Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IRELAUD 17

“Kumwail en Kakehlahda Amwail Pwoson Sarawi”

“Kumwail en Kakehlahda Amwail Pwoson Sarawi”

“Kumwail en kakehlahda amwail pwoson sarawi . . . oh dadaurete ni limpoak en Koht.”​—SUD 20, 21.

1, 2. Soangen doadoahk dahieu me ke kin iang wia? Dahme kahrehda mwomwen omw doadoahk inenen kesempwal?

KE KIN doadoahk laud en kauwada ihmw ehu. Doadoahk wet kin wiawi erein ahnsoukis oh e pahn pousehlahte wiawi. Doadoahk wet kin apwal ahpw kaperen. Sohte lipilipil dahme pahn wiawi, ke koasoanehdi teng en dehr uhdihsang de soukautihla en wia doadoahk wet, pwehki mwomwen omw doadoahk pahn koasoanehdi omw mour oh omw ahnsou kohkohdo. Dahme kahrehda? Pwehki ni lokaiahn karasaras, ihmw me ke kin wia iei pein kowe!

2 Sapwellimen Sises tohnpadahk Sud koasoia me ni lokaiahn karasaras, kitail kin kauwada pein kitail. Ni eh kangoange Kristian akan en “dadaurete ni limpoak en Koht,” e pil kasalehda ire kesempwal ehu me pahn sewese kitail oh koasoia: “Kumwail en kakehlahda * amwail pwoson sarawi.” (Sud 20, 21) Ia ekei ahl kan me ke kak kakehlahda de kauwada pein kowe oh omw pwoson pwe en dadaurete ni limpoak en Koht? Kitail pahn tehkpene ire siluh me pid doadoahk wet.

KAKAIRADA PWOSON SAPWELLIMEN SIOHWA KOASOANDI PWUNG KAN

3-5. (a) Soangen madamadau sapwung dahieu duwen sapwellimen Siohwa koasoandi kan me Sehdan kin men ken ahneki? (b) Soangen madamadau dah kan me kitail anahne ahneki duwen sapwellime koasoandi kan? Ia duwen met eh pahn kamwakid atail pepehm? Menlau kihda ehu karasaras.

3 Keieu, kitail anahne kakehlailihala atail pwoson sapwellimen Koht kosonned kan. Nan pwuhk wet, ke sukuhlkier sapwellimen Siohwa koasoandi pwung kan me pid tiahk kan. Ia omw madamadau ong koasoandi pwukat? Sehdan kin men pitih iuk pwe ken wiahki me sapwellimen Siohwa kosonned kan, kaweid kan oh koasoandi kan me nohn apwal oh katoutou. Sehdan kin doadoahngki wiepe wet sangete ni ahnsou me wiepe wet pweida nan mwetuwel en Ihden. (Senesis 3:1-6) Ia duwe, wiepe wet pahn pitihiukedi? Met pahn pidada omw madamadau.

4 Pwehn karasahda met, medewehla me dene ke alialu wasa kaselel ehu oh kilangada kehl ileile oh kehlail ehu me irehdi ken dehr kohla wasao. Wasao me kaselel kahrehda ke men pedolong loale. Nin tapio, ele ke medewe me kehlo kin kihsang omw saledek en kohla wasa me ke men kohla ie. Ahpw ni omw kin kilangla apali kehlo, ke kilangada laion keper men me kin raparapahki ihs me e pahn kangala! Eri met ke wehwehkihda me kehlo kin wia perepe mwahu ehu. Ia duwe, mie mahn keper men me kin raparapahkin uhk? Mahsen en Koht kin ketikihda kaweid wet: “Kumwail onohnop oh mwasamwasahn. Pwe amwail imwintihtio, Tepil, kin kohkohseli duwehte laion emen me kin weriwer, raparapahki ihs me e pahn kadallehla.”​—1 Piter 5:8.

5 Sehdan kin duwehte mahn keper men. Pwehki Siohwa sohte kupwurki Sehdan en kadallekitailla, e kin ketikihda kosonned kan pwehn doare kitail sang “widing suwed kan” en me suwedo. (Episos 6:11) Eri, ni atail kin doudouloale sapwellimen Koht kosonned kan, kitail anahne kilangwohng kosonned pwukat nin duwen kasalepen limpoak en Samatail nanleng. Ma kitail kin ahneki madamadau wet, sapwellimen Koht kosonned kan pahn wia doarepatail oh kihong kitail peren. Tohnpadahk Seims ntingihdi: “Me kin tehk mwahu kosonned unseko me kin kasaledekla aramas, . . . oh kin dadaurete, . . . iei aramas menet me Koht pahn ketin kapaiahda ni mehkoaros me e pahn kin wia.”​—Seims 1:25.

6. Ia ahl me keieu mwahu ong kakehlahda omw pwoson sapwellimen Koht kosonned oh kaweid kan? Menlau kihda ehu karasaras.

6 Atail kin weweidki sapwellimen Koht kehkehlik kan kin wia ahl me keieu mwahu en kakehlahda atail kin pwoson Sounwiahda Kosonnedo oh erpit me sansalda nan sapwellime kosonned kan. Karasepe, “kosonned en Krais” kin pid sapwellimen Sises kehkehlik en padahkihong aramas akan ‘mehkoaros me [e ketin] kehkehlingkihong irail.’ (Kalesia 6:2; Madiu 28:19, 20) Kristian akan kin pil kesempwalki kehkehlik en kin pokonpene ong kaudok oh kakehlaka emenemen. (Ipru 10:24, 25) Sapwellimen Koht kehkehlik kan pil kin pid mehn kangoang ong kitail en kin kaukaule kapakap ong Siohwa sang nan atail mohngiong. (Madiu 6:5-8; 1 Deselonika 5:17) Ma ke kin weweidki kehkehlik pwukat, ke pahn uhdahn wehwehki me kehkehlik pwukat kin uhdahn kihda kaweid limpoak kan. Atail peik kin kihong kitail soangen peren oh nsenamwahu me kitail sohte kak diarada nan sampah suwed wet. Ia duwen omw kin paiekihda omw mourki sapwellimen Koht kosonned kan?

7, 8. Ia duwen Mahsen en Koht eh kin sewese irail kan me kin pwunodki ar sohte pahn kak pousehlahte wia dahme pwung?

7 Ekei kin pwunodki me e pahn nohn apwal ong irail en pousehlahte kapwaiada sapwellimen Siohwa kosonned kan. Irail perki pwe re de lohdi nan dihp ehu rahn. Ma ke kin ahneki soangen pepehm wet, tamataman mahsen pwukat: “Ngehi me KAUN-O omw Koht, me kupwurki padahkihiuk pwe en wia kamwahu ehu ong uhk oh kaweid uhk nan ahl me ke pahn keid ie. ‘Ma ke rongete ei kosonned akan! Eri, kupwuramwahu ahpw pahn pwilipwilwei rehmw rasehng piletik pwoat me sohte kin madada. Powehdi pahn lelohng uhk, rasehng iloak kan me kin pwungupwungdohng ni oaroahr.’” (Aiseia 48:17, 18) Mie pak ke kin uhdi oh medewe uwen kangoang en mahsen pwukat?

8 Wasaht Siohwa kin ketin katamankihong kitail me kitail pahn paiekihda atail kin peikiong ih. E kin ketin inoukihda soangen kapai riau ma kitail pahn peik. Keieu, kitail pahn ahneki popohl me duwehte pillap me kin meleilei oh sohte kin madada. Keriau, atail kin wia me pwung pahn rasehng iloak en nan madau. Ni omw kin kesikesihnen ni oaroahr oh kilang iloak kan me kin pwungupwungdo, ke ese me iloak kan sohte pahn uhdi. Ke ese me iloak kan pahn pwungupwungdo ni oaroahr ahnsou werei. Siohwa mahsanih me omw kin wia me pwung kak duwehte iloak kan. Ma ke kin nantihong en kin lelepek ong ih, e sohte pahn ketin mweidohng uhk en lohdi! (Wadek Melkahka 55:22.) Ia duwe, inou kaselel pwukat sou kin kakehlailihala omw pwoson Siohwa oh sapwellime koasoandi pwung kan?

WIAHLA ARAMAS KOAHIEK

9, 10. (a) Dahme kahrehda en koahiekla kin wia mehn akadei me inenen mwahu ong Kristian men? (b) Ia duwen ahneki sapwellimen Koht madamadau eh kin sewese kitail en ahneki peren?

9 Ire keriau me pid omw kin kauwada de kakehlahda pein kowe iei en wiahla “aramas koahieklahr” men. (Ipru 5:14; 6:1) En wia aramas koahiek men kin wia mehn akadei me inenen mwahu ong Kristian men. Kitail sohte kak wiahla aramas unsek kan ahnsou wet, ahpw kitail kak wiahla aramas koahiek kei. Kristian akan kin diarada peren nan arail papah Siohwa ni arail wiahla aramas koahiek kei. Dahme kahrehda?

10 Kristian koahiek men kin kilangwohng ire kan sang ni eh doadoahngki sapwellimen Koht madamadau. (Sohn 4:23) Pohl ntingihdi: “Irail akan me kin momour nin duwen ahnepen aramas, re kin nsenohki duwen arail pahn kapwaiada ahnepen aramas.” (Rom 8:5) En kin medemedewehte ahnepen aramas sohte kin wahdohng emen peren pwehki met kin kalapw pid roporop ong pein ih oh e sohte kin medemedewe duwen ahnsou kohkohdo, oh e kin kalapw medemedewehte duwen kepwe kan. Aramas emen me kin ahneki sapwellimen Koht madamadau kin wahdo peren pwehki e kin medemedewe duwen Siohwa, “Koht en peren.” (1 Timoty 1:11NW) Emen me ahneki nanpwungmwahu rehn Siohwa kin nantihong en kaperenda ih oh kin ahneki peren mendahki ma e pahn lelohng kahpwal kan. Dahme kahrehda? Pwehki kahpwal kan kin kihong ih ahnsou mwahu en kasalehda me Sehdan likamw oh kin kakairada eh lelepek, oh met kin kaperenda Samatail nanleng.​—Lepin Padahk 27:11; wadek Seims 1:2, 3.

11, 12. (a) Ni Pohl eh koasoia duwen koahiek en ese “wekpeseng en me mwahu oh me suwed,” ia wehwehn lepin lokaia “ahnlahr”? (b) Soangen kaiahn dahieu me paliwar kin anahne pwe en koahiekla?

11 Kitail anahne ale kaiahn pwehn wiahla aramas koahiek kan. Nna medewehla iren Paipel wet: “Kisin tungoal kekeluwak, iei ih me aramas koahieklahr kan kin tungoale, irail kan me ahnlahr oh eselahr wekpeseng en me mwahu oh me suwed.” (Ipru 5:14) Ni Pohl eh koasoia duwen “ahnlahr,” e kin doadoahngki lepin lokaiahn Krihk me kin kadoadoahk ong sounmwadong kan en mehn Krihk mahs, oh lepin lokaia wet kak wehwehki ‘ale kaiahn duwehte sounmwadong men.’ Eri, medewehla dahme kin pidada soangen kaiahn wet.

Sounmwadong men kin kaiahnehda paliwere ni eh kin doadoahngki

12 Ni ahnsou me kitail ahpwtehn ipwidi, paliwaratail saikinte ale kaiahn. Karasepe, seri pwelel men saikinte wehwehki ia duwen eh pahn doadoahngki neh kan oh peh kan. Kahrehda seri men kin kamwakidseli peh oh ekei pak e kin lel ni mese oh e kin pwuriamwei. Ahpw ni eh kin ekisekis doadoahngki paliwereo e kin ale kaiahn. Serio kin tepida kerep, mwuhr e kakehr alu, oh kedekedeo e kakehr tang. * Ahpw ia duwen sounmwadong men? Ma ke kin kilang emen sounmwadong kin lus oh pir nan wehwe, ke uhdahn pahn medewe me paliwereo kin mwekid duwehte misihn me kin inenen tangamwahu. Sounmwadongo sohte kak depweila wia met, e alehdi kaiahn laud erein ahnsou reirei. Paipel mahsanih me soangen kaiahn wet kin “ekis katepe.” Ahpw ia uwen kesempwal en kaiahnehda atail koahiek en madamadau!​—1 Timoty 4:8.

13. Ia duwen atail kak kaiahnehda koahiek en ese wekpeseng en dahme pwung oh dahme sapwung?

13 Nan pwuhk wet, kitail tehkpeneier soahng tohto me pahn sewese iuk en kaiahnehda omw koahiek en ese wekpeseng en dahme pwung oh dahme sapwung pwe ken kak kolokol omw lelepek ong Siohwa nin duwen emen me ahneki nanpwungmwahu reh. Ke anahne medemedewe sapwellimen Koht kaweid kan oh ire mehlel kan oh pil sapwellime kosonned kan, oh kapakapki mepwukat ni omw kin wiahda pilipil kan nan ehuehu rahn. Mwohn omw pahn wiahda pilipil kan, idek rehmw: ‘Mehnia kosonned de kaweid kan oh ire mehlel kan en Paipel kin pid pilipil wet? Ia duwen ei kak doadoahngki mepwukat? Mehnia pilipil pahn kaperenda Semei nanleng?’ (Wadek Lepin Padahk 3:5, 6; Seims 1:5.) Ni omw kin wiahda ehuehu pilipil ni ahl wet, ke kak kaiahnehda omw koahiek en ese wekpeseng en dahme pwung oh dahme sapwung. Soangen kaiahn wet pahn sewese iuk en kakairada oh kolokol omw nanpwungmwahu rehn Koht.

14. Soangen ineng dahieu kitail anahne ahneki pwehn kekeirda nan atail nanpwungmwahu rehn Koht? Ahpw dahme kitail anahne ahnsou koaros kanahieng?

14 Mendahki emen kak wiahla aramas koahieklahr men, e kak ahnsou koaros kekeirda nan eh nanpwungmwahu rehn Koht. Emen anahne mwenge pwe en kekeirda. Pohl koasoia: “Kisin tungoal kekeluwak, iei ih me aramas koahieklahr kan kin tungoale.” Pwehn kakairada omw pwoson, ke anahne kaukaule sukuhlki padahk mehlel en Paipel me rasehng kisin tungoal kekeluwak. Ma ke kin doadoahngki ni pwung dahme ke kin sukuhlki, met wehwehki me ke kin ahneki erpit de kupwurokong. Paipel mahsanih: “Kupwurokong me keieu kesempwal ke en alehda.” Ihme kahrehda kitail anahne kakairada atail ineng en ale padahk mehlel me Samatail kin ketikihong kitail. (Lepin Padahk 4:5-7; 1 Piter 2:2) Ahpw, en kalaudehla atail wehwehki padahk mehlel oh alehdi sapwellimen Koht erpit sohte kin kihong kitail kahrepe en aklapalapala. Kitail anahne kaukaule kasawih pein kitail pwe aklapalap de irair suwed teikan en dehr tepida kekeirda nan atail mohngiong. Pohl ntingihdi: “Kumwail kalelapak oh wia keseupen pein kumwail ma kumwail weweidki pwoson.”​—2 Korint 13:5.

15. Dahme kahrehda kitail anahne ahneki limpoak pwehn kekeirda nan atail nanpwungmwahu rehn Koht?

15 Mwurin doadoahk en kauwada ihmw imwisekla, pil mie doadoahk me anahne wiawi. E kesempwal en apwalih oh kamwahwihala wasa kan, de mwein pil ehu pere me anahne wiawihda ma irair wekila. Eri, dahme kitail pahn anahne wia pwehn koahiekla oh kolokol atail nanpwungmwahu rehn Koht? Me keieu kesempwal, kitail anahne kakairada atail limpoak ong Siohwa oh iengetail Kristian akan. Ma kitail sohte ahneki limpoak, soahng koaros me kitail kin ese oh wia pahn sohte katepe, duwehte mwoarong mwahl. (1 Korint 13:1-3) Ma mie atail limpoak, kitail pahn kak koahiekla nin duwen Kristian oh kekeirda nan atail nanpwungmwahu rehn Koht.

MEDEMEDEWEHTE KOAPWOROPWOR ME SIOHWA KIN KETIKIHDA

16. Soangen madamadau dah kan me Sehdan kin kamwakid aramas en ahneki? Mehn perepe dahieu me Siohwa kin ketikihda?

16 Met kitail pahn tehkpene pil ehu ire me pid omw kin kauwada de kakehlahda pein kowe. Pwehn kakehlahda pein kowe nin duwen sapwellimen Sises tohnpadahk mehlel men, ke anahne tehk kanahieng elen omw madamadau. Kaunen sampah wet Sehdan kin inenen koahiek en kamwakid aramas akan en ahneki madamadau sapwung, nsensuwed, sohla likih emen, oh sohla koapworopwor. (Episos 2:2) Soangen madamadau pwukat kin inenen keper ong Kristian men me kak duwehte tuhke me mwosoahngotla keper ong ihmw ehu. Ahpw Siohwa kin ketikihda mehn perepatail kehlail ehu me iei atail koapworopwor.

17. Ia duwen Mahsen en Koht eh kin kasalehda kesempwalpen koapworopwor?

17 Paipel kin kihda soangsoangen tehtehn mahwen me kitail anahne pwehn mahweniong Sehdan oh sampah suwed wet. Ehu me kesempwal iei lisoarop en mahwen, “iei koapworopwor en mour soutuk.” (1 Deselonika 5:8) Sounpei men nan mwehin Paipel kin ese me e pahn kak mwadang mehla nan mahwen ma e sohte doadoahngki lisoarop. Lisoarop en mahwen kin kalapw wiawihkihda mete oh likou de kilin mahn, e kin pere moangen sounpei sang soahng keper kan nan mahwen pwehn dehr ohla. Duwehte lisoarop eh kin pere moangen sounpei men, koapworopwor kak pere atail madamadau.

18, 19. Ia duwen Sises eh ketikihda mehn kahlemeng mwahu en kolokol koapworopwor? Ia duwen atail kak kahlemengih ih?

18 Sises ketikihda mehn kahlemeng me inenen mwahu ong kolokol koapworopwor. Tamanda soangen kahpwal kan me e ketin lelohng nipwong mwohn e pwoula. Emen kompoakepah pangala ih pwehn ale mwohni. A emen kahmahmkihla ih. Pil meteikan kesehla ih oh tangasang. Sises mehn Suhs men ahpw mehn Suhs akan me uhwong ih oh werkihong sounpei en Rom kan en kaloke lao mehla. Kitail kak nda me kahpwal kan me Sises ketin lelohng me laudsang atail kahpwal kan koaros. Eri, dahme kin sewese ih en dadaurete? Ipru 12:2 kawehwehda: “Pwehki peren me e kasikasik, e sohte mwahn kupwurohkihla kanamenekpen eh pahn pwoula nin [“tuhkehn kalokolok,” NW]; eri, ahnsou wet e ketiketier ni palimaun en mwoalen Koht.” Eri, Sises sohte kin ketin manokehla “peren me e kasikasik.”

19 Peren dahieu me Sises kin ketin kasikasik? E mwahngih me ni eh ketin dadaurete, e pahn kak ketin iang kasarawihala mwaren Siohwa. E pahn kak ketikihda mehn kadehde me keieu kehlail me Sehdan likamw. Sohte ehu koapworopwor tohrohr me kak kihong Sises soangen peren laud wet! E pil mwahngih me Siohwa pahn ketin katingih ih pwehki eh lelepek, pwe e pahn kereniong pwurehng patohla rehn Semeo nanleng. Sises kin ketin kolokolete koapworopwor kaselel wet ni eh ketin lelohng kahpwal kan. Kitail pil anahne kahlemengih ih. Mie peren me kitail pil kin kasikasik. Siohwa kin ketikihong emenemen kitail pwais en iang kasarawihala mware lapalapo. Kitail kak kasalehda me Sehdan likamw sang ni atail kin pilada Siohwa nin duwen atail Kaun oh dadaurete ni sapwellime limpoak mendahki ma kitail pahn lelohng soangsoangen kahpwal kan oh kasongosong kan.

20. Dahme kak sewese iuk en kolokol madamadau pwung oh omw koapworopwor?

20 Siohwa kin ketin uhdahn kupwurki katingih sapwellime ladu kan me kin kolokol arail lelepek. (Aiseia 30:18; wadek Malakai 3:10.) E kin kupwurperenki kapwaiaiong ineng pwung kan me sapwellime ladu kan kin ahneki. (Melkahka 37:4) Eri, ken tamataman omw koapworopwor me pahn pweida ni ahnsou keren. Dehr ahneki madamadau sapwung oh suwed en ahn Sehdan sampah wet. Ma ke pehm me elen madamadau en sampah wet tepida pedolong nan omw madamadau de mohngiong, kapakapkiong Siohwa ni ngidingid oh peki “sapwellimen Koht popohl, me inenen laudsang uwen atail dehdehki.” Popohl wet me kohsang rehn Koht pahn pere omw madamadau oh mohngiong.​—Pilipai 4:6, 7

21, 22. (a) Koapworopwor kaselel dah kan me irail “pokon kalaimwun” kin kasikasik? (b) Mehnia koapworopwor me ke kin keieu kasikasik? Dahme ke koasoanehdi teng en wia?

21 Ia uwen kaperen en medemedewe duwen omw koapworopwor! Ma ke kin iang kisehn “pokon kalaimwun” me pahn “pitsang kahn kamakam kowahlap,” medewehla duwen mour me ke pahn kak ahneki ni ahnsou keren. (Kaudiahl 7:9, 14NW) Pwehki Sehdan oh ienge ngehn saut akan solahr pahn mie, ke pahn ahneki soangen nsenamwahu me ke saikinte kak wehwehki met. Ni mehlel, ihs rehtail me ese ia mwomwen mour me sohte kin mie kasongosong kan sang manaman en Sehdan? Pwehki pahn solahr kasongosong, ia uwen eh pahn kaperen en iang doadoahk en wekidala sampah en wiahla paradais pahnangin kaundahn Sises oh irail 144,000! Ia uwen kitail kin kasikasik ahnsou me solahr pahn mie soumwahu, oh kitail pahn kasamwo kompoakepatail kan me melahr, oh kitail pahn mourki mour ni ahl me Koht kin kupwurki! Ni atail pahn kekeirda pwehn wia aramas unsek kei, kapai me laudsang mepwukat pahn wiawi me kileldi nan Rom 8:21, iei en ‘iang sapwellimen Koht seri kan nan atail saledek lingan.’

22 Siohwa kin kupwurki ken alehdi soangen saledek me uhdahn laudsang dahme ke kak wehwehki met. Ahpw ke anahne peikiong ih pwehn ale saledek wet. E sou konehng ken wia uwen omw kak koaros pwehn peikiong Siohwa ehuehu rahn? Eri, ken nantihong kakehlahda omw pwoson sarawi pwe ken kak dadaurete ni limpoak en Koht kohkohlahte!

^ par. 2 Ni lokaiahn Krihk, lepin lokaia me kawehwehdiong “kakehlahda” kin wehwehki kauwada mehkot.

^ par. 12 Irail me kin semen nan palien sains kan kin koasoia me kitail kin kakairada soangen koahiek ehu me kin ese ia wasa kisehn paliwaratail kan iangahki peh oh neh kan kin mihmi ie oh arail mwekid kan. Karasepe, koahiek wet kin kahrehiong uhk en kak meirpene oh lopwor pehmw kan. Mie lih emen me solahr kak pein uhda, alu oh pil pwourda pwehki e sohla ahneki koahiek wet.