampe. Tubwanya kulombola’mba Satana i mbepai na kutonga kwingidila Yehova bu Mubikadi wetu ne kwilaminina mu buswe bwa Tata wetu nansha tutanwe na matompo a muswelo’ka.

20. Lelo i bika bikakukwasha ulame mumweno muyampe ne lukulupilo?

²⁰ Yehova usakanga ne kadi wabilanga bukidi kupala mpalo bengidi bandi ba kikōkeji. (Isaya 30:18; tanga Malaki 3:10.) Uloelelwe kupa bengidi bandi bintu bilumbuluke bisaka mityima yabo. (Ñimbo 37:4) Nanshi kwatyija lukulupilo lwa bintu bikulailwe. Kokaponena mu milangwe izozeja, mumweno mubi, kutatana, ne kujimija lukulupilo kudi mu ntanda minunu ya Satana. Shi ubamone amba mushipiditu wa ino ntanda ke wenda wala miji mu ñeni ne mu mutyima obe, lomba Yehova na kininga akupe “ndoe ya Leza itabukile milangwe yonso.” Ino ndoe ya Leza ikalama mutyima ne bukomo bwa ñeni yobe.—Fidipai 4:6, 7.

21, 22. (a) Lelo i lukulupilo’ka lusangaja ludi na ba “kibumbo kikatampe”? (b) Le i mwanda’ka ukusangaja bininge mu byobya bikulupile bene Kidishitu, ne ubasumininwa kulonga bika?

²¹ Bine, luno i lukulupilo lusangaja’po kashā lofwaninwe  kulangulukila’po! Shi udi mu “kibumbo kikatampe,” kya bantu ‘bakapita pa kyamalwa kikatampe,’ langulukila pa būmi bosa kumona panopano. (Kusokwelwa 7:9, 14) Pakafundulwa Satana ne bandemona bandi, ukatūkijibwa mutyima mu muswelo okukokejapo kulanga dyalelo. Le pano potudi i ani ushikete kwampikwa kutabakanibwa na lupusa lubi lwa Satana? Pakafundulwa ino mitabakano, bine ikekala nsangaji mikatampe ya kwingila mwanda wa kwalamuna ntanda ke paladisa mu buludiki bwa Yesu ne ba 144 000 bakabikala nabo momwa mūlu! Langa’po bidi motukeivwanina pa kumona ke kutupu misongo ne bulema, pa kutundaila baswe betu basanguka mu bibundu, ne kwikala na būmi bwa muswelo wādi usaka Leza! Potwenda tufwena ku bubwaninine, mpalo mitabuke bukata nayo yenda ifwena, ya mulao udi mu Loma 8:21—“bwanapabo bwa ntumbo budi na bana ba Leza.”

²² Yehova usakanga ufikile pa bwanapabo butabukile bukata, bokubwanyapo kufwatakanya. Pa kufikila pa buno bwanapabo bilomba kwikala na kikōkeji. Mwene bukomo bonso bolonga pano mwanda wa kukōkela Yehova difuku ne difuku budi na kamweno? O mwanda nanshi, endelela na kwitamija mu lwitabijo lobe lukola, amba wilame mu buswe bwa Leza nyeke ne nyeke-ke!