Ñʋʋ 12
«Pɔyɔɔdʋʋnɩ abalɩtʋ Yehowa ɖoŋ taa»
Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ pawɩlaa se pɛwɛnɩ tɩ luzuu, laŋɩyɛ ɖɔkʋʋ nɛ abalɩtʋ
Palɩzɩ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa tɔm nɛ Tʋma Labʋ 14:1-28 taa
1, 2. Alɩwaatʋ ndʋ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ paawɛ Lisɩtrɩ yɔ ɛbɛ laba?
PIISIDI Lisɩtrɩ taa yem. Agɔma 2 wa abalʋ nɔɔyʋ, paalʋlɩ-ɩ kaakalaɣ nɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ ɛmayɩɣ yem. Pɩɖɩɣzɩ samaɣ yem nɛ kɛwɛɛ kɔcɔŋna, kakpaɣ abalaa mba ɛzɩ ɛsɔnaa yɔ nɛ cɔjɔ kɔnɩ-wɛ ajana hɛtʋ ndʋ palʋ-tʋ sabɩŋ tɩyɛ yɔ. Naŋ wɛɛ nɛ iwiliɣ alɩwaatʋ ndʋ Zeesi cɔjɔ wɛɛ nɛ ɛñɔɔzʋʋ ɛ-tɩ se ɛlaa-ɩ yɔ. Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ pɛwɛɛ nɛ pañakɩ pana se peheyi samaɣ se keyele labʋ mbʋ keɖiɣni labʋ yɔ. Pacɩyɩ po-wondu nɛ pasʋʋ ɛyaa samaɣ taa nɛ petendi-kɛ se kataasɛɛ mba ɛzɩ ɛsɔnaa yɔ; ɛlɛ pɩlabɩ kaɖɛ kpem pʋcɔ nɛ samaɣ welisini-wɛ.
2 Ðɩnɛ ɛlɛ Yuuda ñɩma mba papaɖɩɣ-wɛ yɔ, palɩɩnɩ Antɩyɔɔsɩ ŋgʋ kɩwɛ Pisidii yɔ nɛ Ikoniyɔm nɛ pɔkɔɔ. Pɔyɔɔdɩ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ pɔ-yɔɔ, nɛ Lisɩtrɩ samaɣ paɣzɩ-wɛ paɖʋʋ. Ɛyaa mba pañɩnaɣ se pɛsɛɛ Pɔɔlɩ ɛzɩ ɛsɔ yɔ, lɛɛlɛɛyɔ lɛ pɔcɔ-ɩ nɛ pata nɛ payaɣ-ɩ pɛɛ nɛ efiɣni. Pʋwayɩ lɛ potuu-i nɛ palɩnɩ tɛtʋ wayɩ, ɛ-yɔɔ nɛ heŋ nɛ pamaɣzaɣ se ɛsɩba.
3. Tɔm pɔzʋʋ mbʋ yɔɔ ɖɩkaɣ cosuu tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?
3 Ɛbɛ laba pʋcɔ nɛ sɔɔndʋ tɔm ndʋ tɩla? Mba posusuu tɔm kɩbandʋ sɔnɔ yɔ, ɛbɛ papɩzɩɣ nɛ pɛkpɛlɩkɩ mbʋ pɩtalɩ Pɔɔlɩ, Barnaabaasɩ nɛ Lisɩtrɩ mba yɔ pɩ-taa? Nɛ ɛzɩma ɛzʋtʋyaa pɩzɩɣ nɛ pamaɣzɩnɩ Barnaabaasɩ nɛ Pɔɔlɩ alɩwaatʋ ndʋ paba wobi tɔm susuu yɔɔ nɛ «pɔyɔɔdʋʋnɩ abalɩtʋ Yehowa ɖoŋ taa» yɔ?—Tʋma 14:3.
Ɛyaa «sakɩyɛ paɣzɩ wɛnʋʋ tisuu» (Tʋma Labʋ 14:1-7)
4, 5. (a) Ɛbɛ yɔɔ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ powobi Ikoniyɔm? (b) Nɛ ɛbɛ labɩ peeɖe?
4 Kɩyakɩŋ pazɩ pʋcɔ nɛ pɩtalɩɣ mbʋ lɛ, Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ paawobi Roma tɛtʋ ndʋ payaɣ se Antɩyɔɔsɩ ŋgʋ kɩwɛ Pisidii yɔ tɩ-taa. Paawɛ peeɖe lɛ, Yuuda mba nabɛyɛ kaɖɩnɩ-wɛ nɛ pɔɖɔɔnɩ-wɛ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa. Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ patiyele se pitibi-wɛ yɔɔɔ, ɛlɛ ‘pekpizi pa-nɩŋgbanzɩ yɔɔ mʋzʋʋ se pɩkɛnɩ aseɣɖe’ tɛtʋ taa ñɩma mba patiwelisini-wɛ yɔ. (Tʋma 13:50-52; Mat. 10:14) Pɛɖɛnɩ laŋhɛzɩyɛ nɛ peyele se Ɛsɔ kaahɔmnɩ po-koyindinaa mba pa-nɩŋgbaaŋ. (Tʋma 18:5, 6; 20:26) Paa mbʋ yɔ, Ɛsɔtɔm tiyiyaa mba patilesi taa leleŋ weyi paawɛna yɔ, ɛlɛ powobi pɔ-tɔm susuu nʋmɔʋ ɖɔm yɔɔ mbʋ. Pɔɖɔm ɛzɩ kilomɛtanaa 150 mbʋ yɔ hadɛ kiŋ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ hɔɔlʋʋ taa lɛ, patalɩ mʋzʋŋ piyaɣ nakɛyɛ yɔɔ, ka-ñʋʋ taa wɛ landamm. Piyaɣ ŋga kɛwɛ Toris nɛ Sultaanɩ pʋŋ hɛkʋ taa.
5 Ikoniyɔm tɛtʋ taa pacalɩ sɩŋʋʋ, Grɛɛkɩ mba sɔnzɩ palakaɣ Ikoniyɔm taa, nɛ kɩɩkɛ Roma egeetiye nɖɩ payaɣ se Galaatii yɔ ɖɩ-taa tɛtʋ sɔsɔtʋ natʋyʋ. a Ɛyaa sakɩyɛ mba pɛkɛ Yuuda mba nɛ mba papɩsɩ Yuuda mba nɛ palakɩ pɔ-sɔnzɩ yɔ paawɛ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa. Ɛzɩ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ patɩɩlakʋʋ yɔ, pasʋ sinaagɔɔgɩ taa nɛ papaɣzɩ susuu tɔm. (Tʋma 13:5, 14) Ɛzɩma pɔyɔɔdɩ tɔm yɔ «piyeba nɛ Yuuda mba nɛ Grɛɛkɩ mba sakɩyɛ paɣzɩ wɛnʋʋ tisuu.»—Tʋma 14:1.
6. (a) Ɛbɛ kaayeba nɛ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ pɛkɛ wɩlɩyaa kɩbama? (b) Nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ-wɛ?
6 Ɛbɛ kaayeba nɛ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ pɛkɛ wɩlɩyaa kɩbama? Pɔɔlɩ kaasɩm Masɩ camɩyɛ. Ɛtɩŋnɩ Bibl taa kɛdɛsɩ, natʋ tɔm nɛ Moyizi Paɣtʋ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩnɩ lɛɣtʋ se Yesu kɛnɩ Mesiya weyi ɛ-tɔm paayɔɔdaa yɔ. (Tʋma 13:15-31; 26:22, 23) Ɛzɩma Barnaabaasɩ wɩlɩɣ tɔm yɔ, pɩnaɣ se ɛmaɣzɩɣ ɛyaa yɔɔ. (Tʋma 4:36, 37; 9:27; 11:23, 24) Pa-taa nɔɔyʋ taataa ɛ-maɣmaɣ ɛ-lɔŋsɩnɖɛ liu, ɛlɛ «Yehowa ɖoŋ taa» pɔyɔɔdaa. Ŋŋsusuu tɔm lɛ, ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Ɛsɔtɔm tiyiyaa mba? Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtɩŋnɩ nʋmɔŋ ɛnɛ ɩ-yɔɔ: Kpɛlɩkɩ nɛ ŋtɩlɩ Ɛsɔtɔm camɩyɛ. Ñɩnɩ Masɩ nzɩ sɩpɩzɩɣ nɛ sɩkɛdɩnɩ ñɔ-tɔm welisiyaa nɛ pɩkɩlɩ yɔ. Ñɩnɩ nʋmɔŋ weyi ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtɩŋnɩ ɩ-yɔɔ nɛ ŋhɛzɩ mba ŋsusuu-wɛ tɔm yɔ pa-laŋa yɔ. Nɛ paa ɛzɩmtaa ŋŋwɩlɩɣ tɔm lɛ, labɩnɩ tʋmɩyɛ Ɛsɔtɔm, pɩtaakɛ ña-maɣmaɣ ñɔ-lɔŋsɩnɖɛ.
7. (a) Lɩmaɣza wena ɛyaa wɛnɩ tɔm kɩbandʋ yɔɔ? (b) Ye ŋtisi tɔm kɩbandʋ yɔɔ nɛ pɩkɔnɩ tayʋʋ ñɔ-hɔʋ taa yɔ, tɔm ndʋ yɔɔ pɩwɛɛ se ŋtɔzɩ?
7 Ɛlɛ pɩtɩkɛ Ikoniyɔm taa mba tɩŋa kaasɔɔlɩna se pewelisini Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ. Luka yɔɔdaa se: «Yuuda ñɩma mba patitisi yɔ, pepeɣzi ajɛɛ taa mba nɛ peseɣti-wɛ se pakaɖɩnɩ koobiya.» Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ peɖiɣzinaa se pɩcɛyaa se palʋ tɔm kɩbandʋ yɔɔ lɛ, «pacaɣ Ikoniyɔm alɩwaatʋ sakɩyɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋnɩ abalɩtʋ.» Piyeba nɛ «tɛtʋ taa ɛyaa samaɣ taa tayɩ; nabɛyɛ tɩnaɣ Yuuda mba yɔɔ ɛlɛ lalaa ñatɩnɩɣ apostoloowaa yɔɔ.» (Tʋma 14:2-4) Sɔnɔ ɖɔɖɔ, ɛyaa wɛnɩ lɩmaɣza ndɩ ndɩ tɔm kɩbandʋ yɔɔ. Nabɛyɛ lɛ, tiyeki se nɔɔ kʋɖʋmaɣ ɛwɛɛ pɛ-hɛkʋ taa, lalaa lɛ tɩtayɩɣ pɛ-hɛkʋ taa kɩtayʋ. (Mat. 10:34-36) Ye ŋtisi tɔm kɩbandʋ yɔɔ nɛ pɩkɔnɩ tayʋʋ ñɔ-hɔʋ taa yɔ, tɔzɩ se ɖoŋ ɖoŋ lɛ cɛtɩm tɔm nɛ kɔlɔmɔtʋ tɔm ndʋ ɛyaa yɔɔdʋʋ ɖɔ-yɔɔ yɔ ndʋ yekina nɛ ɛyaa kaɖɩɣnɩ-ɖʋ. Ña-lakasɩ kɩbanzɩ pɩzɩɣ siyele nɛ ɛyaa na se tɔm ndʋ pɔyɔɔdʋʋ ɖɔ-yɔɔ yɔ tɩtɩkɛ toovenim, nɛ sɩpɩzɩɣ siyele ɖɔɖɔ nɛ mba pakaɖɩɣnɩ-ŋ yɔ pɛlɛɣzɩ pɛ-wɛtʋ.—1 Pɩy. 2:12; 3:1, 2.
8. (a) Ɛbɛ yɔɔ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ pakʋyɩ Ikoniyɔm nɛ pɛɖɛɛ? (b) Nɛ ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ pa-kɩɖaʋ taa?
8 Alɩwaatʋ natʋyʋ wayɩ lɛ, Ikoniyɔm ñɩma mba paawɛɛ nɛ pakaɖɩɣnɩ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ yɔ pala ɖʋtʋ se payakɩ-wɛ pɛɛ. Ɛsɔtɔm tiyiyaa mba panɩ tɔm ndʋ lɛ, pakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se powoki lone lɛɛɖɛ taa nɛ posusi tɔm. (Tʋma 14:5-7) Sɔnɔ, Kewiyaɣ tɔm susuyaa lakɩnɩ lɛɣtʋ kʋɖʋmtʋ ndʋ tʋmɩyɛ ɖɔɖɔ. Ɛyaa yɔɔdʋʋ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ ɖɔ-yɔɔ yaa tɔm ndʋ ɖisusuu yɔ tɩ-yɔɔ lɛ, ɖɩyɔɔdʋʋnɩ abalɩtʋ. (Filp. 1:7; 1 Pɩy. 3:13-15) Ɛlɛ ye pacaɣ palabɩ-ɖʋ puuyaɣ lakasɩ yɔ, ɖɩɩlakɩ mbʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩɖʋ ɖe-wezuu yaa koobiya lalaa wezuu kaɖɛ taa falaa yem yɔ.—Adu. 22:3.
«Ɩpɩsɩnɩ Ɛsɔ weyi ɛwɛ wezuu yɔ ɛ-yɔɔ» (Tʋma Labʋ 14:8-19)
9, 10. (a) Le Lisɩtrɩ tɛtʋ kaawɛɛ? (b) Suwe ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ kɩ-taa mba yɔɔ?
9 Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ pakʋyɩ Ikoniyɔm lɛ pɔɖɔ nʋmɔʋ ɛzɩ kilomɛtanaa 30 mbʋ yɔ nɛ pɛɖɛɛ Lisɩtrɩ. Lisɩtrɩ kɛ Roma kewiyaɣ taa tɛtʋ natʋyʋ, nɛ tɩwɛ Ikoniyɔm hadɛ kiŋ wɩsɩ ɖɩɖʋyɛ taa. Taabalɩyɛ kɩbanɖɛ kaawɛ Lisɩtrɩ nɛ Antɩyɔɔsɩ ŋgʋ kɩwɛ Pisidii yɔ pɛ-hɛkʋ taa. Ɛlɛ Yuuda mba taaɖɔɔ Lisɩtrɩ tɛtʋ taa. Paa peeɖe mba ɩyɔɔdʋʋ Grɛɛkɩ yɔ, pa-kʋnʋŋ maɣmaɣ lɛ Likawonii kʋnʋŋ. Pɩtɩla sinaagɔɔgɩ nakʋyʋ taawɛɛ peeɖe, pʋyɔɔ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ papaɣzɩ tɔm susuu samaɣ taa. Pɩyɛɛrɩ kaawa abalʋ nɔɔyʋ Yeruzalɛm taa, paalʋlɩ-ɩ kaakalaɣ. Lisɩtrɩ taa lɛ, Pɔɔlɩ ɖɔɖɔ wa abalʋ nɔɔyʋ, paalʋlɩ-ɩ kaakalaɣ. (Tʋma 14:8-10) Maamaaci lakasɩ nzɩ Pɩyɛɛrɩ kaalaba yɔ sɩ-yɔɔ lɛ, ɛyaa sakɩyɛ kaapaɣzɩ wɛnʋʋ tisuu. (Tʋma 3:1-10) Ɛlɛ Pɔɔlɩ ñalabɩ maamaaci lakasɩ lɛ, ɛzɩma ɛyaa laba yɔ pɩɩwɛ ndɩ kpem.
10 Lisɩtrɩ mba sɛɣ cɛtɩm ɛsɔnaa. Pʋyɔɔ alɩwaatʋ ndʋ kaakalaɣ paɣzɩ ɖɔm nɛ kamaɣ lɛ, ɛyaa maɣzaa se Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ pɛkɛ ɛsɔnaa. Papaɣzɩ yaʋ Barnaabaasɩ se Zeesi (ɛsɔnaa ñʋʋdʋ), nɛ payaa Pɔɔlɩ se Ɛrmɛɛsɩ; Ɛrmɛɛsɩ kɛ Zeesi pɩyalʋ nɛ ɛsɔnaa tɔm ɖɔkɩyʋ. (Kalɩ aɖakaɣ « Zeesi nɛ Ɛrmɛɛsɩ sɛtʋ Lisɩtrɩ tɛtʋ taa.») Ɛlɛ Barnaabaasɩ nɛ Pɔɔlɩ paatɛm pa-taa se peyeki nɛ samaɣ nɩɩ pɩ-taa se pɩtɩkɛ cɛtɩm ɛsɔnaa ɖoŋ taa pɔyɔɔdaɣ tɔm nɛ palakɩ maamaaci lakasɩ, ɛlɛ Yehowa weyi ɛkɛ Ɛsɔ toovenim tʋ kʋɖʋm koŋ yɔ e-ɖoŋ taa palakaɣ mbʋ.—Tʋma 14:11-14.
‘Iyele lakasɩ sɩnɛ, nzɩ sɩɩwazɩɣ pʋyʋ yɔ nɛ ɩpɩsɩnɩ Ɛsɔ weyi ɛwɛ wezuu yɔ ɛ-yɔɔ, ɛnʋ weyi ɛlabɩ ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ yɔ.’—Tʋma Labʋ 14:15
11-13. (a) Suwe Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ peheyi Lisɩtrɩ mba? (b) Lɔŋ kajalaɣ ñɩŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ tɔm ndʋ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ pɔyɔɔdaa yɔ tɩ-taa?
11 Paa wɛtʋ kaawɛ kaɖɛ yɔ, Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ patiyele pana ñaɣʋ se potukuni tɔm welisiyaa laŋa. Tɔm ndʋ Luka ma tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ yɔ, tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ nʋmɔʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋna nɛ ɖisusi tɔm kɩbandʋ sɩɩnaa layaa yɔ. Na ɛzɩma Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ pɔcɔlɩ mba pewelisaɣni-wɛ yɔ pa-lɩmaɣza yɔ. Pɔyɔɔdaa se: «Taabalaa, ɛbɛ yɔɔ ɩlakɩ lakasɩ nzɩ? Ða ɖɔɖɔ ɖɩkɛ ɛyaa mba pɛwɛnɩ ɛjandʋ ɛzɩ mɩ yɔ. Nɛ ɖɩwɛɛ nɛ ɖisusuu-mɩ tɔm kɩbandʋ, se iyele lakasɩ sɩnɛ, nzɩ sɩɩwazɩɣ pʋyʋ yɔ nɛ ɩpɩsɩnɩ Ɛsɔ weyi ɛwɛ wezuu yɔ ɛ-yɔɔ, ɛnʋ weyi ɛlabɩ ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ nɛ teŋgu nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ pa-taa yɔ. Kpaɖɩŋ weyi ɩɖɛwa yɔ ɩ-taa, ɛha ajɛɛ tɩŋa nʋmɔʋ se aɖɔ a-nʋmɔŋ taa, paa mbʋ yɔ, etiyele ɛ-tɩ yɔɔ aseɣɖe lɩzʋʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛlabɩ-mɩ kɩbandʋ, nɛ ɛhaɣ-mɩ tɛʋ nɛ ɛsɔdaa kiŋ nɛ eyeki nɛ tɔɔnasɩ lakɩ sakɩyɛ sɩ-alɩwaatʋ yɔɔ, nɛ ɛhaɣzɩɣ-mɩ tɔɔnaɣ nɛ eyeki se laŋhʋlʋmɩyɛ esu mɩ-laŋa taa.»—Tʋma 14:15-17.
12 Tɔm ndʋ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ peheyi samaɣ yɔ, ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ tɩ-taa? Kajalaɣ lɛ, patɩkpaɣ pa-tɩ se pakɩlɩ-wɛ. Patiyele se samaɣ ɛmaɣzɩ se po-ɖoŋ kɩlɩ ɛyaa ñɩŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pawa kaakalaɣ. Ɛlɛ petisini tɩ luzuu se mba ɖɔɖɔ pɛwɛnɩ ɛjandʋ ɛzɩ sɩɩnaa layaa mba pɛwɛɛ nɛ pewelisiɣni-wɛ yɔ. Pɩkɛ toovenim se Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ pamʋ fezuu kiɖeɖeu, nɛ palɩ cɛtɩm wɩlɩtʋ yomiye taa. Pɛwɛnɩ ɖɔɖɔ lidaʋ se pa nɛ Krɩstʋ pakaɣ kewiyitu tɔɔʋ. Ɛlɛ peɖiɣzinaa se ye Lisɩtrɩ mba ɩñam Krɩstʋ yɔ, paba ɖɔɖɔ papɩzɩɣ nɛ pɛwɛɛnɩ kʋjɔŋ ɛnɩ.
13 Lɩmaɣza wena ɖɩwɛnɩ mba ɖisusuu-wɛ tɔm yɔ pɔ-yɔɔ? Ðɩkpakɩɣ-wɛ se ɖa nɛ wɛ ɖɩwɛ kɩmaŋ na? Ɛzɩ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ yɔ, alɩwaatʋ ndʋ ɖɩsɩɣnɩ ɛyaa se pɛkpɛlɩkɩ Bibl taa toovenim tɔm yɔ, ɖikiziɣ se pataaha-ɖʋ samtʋ yaa we? Charles Russell, weyi ɛɛkɛ wɩlɩyʋ kɩbanʋ nɛ ɛɛɖɛ nɔɔ tɔm susuu tʋmɩyɛ taa pɩnzɩ 1800 waa ɖɩdɛnɖɛ nɛ pɩnzɩ 1900 waa ɖɩbazɩyɛ yɔ, ɛha-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa. Ɛmawa se: «Ðɩtɩsɔɔlɩ se paɖʋ-ɖʋ hɩɖɛ, nɛ ɖɩtɩsɔɔlɩ ɖɔɖɔ se pasam-ɖʋ tɔm ndʋ ɖɩmaɣ yɔ tɩ-yɔɔ; ɖɩtɩsɔɔlɩ ɖɔɖɔ se payaa-ɖʋ ñamtʋ hɩla.» Koobu Russell tɩ luzuu nɩɣzɩnɩ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ tɩ luzuu. Ða ɖɔɖɔ ɖiisusuu tɔm lɛ, ɖa-kaɖʋwa tɩkɛna se paɖʋ-ɖʋ hɩɖɛ, ɛlɛ ɖa-kaɖʋwa lɛ se ɖɩsɩnɩ ɛyaa nɛ papɩsɩnɩ «Ɛsɔ weyi ɛwɛ wezuu yɔ» ɛ-yɔɔ.
14-16. Lɔŋ weyi ɖɔɖɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ tɔm ndʋ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ peheyi Lisɩtrɩ mba yɔ tɩ-taa?
14 Tɔm ndʋ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ peheyi samaɣ yɔ, tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ lɔŋ naalɛ ñɩŋ weyi yɔ ɛnɩ yɔ: Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ pasɩm ɛzɩma pɛlɛɣzɩ pa-wɩlɩtʋ nɛ tɩmʋnɩ ɛyaa wɛtʋ yɔ. Lisɩtrɩ mba wɛ ndɩ nɛ Ikoniyɔm Yuuda mba nɛ mba papɩsɩ Yuuda mba nɛ palakɩ pɔ-sɔnzɩ yɔ. Lisɩtrɩ mba ɩɩsɩŋ tɔm sakɩyɛ Masɩ yɔɔ nɛ mbʋ Ɛsɔ labɩ Izrayɛɛlɩ ɛjaɖɛ yɔ pɩ-yɔɔ, yaa pʋtɔma paasɩŋ natʋyʋ paa ññɩɩ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. Ɛlɛ palakaɣ haɖaʋ tʋma pe-egeetiye taa. Tɛʋ nɩɣaɣ Lisɩtrɩ taa camɩyɛ nɛ tɛtʋ kaawɛ mʋzʋŋ. Ɛyaa mba, papɩzaɣ se pana Lɩzɩyʋ wɛtʋ kɩbandʋ kpayɩ kpayɩ hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ taa ɛzɩ ɛzɩma eyeki nɛ tɔɔnasɩ lakɩ sakɩyɛ sɩ-alɩwaatʋ yɔɔ yɔ; nɛ Ɛsɔtɔm tiyiyaa mba, patɩŋnɩ tɔm ndʋ pɔ-tɔm welisiyaa sɩm camɩyɛ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ pɔcɔlɩ pa-lɩmaɣza.—Roma 1:19, 20.
15 Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ-wɛ? Paa haɖʋ eɖuu ɖomaɣ kʋɖʋmaɣ tɛtʋ ndɩ ndɩ yɔɔ yɔ, ɛzɩma ɛñɔɔzʋʋ tɛtʋ natʋyʋ se pʋcɔ nɛ eɖuu tɩ-yɔɔ yɔ pɩtɩkɛ mbʋ ɛñɔɔzʋʋ lɛɛtʋ. Pɩtɩla tɛtʋ natʋyʋ tɛm hʋʋ nɛ papɩzɩɣ nɛ poɖuu tɩ-yɔɔ kpaagbaa. Pɩtɩla lɛɛtʋ lɛ pɩpɔzʋʋ se patasɩ-tʋ ñɔɔzʋʋ nɛ pɩkɩlɩ. Ða ɖɔɖɔ ɖomaɣ kʋɖʋmaɣ ɖiɖuu paa ɛzɩmtaa, ŋga lɛ Kewiyaɣ tɔm ndʋ tɩwɛ Bibl taa yɔ. Paa mbʋ yɔ, ye ɖɩwɛ ɛzɩ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ yɔ, ɖɩkaɣ ñaɣʋ pana se ɖɩtɩlɩ mba ɖisusuu-wɛ tɔm yɔ pɛ-wɛtʋ nɛ mbʋ pɩ-yɔɔ petisiɣ yɔ. Ðɩnɛ ɛlɛ, tɔm ndʋ ɖɩsɩm pɔ-yɔɔ yɔ tɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩna ɛzɩma ɖɩkpaɣna nɛ ɖisusi-wɛ Kewiyaɣ tɔm yɔ.—Luka 8:11, 15.
16 Lɔŋ naadozo ñɩŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ kɛdaɣ ŋga kɔyɔɔdʋʋ Pɔɔlɩ, Barnaabaasɩ nɛ Lisɩtrɩ mba tɔm yɔ ka-taa yɔ, ɛnɩ yɔ: Paa ɖɩɩñaɣ pana ɛzɩma yɔ, nabʋyʋ taa Kewiyaɣ ɖomaɣ ŋga ɖiɖuu yɔ nabʋyʋ pɩzɩɣ nɛ pɩlɩzɩ-kɛ yaa kapɩzɩɣ nɛ kɔtɔlɩ kaaŋ taa. (Mat. 13:18-21) Ye pɩlabɩ mbʋ yɔ, taayele nɛ pitibi-ŋ yɔɔɔ. Ɛzɩ Pɔɔlɩ tɔzʋʋ Roma tɔmkpɛlɩkɩyaa pʋwayɩ yɔ, «ɖa-taa paa weyi lɛ [pɩkpɛndɩnɩ mba ɖa nɛ wɛ ɖɩlakɩ kɛdaɣ Bibl yɔɔ yɔ], ɛkaɣ labʋ Ɛsɔ akɔnta ɛ-maɣmaɣ ɛ-lakasɩ yɔɔ.»—Roma 14:12.
«Paɖʋzɩ-wɛ Yehowa nesi tɛɛ» (Tʋma Labʋ 14:20-28)
17. Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ pakʋyɩ Dɛɛrɩbee lɛ, le powoba nɛ ɛbɛ yɔɔ?
17 Potu Pɔɔlɩ nɛ palɩnɩ Lisɩtrɩ tɛtʋ wayɩ nɛ pamaɣzɩɣ se ɛsɩba lɛ, tɔmkpɛlɩkɩyaa cɔ-ɩ nɛ pata nɛ ɛkʋyɩ pʋwayɩ lɛ paha-ɩ ɖɩzʋyɛ tɛtʋ taa nɛ ɛcaɣ peeɖe ɖoo ana. Tɛʋ fema lɛ, ɛ nɛ Barnaabaasɩ pakpaɣ Dɛɛrɩbee nʋmɔʋ, Dɛɛrɩbee posini peeɖe ɛzɩ kilomɛtanaa 100 mbʋ yɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se nʋmɔʋ kaɖɛ ñɩŋgʋ ŋgʋ kɩ-ɖɔm taawɛɛ Pɔɔlɩ kɛlɛʋ paa ññɩɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ payaɣʋ-ɩ pɛɛ yɔ pitileɖita. Paa mbʋ yɔ ɛ nɛ Barnaabaasɩ pañaɣ pana nɛ patalɩ Dɛɛrɩbee lɛ, pala nɛ «ɛyaa sakɩyɛ pɩsɩ tɔmkpɛlɩkɩyaa.» Pʋwayɩ lɛ, mbʋ ɛzɩ paakpaɣ nʋmɔʋ kɩcɛbʋʋ nɛ papɩsɩ pɛ-tɛ, Antɩyɔɔsɩ ŋgʋ kɩwɛ Siirii yɔ kɩ-taa lɛ, «papɩsɩ Lisɩtrɩ, Ikoniyɔm nɛ Antɩyɔɔsɩ [ŋgʋ kɩwɛ Pisidii yɔ].» Ɛbɛ yɔɔ papɩsɩ lona ana a-taa? Papɩsaa se «pakpazɩ tɔmkpɛlɩkɩyaa ɖoŋ peeɖe, nɛ [peseɣti-wɛ] se pɔɖɔkɩ tisuu kpam.» (Tʋma 14:20-22) Abalaa panɛ pa-naalɛ paha kɩɖaʋ kɩbaŋʋ siŋŋ. Pɛ-ɛsɩndaa lɛ, mbʋ pɩwɛɛ se pala nɛ pasɩnɩ ɛgbɛyɛ yɔ pɩ-tɔm cɛyaa nɛ pɩkɩlɩ pa-maɣmaɣ pe-leleŋ nɩʋ. Ða-alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa agbaa yɔɔ cɔnɩyaa nʋmɔɖɔnaa nɛ Ɛsɔtɔm tiyiyaa maɣzɩɣnɩ pa-kɩɖaʋ.
18. Ɛzɩma pɩɖɔŋ nɛ palɩzɩɣ nɔɔyʋ se ɛpɩsɩ ɛzʋtʋyʋ?
18 Pɩtasɩna se Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ patɩŋnɩ pɔ-tɔm yɔɔdʋʋ nɛ pa-kɩɖaʋ yɔɔ nɛ pakpazɩ tɔmkpɛlɩkɩyaa ɖoŋ lɛ, «pasɩ-wɛ ɛzʋtʋyaa paa ɛgbɛyɛ nɖɩ lɛ ɖɩ-taa.» Paa ‘fezuu kiɖeɖeu kaatiyini’ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ nɛ papaɣzɩ pa-nʋmɔʋ ŋgʋ ɖɔm yɔ, patiyele tɩmʋʋ nɛ patiyele nɔɔ hɔkʋʋ alɩwaatʋ ndʋ «paɖʋzɩ [ɛzʋtʋyaa mba] Yehowa nesi tɛɛ» yɔ. (Tʋma 13:1-4; 14:23) Mbʋ ɖɔɖɔ palɩzɩɣ ɛzʋtʋyaa sɔnɔ. Pʋcɔ nɛ palɩzɩ koobu nɔɔyʋ lɛ, ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa tɩmɩɣ nɛ patɩŋnɩ Masɩ yɔɔ nɛ patazɩ koobu ɛnʋ ɛ-wɛtʋ taa nɛ pana se ɛmʋnaa yaa we. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tiiti 1:5-9; Yak. 3:17, 18; 1 Pɩy. 5:2, 3) Koobu ɛnʋ ɛpɩsʋʋ Krɩstʋ tʋ yɔ, paa pileɖaa yaa pitileɖi yɔ pɩtɩkɛ pɩ-tɔm kɩlɩnɩ cɛyʋʋ. Ɛlɛ ɛ-yɔɔdaɣ, ɛ-lakasɩ nɛ wɛtʋ ndʋ ɛyaa sɩmnɩ-ɩ yɔ, ndʋ wɩlɩɣnɩ ɛzɩma eyeki se fezuu kiɖeɖeu eɖiyi-i e-wezuu caɣʋ taa yɔ. Ye ɛ-wɛtʋ ɛmʋnɩ wɛtʋ ndʋ Masɩ pɔzʋʋ se ɛzʋtʋyaa ɩwɛɛna yɔ, ɛkaɣ mʋnʋʋ se eɖiyi Ɛsɔ ewiɖe. (Gal. 5:22, 23) Egeetiye yɔɔ cɔnɩyʋ paha nʋmɔʋ se ɛha wala ana.—Kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ tɔm ndʋ tɩwɛ 1 Timootee 5:22 taa yɔ.
19. (a) Ɛzʋtʋyaa nawa se anɩ pakaɣ labʋ akɔnta? (b) Nɛ ɛzɩma pamaɣzɩɣnɩ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ?
19 Ɛzʋtʋyaa nawa se pakaɣ labʋ Ɛsɔ akɔnta ɛzɩma pɔcɔŋnɩ ɛgbɛyɛ yɔɔ yɔ. (Ebr. 13:17) Pɛɖɛɣ nɔɔ tɔm susuu tʋmɩyɛ taa ɛzɩ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ yɔ. Patɩŋɩɣnɩ pɔ-yɔɔdaɣ yɔɔ nɛ pakpazɩɣ koobiya lalaa ɖoŋ. Nɛ pɔsɔɔlɩ faaa se pala mbʋ pɩwazɩɣ ɛgbɛyɛ yɔ nɛ pɩkɩlɩ se pañɩnɩ pa-maɣmaɣ pe-leleŋ nɩʋ.—Filp. 2:3, 4.
20. Ye ɖɩkalɩɣ tisuu tʋma wena ɖo-koobiya laba yɔ a-tɔm yɔ, ɛzɩma pɩwazɩɣ-ɖʋ?
20 Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ papɩsɩ Antɩyɔɔsɩ ŋgʋ kɩwɛ Siirii yɔ kɩ-taa lɛ, pɛkɛdɩ «mbʋ payɩ Ɛsɔ tɩŋnɩ pɔ-yɔɔ nɛ ɛla yɔ pɩ-tɔm, nɛ ɛzɩma ɛtʋlɩ ajɛɛ taa mba nɔnɔɔ se pɛwɛɛnɩ tisuu yɔ.» (Tʋma 14:27) Ye ɖɩkalɩɣ tisuu tʋma wena ɖo-koobiya Krɩstʋ mba laba yɔ a-tɔm nɛ ɖɩnaɣ ɛzɩma Yehowa wazɩ pa-pana ñaɣʋ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ kpazʋʋ ɖoŋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩyɔɔdʋʋnɩ «abalɩtʋ Yehowa ɖoŋ taa.»
a Kalɩ aɖakaɣ « Ikoniyɔm: Frijii mba tɛtʋ.»
