1, 2. (a) Ania dagiti napateg a saludsod nga inusig ti bagi a manarawidwid ti kongregasion Kristiano idi umuna a siglo? (b) Ania a tulong ti inawat dagitoy a kakabsat tapno makaaramidda iti umiso a desision?

 MAGAGARAN ti amin. Dagiti apostol ken dagiti panglakayen a nagtataripnong iti maysa a kuarto idiay Jerusalem nagkikinnitada idi mariknada a nakaaramiddan iti nagpateg a desision. Ti isyu mainaig iti panagpakugit ket nangpataud kadagiti napateg a saludsod. Adda kadi dagiti Kristiano iti sidong ti Mosaiko a Linteg? Adda kadi aniaman a pagdumaan dagiti Judio ken dagiti Gentil a Kristiano?

² Adu a pammaneknek ti inusig dagiti lallaki a mangidadaulo. Sipapanunotda iti padto iti Sao ti Dios kasta met iti nabileg a personal a testimonia a mangipalgak iti pamendision ni Jehova. Nayebkasdan ti amin nga ammoda ken ti kaririknada maipapan iti dayta a banag. Nakaad-adu dagiti ebidensia nga inusigda mainaig iti dayta nga isyu ket nalawag nga iwanwanwan ida ni Jehova. Agpaiwanwan ngata dagitoy a lallaki?

3. Kasanotayo a mabenepisiaran no usigentayo ti salaysay iti Aramid kapitulo 15?

³ Ti panagpaiwanwan iti espiritu iti daytoy a banag kalikagumanna ti napaypayso a pammati ken tured. Ngamin, mabalin a marubroban ti gura kadakuada dagiti Judio a lider ti relihion. Ken mabalin a kumontra dagiti lallaki iti uneg ti kongregasion a determinado a mangipaalagad iti Mosaiko a Linteg kadagiti adipen ti Dios. Ania ti aramiden ti bagi a manarawidwid? Kitaentayo. Bayat nga adalentayo daytoy a salaysay, makitatayo no kasano a nangibati dagitoy a lallaki iti pagtuladan a sursuroten ti Bagi a Manarawidwid dagiti Saksi ni Jehova iti kaaldawantayo. Maysa daytoy a pagtuladan a nasken a surotentayo no agaramidtayo kadagiti desision ken no adda dagiti karit a dumteng iti biagtayo kas Kristiano.

4, 5. Ania a pannakatarus kadagiti padto iti Sao ti Dios ti inlawlawag ni Santiago?

⁴ Nagsao ni adalan a Santiago, a kabsat ni Jesus iti ina. a Agparang nga isu ti nagakem kas tserman iti daytoy a miting. Dagiti sinaona ket sumario  ti nagnunumuanda a desision kas grupo. Kinuna ni Santiago kadagiti nagtataripnong a lallaki: “Insalaysay a naimbag ni Simeon no kasano nga inawat ti Dios dagiti tattao kadagiti nasion iti umuna a gundaway tapno mangpili iti ili a maipaay iti naganna. Maitunos dagitoy a sasao iti surat dagiti Propeta.”—Ara. 15:14, 15.

⁵ Ti impalawag ni Simeon, wenno Simon Pedro, ken ti pammaneknek nga indatag da Bernabe ken Pablo ti nalabit nangipalagip ken Santiago kadagiti maitutop a teksto a mangilawlawag iti topiko a nagmimitinganda. (Juan 14:26) Kalpasan ti panangibagana a “maitunos dagitoy a sasao iti surat dagiti Propeta,” kinotar ni Santiago dagiti sasao a nailanad iti Amos 9:11, 12. Karaman dayta a libro iti paset ti Hebreo a Kasuratan a maaw-awagan iti “dagiti Propeta.” (Mat. 22:40; Ara. 15:16-18) Kas mapaliiwmo, dagiti sasao a kinotar ni Santiago ket adda bassit nakaidumaanna iti mabasatayo ita iti libro nga Amos. Mabalin a ti Septuagint ti nagadawan ni Santiago. Maysa dayta a Griego a patarus ti Hebreo a Kasuratan.

6. Kasano a ti Kasuratan linawlawaganna ti isyu mainaig iti panagpakugit?

⁶ Babaen ken propeta Amos, impakpakauna ni Jehova a dumteng ti tiempo nga ibangonna ti “abong-abong ni David,” kayatna a sawen, ti naarian a kapuonan a pagtaudan ti agturay iti Mesianiko a Pagarian. (Ezek. 21:26, 27) Dagiti laeng kadi Judio manen kas maysa a nasion ti pakilangenan ni Jehova? Saan. Innayon ti padto a maummong “dagiti tattao iti amin a nasion, dagidiay maawagan iti nagan [ti Dios].” Laglagipem a kalkalpas laeng a pinaneknekan ni Pedro a ti Dios “saan nga agduma ti panangmatmatna kadatayo [Judio a Kristiano] babaen ti panangdalusna iti pusoda [manamati a Gentil] gapu iti pammatida.” (Ara. 15:9) Iti sabali a pannao, pagayatan ti Dios a dagiti Judio ken Gentil ket agpada a makipagtawid iti Pagarian. (Roma 8:17; Efe. 2:17-19) Saan a pulos nga ipasimudaag dagiti kasta a padto a dagiti manamati a Gentil ket masapul a literal a makugit nga umuna wenno agbalinda a proselita.

7, 8. (a) Ania ti insingasing ni Santiago? (b) Kasanotay a tarusan ti imbaga ni Santiago?

⁷ Maibatay kadagiti kasta a Nainkasuratan a pammaneknek ken ti nabileg a testimonia a nangngegna, kinuna ni Santiago: “Gapuna, ti desisionko ket saantayo a padagsenan dagiti tattao kadagiti nasion a namati iti Dios, no di ket suratantayo ida a liklikanda dagiti banag a mainaig iti idolatria, seksual nga immoralidad, nabekkel nga animal, ken dara. Ta manipud pay idi un-unana, adda dagiti mangikaskasaba iti maipapan ken Moises iti tunggal siudad, ta maibasbasa a sipipigsa dagiti librona kadagiti sinagoga iti tunggal sabbath.”—Ara. 15:19-21.

⁸ Idi kinuna ni Santiago a “gapuna, ti desisionko ket,” kayatna kadi a sawen nga ipappapilitna ti kapanunotanna ken isun ti makakaammo a mangikeddeng no ania ti masapul a maaramid, nalabit gapu ta isu ti tserman ti miting? Saan! Ti Griego a termino a naipatarus kas “ti desisionko ket” mabalin a kaipapananna met “ti kapanunotak” wenno “iti panagkunak.” Saan nga idesdesisionan ni Santiago dagiti kakaduana. Mangmangted laeng iti singasing maibatay iti pammaneknek a nangngegna ken no ania ti kuna ti Kasuratan maipapan iti dayta a banag.

9. Ania dagiti pagsayaatan ti insingasing ni Santiago?

 ⁹ Nasayaat kadi ti insingasing ni Santiago? Nabatad a kasta ta immanamong idi agangay dagiti apostol ken dagiti panglakayen. Ania dagiti pagsayaatan dayta? Umuna, ti naisingasing a maaramid saanna a ‘riribuken,’ wenno “parigaten,” dagiti Kristiano a Gentil ta saanen a maipaalagad kadakuada ti Mosaiko a Linteg. (Ara. 15:19, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Maikadua, ti nabukel a desision raemenna ti konsiensia dagiti Kristiano a Judio nga adun a tawen a dumdumngeg ‘kadagiti libro ni Moises a maibasbasa a sipipigsa kadagiti sinagoga iti tunggal sabbath.’ b (Ara. 15:21) Sigurado a patibkeren dayta ti singgalut dagiti Kristiano a Judio ken Gentil. Kangrunaan iti amin, maay-ayo ni Jehova a Dios ta ti naaramid a pangngeddeng ket maitunos iti panggepna. Anian a nagsayaat dayta a pamay-an ti panangrisut iti parikut a mabalin a pagdaksan ken mangdadael iti panagkaykaysa ti intero a kongregasion dagiti adipen ti Dios! Ken anian a nagsayaat dayta a pagtuladan ti kongregasion Kristiano ita!

10. Kasano a sursuroten ti Bagi a Manarawidwid ita ti pagtuladan nga impasdek ti Bagi a Manarawidwid idi umuna a siglo?

¹⁰ Kas nadakamat iti napalabas a kapitulo, ti Bagi a Manarawidwid dagiti Saksi ni Jehova ita ket kas met la iti Bagi a Manarawidwid idi umuna a siglo—agpapaiwanwan iti amin a banag ken Jehova, ti Kangatuan iti intero nga uniberso ken ni Jesu-Kristo, ti Ulo ti kongregasion. c (1 Cor. 11:3) Kasanona nga ar-aramiden daytoy? Ni Albert D. Schroeder, a nagserbi kas miembro ti Bagi a Manarawidwid manipud idi 1974 agingga iti ipapatayna idi Marso 2006, kinunana: “Agmimiting ti Bagi a Manarawidwid kada Mierkoles. Maluktan dayta babaen ti kararag tapno agpaiwanwankami iti espiritu ni Jehova. Siguraduenmi a ti tunggal banag a mataming ken tunggal desision a maaramid ket maitunos iti Sao ti Dios, ti Biblia.” Umasping iti dayta, ni Milton G. Henschel, a nabayag a nagserbi kas miembro ti Bagi a Manarawidwid agingga a naturposna ti biagna ditoy daga idi Marso 2003, ket nangidatag iti napateg a saludsod iti  panagturpos dagiti estudiante iti maika-101 a klase ti Watchtower Bible School of Gilead. Insaludsodna, “Adda kadi sabali pay nga organisasion ditoy daga a ti Bagi a Manarawidwidna ket agkonsulta iti Sao ti Dios, ti Biblia, sakbay a mangaramid kadagiti napapateg a pangngeddeng?” Nabatad ti sungbat.

11. Kasano a nayallatiw kadagiti kongregasion ti desision ti bagi a manarawidwid?

¹¹ Ti bagi a manarawidwid idiay Jerusalem ket nakaaramid iti desision iti isyu maipapan iti panagpakugit. Ngem tapno agkaykaysa dagiti kakabsat kadagiti kongregasion, masapul a mayallatiw dayta a desision iti nalawag, positibo, ken makaparegta a pamay-an. Kasano ti kasayaatan a pannakaaramid dayta? Kuna ti salaysay: “Inkeddeng dagiti apostol ken panglakayen, agraman ti intero a kongregasion, a mangibaonda idiay Antioquia iti napili a lallaki, a kadua da Pablo ken Bernabe. Imbaonda ni Judas a naawagan Barsabas ken ni Silas, dagiti lallaki a mangidadaulo kadagiti kakabsat.” Malaksid iti dayta, adda naaramid a surat a naipaw-it kadagita a lallaki tapno maibasa kadagiti amin a kongregasion idiay Antioquia, Siria, ken Cilicia.—Ara. 15:22-26.

12, 13. Ania ti pagsayaatan (a) ti pannakaibaon da Judas ken Silas? ken (b) ti pannakaipaw-it ti surat manipud iti bagi a manarawidwid?

¹² Kas “lallaki a mangidadaulo kadagiti kakabsat,” naan-anay a kualipikado da Judas ken Silas nga agserbi kas pannakabagi ti bagi a manarawidwid. Dagiti naibaon nga uppat a lallaki ilawlawagda a ti mensahe nga awitda ket saan laeng a basta sungbat ti isyu mainaig iti panagpakugit no di ket baro a bilin dayta manipud iti bagi a manarawidwid. Ti kaadda dagita a “napili a lallaki” ket makatulong tapno agbalin a nasinged dagiti Kristiano a Judio idiay Jerusalem ken dagiti Kristiano a Gentil kadagiti kongregasion. Anian a nainsiriban ken naayat nga urnos! Awan duadua nga intandudo dayta ti talna ken panagkaykaysa dagiti adipen ti Dios.

¹³ Naglaon ti surat iti nalawag nga instruksion agpaay kadagiti Kristiano a Gentil saan laeng nga iti isyu maipapan iti panagpakugit no di pay ket maipapan iti no ania ti nasken nga aramidenda tapno maay-ayo ken bendisionan ida ni Jehova. Kuna ti kangrunaan a paset ti surat: “Saan a kayat ti nasantuan nga espiritu ken dakami a nayonan ti awityo, malaksid kadagitoy a napateg a banag: itultuloyyo a liklikan dagiti naidaton kadagiti idolo, dara, nabekkel nga animal, ken seksual nga immoralidad. No ikagumaanyo nga adaywan dagitoy a banag, naimbagto ti pagbanaganyo. Kanayon koma a nasalun-atkayo!”—Ara. 15:28, 29.

14. Apay a makapagtrabaho a sangsangkamaysa dagiti adipen ni Jehova iti daytoy nasinasina a lubong?

¹⁴ Iti kaaldawantayo, agtutunos ti pammati ken agkaykaysa iti aramid ti nasurok a 8,000,000 a Saksi ni Jehova iti nasurok a 100,000 a kongregasion iti intero a daga. Kasano a posible ti kasta a panagkaykaysa nangruna ita ta agraraira ti riribuk ken mamagsisinasina a kapanunotan iti lubong? Ti kangrunaan  a gubuayan ti panagkaykaysa ket ti nalawag ken direkta nga instruksion nga ipapaay ni Jesu-Kristo nga Ulo ti kongregasion babaen ti “matalek ken masirib nga adipen,” ti Bagi a Manarawidwid. (Mat. 24:45-47) Maysa pay, adda panagkaykaysa dagiti kakabsat iti intero a lubong gapu ta situtulokda a makikooperar iti panangiwanwan ti Bagi a Manarawidwid.

15, 16. Ania ti resulta ti isyu mainaig iti panagpakugit, ken apay a kasta ti resultana?

¹⁵ Mabasatayo iti salaysay iti Aramid nga idi simmangpet idiay Antioquia dagiti kakabsat a naibaon manipud Jerusalem, “inummongda ti adu nga adalan sa inyawatda ti surat.” Ania ti reaksion dagiti kakabsat iti instruksion a naawatda manipud iti bagi a manarawidwid? “Naragsakanda idi nabasada (ti surat) ti makaparegta a sasao.” (Ara. 15:30, 31) Malaksid iti dayta, da Judas ken Silas “pinaregtada dagiti kakabsat babaen ti adu a palawag ket pinabilegda ida.” Iti dayta nga anag a naawagan da Judas ken Silas kas “propeta,” no kasano a naawagan met kas propeta da Bernabe, Pablo, ken dadduma pay. Ti sao a “propeta” ket maysa a termino a tumukoy kadagidiay nangideklara wenno nangipakaammo iti pagayatan ti Dios.—Ara. 13:1; 15:32; Ex. 7:1, 2.

¹⁶ Ti pamendision ni Jehova ket nabatad a makita iti amin a naaramid nga urnos tapno marisut ti isyu. Apay a nagsayaat ti resulta dayta? Awan duadua a maigapu dayta iti naibatay iti Biblia a nalawag ken naintiempuan nga instruksion ti bagi a manarawidwid ken iti panangiwanwan ti nasantuan nga espiritu, kasta met iti naayat ken personal a wagas a panangyallatiwda iti desisionda kadagiti kongregasion.

17. Ania a pagtuladan ti naipasdek para iti ibibisita dagiti manangaywan iti sirkito iti kaaldawantayo?

¹⁷ Kas panangsurot iti dayta a pagtuladan, ti Bagi a Manarawidwid dagiti Saksi ni Jehova ita ket mangipapaay iti naintiempuan nga instruksion para kadagiti kakabsat iti intero a lubong. No adda dagiti mapagtitinonganda, iyallatiwda dagita kadagiti kongregasion iti nalawag ken direkta a pamay-an. Ti maysa a pamay-an ket ti ibibisita ti manangaywan iti sirkito. Dagitoy a managsakripisio a kakabsat sarungkaranda ti tunggal kongregasion, a mangipaayda iti nalawag nga instruksion ken nabara a pammaregta. Kas kada Pablo ken Bernabe, mangbusbusbosda iti adu nga oras iti ministerio, “kaduada ti adu a kakabsat a nangisuro ken nangipakaammo iti naimbag a damag maipapan iti sao ni Jehova.” (Ara. 15:35) Kas kada Judas ken Silas, “pinaregtada dagiti kakabsat babaen ti adu a palawag.”

18. Ania ti nasken nga aramiden dagiti adipen ti Dios tapno sigurado nga agtultuloy a bendisionan ida ni Jehova?

¹⁸ Komusta met ngay dagiti kongregasion? Ania ti tumulong kadagiti kongregasion iti intero a daga tapno agtultuloy a matagiragsakda ti talna ken panagkaykaysa iti daytoy nasinasina a lubong ita? Lagipem a ni adalan a Santiago ti nangisurat iti daytoy idi agangay: “Ti sirib manipud ngato ket umuna iti amin,  nadalus, kalpasanna, mannakikappia, nainkalintegan, nakasagana nga agtulnog . . . Kanayonanna, maimula ti bunga ti kinalinteg iti natalna a kasasaad para kadagiti makikapkappia.” (Sant. 3:17, 18) Ditay ammo no adda iti panunot ni Santiago ti miting idiay Jerusalem. Ngem iti panangusigtayo kadagiti pasamak a nailanad iti Aramid kapitulo 15, nalawag a sanatayo laeng bendisionan ni Jehova no agkaykaysa ken agtitinnulongtayo.

19, 20. (a) Ania ti mangipakita nga adda talna ken panagkaykaysa iti kongregasion idiay Antioquia? (b) Ania itan ti maipamaysa nga aramiden da Pablo ken Bernabe?

¹⁹ Nabatad nga adda met laengen ti talna ken panagkaykaysa iti kongregasion idiay Antioquia. Imbes a kontraenda dagiti kakabsat a naggapu idiay Jerusalem, tinagipateg dagiti kakabsat idiay Antioquia ti isasarungkar da Judas ken Silas. Ibaga ti Biblia: “Kalpasan ti sumagmamano a tiempo a panagyanda sadiay, pinalubosan ida dagiti kakabsat ken imbagada a makasublida koma a sitatalged kadagiti nangibaon kadakuada,” kayatna a sawen, idi agsublidan idiay Jerusalem. d (Ara. 15:33) Masiguradotayo a naragsakan met dagiti kakabsat idiay Jerusalem idi impadamag kadakuada da Judas ken Silas ti maipapan iti panagdaliasatda. Babaen ti di kaikarian a kinamanangngaasi ni Jehova, siraragsak a naitungpalda ti misionda!

²⁰ Da Pablo ken Bernabe a nagbatin idiay Antioquia, maipamaysada itan nga idaulo ti trabaho a panagebanghelio, kas iti ar-aramiden dagiti manangaywan iti sirkito ita no sumarungkarda kadagiti kongregasion iti sirkito a nakaidestinuanda. (Ara. 13:2, 3) Maysa a bendision dayta para kadagiti adipen ni Jehova! Ngem kasano nga ad-adda nga inusar ken binendisionan ni Jehova dagitoy dua a naregta nga ebanghelisador? Kitaentayo iti sumaganad a kapitulo.