1, 2. ¿Kʼusi skʼan xchʼi batel kuʼuntik ta sventa mantal, xchiʼuk kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti jkʼeltik ti lekuk xijchʼie?

JKOTOLTIK ta jkʼan tsotsutik xchiʼuk ti lekuk oyutike. Pe sventa lek tsots xijchʼiutik batele xchiʼuk ti lekuk oyutike, skʼan jaʼuk jlajestik li veʼlil ti oy lek yipe, jpastik ejersisio xchiʼuk skʼan jchabi jbatik sventa lekuk oyutik-o. Sventa taje skʼan xkakʼbetik yipal spasel, yuʼun te smakojbe skʼoplal li jkuxlejaltike xchiʼuk li jlekilaltik ta tsʼakale, jaʼ yuʼun mu me xijlubtsaj. Pe oy to me bu yan skʼan xijchʼiutik batel. ¿Bu van?

² Li jchankʼop ti Judas sbie, laj yalbe skʼoplal kʼalal xi laj yalbe li yajtsʼaklomtak Kristoe: «Te oyanik-o li ta kʼanelal yuʼun [Diose]». Pe li ta teksto taje, laj yal kʼuxi ta pasel xtok: «Tsatsubuk me batel avuʼunik li xchʼunel avoʼontonik ti toj chʼule» (Judas 20, 21). Pe ¿kʼusi xuʼ xapas sventa lek tsots xchʼi batel li xchʼunel avoʼontone, xchiʼuk ti teuk oyan-o li ta kʼanelal yuʼun Diose? Jkʼeltik oxtos kʼusi xuʼ jpastik sventa xijtsatsub ta mantal.

3-5. 1) ¿Kʼusi tskʼan akʼo jnoptik ta sventa smantaltak Jeova li Satanase? 2) Albo skʼelobil kʼu yelan skʼan xkilbetik li smantaltak Diose xchiʼuk ti kʼu yelan chkaʼi jbatik kʼalal jech chkiltike.

³ Li bu baʼyel skʼan xijchʼi ta mantale jaʼ ti jpat mas koʼontontik ta smantaltak li Jeovae. Li ta livro liʼe laj xa jkʼeltik epal stukʼil mantaltak Dios ta sventa li jtalelaltike. Pe ¿kʼu yelan chkiltik  li voʼotike? Li Satanase tskʼan ti akʼo jnoptik ti xchukojutik xchiʼuk ti mu xa xkichʼtik ikʼ yuʼun li mantaletik xchiʼuk beiltaseletik yuʼun Jeovae. Ta skoj ti laj yil ti toj lek kʼusi kʼot ta pasel yuʼun li ta nichimaltik Edene, muʼyuk bu yiktaoj sba ta spasel (Génesis 3:1-6). Pe ¿mi xuʼ van jech tsloʼlautik ek? Jaʼ te chvinaj ti kʼu yelan chkiltik li smantaltak Jeovae.

⁴ Kalbetik jun skʼelobil. Jnoptik ti yakalutik ta xanbal ta jun nichimaltike, jaʼ to chkiltike ta jtatik jun tayal tsatsal mok, ti mu xijelavutik batel yuʼun ti bu toj alakʼ sbae. Yileluke toj chopol li moke, yuʼun mu xakʼ xijelavutik. Pe kʼalal ta jnachʼtatik ochele, jaʼ to chkiltike te xnachʼet sat jkot jtiʼvanej leon ti chtiʼvan tajmek yaʼie. Jaʼ to te chkaʼibetik lek smelolal ti kʼu yuʼun te oy li moke: jaʼ sventa tspojutik. Pe ti xkaltik leke, ¿mi oy van junuk jtiʼvanej ti anil xa tskʼan tstsakutike? Oy. Yuʼun li Skʼop Diose xi tspʼijubtasutike: «¡Oyuk-o me lek achʼulelik, vikʼiluk me lek asatik! Li avajkontraik, ti jaʼ li Diabloe, te xjoyet kʼuchaʼal jkot leon ti x-avete, yuʼun tskʼan oy buchʼu tsbikʼ» (1 Pedro 5:8).

⁵ Ta melel, li Satanase jaʼ jun jtiʼvanej ti muʼyuk xkʼuxul yoʼontone. Pe sventa mu xijtsʼuj yuʼun «li kʼusitik manya tspas Diabloe», li Jeovae chakʼbutik smantaltak sventa tspojutik (Efesios 6:11). Jaʼ yuʼun chaʼa, kʼalal ta jnopbetik skʼoplal taje kakʼbetik yipal ta skʼelel ti jaʼ svinajeb ti skʼanojutik li Jtotik ta vinajele. Mi jaʼ jpojobbailtik chkiltike, chkaʼibetik smelolal ti jaʼ sventa tspojutik xchiʼuk ti xijmuyubaje. Jaʼ yuʼun oy srasonal ti xi la stsʼiba li jchankʼop Santiagoe: «Li buchʼu tskʼel sba lek li ta tukʼil mantal ti chakʼ kolelal xchiʼuk ti chakʼbe-o yipal spasele, [...] xmuyubaj noʼox ta spasel» (Santiago 1:25).

6. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa jpat mas koʼontontik ta stojolal li stukʼil mantaltak Diose? Albo junuk skʼelobil.

⁶ Ti kʼu yelan xuʼ jpat mas koʼontontik ta stojolal Jeova, li Mukʼta J-akʼmantale, xchiʼuk li ta smantaltake jaʼ ti xkakʼ ta jkuxlejaltik jujun kʼakʼale. Taje te smakojbe skʼoplal ek «li smantal Kristoe» xchiʼuk ti skʼan jchʼuntik xtok li mantal laj yal liʼe: «Chanubtasik ta xchʼunel skotol li kʼusitik laj kalboxuke»  (Galatas 6:2; Mateo 28:19, 20). Li yajtsʼaklomutik Kristoe tsots skʼoplal chkaʼitik ek ti ta jtsob jbatik sventa xkichʼtik ta mukʼ Dios xchiʼuk ti jkʼupintik xchiʼinel ta loʼil yantike (Evreos 10:24, 25). Yan smantal Dios xtoke jaʼ ti nopolik noʼox jpastik orasion ta sjunul koʼontontike (Mateo 6:5-8; 1 Tesalonisenses 5:17). Kʼalal ta jchʼuntik li mantaletik taje, mas to chkakʼtik venta ti jaʼ svinajeb ti kʼanbilutike. Jech onoʼox ta melel, chkaʼibetik smelolal ti chakʼ jmuyubajeltike xchiʼuk ti jun xa noʼox koʼontontik yuʼun ti mu xuʼ xakʼbutik li balumil ti nojem ta vokolile. Ta melel, kʼalal ta jpat koʼontontik ta smantaltak Diose ta me stsatsub kʼalal ta jnopbetik skʼoplal li lekilal jtaojtik ta skoj ti kakʼoj ta jkuxlejaltike.

7, 8. ¿Kʼuxi tspat koʼontontik Skʼop Dios mi ta jnoptik ti xuʼ xijtsʼuj ta mulil ta tsʼakale?

⁷ Bateltike oy buchʼutik chat yoʼontonik ta skoj ti vokol chaʼiik ta xchʼunbel smantal Jeova jujun jabile, yuʼun chiʼik mi stsʼujik ta mulil. Mi oy jech chkaʼi jbatik bakʼintik eke, jvules ta joltik liʼe: «Vuʼun li Mucʼul Diosun avuʼune, vuʼun ta jchanubtasot cʼusi lec ta pasel ta sventa alequilal; vuʼun ta jtojobtasot bu beal tscʼan chatam batel. Toj lec ti lajuc achʼun li cʼusitic laj calbote, yantic iʼepaj batel alequilal jech chac cʼu chaʼal nojelal ucʼum ti jechuque; muʼyuc spajeb chata cʼusi lec [o «atukʼilal», TNM]  jech chac cʼu chaʼal nab ti mu xpaj ta yucʼlajetele» (Isaías 48:17, 18). ¿Mi oy jnopojbetik lek skʼoplal kʼu to yepal spatoj koʼontontik li loʼil taje?

⁸ Jamal chalbutik Jeova ti ta jtabetik chib sbalil mi ta jchʼuntike. Baʼyel, li jlekilaltike jech la kʼuchaʼal ukʼum: tsʼijil, toj ep xchiʼuk mu xpaj yok. Xchibal, li jtukʼilaltike o li kʼusi lek ta jtatike xkoʼolaj kʼuchaʼal nab ti mu xpaj ta yukʼlajetele. ¿Kʼuxi taje? Veno, mi te oyutik ta tiʼ nab xchiʼuk mi te jkʼelojtik kʼu yelan tsyukʼilan sbae, chkiltik ti mu xlaj-o skʼoplale, yuʼun jnaʼojtik ti jech xyukʼlajet-o sbatel osile. Jech oxal chaʼa, li teksto taje chal ti jtukʼilaltike —ti kʼu yelan tukʼ kuxulutike— xuʼ te oy-o sbatel osil ek. Mi chkakʼbetik yipal sventa tukʼuk xkakʼ jbatik ta stojolal Diose, muʼyuk me bu chopol chbat yuʼun jkuxlejaltik (kʼelo Salmo 55:22). Ta melel, kʼalal ta jchaʼkʼeltik li kʼusitik laj kaltike jaʼ me tskoltautik sventa jpat mas koʼontontik ta stojolal Jeova xchiʼuk li ta stukʼil mantaltake.

9, 10. 1) ¿Kʼu yuʼun skʼan xkakʼbetik yipal xijyijub ta mantal? 2) ¿Kʼuxi tskoltautik sventa xijmuyubaj ti jaʼ chbat ta koʼontontik li kʼusitik sventa mantale?

⁹ Li xchaʼtosal kʼu yelan chijchʼi batel ta mantale jaʼ li kʼusi chal liʼe: «Yijubkutik batel ta mantal» (Evreos 6:1). Akʼo mi jpasmulilutik li yajtsʼaklomutik Kristoe, li yijubel ta mantale jaʼ jtos ti kʼusi toj lek xuʼ xkakʼbetik yipal staele. Kʼalal yakal chijchʼi batel ta mantale, mas jun koʼontontik chijtun ta stojolal Jeova. ¿Kʼu yuʼun?

¹⁰ Li yajtsʼaklom Kristo ti yij ta mantale chakʼbe yipal sventa jechuk xil kʼuchaʼal chil Jeova li kʼusitike (Juan 4:23). Xi laj yal li Pabloe: «Li buchʼu jech kuxulik kʼuchaʼal tskʼan bekʼete jaʼ te chakʼ snopbenik ta stojolal li kʼusitik sventa bekʼete; pe li buchʼu jech kuxulik kʼuchaʼal tskʼan chʼul espiritue jaʼ te chakʼ snopbenik ta stojolal li kʼusitik sventa chʼul espiritue» (Romanos 8:5). Li buchʼutik jaʼ noʼox batem ta yoʼontonik li kʼusi tskʼan sbekʼtalike, muʼyuk xmuyubajik, yuʼun jaʼ noʼox tsaʼik li kʼusi tskʼan stukike, mu xakʼik venta kʼu to yepal sbalil li kʼusitik ta sventa  mantale xchiʼuk jaʼ noʼox tsaʼ skʼulejalik. Pe li buchʼutik jaʼ yakʼoj ta yoʼontonik mantale xmuyubajik noʼox, yuʼun jaʼ baʼyel yakʼoj ta xkuxlejalik li Jeovae, «li Dios ti xmuyubaje» (1 Timoteo 1:11). Tskʼanik ti akʼo xmuyubaj li Diose xchiʼuk ti akʼo xmuyubajikuk ek akʼo mi chilik ep prevaetik. ¿Kʼuxi xuʼ xmuyubajik? Yuʼun snaʼojik mi tukʼ chakʼ sbaike, chakʼik ta ilel ti jaʼ jun jutkʼop o jnopkʼop li Satanase xchiʼuk ti xmuyubaj yuʼunik li Stotik ta vinajele (Proverbios 27:11; kʼelo Santiago 1:2, 3).

11, 12. 1) Alo kʼusi laj yal Pablo ta sventa ti kʼu yelan skʼan jchanubtas li jnopbentike xchiʼuk kʼusi smelolal li jpʼel kʼop ti jelubtasbil kʼuchaʼal ‹jtunestik› ti xie. 2) ¿Kʼu yelan skʼan xchanubtas sbekʼtal jun krixchano sventa xyijub xchiʼuk ti xtojobuk leke?

¹¹ Mi ta jkʼan chijchʼi ta mantale, skʼan xkakʼ ta jkuxlejaltik li mantaletik yuʼun Diose. Jaʼ jech chakʼ ta ilel li versikulo liʼe: «Jaʼ sventa yijil krixchanoetik li tsatsal veʼlile, yuʼun lek xchanubtasoj snopbenik kʼalal tstunesike, taje jaʼ sventa xkʼel yuʼunik li kʼusi tukʼe xchiʼuk li kʼusi muʼyuk tukʼe» (Evreos 5:14). Li Pabloe laj yal ti skʼan jtunes lek jnopbentik sventa xtojob ta skʼelel li kʼusitik ta mantale. Liʼe tstunes jpʼel kʼop ta griego ti nopem van xaʼiik stunesel ta baʼyel siglo li ta jimnasio o ta snail bu chchan yipik ta Gresiae, yuʼun li smelolale jaʼ «chanubtasbil kʼuchaʼal jun jtajimol ta jimnasia». Jkʼeltik avil kʼusi smakoj batel li chanubtasel taje.

¹² Muʼyuk buchʼu snaʼ xa spasel ta mantal sbekʼtal kʼalal ch-ayane. Li neneʼetike jutuk tajmek snaʼik bu oy li yok skʼobike, mu xtojobik stunesel li skʼobike, tsmajilan yuni satik, vaʼun labal to chaʼiik xchiʼuk ch-ilinik-o. Pe ta kʼunkʼun chchanik batel stunesel li sbekʼtalike, tspas yuʼunik ta mantal: baʼyel chlik kotkinajuk o kotijikuk, te une chlik xanavikuk, vaʼun chkʼot skʼakʼalile ch-anilajik. * Li kʼusi mas to labal sba tspas  jun krixchanoe jaʼ te chvinaj ta stojolal li jtajimoletik ta jimnasiae. Kʼalal chkiltik ti xjoyetik noʼox tsvalkʼun sutpʼin sbaik ta ikʼ ti toj kʼupil xa noʼox sbae, chkaltik van ta melel ti poʼot xa skʼan xkʼotik kʼuchaʼal lekil makinaetike. Pe mu ta jechuk noʼox ti jech lek xtojobike: yuʼun ep la xchʼakbeik yorail sventa tspasik ejersisio. Manchuk mi jech, xi chal li Vivlia ta sventa taje: «Jutuk sbalil kʼalal ta jpastik ejersisioe, pe li yichʼel ta mukʼ Diose jaʼ oy sbalil ta skotol li kʼusitike» (1 Timoteo 4:8).

13. ¿Kʼuxi xuʼ lek jtunestik li jnopbentike?

¹³ Li ta livro liʼe ep xa kʼusitik la jchantik ti tskoltautik sventa x-abtej li jnopbentik yoʼ xijyijub ta mantale xchiʼuk ti tukʼuk xkakʼ jbatik ta stojolal Jeovae. Kʼalal muʼyuk to jnopoj kʼusi ta jpastik jujun kʼakʼale, jpastik orasion kʼalal ta jnopbetik skʼoplal li beiltaseletik xchiʼuk li mantaletik yuʼun Diose. Xi jakʼbe jbatike: «¿Kʼusitik mantal o beiltasel ta Vivlia te tsakal skʼoplal ta sventa li kʼusitik ta jpase? ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejal? ¿Mi lek van chil Jtot ta vinajel li kʼusi ta jnop ta jpase?» (kʼelo Proverbios 3:5, 6; Santiago 1:5). Mi jaʼ jech ta jnopes jbatik ta spasele, ta me jchanubtastik li jnopbentike. Jaʼ me jech xuʼ xijchʼi xchiʼuk xijyijub ta mantal ta melel.

14. Sventa xijchʼiutik ta mantale, ¿kʼusi ti yantikuk x-ayan smuil xkaʼitike xchiʼuk kʼusi skʼan mu jpastik?

¹⁴ Akʼo mi yijutik xa ta mantal, skʼan me xijchʼi-o batel. Sventa mu xpaj jchʼieltike, skʼan me jchabitik li kʼusi ta jlajestike. Xi xa onoʼox laj yal li Pabloe: «Jaʼ sventa yijil krixchanoetik li tsatsal veʼlile». Jaʼ yuʼun chaʼa, sventa stsatsub li xchʼunel koʼontontike, skʼan me lek li kʼusi ta jmakʼlin-o jbatik ta mantale. Jech noxtok, skʼan me x-ayan jpʼijiltik, jaʼ xkaltik, ti jchantik xkakʼ ta  jkuxlejaltik li kʼusitik jchanojtike. Toj tsots me skʼoplal, yuʼun li Vivliae xi chale: «Jaʼuc noʼox me toj tsots scʼoplal chavaʼay li abijile». Jech un chaʼa, yantikuk me xmuib xkaʼitik li kʼusitik toj kʼupil sba ta sventa li kʼusitik melel ti chchanubtasutik li Jtotik ta vinajele (Proverbios 4:5-7; 1 Pedro 2:2). Pe manchuk mi toj ep jchanojtik xchiʼuk toj ep jpʼijiltik, muʼyuk me srasonal ti ta jtoy jbatike xchiʼuk ti voʼotik xa noʼox mas jnaʼtik chkaʼi jbatike. Nopolik noʼox me skʼan jkʼel jbatik sventa mu xuʼunin koʼontontik li toybaile xchiʼuk li yan kʼusitik ti vokol chkaʼitik spasele. Jech onoʼox ta melel, li Pabloe xi chalbutike: «Kʼelo-o me abaik mi lek oy li xchʼunel avoʼontonike, kʼelo-o me abaik ti buchʼuoxuk ta melele» (2 Korintios 13:5).

15. ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal skʼan xijkʼanvan sventa xijchʼi ta mantale?

¹⁵ Akʼo mi tsots xchiʼuk lek oy li jun krixchanoe, skʼan me xveʼ jujun kʼakʼal xchiʼuk ti xchabi sbae. Jaʼ jech li jchʼieltik ta mantal eke. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa lekukutik ta mantal xchiʼuk ti xijchʼi batele? Li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti oyuk kʼanelal kuʼuntike. Jech ta melel, skʼan me mas jkʼantik jujun kʼakʼal li Jeovae xchiʼuk li kermanotaktike. Mi mu jnaʼ xijkʼanvane, skotol li kʼusitik jchanojtik xchiʼuk li kabteltike chʼabal me sbalil, jecheʼ pojol yut xkaltik (1 Korintios 13:1-3). Ta melel: li kʼanelale jaʼ li kʼusi mas tsots skʼoplal sventa xijyijub xchiʼuk xijchʼi ta mantale.

16. ¿Kʼusitik chopol talelal chakʼ ta nopel li Satanase, xchiʼuk kʼu yelan tspojutik li Jeovae?

¹⁶ Jkʼeltik li yoxtosal ti kʼu yelan chijchʼi batel ta mantale. Sventa jechuk tajmek jtalelaltik kʼuchaʼal yajtsʼaklom Kristoe, skʼan me jkʼeltik li kʼusi ta jnoptike. Li Satanas ti jaʼ ajvalil yuʼun li balumile, jaʼ tstikʼbe ta snopben krixchanoetik li kʼusitik chopole, ti akʼo mu xa noʼox kʼusi lek xilike, ti mu spat yoʼontonik ta stojolal yantike xchiʼuk ti mu xmalaj yuʼunike (Efesios 2:2). Li talelaletik taje toj xibal sba, yuʼun xkoʼolaj kʼuchaʼal ch-och  xjochʼal jpʼej na ti pasbil ta tavlae. Pe koliyal li Jeovae, oy kʼusi tspojutik ta melel, jaʼ li spatobil koʼontontike.

17. ¿Kʼusi chichʼ tunesel ta Vivlia sventa xichʼ akʼel ta ilel ti tsots skʼoplal li spatobil oʼontonale?

¹⁷ Xi chalbutik li jtakbol Pabloe: «Jlaptik me spatobil oʼontonal sventa kolebal jech kʼuchaʼal li smak joltike», taje jaʼ kabtejebtik o jmaktik ti toj tsots skʼoplal sventa jpastik kʼop xchiʼuk li Satanas xchiʼuk li steklumale. Tskoʼoltas ta jun smak jolil o kasko ti jaʼ jtos abtejebal ta paskʼope (1 Tesalonisenses 5:8). Li soltaro ta skʼakʼalil Vivliae ta onoʼox stunes smak sjol ti pasbil ta takʼine. Li ta yute tikʼbil jlik putsputs pokʼ o nukul sventa mu masuk kʼux xaʼi li majele xchiʼuk ti mu masuk xyayije; yuʼun snaʼoj mi muʼyuk bu slapoj batel ta paskʼope, xuʼ mu jaluk xkuxi. Veno, jech kʼuchaʼal chchabi joltik li kasko taje, li spatobil oʼontonale chchabi li jnopbentik eke.

18, 19. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jesus ti tskoltautik ti oyuk spatobil koʼontontike, xchiʼuk kʼuxi xuʼ jchanbetik?

¹⁸ Li Jesuse lek tukʼ laj yakʼ ta ilel kʼusi smelolal ti oyuk-o spatobil koʼontontike. Jvules ta joltik li kʼusitik laj yil-o svokol li ta slajebal xa akʼobal kuxi ta Balumile. Jun yamigo ti toj lek toʼox xil sba xchiʼuke chonvan ta takʼin. Li jun xtoke laj yal ti mu xojtikine. Li yantike laj yiktaik komel xchiʼuk jatavik batel. Kontrainat yuʼun xchiʼiltak ta slumal xchiʼuk x-avetik noʼox laj yalik ti akʼo xichʼ milel yuʼun li soltaroetik ta Romae. Xuʼ xkaltik ti toj echʼ noʼox tsots prevaetik kuch yuʼune, ti jaʼ xkom to li vokoliletik ta jnuptantike. ¿Kʼusi koltaat-o ti jech kuch yuʼune? Xi tstakʼ Evreos 12:2: «Kuch yuʼun milel ta jtel teʼ sventa vokolil xchiʼuk li kʼexlaltasel ta sventa li xkuxetel oʼontonal ti te akʼbil ta yelovale, jech xtok choti xa ta xokon chotlebal sventa ajvalilal yuʼun Dios ta batsʼikʼob». Kʼuchaʼal chkiltike, muʼyuk xchʼay ta sat «li xkuxetel oʼontonal ti te akʼbil ta yelovale».

¹⁹ Pe ¿kʼusi jaʼ li xkuxetel oʼontonal taje? Jaʼ ti snaʼoj ti xuʼ xchʼultajesbe sbi Dios xchiʼuk ti chakʼ ta ilel ta melel ti jaʼ jun jutkʼop li Satanas kʼalal tukʼ yoʼonton chakʼ sbae. ¡Ta skoj ti muʼyuk kʼusi xkoʼolaj-o li spatobil yoʼonton taje jaʼ xmuyubaj-o tajek li Jesuse! Jech noxtok, snaʼoj ti jutuk xa skʼan x-akʼbat  bendision yuʼun li Stot ta vinajele xchiʼuk ti xuʼ skʼupin yan velta ti jmoj oyike. Kʼalal jaʼo tsots tajmek svokole, la stikʼ ta yoʼonton li kʼupil sba spatobil oʼontonal taje. Jaʼ jech tskʼan jpastik ek. Mu me xchʼay ta joltik li xkuxetel oʼontonal yakʼojbutik Jeova jech kʼuchaʼal akʼbat li Jesuse. Chakʼbutik jun mukʼta matanal: ti jkolta jbatik ta xchʼultajesbel li skʼupil bie xchiʼuk ti xkakʼtik ta ilel ti jaʼ jun jutkʼop li Satanase. ¿Kʼuxi xuʼ jpastik? Jaʼ ti xkakʼ ta koʼontontik ti jaʼ Ajvalil kuʼuntik li Jtotik ta vinajele xchiʼuk ti xkakʼ jbatik ta chabiel li ta kʼanelal yuʼune, manchuk mi xkil jvokoltik.

20. ¿Kʼusi tskoltautik sventa lekuk noʼox li jnopbentike xchiʼuk ti mu xchʼay li spatobil koʼontontike?

²⁰ Li Jeovae maʼuk noʼox chal ti chakʼbe stojol li stukʼil koʼontontike, moʼoj, yuʼun oy tajmek ta yoʼonton jech tskʼan tspas (Isaías 30:18; kʼelo Malaquías 3:10). Lek tajmek chaʼi chakʼbe yajtuneltak li kʼusitik tskʼan yoʼontonik mi tukʼ li kʼusi tskʼanike (Salmo 37:4). Jaʼ yuʼun, teuk me ta joltik li spatobil koʼontontik akʼbilutike. Mu me jchanbetik jsetʼuk li stalelal sbalumil Satanas ti skotol xa noʼox muʼyuk lek chile, ti chchon sba ta takʼine xchiʼuk ti batsʼi muʼyuk xa noʼox stukʼile. Mi yakal tsokesutik chkiltike, ta sjunuluk me koʼontontik jkʼanbetik vokol Jeova ti xakʼbutik «li jun oʼontonal yuʼun Dios ti toj echʼ xa noʼox leke, ti jaʼ mu sta li snopben krixchanoetike», ti jaʼ chchabi li koʼontontik xchiʼuk jnopbentike (Filipenses 4:6, 7).

21, 22. 1) ¿Kʼusi spatobil yoʼonton oy li ‹epal krixchanoetike›? 2) ¿Kʼusi ti mas ep sbalil chavaʼi ta sventa li spatobil avoʼonton chakʼ Diose, xchiʼuk kʼusi skʼan jpʼeluk-o avoʼonton chapas batel?

 ²¹ ¡Toj kʼupil xa noʼox sba li spatobil koʼontontike! Mi te jkʼoplaltik li ta «epal krixchanoetik» ti kuxul chkomik kʼalal mi echʼ li «mukʼta tsatsal vokolile», ep me kʼusitik ta jtatik (Apokalipsis 7:9, 14). Ta skoj ti muʼyuk buchʼu kolem ta spetsʼtak li Satanase, toj vokol chkaʼitik snopel ti kolemutik xa ta stojolale xchiʼuk ta stojolal li spukujtake. Kʼalal mi chʼay li vokoliletik chakʼ Satanase, jaʼ jun muyubajel chkaʼitik ti ta jkʼatajestik ta jun paraiso li Balumile, ti bu chbeiltasvan li Kristoe xchiʼuk li 144 mil ti jaʼ ch-ajvalilajik ta vinajele. ¡Solel oy ta koʼontontik ti xchʼay skʼoplal li chameletike, ti jchaʼkʼeltik chkuxiik tal li buchʼutik chamem kuʼuntike xchiʼuk ti jkʼupintik jun alakʼ sba kuxlejal kʼuchaʼal la skʼan ta slikeb kuxlejal li Diose! Kʼalal nopol xa oyutik li ta tukʼilale, jutuk xa skʼan jtatik jun matanal ti mas to mukʼe: «Li jun yutsil kolelal [...] tstaik li xnichʼnab Diose» (Romanos 8:21).

²² Li Jeovae oy ta yoʼonton ti jkʼupintik li kolebal ti toj echʼ xa noʼox jun yutsile. Xchiʼuk li melel kolebal taje te ta jtatik-o mi ta jchʼuntik mantale. Jech oxal chaʼa, ¿mi mu meleluk ti sta-o xkakʼbetik yipal jujun kʼakʼal xchʼunbel smantal li Jeovae? Mi jaʼ jeche, ¡tsatsubuk me batel kuʼuntik li xchʼunel koʼontontik ti toj chʼule sventa te oyutik-o li ta kʼanelal yuʼun Diose!