Bai na kontenido

Bai na kontenido

KAPÍTULO 12

“Yehova A Fortalesé Nan pa Nan Por A Papia ku Kurashi”

“Yehova A Fortalesé Nan pa Nan Por A Papia ku Kurashi”

Pablo i Bárnabas a demostrá humildat, perseveransia i kurashi

Basá riba Echonan 14:1-28

1, 2. Kiko a sosodé ora Pablo i Bárnabas tabata na Listra?

 E HENDENAN na Listra tabata grita di alegria. Dos hòmber ku ningun hende tabata konosé a kaba di kura un hòmber ku a nase lam, i e hòmber a kuminsá bula di alegria. E hendenan a keda asombrá i a pensa ku e dos hòmbernan ei tabata dios. Un saserdote di Zeus a trese korona pa nan. Fuera di esei, e saserdote a trese vários toro pa e sakrifiká. Pablo i Bárnabas a sker nan paña, i nan a kore drenta e multitut i roga e multitut pa stòp di adorá nan. Tabata ku masha trabou nan a logra stòp e hendenan di ofresé sakrifisio na nan.

2 Despues, algun hudiu ku tabata oponé nan a bini for di Antiokia di Pisidia i Ikonio. Nan a lanta akusashon falsu kontra Pablo i Bárnabas. P’esei e hendenan di Listra a kuminsá odia nan. E multitut ku na promé instante kier a adorá Pablo a kuminsá piedr’é te ora el a bira inkonsiente. Nan a lastra Pablo su kurpa tur na sanger i hib’é pafó di stat pensando ku e tabata morto.

3. Ki pregunta nos lo trata den e kapítulo akí?

3 Kiko a pasa promé ku e suseso horibel ei? Kiko hende ku ta prediká bon notisia awe por siña for di loke a pasa ku Bárnabas, Pablo i e habitantenan di Listra? Kon ansiano awe por imitá e ehèmpel di Bárnabas i Pablo ku a perseverá den e trabou di prediká pasobra “Yehova a fortalesé nan pa nan por a papia ku kurashi”?​—Echo. 14:3.

“Un Kantidat Grandi di Hende . . . A Bira Kreyente” (Echonan 14:1-7)

4, 5. Dikon Pablo i Bárnabas a biaha bai Ikonio, i kiko a pasa einan?

4 Algun dia promé, Pablo i Bárnabas tabata na Antiokia di Pisidia, un stat romano. Einan, algun hudiu a oponé nan i kore ku nan for di e stat. E hendenan no kier a skucha Pablo i Bárnabas. Pero, en bes di bira desanimá, e dos hòmbernan a “sagudí e stòf for di nan pia.” (Echo. 13:50-52; Mat. 10:14) Pablo i Bárnabas a bai for di einan na pas i a laga e habitantenan sufri e konsekuensianan ku lo a bini di Dios. (Echo. 18:5, 6; 20:26) E dos misioneronan no a pèrdè nan goso, i nan a sigui prediká. Nan a biaha mas o ménos 150 kilometer zùitost, i nan a yega un área elevá ku tabata masha fértil. E área tabata keda entre e serunan Tauro i Sultán.

5 Promé, Pablo i Bárnabas a para na Ikonio, un stat ku a mantené su kultura griego i ku tabata un di e statnan di mas importante den e imperio romano di e provinsia di Galasia. a Hopi hudiu i hende ku no tabata hudiu ku a bira kreyente tabata biba na e stat ei. Manera tabata nan kustumber, Pablo i Bárnabas a drenta e snoa i kuminsá prediká. (Echo. 13:5, 14) “Nan a papia asina bon ku, komo resultado, un kantidat grandi di hende, tantu hudiu komo griego, a bira kreyente.”​—Echo. 14:1.

6. Kiko a hasi Pablo i Bárnabas bon maestro, i kon nos por imitá nan?

6 Kiko a hasi Pablo i Bárnabas bon maestro? Pablo tabata konosé e Skrituranan bon. E tabata sa bon kon pa usa historia, profesia i Lei di Moises pa mustra ku Hesus tabata e Mesías primintí. (Echo. 13:15-31; 26:22, 23) Bárnabas tabata masha interesá den hende. (Echo. 4:36, 37; 9:27; 11:23, 24) Ni Pablo ni Bárnabas no a bai tras di nan mes sabiduria, ta “Yehova a fortalesé nan pa nan por a papia.” Kon bo por imitá e misioneronan ei ora bo ta prediká? Bo tin ku konosé palabra di Dios bon. Skohe versíkulo di Beibel ku lo interesá e hendenan ku bo ta prediká na dje. Buska manera práktiko pa konsolá hende ku bo ta prediká na dje, i semper usa Dios su palabra pa siña hende i no bo mes sabiduria.

7. (a) Kon hende sa reakshoná ora nan skucha e bèrdat? (b) Si bo famia ta dividí pasobra bo ta adorá Yehova, kiko bo mester keda kòrda?

7 Sinembargo, no ta tur hende na Ikonio tabata kontentu pa skucha loke Pablo i Bárnabas tabatin di bisa. Beibel ta bisa: “E hudiunan ku no a kere nan mensahe a instigá hende di e nashonnan. Nan a influensiá e hendenan ei pa bai kontra e rumannan.” Pablo i Bárnabas a realisá ku tabata importante pa nan keda i defendé e bèrdat. P’esei, nan “a pasa basta tempu einan, i Yehova a fortalesé nan pa nan por a papia ku kurashi.” Komo resultado, “e hendenan di e stat tabata dividí. Algun hende tabata na fabor di e hudiunan, pero otro hende tabata na fabor di e apòstelnan.” (Echo. 14:2-4) Awe tambe, no ta tur hende ta reakshoná meskos ora nan skucha e bèrdat. Algun hende ta bira mas uní ora nan skucha e bèrdat, pero pa otro hende e ta kousa divishon. (Mat. 10:34-36) Si bo famia ta dividí pasobra bo ta adorá Yehova, kòrda ku hopi bes hende ta oponé nos pasobra nan ta kere mentira ku hende ta plama tokante nos. Bo bon kondukta por mustra ku e mentiranan ei no ta bèrdat i ku tempu bo bon kondukta por asta kambia aktitut di hende ku ta oponé nos.​—1 Ped. 2:12; 3:1, 2.

8. Dikon Pablo i Bárnabas a bai for di Ikonio, i ki lès nos por siña for di nan ehèmpel?

8 Despues di algun tempu, e hendenan ku tabata oponé Pablo i Bárnabas a traha un plan pa piedra nan. Ora e dos misioneronan a haña sa tokante di e plan, nan a skohe pa bai un otro teritorio pa sigui prediká. (Echo. 14:5-7) E rumannan ku ta prediká awe tambe ta aktua na un manera sabí. Ora hende ta bisa kos negativo tokante nos òf e mensahe ku nos ta prediká, nos ta sigui papia ku kurashi. (Flp. 1:7; 1 Ped. 3:13-15) Pero ora ta parse ku hende por bira violento, nos ta evitá di hasi algu ku lo pone nos mes bida òf bida di nos rumannan na peliger.​—Pro. 22:3.

“Adorá e Dios Bibu” (Echonan 14:8-19)

9, 10. Unda Listra tabata keda, i kiko nos sa di su habitantenan?

9 Pablo i Bárnabas a bai Listra, un stat ku tabata bou di gobernashon romano i ku tabata keda 30 kilometer zùitwèst di Ikonio. Listra tabatin hopi kos en komun ku Antiokia di Pisidia. Pero na Listra no tabatin hopi hudiu. Aunke e habitantenan probablemente tabata papia griego, nan idioma materno tabata idioma di Likaonia. Pablo i Bárnabas a kuminsá prediká na un lugá públiko, probablemente pasobra e stat no tabatin snoa. Ora Pedro tabata na Herúsalèm, el a kura un hòmber ku a nase lam. Na Listra, Pablo a kura un hòmber ku a nase lam. (Echo. 14:8-10) Pa motibu di e milager ku Pedro a hasi, un multitut grandi a bira kreyente. (Echo. 3:1-10) Pero, ora Pablo a kura e hòmber lam na Listra, e hendenan a reakshoná kompletamente diferente.

10 E hendenan na Listra tabata kere den dios falsu. Pues, ora e hòmber ku tabata lam a bula lanta i kuminsá kana, e hendenan a pensa ku Pablo i Bárnabas tabata dios. Nan a kuminsá yama Bárnabas Zeus, kende tabata hefe di e diosnan griego. Anto, Pablo nan a yama Hermes, kende tabata yu di Zeus i bosero di e diosnan. (Wak e kuadro “ Listra i Adorashon di Zeus i Hermes.”) Sinembargo, Bárnabas i Pablo tabata determiná pa mustra e hendenan ku nan no tabata dios i ku ta Yehova, e úniko Dios berdadero, ta esun ku a duna nan outoridat pa papia i poder pa hasi milager.​—Echo. 14:11-14.

“Stòp di adorá e kosnan bano akí i adorá e Dios bibu, sí, e Dios ku a traha shelu, tera.”​—Echonan 14:15

11-13. (a) Kiko Pablo i Bárnabas a bisa e habitantenan di Listra? (b) Kiko nos por siña for di loke Pablo i Bárnabas a bisa?

11 Apesar di e manera ku e hendenan a reakshoná, Pablo i Bárnabas tòg a purba di prediká na nan. For di e relato akí ku Lukas a skirbi, nos ta siña un manera efikas pa prediká bon notisia na hende ku no ta kristian. Wak kon Pablo i Bárnabas a rasoná ku nan oyentenan: “Shonnan, pakiko boso ta hasi e kosnan akí? Nos ta hende meskos ku boso; nos tambe ta sufri. Nos ta prediká bon notisia di Dios na boso pa boso stòp di adorá e kosnan bano akí i adorá e Dios bibu, sí, e Dios ku a traha shelu, tera, laman i tur loke tin den nan. Den pasado, el a permití tur nashon hasi manera nan tabata ke, pero e no a keda sin demostrá ta ken e ta. Dios a hasi hopi kos bon: El a duna boso áwaseru for di shelu i laga boso kunukunan produsí bon kosecha. Asina el a laga boso haña kuminda na abundansia, i el a hasi boso kurason masha kontentu.”​—Echo. 14:15-17.

12 Kiko nos por siña for di loke Pablo i Bárnabas a bisa e hendenan? Di promé, Pablo i Bárnabas no a konsiderá nan mes mas importante ku e hendenan ku nan tabata prediká na dje. Nan no a pretendé di ta algu ku nan no tabata. En bes di esei, nan a atmití humildemente ku nan tabatin e mesun debilidatnan ku nan oyentenan ku no tabata kristian. Ta bèrdat ku Pablo i Bárnabas a risibí spiritu santu i ku nan a ser librá di siñansa falsu. Ademas, nan a risibí e speransa di por goberná huntu ku Kristu. Pero nan a realisá ku e habitantenan di Listra por a risibí e mesun regalonan ei si nan a obedesé Kristu.

13 Kon nos ta mira hende ku nos ta prediká na dje? Nos ta pensa ku nan ta meskos ku nos? Segun ku nos ta siña otro hende tokante e bèrdatnan ku tin den Dios su Palabra, nos ta imitá Pablo i Bárnabas? Nos ta evitá di buska gloria pa nos mes? Charles Taze Russell, un maestro ekselente ku a dirigí e trabou di prediká rònt di aña 1870 pa 1916, a pone un bon ehèmpel pa nos. El a skirbi: “Nos no ke homenage ni venerashon pa nos mes, ni pa loke nos ta skirbi. Tampoko nos no ke pa hende yama nos Pastor ni Rabi.” Ruman Russell tabatin un aktitut humilde meskos ku Pablo i Bárnabas. Di mes manera, nos no ta prediká pa trese gloria pa nos mes, sino pa yuda hende “adorá e Dios bibu.”

14-16. Ki lès mas nos por siña for di loke Pablo i Bárnabas a bisa e habitantenan di Listra?

14 Ban wak un di dos lès ku nos por siña for di loke Pablo i Bárnabas a bisa. Nan tabata dispuesto pa adaptá. Kontrali na e hudiunan i e hendenan ku a kombertí i bira hudiu na Ikonio, e habitantenan di Listra tabatin masha poko òf niun konosementu di e Skritura òf di Dios su trato ku e nashon di Israel. Pero, loke sí nan tabata sa hopi di dje tabata tokante agrikultura. Hopi áwaseru tabata kai na Listra i e tera tabata fértil. E habitantenan di Listra por a mira hopi evidensia di e kualidatnan di e Kreador. Por ehèmpel, den e kosecha abundante ku nan tabata risibí. Anto, Pablo i Bárnabas a usa e base komun ei pa prediká na e hendenan.​—Rom. 1:19, 20.

15 Nos tambe ta dispuesto pa adaptá? Aunke un kunukero por planta e mesun tipo di simia den diferente kunuku, e mester ahustá e método ku e ta usa pa prepará e tera. E tera di algun kunuku kisas ta moli kaba i bo por planta simia mesora. Pero e tera di otro kunuku kisas mester di mas preparashon. Esei ta e kaso tambe ora nos ta prediká. E simia ku nos ta planta semper ta meskos: e mensahe di Reino ku tin den Dios su Palabra. Sinembargo, si nos ke imitá Pablo i Bárnabas, nos tin ku tene kuenta ku sirkunstansia i kreensia di e hendenan ku nos ta prediká na dje. Anto basá riba e informashon ei, nos ta ahustá e manera ku nos ta prediká e mensahe di Reino.​—Luk. 8:11, 15.

16 Tin un di tres lès ku nos por siña for di e relato di Pablo, Bárnabas i e habitantenan di Listra. Apesar di tur nos esfuerso, un persona por bini i ranka e simia ku nos a sembra, òf e por kai den baranka. (Mat. 13:18-21) Si esei pasa, no bira desanimá. Manera Pablo a kòrda e disipelnan na Roma despues, “kada un di nos [inkluso kada persona ku nos ta prediká na dje] lo duna kuenta i rason na Dios pa nos akshonnan.”​—Rom. 14:12.

Nan A “Laga e Hòmbernan Ei den Yehova Su Kuido” (Echonan 14:20-28)

17. Despues di a bai for di Derbe, unda Pablo i Bárnabas a bai, i dikon?

17 Despues ku e hendenan na Listra a lastra Pablo hib’é pafó di stat pensando ku e tabata morto, e disipelnan a salb’é, i nan a dun’é un lugá di keda den stat e anochi ei. E siguiente dia, Pablo i Bárnabas a kuminsá un biahe di 100 kilometer pa Derbe. Pablo lo mester tabatin hopi doló durante e biahe difísil ei, pasobra ta apénas algun ora promé nan a kaba di piedr’é. Pero asina mes Pablo i Bárnabas a sigui perseverá, i ora nan a yega Derbe, “nan a yuda basta hende bira disipel.” Despues, en bes di skohe e ruta di mas kòrtiku pa bai bèk kas na Antiokia di Siria, “nan a bolbe bai Listra, Ikonio i Antiokia di Pisidia.” Dikon nan a hasi esei? Pa “fortalesé e disipelnan, i . . . animá e disipelnan pa keda firme den fe.” (Echo. 14:20-22) E dos hòmbernan ei a pone un bunita ehèmpel pa nos. Pa nan tabata mas importante pa yuda e kongregashon ku enfoká riba nan mes. Superintendente di sirkuito i misionero den nos tempu ta imitá nan ehèmpel.

18. Kiko ta sosodé promé ku un ruman hòmber bira ansiano?

18 Pablo i Bárnabas no a djis fortalesé e disipelnan pa medio di nan palabranan i ehèmpel; “den kada kongregashon, [nan] a nombra algun hòmber pa sirbi komo ansiano” tambe. Aunke ta “spiritu santu a manda” Pablo i Bárnabas bai riba nan biahe komo misionero, nan a hasi orashon i yuna ora nan a “laga e hòmbernan ei [e ansianonan] den Yehova su kuido.” (Echo. 13:1-4; 14:23) Awe, ansiano ta ser nombrá na un manera similar. Promé ku e kuerpo di ansiano di un kongregashon rekomendá un ruman hòmber komo ansiano, e ansianonan ta hasi orashon i ta wak si e ruman ta kumpli ku e rekisitonan ku tin den Beibel pa bira superintendente. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9; Sant. 3:17, 18; 1 Ped. 5:2, 3) E kos di mas importante no ta kuantu tempu e tin komo ruman. En bes di esei, ta e ruman su abla, kondukta i reputashon ta loke ta mustra kuantu e ta laga spiritu santu guia su bida. E ta kualifiká pa pastoriá e tou si e ta kumpli ku e rekisitonan pa superintendente ku tin den Beibel. (Gal. 5:22, 23) E superintendente di sirkuito ta responsabel pa nombra ansiano.​—Kompará ku 1 Timoteo 5:22.

19. Na ken e ansianonan tin ku duna kuenta i rason, i kon nan ta imitá Pablo i Bárnabas?

19 E ansianonan sa ku Dios ta tene nan responsabel pa e manera ku nan ta trata e kongregashon. (Heb. 13:17) Meskos ku Pablo i Bárnabas, e ansianonan ta dirigí e trabou di prediká. Nan ta fortalesé nan rumannan pa medio di nan palabranan. Ademas, nan ta pone nesesidat di kongregashon promé ku di nan mes.​—Flp. 2:3, 4.

20. Kon nos ta benefisiá ora nos lesa tokante e trabou duru ku nos rumannan ta hasi?

20 Ora Pablo i Bárnabas a kaba ku nan biahe komo misionero, nan a bolbe na Antiokia di Siria. Einan, “nan a konta e rumannan tur e kosnan ku Dios a hasi pa medio di nan. Nan a konta tambe ku Dios a habri kaminda pa hende di e nashonnan bira kreyente.” (Echo. 14:27) Ora nos lesa tokante e trabou ku nos rumannan ta hasi awe, i nos ta mira kon Yehova ta bendishoná nan esfuerso, nos tambe ta ser animá pa sigui “papia ku kurashi.”