Kwenda ku nda-nda-nda yo zviri mukati

Kwenda ku bhokiso ro zviri mukati

CIPAUKO 12

“Ivona Vakapeja Nguva Yakawanda Vecibhuya Vakacunga ngo Simba ra Jehovha”

“Ivona Vakapeja Nguva Yakawanda Vecibhuya Vakacunga ngo Simba ra Jehovha”

Pauro na Bharnabha vanokhombija kuzvidodokesa, kucungirira no cicunge

Zvakacijikira pana Mabasa o Vapostori 14:1-28

1, 2. Ngozvapi zvakaitika Pauro na Bharnabha pavainga mu dhorobha ro Ristra?

 MU RISTRA muri kuitika joweyowe. Umwe mwanarume wakabahwa ari cigono ari kuphuka ngo kudakara pasure po kurapwa ngo vanarume vaviri vaacikazivi. Umwe mupiri anovisa zviro zvinosisira maningi kuti ape vanarume ava vari kuvoniwari inga zvimwari. Mupiri anoita nasiriro kuti atore mavhuta aende komapira vanarume ava. Pauro na Bharnabha vanokhuwa no kumwesa nguvo javo ngo zvavanodaro kuizihwa, vanovhunja mbungano kuti itame kuvanamata. Asi avakwanisi kuvarambisa kuita izvi.

2 Vavengi vo Cijudha vanoguma kuvha ku Antiyokiya yo Pisidhiya no Ikoniyo. Vanotanga kuzaja murangariro jakashata vandhu ava. Vandhu vaidari kunamata Pauro, wari vamuunganira vomufura ngo mapuwe mbhera wokomoka. Pavanopeja kumufura, vanomukhandira kunja ko dhorobha vecirangarira kuti wafa.

3. Muvhunjo japi jatinozobhuisana ndijona pa cipauko ici?

3 Ngenyi Pauro wakazoguma pa kufuhwa ngo mapuwe? Vacumaeri vo masoko akanaka nyamasi uno, vangajijenyi ngo zvakaitikaro na Pauro na Bharnabha no zvakazoizwari ngo vandhu ava vo Ristra? Pauro na Bharnabha vakacungirira novakagondeka mu basa ravo ngo kupeja “nguva yakawanda vecibhuya vakacunga ngo simba ra Jehovha.” Waro Makristu angatevejeresa kudini muezaniso wavo?—Mab. 14:3.

“Vandhu Vazinji . . . Vakatenda” (Mab. 14:1-7)

4, 5. Ngenyi Pauro na Bharnabha vakaenda ku Ikoniyo, zvicinyi zvakaitika kondhono?

4 Pa njiku nganani jadarika, Pauro na Bharnabha vainga vakagogomehwa mu dhorobha ro Antiyokiya yo Pisidhiya ngokuti vavengi vo Cijudha vakamusa zvineso. Kusiyapo kugara vakacamwa, ivona ‘vakapumbhuja bukuta ro soka javo’ kuna vaya vakaramba kuashira masoko akanaka. (Mab. 13:50-52; Mat. 10:14) Pauro na Bharnabha vakabudemo vano runyararo, vosiya kuti vandhu vaya vatambujike vega ngo rutongeso hwaizoviswa ndi Mwari. (Mab. 18:5, 6; 20:26) Ngokuti avazivi kuruza mudakaro, Pauro na Bharnabha vakaenderera mberi no hwendo hwavo vecicumaera. Pasure po kufamba makiromita anokwana 150, vakaguma ku dhorobha raiivha ushoni mbeu, raiwanika pakati no pakati po dundhu rinozwi Tauro na Surtau.

5 Pakutanga, Pauro na Bharnabha vakaima ku Ikoniyo, rimwe ro madhorobha makuru o porovhinsiya yo Garatiya. a Mukusiyana no madhorobha amweni o ndharaundha iyi, vandhu vo Ikoniyo vaibatisisa maningi zvirovejeso zvo Cigiriki. Mu dhorobha iri mainga no Vajudha vakawanda no vazinji vainga vakatendeuka ku Cijudha. Inga zvavaiita mukuwo wese, Pauro na Bharnabha vakanghwina mu sinagoga votanga kucumaera. (Mab. 13:5, 14) Ivona vakabhuya “mu njira yo kuti vandhu vazinji, Vajudha no Vagiriki, vakatenda.”—Mab. 14:1.

6. Ngenyi Pauro na Bharnabha vakabudirira inga vajijisi, itusu tingavatevejeresa kudini?

6 Ngenyi zvakanangwa ndi Pauro na Bharnabha zvakabudirira maningi? Pauro wainasa kuziva Matahwa. Ngo uzivi hwese, wainanga ngo zvakaitika kare, zviporofita no zvainga mu Mutemo wa Mosi kuti avonese kuti Jesu wainga Mesiya wakagondeswa. (Mab. 13:15-31; 26:22, 23) Bharnabha waitatija kuti waineseka maningi ngo vandhu. (Mab. 4:36, 37; 9:27; 11:23, 24) Vovaviri apana waithemba uzivi hwake, asi vaibhuya vecishandisa “simba ra Jehovha.” Tingavatevejeresa kudini mu basa redu ro kucumaera? Ngo kuita zviro zvinotevera: Kunasa kuziva Soko ra Mwari. Sananyi mavhesi anodakarihwa maningi na vaya vamuri kubhuya navo mu basa rokucumaera. Psakanyi njira jo kuvavangisa. Nguva jese jijisanyi zvinovha mu Soko ra Jehovha, kuciripi ngo uzivi hwenyu.

7. (a) Masoko akanaka atinocumaera anovisa muviyo wapi? (b) Kudari mbhuri yenyu airipi kuzwana ngo ndava yo kuzwira kwenyu masoko akanaka, munodikana kuceukijenyi?

7 Asipi vandhu vese vakadakara pavakazwa zvaicumaehwa ndi Pauro na Bharnabha. Ruka wakaenderera mberi eciti: “Vajudha vainga vacizivi kutenda vakakukumijira vandhu vo majinja kuti vamukire hama jedu.” Pauro na Bharnabha vakazwisisa kuti vaidikana kugara kondhono kuti vajivirire masoko akanaka. Ngo kudaro “vakapeja nguva yakawanda vecibhuya vakacunga.” Inga muviyo “vandhu vo mudhorobha avacaingepi pamwepo; vamweni vaibesera Vajudha, vamweni vecibesera vapostori.” (Mab. 14:2-4) Nyamasi uno, vandhu vanoitavo zvakafana pavanozwa masoko akanaka. Masoko aya anobatanija vamweni, no kuparajanisa vamweni. (Mat. 10:34-36) Kudari mbhuri yenyu airipi kuzwana ngo ndava yo kuzwira kwenyu masoko akanaka, ceukijanyi kuti kazinji zvinotiita kuti titeverehwe i masoko okunyepa anondhandhaniswa na vaya vanotizonda. Zvakanaka zvatinoita zvingavonesa kuti masokoo ngo okunyepa, i pakufamba ko nguva zvingacinja murangariro wo vanotiphikiza.—1 Ped. 2:12; 3:1, 2.

8. Ngenyi Pauro na Bharnabha vakabuda mu Ikoniyo, itusu tinojijenyi ngo zvavakaita?

8 Pakufamba ko nguva, vandhu vo Ikoniyo vaimuphikizaya, vakaronga kufura Pauro na Bharnabha ngo mapuwe. Pavakavhunjwa masoko aya, vakasunga kwenda kocumaera mu madhorobha amweni. (Mab. 14:5-7) Nyamasi uno, vacumaeri vo masoko o Umambo vanoitavo zvakafanana. Patinonangihwa zvakashata, itusu tinobhuya ngo cicunge. (Vaf. 1:7; 1 Ped. 3:13-15) Asi vandhu ava pavanotanga kuda kushandisa simba, itusu atiiti zviro zvinotatija kutama kuva no ungwaru, zviro zvingadira pa ngozi upenyu hwedu no hwo hama no hambzaji jedu.—Mazwi 22:3.

‘Tendeukanyi . . . Muviye ka Mwari Anopona’ (Mab. 14:8-19)

9, 10. Dhorobha ro Ristra raiwanika kwapi, tinozivenyi ngo pamusoro po vagari varo?

9 Pauro na Bharnabha vakaenda ku Ristra, dhorobha raitongwa ngo Roma. Kuvha ku Ikoniyo kwenda ku Ristra kwainga no makiromita anokwana 30. Dhorobha ro Ristra rainga no ushamwari hwakavanga maningi no ro Antiyokiya yo Pisidhiya, asi musiyano wakona wainga wokuti ku Ristra akucaingepi no Vajudha vazinji vakakhupuka. Zvingaita kuti vandhu vazinji vo ku Ristra vaikwanisa kubhuya Cigiriki, asi ndumi yavaibhuya maningi yainga Cirikaoniya. Pauro na Bharnabha vakatanga kucumaera mu ndau ino vandhu vakawanda, kangaije ngokuti mudhorobhemo mainga mucina sinagoga. Pedhru paainga ari mu Jerusarema wakarapa mwanarume wainga wakabahwa wakaremara. Mu njira yakafanana, Pauro paainga ku Ristra wakarapavo mwanarume wainga wakabahwavo wakaremara. (Mab. 14:8-10) Ngo ndava yo mushamaiso wakaithwa ndi Pedhru, vandhu vakawanda vakava vatendi. (Mab. 3:1-10) Asi mushamaiso wakaithwa ndi Pauro wakavisa muviyo wakasiyana maningi.

10 Inga zvanangwa pakutanga ko cipauko ici, mwanarume uu wakaremara paakaphuka wotanga kufamba, vandhu vo ku Ristra pavakazvivona vakatanga kuva no mavonero akashata. Ivona vakadanija Bharnabha kuti Zeu, mukuru-kuru wo zvimwari zvo Vagiriki, Pauro vomudanija kuti Herme, mwana wo cimwari cinozwi Zeu, muimiriri wo zvimwari zvimweni. (Vonanyi bhokiso rinoti “ Ristra no Kunamatwa Kwaiithwa Zeu na Herme.”) Asi Bharnabha na Pauro vainga vakacunga kubesera vandhu kuti vazwisise kuti ivona avacaibhuya ngo simba ro zvimwari izvi, asi vaibhuya ngo simba ra Jehovha, Mwari umwe wo cokwadi.—Mab. 14:11-14.

‘Tendeukanyi kuvha ku zviro zvicikashandi kuti muviye ka Mwari anopona, wakaita denga no nyika.’—Mab. 14:15

11-13. (a) Pauro na Bharnabha vakanangenyi kuno vagari vo Ristra? (b) Tinojijenyi kuvha ku zvakanangwa ndi Pauro na Bharnabha?

11 Azvinenyi no zvakaitika, Pauro na Bharnabha vakaita zvese zvavaikwanisa kuti vabaye mwoyo ja vaya vaivapurukira. Ngo ciitiko ici, Ruka wakatara njira yaushoni yo kucumaera masoko akanaka ku vandhu vacikanamati Jehovha. Vonanyi kuti Pauro na Bharnabha vakabaisa kudini mwoyo ja vaya vaivapurukira pavakati: “Nandi, zvicinyi zvamuri kuitari? Itusu titorivo vandhu inga ndimwi. Tiri kutotambujikavo. Itusu tiri kumuzivisa masoko akanaka kuti mutendeuke kuvha ku zviro zvicikashandi kuti muviye ka Mwari anopona, wakaita denga, nyika no jombe no zviro zvese zviri mukati mazvo. Iyena wakatendera ku mubarihwana yakapera kuti majinja ese afambe mu makwanja avo. Mwari aazivi kuregera kujiitira ucapupu hwake kamare ngokuti wakakhombijira unyasha hwake ecinisa nvura kuti kuve no nguva yo kubara mucero no kuvapa zvokuha no kuzaja mwoyo yenyu ngo mudakaro.”—Mab. 14:15-17.

12 Tingajijenyi ngo masoko aya avakanangari? Pauro na Bharnabha avazivi kuzvivona kuva vandhu vanosisira maningi kupinda vaya vaivapurukira. Ivona avazivi kuvonesa mugariro javainga vacina. Asi ngo kuzvidodokesa, vakatendera kuti vaiposavo inga zvaiitwa ngo vandhu ava vainga vacikanamati Jehovha. Icokwadi kuti Pauro na Bharnabha vainga vakaashira mujimu mucena no kusujunuhwa kuvha ku jijiso jokunyepa. Ivona vaingazve vakapuwa vetero yo kuzotonga na Jesu. Asi vaiziva kuti vagari vo Ristra vaizoashiravo makomborero ondhoo kudari vakazwira Kristu.

13 Tinodikana kuvona kudini vandhu vatinocumaera? Kureva kuti tinovavonavo kuva vakaezana na itusu? Patinobesera vamweni kujija cokwadi ciri mu Soko ra Mwari, kureva kuti inga ndi Pauro na Bharnabha, tinorambavo kukujwa? Mujiji umweni wakatungamirira basa ro kucumaera kumbhiri ko sekuru 19 mbhera pakutanga ko sekuru 20 anozwi Charles Taze Russell, wakasiya muezaniso waushoni pa shwiro iyi. Iyena wakatara kudari: “Atidi kureremejwa maningi kana kuthyiwa ngo pamusoro po mufambiro wedu kana pa zviya zvatinotara, nee atidizve kudanijwa kuti Rabhi.” Kuzvidodokesa ka hama Russell kwainga kwakafananavo no kuzvidodokesa ka Pauro na Bharnabha. Mu njira yakafanana, cinangwa cedu patinocumaera asipi co kuwana rukujo, asi ngo cokubesera vandhu kuti vaviye ka “Mwari anopona.”

14-16. Ngozvapizve zvimweni zvatinojija kuvha ku zvakanangwa ndi Pauro na Bharnabha ku vagari vo ku Ristra?

14 Wari ngativonenyi cijijo cocipiri kuvha kuna Pauro na Bharnabha. Ivona vainga vandhu vaikwanisa kucinja. Mukusiyana no Vajudha na vaya vakatendeuka ku Cijudha vaigara ku Ikoniyo, vagari vo ku Ristra avacaizivepi ciri cese ngo pamusoro po Matahwa no zvitenderano zvakaita Mwari no jinja ro Iziraeri. Ivona vaigara ku ndau yaiithwa basa ro kurima basi. Ristra yainga ndau yakanaka ino munda jaushoni. Pa mukuvo wo kukotora, vandhu ava vo ku Ristra vaikwanisa kuvona mugariro jakawanda jino Musiki. Ngo kudaro Mamisiyonariyo aya akashandisa zviro izvi kuti akhohwese vaya vaivapurukira.—Var. 1:19, 20.

15 Kureva kuti itusu tingavavo vandhu vanocinja manera atinocumaera? Pikija kuti murimi angasima mbeu yakafanana mu munda jake jakasiyana, asi anodikana kushandisa njira jakasiyana kuti anasirire mavhuwo. Zvingaita kuti mavhu amweni anonga ano ndimo, akatonasiririka kuti asimwe mbeu. Asi mavhu amweni anodikana kunasirihwa. Mu njira yakafanana, mbeu yatinosima ndiyona yondhoyo, masoko o Umambo atinowana mu Soko ra Mwari. Asi kudari tikatevejera muezaniso wa Pauro na Bharnabha, tinozoeja kuvona zviro zvavanotenda no mugariro jiri kusongana na vaya vatiri kucumaera. Zvatinozovona zvinozotibesera kuti ticumaere masoko akanaka o Umambo.—Ruk. 8:11, 15.

16 Tinokwanisa kujija cijijo cocitatu pa ciitiko ici cinobatanijari Pauro, Bharnabha no vagari vo ku Ristra. Pikija no kuvangisira kwedu, nguva jimweni mbeu yatinosima ingavhiswa kana kuwira mu ndau ino mapuwe. (Mat. 13:18-21) Kudari izvi zvikaitika amudikani kuthimwa-thimwa. Pa kufamba ko nguva, Pauro wakazoceukijavo izvi Makristu o ku Roma, paakati: “Umwe na umwe wedu [kubatanijavo na vese vaya vatinobhuya navo ngo pamusoro po Soko ra Mwari] anozojidavirira ega kuna Mwari.”—Var. 14:12.

Vakavavisa “Kuti Vangwarihwe ndi Jehovha” (Mab. 14:20-28)

17. Novavha mu Dherbhe, Pauro na Bharnabha vakaenda kwapi, ngenyi?

17 Pauro naapera kugogomehwa ku Ristra, vamweni vorangarira kuti wainga afa, vajiji vakamutendeneja, iyena wakamuka owana ndau yo kuvata pa usiku wondhowo. Pa njiku yakatevera, Pauro na Bharnabha vakaita hwendo hwainga no makiromita anokwana 100 mbhera kuguma ku Dherbhe. Tingatokwanisa kurangarira kuhwajihwa kwaaita Pauro paaita hwendo uhu, ngokuti pa nguva nganani jadarika wainga wavha kufuhwa ngo mapuwe. Pikija zvakadaro, Pauro na Bharnabha vakacungirira, pavakaguma ku Dherbhe vakabesera “vandhu vakawanda kuti vave vajiji.” Kusiyapo kwenda ku Antiyokiya yo Siriya, “ivona vakahwirira ku Ristra, Ikoniyo no Antiyokiya [yo Pisidhiya].” Vainga no cinangwa cenyi? Cinangwa cavo cainga co kuvangisa “vajiji kondhoyo no kuvavhunja kuti vagare mu rutendo.” (Mab. 14:20-22) Vanarume vaviri ava vakasiya muezaniso waushoni maningi. Ivona vaitanga ngo kuita zviro zvinodiwa ngo ungano kuciripi zviro zvavanoda basi. Nyamasi uno, vavonereri vo ndharaundha no mamisiyonariyo vanotevejeravo muezaniso wavo.

18. Ngozvapi zvinoithwa kuti hama igume pa kugajwa inga mukuru?

18 Kusiyapo kuvangisa vajiji ngo magama avo no muezaniso wavo, Pauro na Bharnabha “vakagaja vakuru mu ungano imwe na imwe.” Pikija kuti pa hwendo uu vainga vakatumwa ngo mujimu mucena, Pauro na Bharnabha vakaita mukumbiro no kuzira pavaitumira vakuru ava kuna Jehovha. (Mab. 13:1-4; 14:23) Izvi ndizvona zvinoitwavo mazuva ano. Vacito vatumira kuti hameyo igajwe, dare ro vakuru rinosotesesa no kuita mukumbiro kuti vavone dangani hameyo inokwanirisa zvinonangwa ngo Bhaibheri. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tit. 1:5-9; Jak. 3:17, 18; 1 Ped. 5:2, 3) Nguva yaanayo mu cokwadi andiyopi inosisira maningi pa kugajwa kwake. Kusiyapo izvo, manera ainobhuya hama iyi, mugariro jayo no mufambiro wayo ndizvona zvinopa ucapupu kuti mujimu mucena uri kushanda mu upenyu hwayo. Kukwanirisa kwayo zvinonangwa ngo Bhaibheri kuitira vatungamiriri, ndikona kunoita kuti akwanise kugajwa kuti ashande inga muhavisi wo mushambi wa Mwari. (Vag. 5:22, 23) Muvonereri wo ndharaundha ndiyena ano mutoro wo kugaja vakuru.—Ezanisanyi na 1 Timoti 5:22.

19. Vakuru vanozivenyi, ivona vanotevejeresa kudini Pauro na Bharnabha?

19 Vakuru vanoziva kuti vanozodavira pamberi pa Mwari ngo manera avanotaja ungano. (Vah. 13:17) Mukufanana na Pauro na Bharnabha, vakuru vanotungamiriravo pa basa ro kucumaera. Ivona vanovangisazve hama no hambzaji javo ngo zvavanobhuya. Ngo mwoyo wese, ivona vanotanga kuita zvinodiwa ngo ungano kuciripi kuita zvavanoda basi.—Vaf. 2:3, 4.

20. Tingabesereka kudini ngo kuverenga ngo pamusoro po basa rakagondeka riri kuizwa ngo hama no hambzaji jedu?

20 Pauro na Bharnabha vakazohwirira ku Antiyokiya yo ku Siriya ngokuti vaishandisa maningi dhorobha iri kuti varonge hwendo hwavo. Ivona “vakananga zviro zvizinji zvakaithwa ndi Mwari ecivashandisa no mafunungurire aakaita musuvo ku vandhu vo majinja kuti vatende.” (Mab. 14:27) Patinoverenga ngo pamusoro po basa rakagondeka riri kuitwa ngo hama no hambzaji jedu jo Cikristu no kuvona manera okuti Jehovha ari kukomborera kuvangisira kwavo, kunozotivangisa kuti tienderere mberi ‘tecibhuya takacunga ngo simba ra Jehovha.’

a Vonanyi bhokiso rinoti “ Ikoniyo—Dhorobha ro Vafirijiya,” pa pheji 107.