1, 2. Vika tua pande ku linga tu kaniamese mivila yetu na ku kala na cihindu ca cili, kaha vika ca puila ca seho?

TU VOSE tua tonda ku kaniama na ku kala na cihindu ca cili. Vunoni linga tu kale navio, tua pande ku lia vize vi kuasa ku cihindu na ku tualelelaho ku niunga cihindu cetu ntsimbu yose. Ku lingamo ca tondeka ku lihakela kapandi ka kama, vunoni ka tue ku likela muomu hakeho hemana muono uetu lelo na ku lutue. Vunoni kuli ku kola cikuavo ci tua pande ku haka seho ya kama. Ku kola cika?

² Ndongesi Yunda ua handekele ha cimpande caco mua mamuine Vakua Kilistu, ngueni: “Kalenu mu cilemo ca Njambi”, kaha ua soluele lihungu lia ku lingamo ngueni: “Likolesienu na ku tsiliela cenu ca ku lela.” (Yunda 20, 21) Vati mu hasa ku likolesa enu vavene, na ku kaniamesa lutsilielo luenu linga mu kale mu cilemo ca Njambi? Tu lilongesenu viuma vitatu vi tua pande ku tuala cikuma mana.

3-5. (a) Satana a tonda ku mi lingisa mu mone vati masiko a Yehova? (b) Vati tua pande ku mona masiko a Njambi, kaha vati a pande ku tu vuisa? Hanenu cimueso.

³ Ha katete, tua pande ku kaniamesa lutsilielo luetu mu masiko a Njambi. Mu livulu lino, mu na lilongesa vitume via Yehova via vingi ku tuala ha vilinga. Vati mue ku mona vitume viaco? Satana a tonda ku mi lingisa mu mone masiko  a Yehova na vitume vieni ngue via vikalu kaha vie ku mi vingilika ku via cili. Satana mueka na nangama mu ku pangesa aa mana aco, tunde ha uisililemo va Andama na Eva mu citungu ca Endene. (Njenisisi 3:1-6) Vuno nenu a mi hasa ni? Viose via hitukila ha cifua ci mue ku muenamo viuma.

⁴ Singaniekenu nga muli na ku endangana mu citungu ca vintemo via cili, kaha mu mona ngecize ha kati va na kangalaho na vikungu via laha vi mi vindika ku ka tala vintemo vikuavo vili sinia lize. Ha katete mu mona ngue va na mi vingilika ngoco. Vunoni nga mu talako vuino mu mona ndumba ali na ku lihalela. Kaha mu ivuisisa honi vika va na hakelaho citali caco—ku mi niunga. Vuno kuali cikasama na lihalela ku mi kuata ni? Lizi lia Njambi lia tu mamuna ngualio: “Kati mu pende, vingilenu: citozi cenu, Satana, ngue ndumba ua ku ohia, a li na ku endangana, a lengeya ou ya lia.”—1 Petulu 5:8.

⁵ Satana ua pua cikasama ua kama. Yehova ka tondo tu liue kuli Satana, ngeci ua tumbika masiko eku tu niunga “ku ku-kokola” ceni. (Efeso 6:11) Ngeci mukemuo, nkala ntsimbu i tu singanieka ha masiko a Njambi tua pande ku monaho cilemo ceni. Nga tu mona masiko a Njambi mu cifua eci, tu ka yoya mu ciyulo na ndzolela. Ndongesi Tiango ua sonekele ngueni: ‘Ou a tala-tala mu lizi lia lisiko lia ku tantuluka . . . Kaha a kala-kalamo . . . a ka vezika mu ku a linga.’—Tiango 1:25.

6. Vati tu hasa ku kaniamesa lutsilielo luetu mu masiko a Njambi na vitume vieni via vuoloke? Hanenu cimueso.

⁶ Ku yoya muaya masiko a Njambi ikeyo njila ya cili cikuma ya ku kaniameselamo lutsilielo luetu muli mukua ku tumbika masiko na seho ya masiko eni. Ca ku muenako, mu “mezi a lisiko a Kilistu” mua kala lisiko lia ku ‘longesa vantu ku niunga viuma viose via sikile.’ (Ngalata 6:2; Mateo 28:19, 20) Vakua Kilistu va haka naua seho ya kama ku cimamuna ca ku likungulula ntsimbu yose mu ku lemesa na  ku likaniamesa umo na mukuavo. (VaHevelu 10:24, 25) Mu masiko a Njambi mua kala naua cimamuna ca ku vundila kuli Yehova ntsimbu yose na mutima uose. (Mateo 6:5-8; 1 Tesalonika 5:17) Omo tu tualelelaho ku yoya muaya masiko aco, tu ka mona mpundu cilemo ca Njambi mu ku tu hana masiko aco. Ku ononoka ce ku tu hana ndzolela ka tu hasa ku uana kueka mu mavu ano a visoti. Mua vusunga, lutsilielo luenu mu masiko a Njambi lue ku kaniama mu mue ku singanieka ha vivezikiso vi mue ku uana mu ku a niunga.

7, 8. Vati lizi lia Njambi lia kaniamesa vaze ve ku ivua vuoma nguavo ka va hasa ku tualelelaho ku pua vakua vuviuke mu ku hita ca miaka?

⁷ Vavengi va kala na vuoma nguavo ca pua ca cikalu cikuma ku niunga masiko a Yehova mu ku hita ca miaka. Ve ku ivua vuoma vua ku honoua ku lingamo. Nga nenu mue ku ivuamo, puenu na ku vuluka aa mezi ntsimbu yose: “Mu a li ku handeka Yehova, Nkuli yove, Mukua Ku Lela ua Isaleli ngueni: Ange nji Yehova Njambi yove, Uze a ku longesa vize vi silivila, Uze a ku tuamena mu njila ize ya ku pande. Nga ua tavele ku halakana masiko ange! nga ciyulo cove ca puile ngue ndonga. Na vuviuke vuove ngue mancimba a kalunga.” (Isaya 48:17, 18) Mua hilulaho laza ndzili ya aa mezi ni?

 ⁸ Ku hitila mu mezi aa, Yehova ua tu vuluisa ngecize nga tu mu ononoka tu ka vezika. Ua tu kulahesa vivezikiso vivali. Ca katete, ciyulo cetu ci ka pua ngue ndonga—ca ku lembama, ca ku sula kaha ci ka sindumuka vutsiki na mutana. Ca mu civali, vuviuke vuenu vu ka pua ngue mankimba a mu kalunga. Nga mu ka mana ku kalunga ndonga na ku tala mue kuiza mankimba, mua vusunga mu ka mona ngueni na limo litangua lia a ka likela kuiza liahi. Vunoni a ka tualelelaho ku iza na ku liveta ku mukulo ntsimbu yose. Yehova ngueni vuviuke vuenu ni vilinga vienu via cili vi ka lifua nao. Nga mu tualelelaho ku lihakela kapandi ka ku kakatela kuli ikeye ka ka mi ecelela mu ue! (Tandenu Visamo 55:22.) Vuno evi vikulaheso via cili ngecize ka vie ku kaniamesa lutsilielo luenu muli Yehova na mu vitume vieni ni?

9, 10. (a) Omo lia vika Vakua Kilistu va na pande ku kola mu lutsilielo? (b) Omo lia vika ku mona viuma ngue mue ku vimona Yehova ce ku neha ndzolela?

⁹ Ca mu civali, tua pande ku pua “vaze va na kolo” mu lutsilielo. (VaHevelu 5:14; 6:1) Vakua Kilistu vose va na pande ku pua va ku hia. Vutuhu mu ntsimbu ino ka tu hasa ku pua va ku tantuluka, vunoni tu hasa ku kola mu lutsilielo. Cikuavo naua, Vakua Kilistu ve ku uana ndzolela ya kama mu ku pangela Yehova omo va kola mu lutsilielo. Omo lia vika?

¹⁰ Mukua Kilistu ua ku hia uze a kola mu lutsilielo, ue ku mona viuma ngue mue ku vi mona Yehova. (Yoano 4:23) Paulu ua sonekele ngueni: “Ava va na pu va vusitu, va yongola viuma via vusitu; vunoni ava va na pu va Sipilitu, va yongola viuma via Sipilitu.” (Loma 8:5) Ku mona viuma ngue mu ve ku vi muena vakua mavu, ka ce ku neha ndzolela, muomu va kala na litsita, ka ve ku singanieka ha muono ua ku lutue, kaha va tuameka vupite mu muono. Vunoni ku mona viuma ngue mue ku vi mona Yehova ce ku  vuisa ndzolela muomu ce ku lingisa lika ku singanieka hali Yehova “Njambi ua ndzolela.” (1 Timoteo 1:11, NW) Muntu ua ku hia mu lutsilielo ue ku lihakela kapandi ka ku vuisa Yehova ndzolela kaha ue ku viukilila ambe nga ali mu vieseko. Omo lia vika? Muomu vieseko vie ku mu kuasa ku pua mukua vuoloke na ku mu hana vukovelelo vua ku muesa ngecize Satana ua pua mukua makuli, kaha evi vie ku vuisa ndzolela Tatetu ua muilu.—Visimo 27:11; tandenu Tiango 1:2, 3.

11, 12. (a) Vika ua handekele Paulu ku tuala ha “mavuilo” ni nguetu vunongotima vua mukua Kilistu, kaha vika lia lomboloka lizi “ku zangama”? (b) Mivila ye ku tondeka vutongue vuka linga i kaniame?

¹¹ Linga muntu a hie mu lutsilielo na pande ku lilongesa. Tu hilulenu ha cinimbu eci: “Via-ku-lia via ku kola via pande vaze va na kolo, vaze vene omo va na pange-pange nao va li na mavuilo avo a ku zangama, va hasa ku hangununa via cili ku via vipi.” (VaHevelu 5:14) Paulu mua handekele via ku “zangama” ca mavuilo etu ni nguetu vunongotima vuetu, ua pangesele lizi lia ciNgelengu li va kele na ku pangesa vakua ku lihondolola mivila muomu citava naua tu lilangulule nguetu ‘ku lilongesa ngue mukua ku lihondolola.’ Aci singaniekenu vati ca fuile ku lilongesa caco.

¹² Mu tue ku semuka, mivila yetu ka ye ku kala na vutongue na vumo vuahi. Ca ku muenako, kakeke ke ku hasa ku pangesa vuino mavoko na mikono yeni. Ue ku liveta mavoko ku cihanga na ku litungumuna ivene. Vunoni mu ku hita ca ntsimbu ue ku putuka ku lilongesa ku a pangesa vuino. Kaha ue ku putuka ku kalava, ku enda na ku tunta. * Amba co vakua ku lihondolola mivila? Mu mue ku mona  mukua vueho vuaco a tumbuka na ku lihondolola ha vukambuila na vutongue, mu hasa ku singanieka nguenu ngue ka kele na vitsiha. Vunoni vutongue vua mukua ku lihondolola ka vue ku lizila ngoco. Ue ku lilongesa na ku izilisa muvila ku sua kumo. Mbimbiliya nguayo eci ku lizilisa caco ci silivila “ka vundende lika.” Vunoni ku longesa vunongotima vuetu mu lutsilielo ca kala na seho ya kama cikuma.—1 Timoteo 4:8.

13. Vati tu hasa ku longesa vunongotima vuetu?

¹³ Mu livulu lino, tu na lilongesa via vingi vize vi ka mi kuasa ku longesa vunongotima vuenu linga mu tualeleleho ku kakatela kuli Yehova na ku pua va ku hia mu lutsilielo. Lilongesenu masiko a Njambi na vitume vieni na ku vundila omo mu hangula viuma via tangua na tangua. Mu nkala cuma ci mu tonda ku hangula, lihulenu nguenu: ‘Masiko ni vitume vika via mu Mbimbiliya via handeka ha cimpande eci?’ Vati nji hasa ku vi pangesa? Vika nji hangulaho linga nji vuise Tatetu ua muilu ndzolela? (Tandenu Visimo 3:5, 6; Tiango 1:5.) Nkala cuma ci mu hangula, ci ka kaniamesa vunongotima vuenu. Ku lilongesa caco ci ka mi kuasa ku hia na ku tualelelaho ku kola mu lutsilielo.

14. Cizango cika tua pande ku kala naco linga tu kole mu lutsilielo, vunoni vika ka tua pandele ku suva?

¹⁴ Vutuhu muntu a hasa ku hia mu lutsilielo, vunoni ku kola mu lutsilielo ka ca kele na ntsongo. Ku kola ku muvila ce mana ha via-ku-lia. Ngeci Paulu ua handekele ngueni: “Via-ku-lia via ku kola via pande vaze va na kolo.” Lihungu lia ku kaniamesa lutsilielo luenu lia pua ku tualelelaho  ku lia via-ku-lia via ku kola mu lutsilielo. Ku pangesa viuma vi mue ku lilongesa, ca pua mangana, kaha Mbimbiliya nguayo: ‘Mangana akeo cuma ca hiana’ seho. (Visimo 4:5-7; 1 Petulu 2:2) Vunoni ku kala na mana a Njambi ka ca pandele ku tu lingisa tu lihalese ni ku lipamba. Tua pande ku lihilula ku sua kumo, linga ku lihalesa ni vuzeye vueka kati vi kovele mu mitima yetu. Paulu ua sonekele ngueni: “Liesekienu enu vavene nga mu na pu vakua ku tsiliela cili; lisetekienu enu vavene.”—2 Kolintu 13:5.

15. Omo lia vika cilemo ca kala na seho linga muntu a kole mu lutsilielo?

¹⁵ Muntu ambe a pue ua ku kaniama na ku kala na cihindu ca cili, kasi na pande ku tualelelaho ku lia na ku liniunga vuino. Vika tua pande ku linga, linga tu pue va ku hia na ku niunga lutsilielo luetu? Cuma ca katete ca pua cilemo. Tua pande ku kolesa cilemo cetu kuli Yehova na kuli vamuanetu. Nga ka tuesi na cilemo, vilinga vietu viose na mana etu ose vi ka pua via ngoco—ngue kalua ka ngoco. (1 Kolintu 13:1-3) Na cilemo, tu hasa ku pua va ku hia na ku kola mu lutsilielo.

16. Visinganieka vika ue ku sambeya Satana, kaha vukuasi vuka ua tu hana Yehova?

¹⁶ Ca mu citatu, tua pande ku tuala mana ku lulavelelo lua tu hana Yehova. Vunoni linga tu vi puisemo, tua pande ku niunga visinganieka vietu. Satana muangana ua ano mavu, ua kala na vutongue mu ku lingisa vantu va singanieke via ku pihia, va limone vungoco, nguavo ka va kele na seho, kaha visinganieka viaco vie ku va zeyesa cikuma. (Ephesians 2:2) Visinganieka viaco via kala na vusonde vua kama kuli Mukua Kilistu ngeci mua vingundzi via ku takiua ha ndzivo. Vunoni Yehova ua tu hana vukuasi vua kama, lulavelelo.

17. Vati lizi lia Njambi lia muesa seho ya lulavelelo?

 ¹⁷ Mu Mbimbiliya va sonekamo viuma via ku liseza-seza via mu lutsilielo vi tua pande ku licakeya mu ku luisa Satana na mavu eni. Cimo cavio ca pua cikoko ni sapeu, ya lomboloka “ku-lavelela ca vuovoke.” (1 Tesalonika 5:8) Laza, lisualale ua tantekeyele ngecize ka ka hiluka na muono ku ndzita nga cikoko cahi ku mutue. Mingamba i va kele na ku asa ku mutue, ka ya hasele ku vulumuna lisualale nga ali na cikoko, muomu vikoko viaco via puile via vutale. Ngeci mua cikoko ce ku niunga mutue ua lisualale, lulavelelo lu hasa ku niunga visinganieka vienu.

18, 19. Lungano luka ua tu sila Yesu, na vati tu hasa ku mu temunuina?

¹⁸ Yesu ua sile lungano lua cili mu ku niunga lulavelelo lueni. Mu vuluka kayando ka muene ku vutsiki vu va mu kuatele ni? Umo kavusamba keni ua mu endele vungungu linga va mu fuete vimbongo. Mukuavo, ua mu vianene ngueni ka mu tantekeya. Kasi vakuavo va mu sile na ku mu tina. Kaha vandambo va mu alulukilile na ku sindiya masualale va Loma va mu sukike ha citi. Tu hasa ku handeka nguetu, Yesu ua hitile mu vieseko via hiana nkala vieseko vi tu ka hita. Vika via mu kuasele? VaHevelu 2:2 ya kumbulula nguayo: ‘Omo ndzolela ize i va mu hakelele ua yandelele ha citi, ua yenguile ntsoni, kaha na tumama ku livoko lia cilio lia citumamo ca Njambi ca vuangana.’ Yesu ka suvile ‘ndzolela i va mu hakelele.’

¹⁹ Ndzolela ika va hakelele Yesu? Ikeye ua tantekeyele ngueni ku kolesa ceni mu vieseko, ca lelesele lizina lia Yehova. Ua hanene cikumbululo ca kama cikuma ngecize Satana mukua makuli. Ka kua kele lulavelelo lueka lua vuisile Yesu ndzolela ku hiana olu! Ua tantekeyele naua ngecize Yehova a ka vezikisa cikuma lukakatela lueni, mua ka hiluka kuli Ise muilu. Yesu ua kele na ndzolela yaco mu visinganieka vieni mu nkala ceseko ca hitile. Netu tua pande ku lingamo. Muomu netu tuli na ndzolela i va na tu hakela. Yehova ua  tu hana civezikiso ca kama, ca ku mu kuasa ku lelesa lizina lieni lia kama. Tu hasa ku muesa nguetu Satana mukua makuli mu ku hangula Yehova ku pua Muangana uetu na ku kala mu cilemo ceni mu vieseko viose vi tu solokela, vi pue via vindende ni via kama.

20. Vika vi hasa ku mi kuasa ku kala na visinganieka via cili na lulavelelo?

²⁰ Yehova kesi lika na cizango ca ku lunguisa vangamba veni va ku ononoka, vunoni ua tonda mpundu ku lingamo. (Isaya 30:18; tandenu Malakiya 3:10.) Ue ku ivua ndzolela ya ku puisamo vizango via vangamba veni vakua vuviuke. (Visamo 37:4) Ngeci mukemuo, tualenu mana ku lulavelelo lua ku mona ku lipuisamo ca vupolofeto vua Yehova. Kati mu uile mu visinganieka via ku pihia via Satana na mavu eni. Nga mu nongonona ngecize cimbembesi ca mavu ci li na ku mi kovela mu visinganieka na mu mutima vundilenu na ku lambelela “ciyulo ca Njambi cize ca hiana mana ose.” Eci ciyulo ce ku hana Yehova ci ka niunga mutima na visinganieka vienu.—Filipu 4:6, 7.

21, 22. (a) Lulavelelo luka va kala naluo vakua “civunga ca kama”? (b) Ha viose vi va lavelela Vakua Kilistu, vika via mi ya ku mutima, kaha kapandi kaka mu lihakela?

²¹ Mua vusunga tua kala na lulavelelo lua seho ya kama  lu tua pande ku hilula! Nga mua pua umo ua vakua “civunga ca kama” vaze va ka supuluka mu ‘lamba ya kama’ singaniekenu ha muono ua mi lavelela ku lutue vuovuno. (Ku-Solola 7:9, 14) Omo Satana na vandemone veni ka va ka kalako naua, mu kevua ciyulo ka mu hasa ku ci ivuisisa mu ntsimbu ino. Iya, ha kati ketu, ua yoyaho laza ca ku hona Satana na vieseko vieni? Ca ku hona evi vieseko, tu kevua ndzolela ya kama omo tu ka alulula ano mavu ku pua palandaizi mu ku sika ca Yesu na vamiangana 144.000! Singaniekenu ha ndzolela i tu kevua mu ku mona ku-hua ca mavezi ose, ku tambula vantu va tua lema omo va ka sanguka, na ku yoya ngue mua tumbile Njambi tunde ha katete! Omo tu ka suena ku vutantuluke, tu ka tambula naua civezikiso cikuavo ca kama, ci va kulahesa ku Loma 8:21—“vuovoke vua vumpahu vua vana va Njambi.”

²² Yehova a tonda mu uane ciyulo ca kama cikumakuma. Ngeci mukemuo, mua pande ku mu ononoka linga mu ka uane ciyulo caco. Mua vusunga tua pande ku lihakela kapandi ka ku ononoka Yehova matangua ose! Ngeci mukemuo pangenu na ndzili yose mu ku tualelelaho ku kolesa lutsilielo luenu linga mu kale mu cilemo ca Njambi ku miaka yose ya ya-ye!