1, 2. ¿Te mä ꞌme̱fi di hokihu̱, ꞌne por hanja xa mähyoni gä hokhu̱ xä ñho?

IMÄJINÄ ge nuꞌi xa gi mpe̱fi ndunthi pa gi ju̱tsꞌi nꞌa rä to̱nꞌgu. Ya o̱tꞌe ndunthi yä pa de gi mpe̱fi, ꞌne tobe ma dä zitsꞌi mä ndunthi rä tiempo. Mäske rꞌabu̱ xä ñhei, di rꞌaꞌi ndunthi rä johya de gi hyandi näꞌä ri ꞌme̱fi gi hoki. Dä thogi näꞌä dä thogi, nuꞌi gi ꞌmu̱i desidido gi mpe̱fi ko rä johya ꞌne gi huati näꞌä rä to̱nꞌgu gi hoki. Nuꞌi gi ne gi hyoki xä ñho näꞌä rä to̱nꞌgu pa dä ze̱ti ꞌne hindä yo̱tꞌe. ¿Gi pädi toꞌo dä za gä komparahu̱ ko näꞌä rä to̱nꞌgu? Nuꞌise̱.

² Judas bi mää ge pe̱ꞌtsi te gä hoki mä mꞌu̱ise̱hu̱. Näꞌä bi ꞌñembäbi nuꞌu̱ yä kristianu de rä mu̱di siglo: «Oxki ma gi hye̱gihu̱ näꞌä rä mhäte xä rꞌakhu̱ Äjuä». Ha nunä testo ꞌnehe bi ꞌñenä: «Nju̱xäse̱hu̱ sobre näꞌä rä simiento de ri mäkä jamfrihu̱» (Judas 20, 21, TNM). Pe, ¿xi hanja dä za gä ju̱tsꞌihu̱ nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko Äjuä ꞌne gä japhu̱ mänꞌa dä ze̱di mä jamfrihu̱ pa njabu̱ hingä he̱hu̱ näꞌä rä mhäte xä rꞌakhu̱  Äjuä? Ma gä handihu̱ hñuu yä tꞌo̱tꞌe nuꞌu̱ ma dä maxkägihu̱.

3-5. a) ¿Te ne rä Zithu gä mbenihu̱ de nuꞌu̱ yä mhända Äjuä? b) ¿Hanja ri ꞌñehe gä handihu̱ nuꞌu̱ yä mhända Äjuä ꞌne hanja ma dä maxkägihu̱? Hñuxä nꞌa rä ejemplo.

³ Nꞌaa, mähyoni gä japhu̱ mänꞌa dä ze̱di näꞌä rä komfiansa di pe̱ꞌspäbihu̱ nuꞌu̱ yä mhända Äjuä. Ha nunä mfistꞌofo xtä handihu̱ ndunthi de nuꞌu̱ yä mhända ꞌne nuꞌu̱ yä tsꞌofo xä rꞌakägihu̱ Äjuä pa utkägihu̱ hanja gä mꞌu̱ihu̱. ¿Te gi mbeni de gehya? Rä Zithu ne dä jaꞌi gi mbeni ge nuꞌu̱ yä mhända Äjuä xa xä ñhei ꞌne häkꞌäꞌi gi disfruta de ri te. Asta mäpaya, rä Zithu sigi di usa nunä trampa ngeꞌä bi hyandi ge hää bi funsionäbi ha rä jardin de Edén (Génesis 3:1-6). ¿Ma gi tagi ꞌnehe ha nunä trampa? Depende de hanja gi handi nuꞌu̱ yä mhända xä rꞌakägihu̱ Äjuä.

⁴ Ma gä huxu̱ nꞌa rä ejemplo. Imäjinä ge gi yꞌo ha nꞌa rä parke ꞌne mientra gi gatꞌi, gi da ngue̱nda ge jabu̱ nꞌa rä luga xa mähotho, pe hingi tsa gi thogi ngeꞌä jotꞌi. Zäi ge ri mu̱di hingä ma gi ntiende por hanja jotꞌi näꞌä lugaꞌä ꞌne asta ma gi nkue̱. Pe mꞌe̱fa, gi da ngue̱nda ge mboo bi o nꞌa rä zate. ¿Hänge nubye̱ hää gi ntiende por hanja jotꞌi näꞌä lugaꞌä? Pe nubye̱ ñꞌanise̱: «¿Xi mäpaya ꞌmu̱i nꞌa rä zate näꞌä ne dä zigägihu̱?». Hää, rä Mäkä Tꞌofo xikägihu̱: «Xi dä nsuhu̱, ngeꞌä nu rä tsꞌondähi go geꞌä mä nkontrahu̱ ꞌne yꞌo gatꞌho ha rä ngu̱ni rä xiꞌmhai honi toꞌo dä hyatꞌi. Nuꞌä nja ngu nꞌa rä dumänthuhu gä zate mafi ꞌne yꞌo honi toꞌo dä za» (1 Pedro 5:8).

 ⁵ Hää, rä Zithu näꞌä nꞌa rä dumänthuhu gä zate. Pe koꞌmu̱ Jeoba hingi ne dä hyandi gä tsohu̱ ha rä ne rä Zithu, näꞌä xä rꞌakägihu̱ yä mhända pa dä sugägihu̱ de nuꞌu̱ yä trampa ꞌne de nuꞌu̱ «yä nthate» di usa (Efesios 6:11). Hänge ora di hetihu̱ nuꞌu̱ yä mhända ꞌne di ntso̱ꞌmihu̱ de geꞌu̱, ma gä o̱thu̱ ntsꞌe̱di po gä handihu̱ ge Jeoba go geꞌä di rꞌakägihu̱ nuya yä mhända ngeꞌä xa di mäkägihu̱. Mu̱ gä handihu̱ njabu̱, ma dä maxkägihu̱ pa gä ntiendehu̱ ge Jeoba di sugägihu̱ ꞌne ge näꞌä ne dä hyandi gä ꞌmu̱ihu̱ ko rä johya. Santiago bi yꞌofo: «Pe toꞌo di jamäsu näꞌä heti ha näꞌä rä ley di ñängägihu̱ ꞌne o̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä me̱fi, [...] ma dä me̱ꞌtsi rä johya» (Santiago 1:25, TNM).

6. ¿Hanja dä za gä japäbihu̱ mänꞌa dä ze̱di näꞌä rä komfiansa di pe̱ꞌspäbihu̱ Jeoba ꞌne nuꞌu̱ yä mhända? Hñuxä nꞌa rä ejemplo.

⁶ Pa gä japäbihu̱ mänꞌa dä ze̱di näꞌä rä komfiansa di pe̱ꞌspäbihu̱ Jeoba ꞌne nuꞌu̱ yä mhända, pe̱ꞌtsi te gä o̱tehu̱ nuꞌu̱ yä tsꞌofo ꞌne gä pe̱fihu̱ nuꞌu̱ yä mhända ha mä mꞌu̱ihu̱ (Gálatas 6:2, TNM; Mateo 28:19, 20, TNM). Por ejemplo, pe̱ꞌtsi te gä jamäsuhu̱ näꞌä rä mhända di rꞌakägihu̱ Jeoba de gä muntsꞌihu̱ pa gä nupä mfenihu̱ nꞌa ngu mänꞌaa (Hebreos 10:24, 25, TNM). Äjuä ꞌnehe di mändagihu̱ gä xatuäbihu̱ njatꞌä ko ngatꞌho mä korasohu̱ (Mateo 6:5-8; 1 Tesalonicenses 5:17, RN). Entremäs gä o̱tehu̱ nuꞌu̱ yä mhända, mänꞌa ma dä kombensegihu̱ ge Jeoba di mäkägihu̱ ꞌne ma gä ntiendehu̱ ge nuꞌu̱ yä mhända, bi hänkägihu̱ ndunthi rä johya näꞌä hindi tinihu̱ ha mä nꞌa rä luga. Ora di ntso̱ꞌmihu̱ hängu yä ñho bi hänkägihu̱ gä o̱tehu̱ nuꞌu̱ yä mhända Jeoba, ¿hänge mänꞌa di ze̱di mä komfiansahu̱?

7, 8. ¿Hanja nupäbi yä mfeni rä Noya Äjuä nuꞌu̱ tuyämu̱i ꞌne tsu ge hindä za dä kumpli ko nuꞌu̱ yä mhända Äjuä?

 ⁷ Rꞌa yä jäꞌi tuyämu̱i ngeꞌä di mbeni ge hingä nzäntho ma dä za dä yꞌo̱te yä mhända Jeoba, ꞌne tsu ge ma dä zo̱ho̱ rä pa habu̱ hingä ma dä za dä kumpli ko näꞌä adi. Mu̱ rꞌabu̱ gi senti njabu̱, dä hogi gi beni nuya yä noya: «Nuga, Jeoba, go ri Zi Dadagi, Näꞌä toꞌo utꞌäꞌi pa ri ñhose̱, Näꞌä toꞌo gu̱hnäꞌi ha näꞌä rä ꞌñuu ri ꞌñehe gi yꞌo. Mu̱ gi jamäsuhmä nuꞌu̱ mä mhända, ¡nuꞌmu̱ ri mꞌu̱i temäꞌentho ma dä zo̱ho̱ dä nja ngu nꞌa rä däthe, ꞌne ri justisia ngu yä ola rä ndehe!» (Isaías 48:17, 18). ¿Xkä hñudi ꞌne xkä ntso̱ꞌmi hängu nupkägihu̱ mä mfenihu̱ nuya yä noya?

⁸ Ha nunä testo Jeoba bengägihu̱ ge pa mä ñhose̱hu̱ mu̱ gä o̱tehu̱ nuꞌu̱ yä mhända. Näꞌä di prometegihu̱ yoho yä jäpi mu̱ gä o̱tehu̱. Nꞌaa, mä mꞌu̱ihu̱ temäꞌentho ma dä zo̱ho̱ dä nja ngu nꞌa rä däthe: hinte mä xuñha ma dä ñꞌoui ꞌne nunka ma dä uadi. Yoho, mä justisiahu̱ ma dä nja ngu yä ola rä ndehe. ¿Por hanja? Mu̱ gi mꞌai ha rä ñäni nꞌa rä ndehe ꞌne gi hyandi hanja ri ma ꞌne ri ꞌñehe nuꞌu̱ yä ola, ¿hänge jaꞌi gi mbeni ge mäske dä thogi ndunthi yä je̱ya ꞌne yä siglo, nzäntho ma dä nja nuꞌu̱ yä ola? Hänge nunä testo xikägihu̱ ge mä justisiahu̱ —näꞌä rä mꞌu̱i di hätsꞌihu̱ ngu di ho Jeoba—, ꞌnehe dä za dä dura pa nzäntho. Hää, mu̱ gä o̱thu̱ ntsꞌe̱di po gä o̱tehu̱ nzäntho Jeoba, näꞌä ma dä maxkägihu̱ pa nunka gä tagihu̱ (hñeti Salmo 55:22). Ora di hudihu̱ ꞌne di ntso̱ꞌmihu̱ nuya yä promesa xä mängä Jeoba, ¿hänge japi mänꞌa dä ze̱di mä komfiansahu̱ po geꞌä ꞌne po nuꞌu̱ yä mhända?

9, 10. a) Mäske mäpaya hingi tsa gä mperfectohu̱, ¿te hää dä za gä pe̱fihu̱ gatꞌho? b) ¿Por hanja nuꞌu̱ pe̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko Jeoba mänꞌa pe̱ꞌtsi rä johya?

⁹ Yoho, pa gä ju̱tsꞌihu̱ nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko Äjuä, rä Mäkä Tꞌofo xikägihu̱: «Ma gä sigi gä tehu̱ ꞌne gä ñätsꞌihu̱» (Hebreos 6:1, TNM). Di pädihu̱ ge mäpaya hingi tsa gä mperfectohu̱, pe gatꞌho dä za gä japhu̱ dä te ꞌne dä ñätsꞌi näꞌä mä ntsitsꞌihu̱ di pe̱ꞌtsihu̱ ko Jeoba, ꞌne njabu̱ mänꞌa ma gä tinihu̱ rä johya de gä pe̱päbihu̱. ¿Por hanja?

¹⁰ Nꞌa rä kristianu näꞌä xä ñätsꞌi, pe̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko rä Zi Dada Jeoba ꞌne handi yä tꞌo̱tꞌe ja ngu handiꞌä (Juan 4:23, TNM). Rä apostol Pablo bi ꞌñenä: «Nuꞌu̱ toꞌo ꞌmu̱i ja ngu mändabi yä ndoyꞌo, hutsꞌi yä mfeni ha nuꞌu̱ yä nkꞌatꞌi pe̱ꞌtsi, pe nuꞌu̱ toꞌo ꞌmu̱i ja ngu mändabi rä espiritu, hutsꞌi yä mfeni ha nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe de rä espiritu» (Romanos 8:5, TNM). Toꞌo handi yä tꞌo̱tꞌe ja ngu handi yä mexiꞌmhai, ꞌñenä yꞌobu̱ di nthanitho, honi yä ñhose̱, kꞌatꞌi nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe ofrese nunä xiꞌmhai, ꞌne geꞌä hingi hopäbi dä mꞌu̱i ko rä johya. Pe nuꞌu̱ toꞌo pe̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko Äjuä, ꞌmu̱i ho̱nse̱ pa dä me̱päbi Jeoba, näꞌä «rä Zi Dada de gä johya» (1 Timoteo 1:11, TNM). Nꞌa rä jäꞌi näꞌä pe̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko rä Zi Dada Jeoba, nzäntho o̱te Jeoba mäske thogi yä xuñha. ¿Por hanja? Ngeꞌä näꞌä pädi ge mu̱ dä ze̱ti nuꞌu̱ yä xuñha, ma dä ꞌñudi ge rä Zithu näꞌä nꞌa rä kꞌuamba, ꞌne ma dä japi mänꞌa dä ze̱di näꞌä rä ntsitsꞌi pe̱ꞌtsi ko rä Zi Dada Jeoba ꞌne ma dä johyabi rä koraso (Proverbios 27:11; hñeti Santiago 1:2, 3, TNM).

11, 12. a) ¿Te mähyoni dä me̱fi nꞌa rä kristianu pa dä ñätsꞌi ꞌne dä me̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko Äjuä? b) ¿Te di signifika rä noya «xä entrenä»? c) ¿Te xä me̱fi nuꞌu̱ yä gimnasta pa sagi, mpu̱stꞌe̱gi ꞌne di ja yä maroma nsinke dä dagi?

 ¹¹ ¿Te mähyoni dä me̱fi nꞌa rä kristianu pa dä ñätsꞌi ꞌne dä me̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko Äjuä? Rä Mäkä Tꞌofo enä: «Rä hme geꞌä rä ñhuni tsi yä däta jäꞌi, ngeꞌä nuꞌu̱ xä entrenä yä mfeni ꞌne di da ngue̱nda ndaꞌä xä ñho ꞌne ndaꞌä hinxä ñho» (Hebreos 5:14, TNM). Nuꞌmu̱ rä apostol Pablo bi ꞌñenä ge pe̱ꞌtsi te gä dahu̱ ngue̱nda ndaꞌä xä ñho ꞌne ndaꞌä hinxä ñho, näꞌä bi usa rä noya «xä entrenä» de rä idioma griego. Ha rä siglo I, ha rä dähni Grecia mi ja rꞌa yä luga habu̱ yä ñꞌeni mi ja rä ejercicio. Nuꞌu̱ yä luga mi fädi ngu yä gimnasio. Ha nuꞌu̱ yä lugaꞌu̱, yä jäꞌi mi usa ndunthi rä noya «entrenä». Hänge rä apostol Pablo ꞌñenä bi  mängä njaua: «Nuꞌu̱ xä entrenä ja ngu nꞌa de nuꞌu̱ yä ñꞌeni di entrenä ha yä gimnasio». Pe, ¿te ngu näꞌä entrenämientoꞌä?

¹² Ora dä mꞌu̱ihu̱, mä ndoyꞌohu̱ himi tse̱di. Por ejemplo, nꞌa rä zi ꞌue̱ne penä di da ngue̱nda habu̱ ja yä yꞌe̱ ꞌne yä ua. Hingi päditho dä usa yä yꞌe̱ hänge rꞌabu̱ asta xaꞌmise̱ yä da o rä hmi. Pe ngu ri thogi yä pa, yꞌo ri usa yä yꞌe̱, yä ua ꞌne gatꞌho rä ndoyꞌo: mꞌe̱tꞌo di mpu̱ntsꞌi, ꞌnepu̱ ꞌmai, ꞌne mꞌe̱fa rꞌamätsꞌu̱ uni yä paso, asta xa dä bädi dä nextꞌihi. Pe, ¿te xä zo̱ho̱ xä me̱fi nuꞌu̱ tꞌembi yä gimnasta? Ora gi handi hanja sagi, hanja di mpu̱stꞌe̱gi, ꞌne hanja di ja yä maroma nsinke dä dagi, nuꞌi hingi pe̱ꞌtsi rä duda ge nuꞌu̱ xa xä entrenä po ndunthi rä tiempo ꞌne ge hingä bi mꞌu̱i ya mi njabu̱. Rä Mäkä Tꞌofo di rekonose ge näꞌä entrenämientoꞌä, hää fatsꞌi nꞌa rä jäꞌi «pa dä nja rä tsꞌe̱di» ꞌne pa dä mꞌu̱i xä ñho rä ndoyꞌo. Pe ꞌnehe mää, ge mänꞌa xä ñho gä entrenähu̱ mä mfenihu̱ pa gä dahu̱ ngue̱nda ndaꞌä xä ñho ꞌne ndaꞌä hinxä ñho (1 Timoteo 4:8, TNM).

13. ¿Te mähyoni gä pe̱fihu̱ pa njabu̱ gä entrenä mä mfenihu̱?

¹³ Ha nunä mfistꞌofo xtä handihu̱ ndunthi yä tsꞌofo nuꞌu̱ ma dä maxkägihu̱ pa gä entrenähu̱ mä mfenihu̱ ꞌne njabu̱ gä dahu̱ ngue̱nda ndaꞌä xä ñho ꞌne ndaꞌä hinxä ñho. Mu̱ gä jahu̱ njabu̱ geꞌä ma dä maxkägihu̱ pa gä o̱tehu̱ Jeoba ꞌne gä pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä hogä ntsitsꞌi kongeꞌä. Hänge änte de gi ju̱ nꞌa rä desision, mꞌe̱tꞌo xatuäbi Äjuä ꞌne hyandi te mä tsꞌofo o mhända hutsꞌi ha rä Mäkä Tꞌofo. Änte de gi ju̱ nꞌa rä desision, ñꞌanise̱: «¿Te mä tsꞌofo o mhända rꞌakägi rä Mäkä Tꞌofo pa nunä xuñha di ñhantꞌmee? ¿Hanja dä za gä  pe̱fi nunä tsꞌofo ha mä mꞌu̱i? ¿Ma dä numäñho rä Zi Dada Jeoba näꞌä ma gä pe̱fi?» (hñeti Proverbios 3:5, 6; Santiago 1:5). Ora gi o̱tꞌe ngue̱nda Jeoba ꞌne nuꞌu̱ yä tsꞌofo rꞌakägihu̱, geꞌä ma dä maxꞌäꞌi pa gi entrenä ri mfeni ꞌne njabu̱ gi da ngue̱nda ndaꞌä xä ñho ꞌne ndaꞌä hinxä ñho. Njabu̱ ma dä sigi dä te ꞌne ma dä ñätsꞌi näꞌä ri ntsitsꞌi gi pe̱ꞌtsi ko Jeoba.

14. a) ¿Te mähyoni gä pe̱fihu̱ pa dä za gä tede mä jamfrihu̱? b) Mäske xi gä pe̱ꞌtsihu̱ ndunthi rä mfädi, ¿te mähyoni gä benihu̱?

¹⁴ Mäske ya di pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko Jeoba, pe̱ꞌtsi te gä sigi gä tedehu̱ mä jamfrihu̱. Pa dä te nꞌa rä bätsi, mähyoni dä hye̱ rä ꞌma ꞌne nubye̱ dä zi rä hme. Rä apostol Pablo bi ꞌñenä: «Rä hme geꞌä rä ñhuni tsi yä däta jäꞌi». Hää, pa gä tedehu̱ mä jamfrihu̱, pe̱ꞌtsi te gä aprobechahu̱ gatꞌho nuꞌu̱ yä mfatsꞌi rꞌakägihu̱ Jeoba ꞌne hingä komformähu̱ ho̱nse̱ ko näꞌä bi tꞌutkägihu̱ nuꞌmu̱ dä fu̱di dä pädihu̱ de geꞌä. Rä Mäkä Tꞌofo enä: «Rä mfädi geꞌä xa mähyoni». Pa gä tinihu̱ rä mfädi, mähyoni gä hutsꞌihu̱ de mä partehu̱. ¿Hanja dä za gä jahu̱? Ora di handihu̱ nꞌa rä ñhuni xa xä ku̱hi, ¿hänge asta di tutꞌi mä jinihu̱ ꞌne ya xkä tu po gä tsihu̱? Geꞌä di debe gä pe̱fihu̱ ko näꞌä rä mfädi rꞌakägihu̱ Äjuä; pe̱ꞌtsi te gä udihu̱ ge ya xkä tuhu̱ po gä pädihu̱ nuꞌu̱ yä rꞌayꞌo ntꞌudi ꞌne gä pe̱fihu̱ ha mä mꞌu̱ihu̱ (Proverbios 4:5-7; 1 Pedro 2:2). Pe beni: mäske xi gä pe̱ꞌtsihu̱ ndunthi rä mfädi, hingä po rängeꞌä ma gä exä mä nsuhu̱ o ma gä sentihu̱ ge mänꞌa xa di pädihu̱ ke märꞌaa. Mähyoni ge njatꞌä gä handihu̱ te ngu di portahu̱ ꞌne gä nsuhu̱ pa njabu̱ rä ntꞌexmänsu, rä orgullo ꞌne märꞌa yä debilida, hindä gu̱ yä yꞌu̱u̱ nixi dä te ha mä korasohu̱. Rä apostol  Pablo bi uni nunä tsꞌofo: «Sigi gi hyandihu̱ mu̱ tobe tse̱di ri jamfrihu̱; sigi gi ꞌñudihu̱ mu̱ xa mäjuäni gi ꞌmu̱ihu̱ ja ngu gi mäñhu̱» (2 Corintios 13:5, TNM).

15. ¿Por hanja xa mähyoni gä pe̱ꞌtsihu̱ rä mhäte?

¹⁵ Xti uadi nꞌa rä nguu, hingä ja huadibu̱ rä ꞌme̱fi. Pe̱ꞌtsi te dä tꞌumbäbi rä mantenimiento, ꞌne rꞌabu̱ asta di ja mꞌe̱di dä thoki mänꞌa rä däta. Njabu̱ thogi ko näꞌä mä ntsitsꞌi di pe̱ꞌtsihu̱ ko rä Zi Dada Jeoba, ¡pe̱ꞌtsi te gä suhu̱ ꞌne gä japihu̱ mänꞌa dä te! Pe pa geꞌä, di ja mꞌe̱di rä mhäte. Pe̱ꞌtsi te gä japihu̱ mänꞌa dä te näꞌä mä mhätehu̱ di pe̱ꞌspäbihu̱ rä Zi Dada Jeoba ꞌne mä kuhu̱. Mu̱ nuju̱ hindi pe̱ꞌtsihu̱ rä mhäte po geꞌu̱, gatꞌho näꞌä di pädihu̱ ꞌne näꞌä di pe̱fihu̱, hinte dä muui ꞌne ma dä zo̱ho̱ dä nja ngu nuꞌu̱ yä de̱mzaa di nheki xa mähotho, pe hinte o (1 Corintios 13:1-3). Hää, rä mhäte geꞌä ma dä japi mänꞌa dä te ꞌne dä ñätsꞌi näꞌä mä ntsitsꞌihu̱ di pe̱ꞌtsihu̱ ko Jeoba.

16. ¿Te mä peligro ja pa gatꞌho yä kristianu pe te mä mfatsꞌi xä rꞌakägihu̱ Jeoba?

¹⁶ Ya dä hanthu̱ yoho yä tꞌo̱tꞌe nuꞌu̱ ma dä maxkägihu̱ pa dä za gä ju̱tsꞌihu̱ nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko Äjuä ꞌne pa gä japhu̱ mänꞌa dä ze̱di. ¿Ndaꞌä näꞌä rä hñuu?  Nubye̱, mähyoni gä suhu̱ mä mfenihu̱. Rä Zithu go geꞌä di mända ha nunä xiꞌmhai, ꞌne xa pädi hanja dä japi yä jäꞌi dä me̱ꞌtsi yä tsꞌo mfeni ꞌne dä deskomfia de märꞌaa (Efesios 2:2). Nuya yä tsꞌo mfeni, ꞌñenä nꞌa rä plaga näꞌä japi dä yꞌotꞌi nꞌa rä planta. ¿Gi handi por hanja nuꞌu̱ yä tsꞌo mfeniꞌu̱ xi nꞌa rä däta peligro pa gatꞌho yä kristianu? Pe rä Zi Dada Jeoba xä rꞌakägihu̱ nꞌa rä mfatsꞌi pa gä su mä mfenihu̱. ¿Te mä mfatsꞌiꞌä? Nꞌa rä hogä humu̱i.

17. ¿Konte di kompara rä Mäkä Tꞌofo näꞌä humu̱i xä rꞌakägihu̱ Jeoba?

¹⁷ Rä Mäkä Tꞌofo mää ge näꞌä humu̱i xä rꞌakägihu̱ Jeoba, näꞌä nꞌa rä ntaki kontra nuꞌu̱ yä arma di usa rä Zithu. Näꞌä «humu̱i di pe̱ꞌtsihu̱», ꞌñenä ngu näꞌä rä yelmo mi usa ha yä ñäxu yä soldado de mäyaꞌmu̱ (1 Tesalonicenses 5:8, TNM). Näꞌä yelmoꞌä, mi nꞌa rä casco de gä bo̱jä, ꞌne geꞌä mi usa yä soldado pa mi su yä ñäxu de nuꞌu̱ yä flecha o golpe mi tꞌumbäbi. ¿Gi pädi te mi thogi ko nuꞌu̱ yä soldado himi häxä yä yelmo? Nguntꞌä mi tho. Hänge ja ngu näꞌä yelmo mi supäbi rä ñäxu nꞌa rä soldado, näꞌä humu̱i xä rꞌakägihu̱ Jeoba, sukägihu̱ mä mfenihu̱.

18, 19. ¿Hanja bi ꞌñudi rä Hesu ge nunka bi hñäki de rä mfeni näꞌä däta humu̱i mi pe̱ꞌtsi ꞌne hanja dä za gä de̱mbäbihu̱ rä ejemplo?

¹⁸ Rä Hesu näꞌä nzäntho bi yꞌe̱ntꞌi ha rä mfeni näꞌä humu̱i xki umbäbi Jeoba, ꞌne njabu̱ bi zogägihu̱ nꞌa rä hogä ejemplo. Näꞌä xa bi uanta gatꞌho nuꞌu̱ yä sufrimiento asta xa bi du. Por ejemplo, nꞌa de nuꞌu̱ yä amigo xa mi mädi bi traisionä po nꞌa tu̱i rä bojä. Mä nꞌa de nuꞌu̱ yä amigo bi ko̱ni ꞌne bi jura ge himi pädi toꞌoꞌä. Märꞌaa bi ꞌmatꞌi ꞌne bi zopu̱se̱. ꞌNehe, nuꞌu̱ yä jäꞌi mi yä mengu ha näꞌä hnini habu̱ xki te rä Hesu, bi  nju̱tsꞌi kontra geꞌä ꞌne bi yꞌapäbi nuꞌu̱ yä me Roma dä tsu̱ti ha nꞌa rä zaa. Mäske rꞌabu̱ di thogihu̱ po ndunthi yä sufrimiento, pe hingä ma dä ñhe̱hui nuꞌu̱ yä sufrimiento bi thogi rä Hesu. ¿Te bi matsꞌi rä Hesu pa bi ze̱ti gatꞌho nuꞌu̱ yä sufrimientoꞌu̱? Rä Mäkä Tꞌofo enä: «Po näꞌä rä johya xki thutsꞌi ndelante de geꞌä bi ze̱ti nuꞌu̱ yä sufrimiento ha nꞌa rä zaa, bi u̱tsa rä mꞌe̱tsa, ꞌne nubye̱ xpä hudi ha rä hyo Äjuä» (Hebreos 12:2, TNM). Hää, rä Hesu nunka bi hñäki de rä mfeni näꞌä rä johya xki hñutsꞌi Jeoba «ndelante de geꞌä».

¹⁹ Pe, ¿te mä johya näꞌä mi pe̱ꞌtsi rä Hesu ndelante de geꞌä? Näꞌä mi pädi xä ñho ge mu̱ xä ze̱ti gatꞌho nuꞌu̱ yä prueba, ma xä matsꞌi Jeoba pa xä xu̱ki rä thuhu ꞌne njabu̱ xä ꞌñudi ante gatꞌho ge rä Zithu näꞌä nꞌa rä nemhñä o kꞌuamba. ¡Geꞌä mänꞌa mi umbäbi ndunthi rä johya rä Hesu! ꞌNehe mi pädi ge rä Zi Dada Jeoba ma xä guꞌti ko ndunthi yä jäpi, ꞌne mäske xä du, Jeoba ma xä gu̱tsꞌi pa xä mꞌu̱i kongeꞌä mänꞌaki ha mähetsꞌi. Hänge mäske bi thogi yä däta prueba ꞌne yä sufrimiento, rä Hesu nunka bi hñäki de rä mfeni näꞌä däta humu̱iꞌä. ¿Pe xi nuju̱? ꞌNehe di pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä johya ndelante de gekhu̱, ꞌne mähyoni ge nunka gä häkihu̱ de mä mfenihu̱. Jeoba xä rꞌakägihu̱ ꞌnehe rä oportunida de gä fatsꞌihu̱ pa dä xu̱ki rä thuhu ꞌne njabu̱ gä udihu̱ ge rä Zithu näꞌä nꞌa rä kꞌuamba. ¿Hanja dä za gä jahu̱? Mäske gä thogihu̱ yä däta prueba ꞌne yä sufrimiento, ma gä sigi gä mpe̱ntꞌihu̱ de rä Zi Dada Jeoba ꞌne dä thogi näꞌä dä thogi, nuju̱ nunka ma gä he̱gihu̱ näꞌä rä mhäte xä rꞌakägihu̱.

20. ¿Te ma dä maxꞌäꞌi pa gi pe̱ꞌtsi yä hogä mfeni ꞌne pa hingi ꞌme̱di näꞌä humu̱i gi pe̱ꞌtsi?

 ²⁰ Rä Zi Dada Jeoba hingä ho̱nse̱ pe̱ꞌtsi rä tsꞌe̱di pa dä guꞌti nuꞌu̱ yä ꞌme̱go, näꞌä ya xtä du dä umbäbi yä thähä kada nꞌa de geꞌu̱ (Isaías 30:18; hñeti Malaquías 3:10). Jeoba xa di ho dä umbäbi yä ꞌme̱go gatꞌho nuꞌu̱ yä hogä tꞌo̱tꞌe adi yä koraso (Salmo 37:4). Hänge ogi häki de ri mfeni näꞌä rä hogä humu̱i ja ndelante de geꞌi. Su ri mfeni ꞌne ogi hopi dä yu̱tꞌi nuꞌu̱ yä tsꞌo mfeni bi ehe de rä Zithu. Mu̱ gi da ngue̱nda ge nuꞌu̱ yä tsꞌo mfeni yꞌo ri dexꞌäꞌi ꞌne ya ne dä gu̱ yä yꞌu̱u̱ ha ri mfeni, xatuäbi rä Zi Dada Jeoba ko ngatꞌho ri koraso, ꞌne yꞌapäbi «näꞌä tsaya [...] täpäbi gatꞌho yä mfeni» pa dä maxꞌäꞌi gi su ri koraso ꞌne ri mfeni (Filipenses 4:6, 7, TNM).

21, 22. a) ¿Te mä hogä humu̱i to̱ꞌmi nuꞌu̱ yä jäꞌi ma dä bongi de rä däta tribulación? b) De gatꞌho näꞌä xä prometegihu̱ rä Zi Dada Jeoba, ¿te mä jäpi mänꞌa gi to̱ꞌmi ꞌne te gi ꞌmu̱i desidido gi pe̱fi?

²¹ ¡Xi nꞌa rä däta jäpi näꞌä di ofresegihu̱ rä Zi Dada Jeoba! Mu̱ ma gä ꞌmu̱ihu̱ entre nuꞌu̱ yä jäꞌi ma dä bongi de «rä däta tribulación», imäjinä hängu yä jäpi to̱bgägihu̱ (Revelación 7:9, 14, TNM). Mäpaya  gatꞌho yä jäꞌi xä ñhandui nuꞌu̱ yä trampa ꞌne nuꞌu̱ yä xuñha di usa rä Zithu. Pe, hängu ma gä johyahu̱ ngeꞌä rä Zithu ꞌne nuꞌu̱ yä u̱xjua, ma dä jotꞌi ꞌne ya hingä ma dä hyatꞌi yä jäꞌi. Ko rä mfatsꞌi rä Kristo ꞌne nuꞌu̱ 144.000 ma dä mända dende mähetsꞌi, gatꞌho yä jäꞌi ma dä mpe̱fi ko rä johya pa dä hyoki de rä Xiꞌmhai nꞌa rä paraiso xa mähotho. ¿Hänge ya xkä tuhu̱ de gä handihu̱ dä thäki yä ñheni, gä handihu̱ dä nuhu nuꞌu̱ mä jäꞌihu̱ xä du ꞌne gä pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä mꞌu̱i temäꞌentho ja ngu mi ne Äjuä dende ri mu̱di? Pe hingä ho̱nse̱ꞌä, ¿te ma dä thogi xti mꞌe̱di rä pekado de mä ndoyꞌohu̱? Jeoba xä promete ge nubye̱ hää, yä mexiꞌmhai «ma dä zo̱ho̱ dä ꞌmu̱i libre ngu yä bätsi Äjuä» (Romanos 8:21, TNM).

²² Rä Zi Dada Jeoba ne ge nuꞌi gi benefisia de näꞌä xa mäjuäni rä libertad. Pe pa gi pe̱ꞌtsi nunä libertad, mähyoni gi yꞌo̱te ntsꞌe̱di po gi yꞌo̱te rä Zi Dada Jeoba ngu thogi kada nꞌa rä pa. Hänge sobre näꞌä rä simiento ya gi pe̱ꞌtsi de ri mäkä jamfri, ¡sigi gi ju̱tsꞌi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko rä Zi Dada Jeoba, pa nunka gi hye̱gi näꞌä rä mhäte xä rꞌakägihu̱!