Go dayrɛkt to di men tin

Go dayrɛkt to di say we di difrɛn difrɛn atikul dɛn de

CHAPTA 12

“Jiova Gi Dɛn Pawa fɔ Tɔk wit Maynd”

“Jiova Gi Dɛn Pawa fɔ Tɔk wit Maynd”

Pɔl ɛn Banabas sho se dɛn ɔmbul, dɛn nɔ de giv-ɔp, ɛn dɛn gɛt maynd

Dis chapta kɔmɔt na Akt 14:1-28

1, 2. We Pɔl ɛn Banabas bin de na Listra, wetin-ɛn-wetin bin apin?

 ALA ala bin de na Listra. Wan man we bin kripul frɔm we dɛn bɔn am bin jomp ɛn gladi afta tu strenja dɛn mɛn am. Pipul dɛn sɔprayz, ɛn di prist kam wit krawn dɛn fɔ di tu man dɛn we di pipul dɛn biliv se na gɔd dɛn. Kaw dɛn de mek nɔys as di Zus prist de rɛdi fɔ kil dɛn. Pɔl ɛn Banabas tray fɔ stɔp di pipul dɛn fɔ mek dɛn nɔ du wetin dɛn want fɔ du. Dɛn chɛr dɛn klos dɛn, go midul di krawd ɛn beg di pipul dɛn fɔ mek dɛn nɔ wɔship dɛn, ɛn afta dɛn tray tranga wan, dɛn ebul fɔ stɔp dɛn.

2 Dɔn, Ju pipul dɛn we bin de agens dɛn kɔmɔt na Pisidia Antiɔk ɛn Aykoniɔm kam na Listra. Dɛn tɔk lay lay tin dɛn bɔt Pɔl ɛn Banabas, ɛn dat bin mek di pipul dɛn nɔ gladi fɔ dɛn igen. Di pipul dɛn we bin want fɔ wɔship Pɔl bigin fɔ ston am te i fent. We dɛn at kol, dɛn drɛg Pɔl kɔmɔt na di siti ɛn lɛf am na do bikɔs dɛn fil se i dɔn day.

3. Us kwɛstyɔn dɛn wi go tɔk bɔt na dis chapta?

3 Wetin mek dis tin ya apin? Wetin di wan dɛn we de prich bɔt di gud nyuz tide kin lan frɔm di tin dɛn we apin bitwin Banabas, Pɔl, ɛn di pipul dɛn na Listra we izi fɔ ful? Aw ɛlda dɛn go falamakata Banabas ɛn Pɔl dɛn ɛgzampul, we na man dɛn we bin fetful ɛn we nɔ bin giv-ɔp pan dɛn prichin wok? Ɛn aw “Jiova gi dɛn pawa fɔ tɔk wit maynd”?​—Akt 14:​3.

“Bɔku Pipul dɛn Biliv di Masta” (Akt 14:​1-7)

4, 5. Wetin mek Pɔl ɛn Banabas travul go Aykoniɔm? Wetin apin de?

4 I nɔ te yet frɔm we di Ju pipul dɛn we de agens Pɔl ɛn Banabas mek dɛn pul dɛn kɔmɔt na di Roman siti na Pisidia Antiɔk. Bɔt bifo dɛn at pwɛl, di tu man dɛn “nak nak dɛn fut fɔ pul di dɔst” bikɔs di pipul dɛn nɔ bin want fɔ lisin. (Akt 13:​50-52; Mat. 10:​14) Pɔl ɛn Banabas bin kɔmɔt de saful ɛn lɛf di pipul dɛn we nɔ bin want fɔ lisin fɔ mek Gɔd pe dɛn fɔ wetin dɛn du. (Akt 18:​5, 6; 20:​26) Di tu mishɔnari dɛn bin stil gladi fɔ kɔntinyu dɛn prichin wok. Dɛn waka fɔ lɛk 100 mayl go sawt-ist te dɛn rich na wan il we fayn fɔ plant we de bitwin di mawntin dɛn na Tarɔs ɛn Sultan.

5 Fɔs, Pɔl ɛn Banabas stɔp na Aykoniɔm, we na siti we bin stil gɛt di Grik dɛn kɔlchɔ ɛn na wan pan di men siti dɛn fɔ di Roman prɔvins na Galeshia. a Dis siti bin gɛt Ju pipul dɛn ɛn bɔku pipul dɛn we nɔto Ju we jɔyn di Ju rilijɔn. Jɔs lɛk aw dɛn bin dɔn yus fɔ du, Pɔl ɛn Banabas go insay di sinagɔg ɛn bigin fɔ prich. (Akt 13:​5, 14) “Di we aw dɛn tɔk mek bɔku Ju ɛn Grik dɛn biliv di Masta.”​—Akt 14:​1.

6. Wetin bin mek Pɔl ɛn Banabas sabi tich? Aw wi go falamakata dɛn?

6 Wetin mek di tin dɛn we Pɔl ɛn Banabas bin tɔk rili tɔch di pipul dɛn at? Pɔl bin sabi bɔku skripchɔ dɛn. I bin sabi fɔ kot rɛfrɛns dɛn frɔm istri, prɔfɛsi, ɛn di Lɔ we Gɔd Bin Gi Mozis fɔ pruv se Jizɔs na di Mɛsaya we bin fɔ kam. (Akt 13:​15-31; 26:​22, 23) Banabas bin sho se i bisin bɔt pipul dɛn. (Akt 4:​36, 37; 9:​27; 11:​23, 24) Dɛn ɔl tu nɔ bin abop pan dɛn yon sɛns, bɔt na “Jiova gi dɛn pawa fɔ tɔk.” Aw yu go falamakata dɛn mishɔnari dɛn ya we yu de du yu prichin wok? Yu go falamakata dɛn we yu du dɛn tin dɛn ya: Sabi Gɔd in Wɔd gud gud wan. Pik Skripchɔ dɛn we yu no se di wan dɛn we de lisin to yu go want fɔ yɛri bɔt. Fɛn difrɛn we dɛn fɔ kɔrej di wan dɛn we yu de prich to. Ɛn we yu de tich, yuz di sɛns we de insay Jiova in Wɔd, nɔto yu yon.

7. (a) Wetin kin apin we pipul dɛn yɛri di gud nyuz? (b) If yu famili nɔ gɛt wanwɔd bikɔs yu de obe Jiova, wetin yu fɔ mɛmba?

7 Bɔt nɔto ɔlman we bin de na Aykoniɔm bin gladi fɔ yɛri wetin Pɔl ɛn Banabas de tɔk. Lyuk tɔk se, “Di Ju dɛn we nɔ biliv mek di pipul dɛn we nɔto Ju vɛks ɛn pɔyzin dɛn maynd fɔ di brɔda dɛn.” Pɔl ɛn Banabas notis se nid de fɔ mek dɛn kɔntinyu fɔ de de ɛn prich di gud nyuz ɛn “dɛn spɛn lɔng tɛm . . . fɔ tɔk wit maynd.” Dat bin mek “di pipul dɛn na di siti nɔ bin gɛt wanwɔd; sɔm bin de fɔ di Ju dɛn ɛn ɔda wan dɛn bin de fɔ di apɔsul dɛn.” (Akt 14:​2-4) Na di sem tin di gud nyuz de du to pipul dɛn tide. Di gud nyuz kin mek sɔm pipul dɛn gɛt wanwɔd ɛn mek sɔm nɔ gɛt wanwɔd. (Mat. 10:​34-36) If yu famili nɔ gɛt wanwɔd bikɔs yu de obe Jiova, mɛmba se bɔku tɛm pipul dɛn kin de agens wi bikɔs dɛn de yɛri tin dɛn we dɛn nɔ gɛt pruf fɔ se na tru ɔ bikɔs ɔf di bad bad lay dɛn we dɛn de yɛri. Di fayn we aw yu de biev go mek dɛn si se di tin dɛn we dɛn de yɛri nɔto tru ɛn sɔntɛm as tɛm de go, dɛn go chenj di we aw dɛn de biev.​—1 Pit. 2:​12; 3:​1, 2.

8. Wetin mek Pɔl ɛn Banabas kɔmɔt na Aykoniɔm? Us lɛsin wi lan frɔm dɛn ɛgzampul?

8 Afta sɔm tɛm, di wan dɛn we bin de agens Pɔl ɛn Banabas na Aykoniɔm bin plan fɔ ston dɛn. We dɛn tu mishɔnari dɛn ya yɛri bɔt dis, dɛn disayd fɔ go prich ɔdasay. (Akt 14:​5-7) Di wan dɛn we de prich di gud nyuz insay wi yon tɛm de du di sem tin fɔ sho se dɛn gɛt sɛns. We dɛn tɔk bad bɔt wi, wi nɔ de fred fɔ tɔk. (Fil. 1:​7; 1 Pit. 3:​13-15) If dɛn trɛtin fɔ du bad tin to wi, wi nɔ go du ɛnitin we nɔ mek sɛns we go mek wi put wi layf ɔ wi kɔmpin Kristian dɛn layf pan denja.​—Prɔv. 22:​3.

“Tɔn to di Gɔd We De Alayv” (Akt 14:​8-19)

9, 10. Usay Listra bin de? Wetin wi sabi bɔt di pipul dɛn we bin de de?

9 Pɔl ɛn Banabas go na Listra we na wan tɔŋ we bin de ɔnda Rom we de lɛk 20 mayl na di sawt-wɛst we yu kɔmɔt na Aykoniɔm. Di pipul dɛn na Listra bin gɛt tayt padi biznɛs wit di pipul dɛn we bin de na Pisidia Antiɔk, bɔt bɔku Ju pipul dɛn nɔ bin de na Listra. Pan ɔl we i go bi se di pipul dɛn na Listra bin de tɔk Grik, di men langwej we dɛn bin de tɔk de na Likeonian. I go bi se Pɔl ɛn Banabas bigin prich na di pɔblik say dɛn bikɔs di siti nɔ bin gɛt sinagɔg. We Pita bin de na Jerusɛlɛm, i bin mɛn wan man we bin kripul frɔm we dɛn bɔn am. Pɔl bin mɛn wan man we bin kripul frɔm we dɛn bɔn am na Listra. (Akt 14:​8-10) Di mirekul we Pita pafɔm bin mek bɔku pipul dɛn biliv di masta. (Akt 3:​1-10) Bɔt na difrɛn tin apin we Pɔl pafɔm in yon mirekul.

10 Jɔs lɛk aw wi bin dɔn tɔk we dis chapta bigin, we di man we bin kripul bigin fɔ waka, wantɛm wantɛm di pipul dɛn na Listra we de wɔship lay lay gɔd dɛn tink di rɔng we. Dɛn kɔl Banabas Zus, we na di chif fɔ di gɔd dɛn, ɛn Pɔl Amis, we na Zus in pikin ɛn di wan we de tɔk fɔ di gɔd dɛn. (Luk di bɔks we gɛt di taytul “ Listra ɛn di Kɔlt fɔ Zus ɛn Amis.”) Bɔt Banabas ɛn Pɔl mekɔp dɛn maynd fɔ mek di pipul dɛn no se na Jiova we na di wangren tru Gɔd in pawa dɛn de yuz fɔ tɔk ɛn du dɛn tin dɛn ya, nɔto lay lay gɔd dɛn pawa dɛn de yuz.​—Akt 14:​11-14.

“Una lɛf dɛn tin ya we nɔ min natin ɛn tɔn to di Gɔd we de alayv, we mek ɛvin, [ɛn] di wɔl.”​—Akt 14:​15

11-13. (a) Wetin Pɔl ɛn Banabas bin tɛl di pipul dɛn we de na Listra? (b) Wetin na wan lɛsin we wi lan frɔm wetin Pɔl ɛn Banabas bin tɔk?

11 Pan ɔl di tin dɛn we bin apin, Pɔl ɛn Banabas bin stil tray fɔ prich di kayn we we go tɔch di pipul dɛn at. Dis tin we bin apin bin mek Lyuk sho wi wan fayn we fɔ prich di gud nyuz to pipul dɛn we de wɔship lay lay gɔd dɛn. Notis aw Pɔl ɛn Banabas bin tek tɛm tɔk to di pipul dɛn we bin de lisin to dɛn: “Man dɛn, wetin mek una de du dɛn tin ya? Wisɛf na mɔtalman dɛn we gɛt di sem prɔblɛm dɛn lɛk una. Wi de tɛl una bɔt di gud nyuz, fɔ lɛ una lɛf dɛn tin ya we nɔ min natin ɛn tɔn to di Gɔd we de alayv, we mek ɛvin, di wɔl, di si, ɛn ɔl di tin dɛn we de de. Trade trade i bin de alaw ɔl di neshɔn dɛn fɔ du wetin dɛn want, bɔt stil i bin de sho udat i bi bay di gud tin dɛn we i de du. I de gi una ren we de kɔmɔt na ɛvin ɛn mek di tin dɛn we una kin plant bia bɔku bɔku wan we di tɛm rich; i de gi una it we de mek una satisfay ɛn mek una rili gladi.”​—Akt 14:​15-17.

12 Us lɛsin dɛn wi kin lan frɔm dɛn wɔd dɛn ya we de mek pɔsin tink? Fɔs, Pɔl ɛn Banabas nɔ bin de si dɛnsɛf as pipul dɛn we bɛtɛ pas di wan dɛn we dɛn bin de tɔk to. Dɛn nɔ bin tray fɔ bi udat dɛn nɔ bi. Bifo dat, dɛn bin put dɛnsɛf dɔŋ ɛn gri se dɛn gɛt di sem kayn prɔblɛm dɛn we dɛn pipul dɛn we de sav lay lay gɔd dɛn gɛt we de lisin to dɛn. Fɔ tru, Pɔl ɛn Banabas bin dɔn gɛt di oli spirit ɛn dɛn nɔ bin gɛt ɛnitin fɔ du wit lay lay tichin dɛn. Dɔn bak, dɛn bin gɛt di op fɔ rul wit Krays ɛn dis na bin blɛsin. Bɔt dɛn bin no se di pipul dɛn we de na Listra kin gɛt dɛn sem gift dɛn ya if dɛn obe Krays.

13 Aw wi kin biev to di wan dɛn we wi de prich to? Fɔ se wi de si dɛn lɛk se wi ɔl na di sem? We wi de ɛp pipul dɛn fɔ lan di tru tin dɛn na Gɔd in Wɔd, wi de avɔyd fɔ du tin dɛn we go mek pipul dɛn kɔle wi pasmak, lɛk aw Pɔl ɛn Banabas bin du? Chals Tez Rɔsɛl we bin rili sabi tich ɛn we bin de bifo di prichin wok arawnd di ia 1870 to 1916, bin sɛt fayn ɛgzampul we i kam pan dis. I bin rayt se: “Wi nɔ want ɛnibɔdi fɔ ɔnɔ wi fɔ udat wi bi ɔ fɔ di tin dɛn we wi de rayt. Wi nɔ want lɛ ɛnibɔdi gi wi spɛshal taytul.” Di kayn we aw Brɔda Rɔsɛl bin put insɛf dɔŋ fiba di kayn we aw Pɔl ɛn Banabas bin put dɛnsɛf dɔŋ. Semweso, di men rizin we mek wi de prich nɔto fɔ briŋ prez to wisɛf bɔt na fɔ ɛp pipul dɛn fɔ tɔn to “di Gɔd we de alayv.”

14-16. Wetin na di sɛkɔn ɛn tɔd lɛsin dɛn we wi kin lan frɔm wetin Pɔl ɛn Banabas bin tɛl di pipul dɛn na Listra?

14 Lɛ wi tɔk bɔt di sɛkɔn lɛsin we wi lan frɔm wetin dɛn tɔk. Pɔl ɛn Banabas bin de ajɔst. Di pipul dɛn we bin de na Listra bin difrɛn frɔm di Ju dɛn ɛn di pipul dɛn we jɔyn di Ju rilijɔn we bin de na Aykɔniɔm, bikɔs dɛn nɔ bin sabi bɛtɛ tin bɔt di Skripchɔ dɛn ɔ di kayn padi biznɛs we Gɔd bin gɛt wit di Izrɛlayt dɛn. Pantap dat, di pipul dɛn we bin de lisin to Pɔl ɛn Banabas na bin fama dɛn. Listra bin gɛt gud wɛda ɛn fayn grɔn fɔ plant. Di pipul dɛn bin gɛt bɔku tin dɛn we bin de ɛp dɛn fɔ si di Wan we mek ɔltin in kwaliti dɛn lɛk di fayn sizin dɛn we dɛn bin gɛt. Di mishɔnari dɛn bin yuz dɛn tin dɛn de fɔ ɛp di wan dɛn we de lisin to dɛn fɔ tink gud gud wan.​—Rom. 1:​19, 20.

15 Fɔ se wisɛf go ebul fɔ ajɔst? Pan ɔl we fama go plant di sem kayn sid na difrɛn difrɛn fam dɛn, i nid fɔ yuz difrɛn we dɛn fɔ rɛdi di grɔn. Sɔm grɔn dɛn kin sɔft ɛn rɛdi fɔ mek dɛn plant di sid de. Ɔda grɔn dɛn kin nid mɔ wok. Semweso, di sid we wi de plant na di sem ɔltɛm, ɛn dat na di Kiŋdɔm mɛsej we de na Gɔd in Wɔd. Bɔt, if wi want fɔ bi lɛk Pɔl ɛn Banabas, wi go tray fɔ no di tin dɛn we de apin to di pipul dɛn we wi de prich to ɛn di rilijɔn we dɛn de. Dɔn, wi go yuz dis tin we wi no fɔ afɛkt di we aw wi de prich di Kiŋdɔm mɛsej.​—Lyuk 8:​11, 15.

16 Dis na di tɔd lɛsin we wi lan frɔm wetin bin apin bitwin Pɔl, Banabas, ɛn di pipul dɛn na Listra. Pan ɔl we wi kin du wi bɛst fɔ plant di sid, sɔntɛnde sɔntin kin pul am na di grɔn ɔ i kin fɔdɔm na say we rɔk dɛn de. (Mat. 13:​18-21) If dat apin, nɔ pwɛlat. Jɔs lɛk aw Pɔl bin mɛmba di disaypul dɛn na Rom leta, “ɔlman [ivin ɔl di wan dɛn we wi de tɔk bɔt Gɔd in Wɔd to] gɛt fɔ ansa fɔ insɛf to Gɔd.”​—Rom. 14:​12.

Dɛn “Lɛf Dɛn na Jiova in An” (Akt 14:​20-28)

17. Afta dɛn kɔmɔt Dabi, usay Pɔl ɛn Banabas bin go? Wetin mek?

17 Afta di pipul dɛn na Listra drɛg Pɔl kɔmɔt na di siti bikɔs dɛn fil se i dɔn day, di disaypul dɛn go to am ɛn i grap ɛn slip na di siti da nɛt de. Di nɛks de, Pɔl ɛn Banabas bigin 60-mayl waka fɔ go na Dabi. Na imajin nɔmɔ wi go ebul imajin di kayn pen we Pɔl bin de fil we dɛn bin de go dis patrol we nɔ bin izi shɔt tɛm afta dɛn ston am. Stil, in ɛn Banabas nɔ giv-ɔp, ɛn we dɛn rich Dabi, dɛn bin “mek bɔku disaypul dɛn.” Dɔn, bifo dɛn tek di shɔt rod fɔ go bak usay dɛn kɔmɔt na Siria Antiɔk, “dɛn go bak na Listra, Aykoniɔm, ɛn [Pisidia] Antiɔk.” Fɔ go du wetin? Na fɔ mek dɛn “ɛnkɔrej di disaypul dɛn we de de fɔ kɔntinyu fɔ gɛt fet pan di Masta.” (Akt 14:​20-22) Dɛn tu man dɛn ya rili sɛt fayn ɛgzampul fɔ wi. Dɛn bin put wetin di kɔngrigeshɔn want bifo wetin dɛn want. Sakit ovasia ɛn mishɔnari dɛn de falamakata dɛn ɛgzampul.

18. Wetin kin apin bifo brɔda bi ɛlda?

18 Afta Pɔl ɛn Banabas bin dɔn ɛnkɔrej di disaypul dɛn bay di tin dɛn we dɛn tɔk ɛn dɛn ɛgzampul, dɛn “pik ɛlda dɛn fɔ dɛn na ɛni kɔngrigeshɔn.” Pan ɔl we na “oli spirit sɛn” dɛn pan dis mishɔnari wok, Pɔl ɛn Banabas bin stil pre ɛn fast we dɛn “lɛf dɛn [di ɛlda dɛn] na Jiova in an.” (Akt 13:​1-4; 14:​23) Na di sem tin dɛn de du tide. Bifo dɛn pik ɛlda dɛn fɔ du ɛni wok na di kɔngrigeshɔn, di lokal ɛlda dɛn kin pre bɔt am ɛn tray fɔ si if di brɔda de du di patikyula tin dɛn we di Skripchɔ se dɛn fɔ du. (1 Tim. 3:​1-10, 12, 13; Tay. 1:​5-9; Jems 3:​17, 18; 1 Pit. 5:​2, 3) Di tin we impɔtant pas ɔl nɔto aw lɔng di brɔda dɔn bi Kristian fɔ, bɔt, na di tin dɛn we i de tɔk, di we aw i de biev, ɛn di gudnem we i gɛt de sho if i rili de alaw di oli spirit fɔ wok na in layf. I go kwalifay fɔ bi shɛpad fɔ Jiova in ship dɛn if i de du di tin dɛn we di Baybul se ovasia dɛn fɔ du. (Gal. 5:​22, 23) Na di sakit ovasia gɛt di wok fɔ pik ɛlda dɛn.​—Luk bak 1 Timoti 5:​22.

19. Wetin ɛlda dɛn no? Aw dɛn go falamakata Pɔl ɛn Banabas?

19 Ɛlda dɛn we dɛn pik no se dɛn gɛt fɔ ansa to Gɔd fɔ di we aw dɛn de trit di kɔngrigeshɔn. (Ibru. 13:​17) Lɛk Pɔl ɛn Banabas, ɛlda dɛn kin de bifo pan di prichin wok. Dɛn bin ɛnkɔrej dɛn kɔmpin Kristian dɛn bay wetin dɛn de se. Ɛn dɛn rɛdi fɔ put wetin di kɔngrigeshɔn want bifo wetin dɛn want.​—Fil. 2:​3, 4.

20. Aw wi de bɛnifit we wi rid bɔt di tin dɛn we wi brɔda dɛn de du bikɔs dɛn gɛt fet?

20 We Pɔl ɛn Banabas faynali go bak na Siria Antiɔk usay dɛn bin de, dɛn bin tɔk bɔt “aw Gɔd dɔn yuz dɛn fɔ du bɔku tin dɛn, ɛn aw Gɔd dɔn opin di we fɔ mek pipul dɛn na ɔda neshɔn dɛn gɛt fet.” (Akt 14:​27) We wi rid bɔt di kayn wok we wi Kristian brɔda dɛn de du bikɔs dɛn gɛt fet, ɛn si aw Jiova de blɛs dɛn ɛfɔt ɛn aw “Jiova gi dɛn pawa fɔ tɔk wit maynd,” dat go kɔntinyu fɔ ɛnkɔrej wi.

a Luk di bɔks we gɛt di taytul “ Aykoniɔm, di Frijian dɛn Siti.”