Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

SAK 17

“Bɩ y nang pãng ne tẽeb . . . ning yãmb sẽn tarã”

“Bɩ y nang pãng ne tẽeb . . . ning yãmb sẽn tarã”

“Bɩ y nang pãng ne tẽeb . . . ning yãmb sẽn tarã . . . Bɩ y tall yãmb mens Wẽnnaam nonglem pʋgẽ.”​—⁠ZIID 20, 21.

1, 2. Bõe la d segd n maan n paam pãng la laafɩ, la bõe yĩng tɩ rẽ tar yõod wʋsgo?

TÕND fãa ratame n tar pãng la laafɩ. La sẽn na yɩl n paam dẽ, d segd n dɩta rɩɩb sẽn yaa sõma, n maand yĩn-​wɩsgre, la d get d laafɩ wã yell wakat fãa. Woto fãa maaneg baooda modgr wʋsgo. La sẽn yaa yõor yellã yĩnga, d pa na n bas ye. Zĩig a to wɛɛngẽ me la d segd n modg n paam pãnga. Yaa zĩ-bʋgo?

2 Karen-​biig a Ziid goma rẽ yell a sẽn wa n sagend kiris-​nebã tɩ b pa “Wẽnnaam nonglem pʋgẽ” wã. A wilga bũmb ning sẽn na n sõng-⁠b tɩ b tõog n maan dẽ. A yeel-⁠b lame tɩ b ‘nang pãng ne tẽeb ning b sẽn tarã.’ (Ziid 20, 21) Bõe la yãmb tõe n maan n paam tẽeb sẽn tar pãng tɩ sõng-⁠y tɩ y pa Wẽnnaam nonglmã pʋgẽ? Bɩ d ges yɛl a tãab sẽn tõe n sõng-⁠do.

D KIT TƖ BAS-​YARD NING D SẼN TAR NE A ZEOVA NOYÃ PAASE

3-5. a) A Sʋɩtãan rat n belga yãmb tɩ y tall tags-​bʋg a Zeova noyã wɛɛngẽ? b) Tags-​bʋg la d segd n tall Wẽnnaam noyã zugu, la rẽ na n kɩtame tɩ d bãng bõe? Rɩk-⁠y makre.

3 D segd n deng n kɩtame tɩ bas-​yard ning d sẽn tar ne Wẽnnaam noyã paase. Yãmb sẽn karem seb-​kãngã wã, yãmb bãnga a Zeova noy nins sẽn wilgd d sẽn segd n zã d mens to-⁠to wã. La yãmb tagsg yaa wãn ne Wẽnnaam noyã? A Sʋɩtãan dat n belga yãmb tɩ y tags t’a Zeova noyã la a saglsã tũub weoogda yãmba, la tɩ mongda yãmb bũmb wʋsgo. A sẽn tũnug ne sɩlem kãng n tõog a Hawa Edɛnnã tɛka, a kell n maanda woto. (Sɩngre 3:​1-⁠6) A na n tõog n belga yãmb me woto bɩ? Bee ne yãmb tagsg sẽn yaa to-⁠to yɛlã zugã.

4 D rɩk makre: Wala yãmb sẽn na n kẽng zĩ-neer pʋgẽ n na n tɩ kok pemsem, n tɩ yã tɩ zĩigã babg a ye gɩdga ne bãens tɩ ned pa tõe n kẽ be ye. Yãmb sẽn lɩk n ges bãensã poorẽ, y yãame tɩ beenẽ me yaa neere. Tõe tɩ y na n zoe n tagsame tɩ bãensã gɩdga yãmb zaalem bala. La y sẽn tar gesgã y wa n yãa gɩgemd sẽn digd rũng n na n yõke. Masã yãmb wʋma bãensã ningr võore: Yaa sẽn na n kogl yãmb ne gɩgemdã. Rũndã-rũndã, gɩgemd buud me n be n baood yãmb n na n yõke. Wẽnnaam Gomdã keoogda woto: “Yõk-⁠y y mens n gũusi; tɩ bõe, yãmb bɛyã sẽn yaa Sʋɩtãanã gõoda wa gɩgemd sẽn kelemd n baood a sẽn tõe n paam a soab n sãam.”​—⁠1 Pɩɛɛr 5:⁠8.

5 A Sʋɩtãan yaa wa gɩgemd kom sẽn tare. A Zeova sẽn pa rat t’a paam tõndã yĩnga, a kõo tõnd noy sẽn na yɩl n kogl-⁠d ne a Sʋɩtãan “sɩlmã fãa.” (Efɛɛz rãmba 6:⁠11) Dẽnd d sã n tags Wẽnnaam sẽn yaa tõnd saasẽ Ba wã noyã zug neere, d bãngdame t’a nonga tõnd wʋsgo. Bɩ d bãng tɩ Wẽnnaam noyã kogenda tõnd la kõt-⁠d sũ-noogo. Karen-​biig a Zak yeela woto: “Ned ninga sẽn get tõog sẽn zems zãngã sẽn yaa lohorem tõogã, la sẽn ket n get daar fãa, . . . bark na n zĩnda yẽ zugu a sẽn maand woto wã yĩnga.”​—⁠Zak 1:⁠25.

6. Bõe n na n sõng tõnd tɩ d tẽebã paam pãng n paase? Rɩk-⁠y makre.

6 Tõnd sã n tũud Wẽnnaam noyã, na n sõnga tõnd tɩ tẽeb ning d sẽn tar ne-⁠a wã paam pãng n paase, la kɩt tɩ d bãng t’a noyã yaa tõnd nafr yĩnga. Wala makre “Kirist tõogã” tũub baoodame tɩ d zãms nebã “bũmb nins fãa [yẽ] sẽn da togsã.” (Galat dãmba 6:⁠2; Matɩe 28:⁠19, 20) Kiris-​nebã leb n tũuda noor ning sẽn yet tɩ b tigimd taab n waoogd Wẽnnaam la b kengd taab tẽebã. (Hebre dãmba 10:⁠24, 25) B leb n tũuda Biiblã sẽn yet tɩ d segd n pʋʋsda a Zeova ne d sũur fãa wakat fãa wã. (Matɩe 6:​5-⁠8; 1 Tesalonik rãmba 5:⁠17) D sẽn tũud no-​kãensã wã, d sɩd bãngame tɩ nafda tõndo. B tũub kõta tõnd sũ-noog buud neb a taabã sẽn ka tare. Yãmb sã n tags n ges Wẽnnaam noyã tũub sẽn naf yãmb to-⁠to wã, y bas-​yardã ne no-​kãens ka paasd sɩda?

7, 8. Wãn to la Wẽnnaam Gomdã kengd neb nins sẽn tagsd tɩ b pa na n wa tõog n tũ Wẽnnaam noyã raoodo?

7 Neb kẽer maanda yɩɩre, bala b tagsdame t’a Zeova noyã tũub na n wa yɩɩ toogo. B yɛɛsda b na n wa pa tõog n tũ. Yãmb me sã n tagsda woto, bɩ y tẽeg a Zeova gom-​kãensã: “Mam yaa [a Zeova] yãmb Wẽnnaam. Mam zãmsda yãmb y meng sõngr yĩnga. Mam yãagda yãmb sor ninga yãmb sẽn tog n tũ wã zugu. Yãmb sã n da sak mam tõodã, yãmb laafɩ wã ra na n yɩɩ wa kʋɩls koom, la yãmb tɩrlmã ra na n yɩɩ wa ko-​kãsengã ko-​wiisi.” (Ezai 48:⁠17, 18) Yãmb zoe n maaga y yĩng n tags n ges gom-​kãensã sẽn kengd raood to-⁠to wã bɩ?

8 A Zeova tẽegda tõnd vɛrse kãngã pʋgẽ tɩ d sã n sak-⁠a na n naf-⁠d lame. A yeelame t’a na n ning-⁠d-⁠la barka. Pipi, tõnd laafɩ wã na n yɩɩ wa kʋɩlg koom sẽn yaa wʋsgo, la sẽn pa sate. Yiib-⁠n-​soaba, tõnd tɩrlmã na n yɩɩ wa ko-​kãsengã bɩ mogrã ko-​wiisi. F sã n yals mogrã noor n ges mogrã ko-​wiisã sẽn zoet n watẽ la lebdẽ n pa basdẽ wã, f miime tɩ yaa bũmb sẽn na n kell n maand wakat fãa. Dẽnd wa mogrã ko-​wiis sẽn be wakat fãa wã, y sã n sakd a Zeova, a na n gesa yãmb wa nin-​tɩrg wakat fãa. Y sã n modg n dat n kell n sak-⁠a, a ka na n bas yãmb abada! (Yɩɩl Sõamyã 55:⁠2322. NW) Rẽ yĩnga a Zeova sẽn kãab tõnd woto fãa wã pa kɩtd tɩ tẽeb ning d sẽn tar ne-⁠a wã pãng paase, la kɩt tɩ d bãng t’a noyã yaa tõnd nafr yĩng sɩda?

“D MODG N BƖƖS D TẼEBÔ

9, 10. a) Bõe yĩng tɩ kiris-​ned fãa segd n modg n bɩɩs a tẽebo? b) D tagsg yɛlã zug sã n yaa wa a Zeova sẽn tagsd to-⁠to wã, wãn to la rẽ na n kõ-d sũ-noogo?

9 Sẽn paase, d segd n tũu Biiblã sẽn sagend tõnd tɩ “d modg n bɩɩs d tẽebã.” (Hebre dãmba 6:⁠1, NW ) Kiris-​ned fãa segd n modg n bɩɩsa a tẽebo. D ka tõe n modg n lebg neb sẽn zems zãng ye. La d tõe n bɩɩsa d tẽebã. Kiris-​ned sã n modg n bɩɩs a tẽebo, a na n paama sũ-noog wʋsg a Zeova tũubã pʋgẽ. Bõe yĩng tɩ d yet woto?

10 Bala kiris-​ned tẽeb sẽn bɩ tagsg yɛlã zug yaa wa a Zeova sẽn tagsd to-⁠to wã. (Zã 4:⁠23) A Poll yeelame tɩ “neb nins sẽn sakd yĩngã ratmã nonga yĩngã ratem yelle, la neb nins sẽn sakd Sɩɩg Sõngã nonga Sɩɩg Sõng ratem.” (Rom dãmb 8:⁠5) Neb nins sẽn nong yĩngã ratem yɛlã ka paamd sũ-noog wʋsg ye. Bala b pa tagsd tɩ zãag ye. B tagsda b mens yell bala la b nong dũniyã yɛla. Neb nins sẽn modgd tɩ b sẽn tagsd to-⁠to yɛlã zugã yaa wa a Zeova sẽn tagsd to-⁠to wã tara sũ-noogo, bala a Zeova yaa “Wẽnnaam sẽn yaa sũ-noog soaba.” (1 Tɩmote 1:⁠11, NW ) B modgdame n dat n ta a Zeova yam, la baa toog sasa b ket n tara sũ-noogo. Bõe yĩnga? Bala d sã n yals kãn-​kãe toog sasa, d wilgdame t’a Sʋɩtãan yaa pʋ-​yagda, tɩ woto noogd d saasẽ Ba wã sũuri.​—⁠Yelbũna 27:⁠11; Zak 1:​2, 3.

11, 12. a) Bõe la a Poll yeel “bãng sõma ne wẽng n bakã” wɛɛngẽ? b) Zĩ-bʋs wɛɛngẽ la bi-​pɛɛlg ne ned sẽn zãmsd ɛspoor yaa yembre?

11 Ned sã n dat n bɩɩs a tẽebo, a segd n maana modgre. Biiblã yeta woto: “Rɩɩb sẽn yaa taok yaa neb nins sẽn bɩ la sẽn mi sõma ne wẽng n bakã yĩnga.” (Hebre dãmba 5:⁠14) A Poll sẽn wa n gomd neb sẽn bɩ, la sẽn mi ‘sõma ne wẽng n bak’ yellã, a tũnuga ne gɛrk gom-​bil sẽn dat n yeel tɩ “modg hal n wa minim,” la yaa gom-​bil ɛspoorã maandb sẽn da mi sõma pipi kiris-​nebã wakate. Bɩ d ges modgr ning b sẽn segd n maane.

Sẽn maand-⁠b ɛspoorã maanda modgr hal n wa minim

12 Tõnd rogmã paalem, bũmb wʋsg la d ra pa tõe n maane. Wala makre, bi-​pɛɛlg lobda a nus la a tãood a nao yaare. A mi n wẽe a meng pek menga. La bilf-​bilfu a wat n tõe n vũnumame, n wa tõe n kẽne, la a wa tõe n wudg menga. * Yaa woto me ne ned sẽn maand ɛspoore. Y sã n yã ned sẽn maand ɛspoor sẽn yaa toogo, n yaool n maand-⁠a tɩ be yamleoogo, bãng-⁠y t’a pa yik daar a ye bal n sɩng maaneg tɩ yaa sõma woto ye. A sɩnga bilf-​bilfu, n modg hal n wa minim. Biiblã yeelame tɩ yĩn-​wɩsgr woto “bee yõod bilfu.” La yaa d sẽn na n modg n bãng sõma ne wẽng n bakã n tar yõod n yɩɩda.​—⁠1 Tɩmote 4:⁠8.

13. Bõe la d segd n maan n wa tõog n bãngd sõma ne wẽng n bakdẽ?

13 Seb-​kãngã pʋgẽ d yãa bũmb wʋsg sẽn na n sõng tõnd tɩ d bãng sõma ne wẽng n bake, tɩ kɩt tɩ d kell n sak a Zeova. Sẽn yaa bũmb ning fãa la y rat n maane, y segd n tagsa Wẽnnaam noyã zug neere, la y pʋʋs Wẽnnaam t’a sõng-​yã. Sok-⁠y y meng woto: ‘Sagls la no-​bʋs n tõe n sõng maam yel-​kãngã wɛɛngẽ? Wãn to la m tõe n tũ-ba? Bõe maaneg n na n noog m saasẽ Ba wã sũuri?’ (Yelbũna 3:​5, 6; Zak 1:⁠5) Y sã n maand woto wakat fãa, na n sõng-⁠y lame tɩ y bãngd sõma ne wẽng n bakdẽ. Woto na n sõng-⁠y lame tɩ y lebg ned tẽeb sẽn bɩ, tɩ y sẽn tagsd to-⁠to yɛlã zugã yɩ wa Wẽnnaam sẽn tagsd to-⁠to wã.

14. Sẽn na yɩl n bɩɩs d tẽebã, d segd n maana bõe, la d segd n gũusa d mens ne bõe?

14 Baa ne d tẽebã sẽn bɩ to-⁠to fãa, d segd n ket n bɩɩsd-⁠a lame n paasdẽ. Bɩʋʋngã bee ne rɩɩb f sẽn dɩtã. Rẽ wɛɛngẽ a Poll yeelame tɩ ‘rɩɩb sẽn yaa taokã yaa neb nins sẽn bɩ wã yĩnga.’ Sẽn na yɩl n bɩɩs d tẽebã, d segd n ket n dɩta rɩɩb sẽn yaa taokã, sẽn dat n yeel tɩ d zãmsd Wẽnnaam Gomdã pʋgẽ yel-​zulumsã. Y sã n tũud y sẽn zãmsdã, y na n paama yam, la Biiblã yeelame tɩ “yam yɩɩda bũmba fãa.” (Yelbũna 4:​5-⁠7; 1 Pɩɛɛr 2:⁠2) La d sã n wa paam yam la bãngr ning sẽn yit Wẽnnaam nengẽ wã, d ka segd n wuk d mens n tagsdẽ tɩ d yɩɩda neb a taabã ye. D segd n feesa d mens wakat fãa n ges wuk-⁠m-​meng bɩ zʋg-​wẽng a to sã n pa sɩng d sũurẽ wã. A Poll yeela woto: “Bɩ y fees yãmb mens n ges yãmb sã n bee tẽeb pʋgẽ. Mak-⁠y yãmb mens n gese.”​—⁠2 Korẽnt dãmba 13:⁠5.

15. D sã n dat n bɩɩs d tẽebã, bõe yĩng tɩ nonglem yaa tɩlae?

15 Ned tõe n tara pãng la laafɩ, la a segd n ket n dɩtame la a get a meng yelle. Bõe n tõe n sõng tõnd tɩ d ket n bɩɩsd d tẽebã? Sẽn tɩ yɩɩd fãa yaa nonglmã n na n sõng-⁠do. D segd n nonga a Zeova la d tẽed-⁠n-​taasã wʋsgo. D sã n pa tar nonglem, d bãngrã la d tʋʋmã fãa na n yɩɩ zaalem. (1 Korẽnt dãmba 13:​1-⁠3) D sã n tar nonglem, d tõe n paama tẽeb sẽn bɩ, la d kell n bɩɩsd-⁠a wakat fãa n paasdẽ.

TAGSD-⁠Y A ZEOVA KÃAB-​NOODÃ YELLE

16. A Sʋɩtãan ratame tɩ d tall tags-​bʋs buudu, la a Zeova kõo tõnd zab-⁠te-​bʋgo?

16 D segdame me n tagsd kãab-​nood nins a Zeova sẽn kãab tõndã yell wakat fãa. Sẽn na yɩl n maan dẽ, d segd n gũusda ne d tagsa wã. A Sʋɩtãan sẽn yaa dũni kãngã naabã, a mii a sẽn tõe n maan to-⁠to tɩ ned tall tags-​kɛga, t’a sũur sãame, t’a koms raoodo. (Efɛɛz rãmba 2:⁠2) Tags-​kãensã buud sãamda kiris-​ned wala mogd sẽn sãamd raad roog to-⁠to wã. Zu-​noogo, a Zeova kõo tõnd zab-​teoog tɩ d tõe n tall n kogl d mense: Yaa a kãab-​noodã.

17. Wẽnnaam Gomdã maka kãab-​noodã gũub ne bõe, tɩ wilgdẽ t’a tara yõod wʋsgo?

17 Biiblã sõdga zab-​teed d sẽn segd n bob sẽn na yɩl n zab ne a Sʋɩtãan la ne dũni kãngã. Kut puglã sẽn yaa “fãagrã tẽebã,” rat n yeel tɩ kãab-​noodã gũubã yaa zab-​teoog sẽn tar yõod wʋsgo. (1 Tesalonik rãmba 5:⁠8) Sodaag miime t’a sã n pa fõgen a kut puglã, b tõe n kʋ-⁠a-⁠la nana-​nana. Pĩnd wẽndẽ wã b ra maanda sodaasã pugli ne kutu, n zap ne gãongo. Puglã sẽn yaa to-⁠to wã ra kɩtdame tɩ peem bɩ kãnd pa tõe n ta sodaagã zug ye. Wala kut pugl sẽn kogend sodaag to-⁠to wã, Wẽnnaam kãab-​noodã gũub me tõe n kogla yãmb tagsgã.

18, 19. Mak-​sõng bʋg la a Zezi kõ kãab-​noodã gũub wɛɛngẽ, la wãn to la d tõe n dɩk a togs-⁠n-​taare?

18 Wẽnnaam kãab-​noodã gũub wɛɛngẽ, a Zezi n kõ mak-​sõng n yɩɩda. D tẽeg a sẽn nams to-⁠to yʋng ning b sẽn yõk-⁠a wã. A zoa a ye koos-⁠a-⁠la ne a bɛɛbã. A zoa a to kɩɩsame t’a ka mi-⁠a ye. A zo-​rãmb a taabã zoe n bas-⁠a lame. A buudã neb yeelame tɩ b pa rat-⁠a, la b yõk-⁠a n kõ Rom sodaas n yeel tɩ b tall-⁠a n tɩ ka ra-​luk zug t’a ki. Yaa vẽeneg tɩ ned nan zɩ n paam namsg ning a Zezi sẽn paamã buud ye. La yaa bõe n sõng-⁠a? Hebre dãmb 12:⁠2 yeta woto: “Bãmb saka kũum [da-​lukã, NW ] n ka zoe yãnd ye, sũ-noog sẽn be bãmb taoorã yĩnga, la b zaoo Wẽnnaam geer dɩtgo.” A Zezi kell n tagsa ‘sũ-noog sẽn da be a taoorã’ yell wakat fãa.

19 Sũ-no-​bʋg n da be a Zezi taoore? A ra miime t’a sã n kell n tõog toogo, a na n sõng n kɩtame t’a Zeova yʋʋrã paam waoogre. A ra na n kõo kaset sẽn wilgd vẽeneg t’a Sʋɩtãan yaa pʋ-​yagda. Bũmb ra kae n tõe n kõ a Zezi sũ-noog n ta woto ye. A ra miime t’a Ba a Zeova na n keo-⁠a lame, sẽn dat n yeel t’a na n vʋʋg-⁠a lame t’a paam n le tɩ zĩnd ne-⁠a saasẽ. A Zezi namsgã sasa fãa, a kell n ninga woto fãa a yamẽ. Tõnd me segd n maana woto. Sũ-noog me n be tõnd taoore. Tõnd fãa paamame t’a Zeova bobl-⁠d tʋʋmde, sẽn yaa d sõng n kɩt t’a yʋʋrã paam waoogre. D sã n sak t’a Zeova n segd n yɩ yĩngr la tẽng naaba, la d kell n pa a nonglmã pʋgẽ baa namsg wakate, d wilgdame t’a Sʋɩtãan yaa ziri yagda.

20. Bõe n tõe n sõng yãmb tɩ y ra tall tags-​kɛga, la y kell n tagsd kãab-​noodã yelle?

20 A Zeova sɩd ratame n keo neb nins sẽn sakd-⁠a wakat fãa wã. (Ezai 30:⁠18; Malaki 3:⁠10) A na n sɩd kõo neb nins sẽn sakd-⁠a wã b sẽn datã. (Yɩɩl Sõamyã 37:⁠4) Woto yĩnga, bɩ y kell n tagsd Wẽnnaam kãab-​noodã sẽn na n wa pidsã yell wakat fãa. Ra bas-⁠y t’a Sʋɩtãan dũniyã tags-​kɛgã la a tags-​yoodã kẽ y yamẽ ye. Y sã n wa neẽ tɩ dũni kãngã nebã tagsa kẽeda y yamã la y sũurã, bɩ y pʋʋs a Zeova, n kos-⁠a t’a kõ-y a “laafɩ sẽn yɩɩd nebã bãngr fãa” wã. Rẽ na n kogla yãmb sũyã la y tagsgã.​—⁠Filip rãmba 4:​6, 7.

21, 22. a) Kãab-​nood bʋs pidsg la kʋʋn-​kãsengã gũuda? b) Bũmb nins Wẽnnaam sẽn kãab tõndã pʋgẽ, bõe n noom yãmb n yɩɩda, la bõe la y na n modg n maane?

21 Yaa vẽeneg tɩ kãab-​nood nins y sẽn gũudã sɩd kõta sũ-noogo. Y sã n yaa kʋʋn-​kãsengã ned n na n põs “to-​kãsengã,” bɩ y tags vɩɩm ning y sẽn na n paam ka la bilfã yelle. (Wilgri 7:​9, 14) Tags-⁠y n ges-⁠y y sẽn na n paam y meng to-⁠to, a Sʋɩtãan ne a zĩn-​dãmbã sã n wa menem. Tõnd sʋkã, ãnd n be n ka paam namsg bɩ kʋɩɩbg a Sʋɩtãan nugẽ? Woto fãa sã n wa ka be, yaa ne sũ-noog la d na n sak a Zezi la a na-​rɩt-⁠n-​taas 144 000 sor-​wilgr n tʋm n sõng tɩ tẽngã gill lebg arzãna. D sã n tagsdẽ tɩ bãasã la komslem buud fãa na n wa saame, tɩ d na n leb n yãa d neb nins sẽn maan kaalmã, la tɩ d na n paama vɩɩm ning Wẽnnaam sẽn da rat tɩ d vɩɩmdã, d sũur yaa noog wʋsgo. D sã n wa zems zãnga, d na n paama bark kãseng ning Wẽnnaam sẽn kãab Rom dãmb 8:⁠21 pʋgẽ wã, sẽn dat n yeel tɩ d na n paama ‘Wẽnnaam kambã lohormã ne b ziirã’ buudu.

22 A Zeova ratame tɩ y wa paam y meng ne yɛl nins fãa sẽn namsd-⁠y rũndã-rũndã wã. Y sã n dat n wa paam rẽ, y segd n yɩɩ sakd masã tɛka. Dẽnd woto sɩd seka y na modg masã n sak a Zeova daar fãa! Bɩ y maan y sẽn tõe fãa n bɩɩsd y tẽebã sẽn na yɩl n kell n pa Wẽnnaam nonglmã pʋgẽ wakat fãa yĩnga!

^ sull 12 Bãngdbã wilgame tɩ ned sã n bɩtẽ, a wat n paama tõog sẽn kɩt t’a tõe n maan bũmb wʋsg ne a nusã la a nao wã wa a sẽn dat to-⁠to. Wala makre, yaa tõ-kãng n kɩt tɩ ned tõe n wẽ nug-​pogs baa a sã n mum a ninã. Bãad a ye n wa n kong tõ-kãngã, tɩ kɩt t’a pa le tõe n yalse, n kẽne, bɩ n zĩnd meng ye.