1, 2. En tij gedo mane ma itiyo, kendo ang’o momiyo kaka itiyo tijno en gima duong’?

ITIYO matek e tij gedo moro. Tij gedono osebedo ka dhi nyime kuom kinde kendo podi obiro dhi nyime kuom kinde mabiro. Nyaka chop sani, tijno osebedo matek to podi okelo mor. Kata ang’o matimre, iseng’ado ni ok ibi bedo gi samwoyo nikech ka tijno otiyore e yo maber kata marach biro mulo ngimani, kata e kinde mabiro. Nikech ang’o? Nikech ot migerono en in!

² Japuonjre Juda ne ojiwo ni onego wagerre wawegi. Kane ojiwo Jokristo ni “ritreuru e hera mar Nyasaye,” bende ne onyiso e wechego gima duong’ mabiro konyowa timo kamano: “Geroreuru kuom yieu maler moloyo.” (Juda 20, 21) Moko kuom yore minyalo gerorigo, kimiyo yieni bedo motegno mondo omi isik e hera mar Nyasaye gin mage? Wapar ane kuom weche adek mag tij gerori e yieni maler moloyo.

3-5. (a) Satan dwaro wuondi mondo ibed gi paro mane ma ok owinjore kuom dwaro mag Jehova? (b) Onego wane dwaro mag Nyasaye e yo mane, kendo mano onego omi wawinj nade? Chiw ranyisi.

³ Mokwongo, dwarore ni wajiw yie marwa kuom chike Nyasaye. E kinde misebedo kipuonjori bugni, isenono moko kuom dwaro makare mag Jehova kuom wach timbe. Ineno dwarogo nade? Satan dwaro wuondi mondo  ichak neno chike kod puonj mag Jehova kaka gik ma moni yudo gimoro maber, kendo masandi. Satan osebedo katiyo gi yorni chakre chieng’ ma ne onwang’o ni yorno nyalo tiyo e Eden. (Chakruok 3:1-6) Be yoreno biro witi? Mano biro luwore ahinya gi kaka ineno gik moko.

⁴ Kuom ranyisi: Wawach ni iwuotho e puodho moro ma jaber, kae to ineno chiel motegno kendo mabor ma olworgo kamoro e puodhono. Kama ochielno nenore maber kendo lombo wang’. Mokwongo, inyalo neno chiendno kaka gima geng’oni yudo thuolo mar kalo. Kata kamano, kaka imedo ng’iyo kama ochielno, ineno sibuor mager malidho ne le moro modwaro mako! Koro ifwenyo ni kara chiendno oket mondo orit ji. Be nitie le moro mager malidhoni e sani? Wach Nyasaye chiwo siem kama: “Ritreuru, kiuru; nikech jasiku, Satan, bayo ka sibuor ma goyo asumbi, kodwaro ng’a ma dongam.”—1 Petro 5:8.

⁵ Satan en kaka le mager. Nikech Jehova ok dwar ni mondo Satan ongamwa, oseketo chike manyalo ritowa kuom “wuond mariek” mang’eny mag ng’a marachno. (Jo Efeso 6:11) Omiyo, kinde ka kinde ma waparo matut kuom chike Nyasaye, onego wane hera mar Wuonwa manie polo e chikego. Ka wanenogi kamano, chike Nyasaye bedo gik maritowa kendo miyowa mor. Japuonjre Jakobo nondiko kama: “En ma nono chik makare, ma miyowa bedo thuolo, kosiko kotimo kamano, . . . noguedh jali e tichne.”—Jakobo 1:25.

6. Yo maber moloyo mar gero yiewa kuom chike kod puonj makare mag Nyasaye en mane? Chiw ranyisi.

⁶ Dak kaluwore gi chike Nyasaye e yo maber moloyo mar gero yiewa kuom Wuon Chik kod rieko manie chikene. Kuom ranyisi, “chik mar Kristo” oriwo nyaka chik ma ne Yesu ochiwo mar puonjo jomoko ‘weche duto ma ochiko.’ (Jo Galatia 6:2; Mathayo 28:19, 20) Jokristo bende winjo chik mawacho ni wamed dhi e chokruok mondo  walem kendo wajiwre. (Jo Hibrania 10:24, 25) Chike Nyasaye bende oriwo jip mar lamo Jehova pile koa e chuny. (Mathayo 6:5-8; 1 Jo Thessalonika 5:17) Kaka wamedo dak kaluwore gi chikego, e kaka wabiro neno kuom adier ni gin weche matayowa e yor hera. Winjogi miyowa mor gi kuwe ma ok wanyal yudo kamoro amora e piny motimo chandruokni. Ka iparo matut kuom kaka iseyudo konyruok kuom dak kaluwore gi chike Nyasaye, donge yie mari kuom chikego bedo motegno?

7, 8. Ere kaka Wach Nyasaye jiwo jogo moluor ni kamoro ok ginyal luwo ngima makare kaka higini medo kalo?

⁷ Jomoko kinde moko luor ni, biro bedo matek ahinya luwo chike Jehova kaka higini medo kalo. Giluor ni seche moko ginyalo ketho. Kapo ni ibedo gi paro machalo kamano, ket wechegi e paro: “An Jehova Nyasachi, mapuonji mondo iyud konyruok, mateloni e yo madidhie. Ma di niwinjie chikna! eka dibedo gi kuwe kaka aora, gi tim makare kaka apaka me nam.” (Isaiah 48:17, 18) Bende isekawoe thuolo mondo ipar kaka wechego gin majiwo chuny?

⁸ Jehova paronwa kanyo ni wayudo konyruok kuom  winje. Osingonwa gweth e yore ariyo ka watimo kamano. Mokwongo, kuwe marwa biro bedo kaka aora, tiendeni oling’ mos, ong’eny kendo omol ma ok ochog. Mar ariyo, timwa makare biro bedo kaka apaka me nam. Ka ichung’ e dho nam, ming’iyo kaka apaka luwore, onge kiawa ni ibedo gi paro mar gima siko. Ing’eyo ni apakago biro bedoe kuom higini mochwere. Jehova wacho ni timni makare nyalo siko nyaka chieng’ kimedo winje. Tekni itimo matek bedo makare e nyime, ok obi weyi! (Zaburi 55:22) Donge singo ma kamago jiwo yieni kuom Jehova kod dwarone makare?

9, 10. (a) Ang’o momiyo bedo ng’at motegno en gimaduong’ ma Jokristo onego oket kaka gima gidwaro chopo? (b) Ere kaka neno gik moko e yo ma Nyasaye nenogie miyowa mor?

⁹ Wach mar ariyo e tiji mar gedo ifwenyo e wechegi: “Wadhiuru nyime mondo wadok joma otegno.” (Jo Hibrania 6:1, Luo, 2003) Bedo ng’at motegno en gimaduong’ ma Jakristo onego oket kaka gima odwaro chopo. Mopogore gi bedo makare chuth, ma gie sani dhano ok nyal chopoe, bedo motegno en gima nyalore. E wi mano, Jokristo yudo mor maduong’ ahinya kuom tiyo ne Jehova kaka gimedo bedo motegno. Ang’o momiyo en kamano?

¹⁰ Jakristo motegno en ng’at ma nigi winjruok gi Nyasaye. Oneno gik moko e yo ma Jehova nenogie. (Johana 4:23) Paulo nondiko kama: “Jogo ma ringruok chiko, paro weche mag ringruok, to jogo ma Roho chiko, paro weche mag Roho.” (Jo Rumi 8:5) Neno gik moko e yor ringruok ok kel mor nikech omiyo ng’ato keto paro kuome owuon, obedo ng’ama ok ne mabor, kendo oketo pache ahinya kuom gik ringruok. Neno gik moko e yo ma Nyasaye nenogie en gima kelo mor nikech omiyo ng’ato keto pache duto kuom Jehova, “Nyasaye mamor.”  (1 Timotheo 1:11, NW ) Ng’at ma nigi winjruok gi Jehova dwaro more kendo omor kata e bwo tem. Nikech ang’o? Nikech tembe miyowa thuolo mar nyiso ni Satan en jamiriambo kendo mar nyago kido mar chung’ motegno, ka wamiyo Wuonwa manie polo mor.—Ngeche 27:11; Jakobo 1:2, 3.

11, 12. (a) Ang’o ma Paulo ne owacho kuom ‘nyalo mar tiyo gi paro’ ma Jakristo nigo, kendo tiend wach ma oloki ni ‘tiego’ en ang’o? (b) Del onego oyud tiegruok machalo nade mondo omi obed motegno kendo ma nigi teko?

¹¹ Bedo gi winjruok gi Nyasaye kod bedo motegno biro kokalo kuom tiegruok. Par ane ndikoni: “Chiemo motegno en mar jo madongo, [“ma nyalo mar tiyo gi pachgi osetiegi kitiyogo kuom,” NW ] pogo e kind gik mabeyo kod gik maricho.” (Jo Hibrania 5:14) Kane Paulo owuoyo kuom bedo ni ‘itiego’ nyalo marwa mar tiyo gi paro ne otiyo gi wach e dho-Grik manyalo bedo ni ne itiyogo e ute mag tuke e piny Grik mar kinde Jokristo mokwongo, nikech inyalo loke bende ni ‘tiegruok kaka jotuke.’ Koro par ane gima itimo e tiegruokno.

¹² Kane onyuolwa, ne oyudo dendwa pok otiegi. Kuom ranyisi, nyathi matin pod onge gi nyalo mar ng’eyo kama bedene gi tiendene nitie. Kuom mano, nyathi fwayo bedene ma ok ong’eyo gima otimo, seche moko opadore e wang’e, kendo mano bwoge. Mos mos bang’ kinde, kuom tiyo gi fuonni mag del, otiego dende. Nyathino chako mol, bang’e matin ochako wuotho, bang’e oringo. * To timore nade kuom jotuke? Seche mineno jatugo kachikore kendo lokore e kor yamo e yo mayot kendo ma ok ohinyre, ok ibed gi kiawa moro amora ni leche manie dende osetiegi  kuom kinde malach mondo otim gik motimo. Nyalono ne ok obirone apoya, ne okawo seche mang’eny ahinya e tiegruok. Muma wacho ni rieyo del mondo obed mojing’ e yo ma kamano, “konyo matin.” Donge tiego pachwa e yor Nyasaye konyo moloyo?—1 Timotheo 4:8.

13. Ere kaka wanyalo tiego nyalo marwa mar pogo ber gi rach?

¹³ E bugni, wasepuonjore gik mang’eny manyalo konyi tiego nyalo mar tiyo gi paro mondo omi isiki kuom Jehova kaka ng’at mani machiegni kode. Par matut kuom chike kod puonj Nyasaye kendo ilam seche mitimo yiero e ngimani mapile. E yiero duto mitimo, penjri kama: ‘Gin chike kod puonj mage mag Muma ma otudore gi wachni? Ere kaka anyalo tiyo kodgi? Timo yiero e yo mane mabiro moro Wuonwa manie polo?’ (Ngeche 3:5, 6; Jakobo 1:5) Yiero moro amora mitimo e yo ma kamano biro medo tiego nyalo mari mar pogo ber gi rach. Tiegruok ma kamano biro konyi bedo ng’at ma nigi winjruok gi Nyasaye kuom adier.

14. Onego wabed gi riyo mar ang’o mondo omi wadong e winjruok gi Nyasaye, kata kamano, onego watang’ gi wach mane?

¹⁴ Kata obedo ni bedo motegno en gima nyalore, podi wanyalo medo timo dongruok e winjruokwa gi Nyasaye. Dongo en gima nyalore nikech chiemo. Kuom mano, Paulo ne owacho kama: “Chiemo motegno en mar jo madongo.” Wach achiel maduong’ manyalo konyi gero yie mari en siko kichamo chiemo motegno mar wach Nyasaye. Kaka imedo tiyo e yo makare gi gik ma ipuonjori, inyiso rieko, kendo Muma wacho ni: “Rieko en wach maduong’  moloyo.” Kuom mano, onego wabed gi riyo madier ne adiera mabeyo ma Wuonwa chiwonwa. (Ngeche 4:5-7; 1 Petro 2:2) En adier ni, yudo ng’eyo kod rieko moa kuom Nyasaye ok onego omi wane ni waloyo jomoko. Dwarore ni wanonre pile mondo omi ng’ayi kata nyawo mamoko kik chakre kendo dongi e chunywa. Paulo nondiko kama: “Nonreuru uwegi pile mondo une kuwuotho e yie. Ng’ireuru uwegi.”—2 Jo Korintho 13:5.

15. Ang’o momiyo hera dwarore mondo ng’ato odongi e winjruok gi Nyasaye?

¹⁵ Inyalo tiek tij gero ot, kata kamano tije moko mag rito odno to podi nyalo dhi nyime. Rite kod uro kuonde mokethore pod dwarore, kendo mede ute moko matindo nyalo dwarore kaka lokruok medo timore. Ang’o madwarore mondo omi wabed motegno kendo ritore e winjruok gi Nyasaye? Maduong’ moloyo en hera. Onego wamed dongo e hero Jehova kod hero Jokristo wetewa. Ka waonge hera, ng’eyo kod tijewa duto nyalo bedo ma onge tiende, mana kaka koko mang’eny manono. (1 Jo Korintho 13:1-3) Kuom hera, wanyalo dongo ma wabed Jokristo motegno kendo medo dongo e winjruok gi Nyasaye.

16. Satan lando paro machalo nade, kendo Jehova osechiwo ang’o manyalo konyowa ritore?

¹⁶ Wang’i ane kendo wach machielo kuom tiji mar gedo. Mondo omi igerri kaka jalup Kristo madier, onego irit kaka iparo. Satan, ma en e jaloch pinyni ong’eyo ahinya kaka onyalo miyo ji obed gi paro manyoso chuny, maricho, mag kiawa, kendo ma onge geno. (Jo Efeso 2:2) Paro machalo kamano nyalo hinyo Jakristo, mana kaka bao motop nyalo ketho ot moger gi bepe. Gima ber en ni, Jehova chiwo gima dwarore manyalo konyowa ritore, ma en bedo gi geno.

17. Ere kaka Wach Nyasaye nyiso gimomiyo geno en gima duong’?

¹⁷ Muma kwano kuonde mopogore opogore mag gi lwenje  mar ranyisi ma dwarore ni wabedgo e lweny ma wakedoe gi Satan kod pinyni. Achiel kuom gik madwarore ahinya kuom gi lwenjego en ogut lweny ma en, “geno mar warruok.” (1 Jo Thessalonika 5:8) Jalweny e kinde ma ne indikoe Muma ne ong’eyo ni ne ok onyal tony e lweny ka oonge gi ogute mar lweny. Nikech kinde mang’eny ne ilose gi chuma kendo ne irwake e wi ogudu moro ma iye molos gi pien, ogut lweny ne miyo ng’eny gik ma ne ibayogo wich kier ma ok gihiny jalweny ahinya. Mana kaka ogut lweny rito wich, geno nyalo rito pachi.

18, 19. Yesu ne oketo ranyisi machalo nade e rito geno, kendo ere kaka wanyalo luwo ranyisi mare?

¹⁸ Yesu ne oketo ranyisi maduong’ moloyo e rito geno. Par ane gik ma ne okedogo e otieno mogik kane en e pinyka. Osiepne machiegni kode ne ondhoge nikech pesa. Machielo nokwer ni ok ong’eye. Moko to ne ojwang’e ma giringo. Jo-Yahudi wetene ne okwede, ka gikok matek mondo askeche ma Jo-Rumi onege e yor sand. Wanyalo wacho ma onge kiawa ni Yesu ne oneno tembe madongo moloyo mabiro yudowa. Ang’o ma ne okonye? Jo Hibrania 12:2 dwoko kama: “En nodhil e msalaba [“yadh-sand,” NW ] kochayo wich kuotne nikech mor ma noketi e nyime; to koro osebet piny e bat korachwich mar kom Nyasaye.” Yesu kinde duto ne paro kuom “mor ma noketi e nyime.”

¹⁹ En mor mane ma noketi e nyim Yesu? Ne ong’eyo ni, kuom chung’ motegno e bwo chandruok, ne odhi riwo lwedo wach miyo nying’ maler mar Jehova obed maler. Ne odhi chiwo gima duong’ moloyo manyiso ni Satan en jamiriambo. Onge geno maloyo mano ma ne nyalo miyo Yesu mor ahinya! Ne ong’eyo bende ni Jehova ne dhi gwedhe e yo mogundho nikech nochung’ motegno, tiendeni e kinde mabiro ne odhi bedo gi kinde maber ahinya kane odok riwore kendo gi Wuon mare. Yesu ne  oketo geno machiwo mor kaka mano e pache kinde duto ma ne oromo gi tembe madongo. Wan bende dwarore ni watim kamano. Wan bende wan gi mor moketi e nyimwa. Jehova miyo ng’ato ka ng’ato kuomwa luor kuom miyowa thuolo mar konyo e miyo nyinge maduong’ obed maler. Wanyalo nyiso ni Satan en jamiriambo kuom yiero Jehova kaka Jalochwa kendo ritore maber e hera mar Wuonwa kata warom gi tembe machalo nade.

20. Ang’o manyalo konyi mondo ibed gi paro mowinjore kendo gi geno?

²⁰ Ok ni Jehova oikore mana mar gwedho jotichne makare, ogombo timo kamano. (Isaiah 30:18; Malaki 3:10) Omor gi miyo jotichne gombo makare mag chunygi. (Zaburi 37:4) Kuom mano, ket chunyi kuom geno manie nyimi. Kik ichiw thuolo ne paro ma ok owinjore, maricho kendo ma ok oriere mar piny mar Satan. Ka ifwenyo ni chuny mar pinyni chako donjo e pachi kod chunyi, lam Jehova gi chunyi duto mondo omiyi “kuwe mar Nyasaye, modhierore ng’eyo.” Kuwe ma Nyasaye chiwono biro rito chunyi kod pachi.—Jo Filipi 4:6, 7.

21, 22. (a) En geno mane maber ma jogo ma gin “oganda mang’ongo” morgo? (b) En geno mane mar Jokristo maberni ahinya, kendo iyiero mar timo ang’o?

²¹ Donge mano en geno maber ahinya ma inyalo  paro kuome? Ka in achiel kuom “oganda mang’ongo,” mabiro ‘wuok e sand maduong’,’ par ane ngima ma ibiro bedogo bang’ mano. (Fweny 7:9, 14) Nikech ibiro gol Satan gi jochiendene, ibiro bedo gi kuwe ma tek ahinya paro sani. Kuom adier, en ng’ano kuomwa ma oseneno ngima ma onge chandruok ma Satan kelo? Ka osegol chandruogego, mano kaka mor nobedie kakoro ji tiyo tij loko piny mondo obed paradis ka Yesu kod ji 144,000 mabiro locho kode e polo tayowa! Mano kaka wan gi mor kuom bedo gi geno mar neno tuoche kod jony duto ka itieko, mar rwako kendo joherawa mochier kowuok e liete, kendo mar dak kaka Nyasaye ne dwaro ni wadagi! Kaka wabiro medo dongo mondo wabed joma kare chuth ma onge richo, e kaka singo maduong’ moloyo ma yudore e Jo Rumi 8:21 biro medo sudo machiegni ma en bedo gi “duong’ mar nyithind Nyasaye.”

²² Jehova dwaro ni mondo ibed thuolo moloyo kaka inyalo paro. Yo mar yudo thuolono otenore kuom winjo wach. Donge kinda duto minyalo keto mar winjo wach owinjore gi gweth ma Jehova osingo? Kare tim kinda ahinya kimedo gerori kuom yieni maler moloyo, mondo omi isik e hera mar Nyasaye nyaka chieng’!