Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

MSOLO 14

“Tose tabverana”

“Tose tabverana”

Bungwe yotonga idabverana chinthu chibodzi Ndipo vimwevi vidathandiza kuti mu mpingo mukhale m’bverano

Nkhani mweyi yachokera pa Machitidwe 15:13-35

1, 2. (a) Ko bugwe yotonga ya mpingo wa Chikhrisitu nthawe ya atumi yambadekana kukambira mibvunzo yoshupa yaponi? (b) Ko abale mwawa adathandiziwa tani kuti abverane komasoti kuti amange mpfundo ibodzi?

 ATUMI na akulu enze mu chipinda chinango ku Yerusalemu, ndipo enze adakambirana kwa nthawi ikulu maninge. Manje nthawe yakuti amange mpfundo ibodzi idakwana. Ndipo aliyese ambadikhira mwatcheru nkhani ya mdulidwe yomwe idayambisa mibvunzo yoshupa maninge. Ko Akhrisitu achadekana kutewedza Chilamulo cha Mose? Ko Akhrisitu wa Chiyuda achadekana kukhala osiyana na Akhrisitu wamakhaindi yanango?

2 Amuna omwe ambatsogolera adakambirana maumboni yosiyanasiyana ya nkhani mweyi. Iwo ambadziwa Mawu ya Mulungu ya ulosi komasoti maumboni yoonesa kuti Yahova ankuwadalisa. Aliyese enze adanena maganizo yake momasuka pa nkhani mweyi ndipo penze pomwe maumboni yazinji yomwe yadakawathandiza kumanga mpfundo ibodzi. Vimwevi vidaonesa kuti mzimu wa Yahova unkuwatsogolera pa vokambirana vawo mwevo. Ko amuna mwawa adakabvuma kuti mzimu muyo uwatsogolere?

3. Ko kupfunzira nkhani yamu msolo 15 wa bukhu ya Machitidwe kungakuthandizeni tani?

3 Abale mwawo angadekana kukhala na chikhulupiriro komasoti kulimba ntima kuti atewedzere vomwe mzimu muyo umbawatsogolera pa nkhani mweyo. Mwevi venze tene ndawa vidakachitisa kuti atsogoleri wamatchetchi Yachiyuda ayambe kuzondana nawo maninge. Komasoti iwo ambatsutsiwa na Akhrisitu anzawo omwe ambafuna kupatusa wanthu wa Mulungu kuti ayambe pomwe kutewedza Chilamulo cha Mose. Ko bungwe yotonga idakachita tani? Naboni tione. Tikambakambirana nkhani mweyi tione momwe amuna mwawa adaonesera chitsanzo chomwe Bungwe Yotonga ya Mboni za Yahova ntsiku zino ichatewedzerera. Isepano tichadekana kutewedza chitsanzo chimwechi pakusalula vochita panango pakugwebana na mabvuto pa moyo wathu ninge Akhrisitu.

“Vimwevi vikubverana na vomwe aneneri adanemba” (Machitidwe 15:13-21)

4, 5. Ko Yakobo adaphata mawu yaponi ya vonemba va Aneneri?

4 Yakobo yemwe wenze m’bale wake wa Yesu komasoti opfunzira wake adayankhula. a Vinkuoneka kuti iye wenze cheyamani pa nsonkhano moyu ndipo adatsindika mpfundo zose zomwe abale mwawa adabverana. Yakobo adayankhula na abale omwe adasonkhana mwawo kuti: “Sumiyoni wafotokoza bwino momwe Mulungu adaganizirira wanthu wa makhaindi yanango kwa nthawe yoyamba, kuti pakati pawo atengepo wanthu odziwika na dzina yake. Ndipo vimwevi vinkubverana na vomwe aneneri adanemba.”—Mac. 15:14, 15.

5 Mawu yomwe Sumiyoni panango kuti Simoni Petulo adayankhula komasoti umboni omwe Baranaba na Paulo adapereka, vinkuoneka kuti vidathandiza Yakobo kukumbukira Malemba yobverana na nkhani yomwe adakambirana. (Yoh. 14:26) Padayankhula mawu yakuti “Vimwevi vinkubverana na vomwe aneneri adanemba,” Yakobo adaphata mawu ya pa Lemba ya Amosi 9:11, 12. Bukhu imweyi ili m’gulu ya mabukhu ya M’malemba ya Chiheberi yomwe imbadziwika kuti “vomwe Aneneri adanemba.” (Mat. 22:40; Mac. 15:16-18) Munkuona kuti mawu yomwe Yakobo adayaphata yankusiyanako na mawu yomwe yagumanika mu bukhu ya Amosi ntsiku zino. Mwevi viri teno, ndawa yakuti panango Yakobo adaphata mawu ya m’Baibolo yachigiriki yotsumbudzuliwa na Malemba ya Chiheberi ya Septuaginta.

6. Ko Malemba yadathandiza tani abale wa m’bungwe yotonga kubvesa mpfundo zinango pomwe ambakambirana?

6 Pakupitira mwa Mneneri Amosi, Yahova adaneneratu kuti nthawe idzafike pomwe adzamuse nyumba ya Davide kutanthauza kuti banja yachifumu yomwe idzabulise Ufumu wa Mesiya. (Ezek. 21:26, 27) Ko vimwevi vimbatanthauza kuti Yahova adzayambire pomwe kuona Ayuda ninge khaindi yake yapadera? Neye, ndawa ulosi moyu unkupitiriza kulewa kuti “makhaindi yose ya wanthu” adzayaunganize pabodzi kuti akhale ‘wanthu ochemerewa na dzina ya [Mulungu].’ Kumbukirani kuti Petulo wenze adandolewa kuti Mulungu asiyanisalini neye pang’ono pakati pa isepano [Akhrisitu wa Chiyuda] na [Akhrisitu wamakhaindi yanango]. Koma adachenesa mitima yawo ndawa ya chikhulupiriro chawo. (Mac. 15:9) Mwevi vinkutanthauza kuti Mulungu achada kuti Ayuda komasoti wanthu wamakhaindi yanango adzatonge nawo mu Ufumu wake. (Aro. 8:17; Aef. 2:17-19) Ulosi wouziriwa moyu ulibe kuleweratu panango palipose kuti wanthu wamakhaindi yanango ambachitiwe mdulidwe panango kungena mu tchetchi ya Chiyuda kuti akhale Akhrisitu obvumizika.

7, 8. (a) Ko Yakobo adapereka maganizo yaponi? (b) Ko mawu yomwe Yakobo ambanena yambatanthauza chani?

7 Padabvesesa umboni wa Malemba moyu komasoti umboni unango wamphanvu Yakobo adanena maganizo yake yamphanvu kuti: “Ndipomwapa chigemulo changu ni chakuti wanthu wa makhaindi yanango omwe ayamba kutumikira Mulungu, ayi kuti tiwashupise. Koma naboni tiwanembere kuti apewe vinthu vopsyipiziwa na mafano, chigololo, vosakhesa na magazi. Pakuti kundoyambira kalekale wanthu akhala ankulalikira mu thaundi na thaundi, mawu yochokera m’mabukhu ya Mose. Pakuti mabukhu mwaya yawerengewa monkuwa masunangoge satade iriyose.”—Mac. 15:19-21.

8 Pakulewa kuti manje “chigemulo changu ni chakuti,” ko Yakobo adawonesa kuti wenze na mphanvu kuposha abale anango ndipo adalamula yekha vodekana kuchita pa nkhani mwiyo? Panango ndawa yakuti wenze tcheyamani pa nsonkhano muyo? Neye shuwa. Mawu ya Chigiriki yomwe yadatsumbudzuliriwa kuti “chigemulo changu ni chakuti” yangatanthauze pomwe kuti “ninkuona kuti” panango “maganizo yangu ni yakuti.” Pamwapa Yakobo ambatongalini yenkha vodekana kuchita pa nkhani mweyo koma ambapereka maganizo yake kuti bungwe iganizire mobverana na umboni omwe adabva komasoti vomwe Malemba yachanena pa nkhani mwiyo.

9. Ko maganizo yomwe Yakobo adapereka yadathandiza tani?

9 Ko maganizo ya Yakobo mwaya yenze yabwino? Vinkuwonekeratu kuti yenze yabwino ndawa atumi komasoti akulu padakambirana adabvera navo. Ko vimwevi vidathandiza tani? Chakuyamba vomwe adabverana vidathandiza kuti “aleke kushupisa” Akhrisitu wamakhaindi yanango, pakuwachichimiza kuti ambatewedze Chilamulo cha Mose. (Mac. 15:19; New International Version) chachiwiri, vimwevi vidaonesa kuti ankulemekeza Akhrisitu wa Chiyuda omwe kwa magole yazinji ambabva ‘mawu yochokera m’mabukhu ya Mose yomwe yangawerengewa mokuwa satade iriyose.’ b (Mac. 15:21) Vomwe adabverana vidathandiza kuti Akhrisitu wa Chiyuda na wanthu wamakhaindi yanango ambabverane maninge, ndipo Yahova adakomedzewa navo ndawa venze vobverana na vomwe iye afuna chomwe chinkupitiriza kuchitika. Imweyi yenze njira yabwino maninge yomalisira nkhani yomwe idakasokoneza m’bverano komasoti ntendere wa wanthu wa Mulungu mumpingo. Chimwechi ni chitsanzo chabwino maninge mu mpingo wa Chikhrisitu ntsiku zino!

Albert Schroeder ankukamba nkhani pa nsonkhano wa madziko mu 1998

10. Ko Bungwe Yotonga ntsiku zino ichatewedza tani chitsanzo cha bungwe yotonga ya nthawe ya atumi?

10 Ninge momwe tidanenera mu msolo wapita ule, Bungwe Yotonga ya Mboni za Yahova ntsiku zino itewedza bungwe yotonga ya nthawe ya atumi. Bungwe mweyi ichathemba Yahova wolamulira wachilengedwe chose komasoti Yesu Khrisitu yemwe ni msolo wa mpingo kuti ambawatsogolere nthawe zose. c (1 Akor. 11:3) Ko achita tani vimwevi? Albert D. Schroeder,yemwe adatumikira mu Bungwe Yotonga kuchokera mu 1974 mpakana pomwe adamaliza moyo wake padziko yapasi mu Março 2006, adafotokoza kuti: “Bungwe Yotonga ichagumana chitatu chirichose, akanati kuyamba nsonkhano wawo apemphera kukumbira Yahova kuti awatsogolere na mzimu wake uchena. Ayesesa kuti nkhani iriyose panango mpfundo iriyose yomwe amanga ikhale yobverana na vomwe mawu ya Mulungu yomwe ni Baibolo ichalewa.” Nayembo Milton G. Henschel, yemwe adatumikira mu Bungwe Yotonga kwa nthawe ikulu ndipo adamaliza moyo wake pa dziko yapasi mu 2003 adabvunza m’bvunzo wodekana maninge kwa abale na alongo omwe adamaliza mapfunziro yawo mu turma numero 101 ya Shikola ya Giliyadi yopfunzisa Baibolo. Iye adabvunza kuti “Ko pana bungwe iriyose pa dziko yapasi yomwe atsogoleri wake aphatisira basa mawu ya Mulungu Baibolo pakusankhula vochita pa nkhani zodikana?” M’dawiro wake ni wodziwikiratu.

“Adabverana vosalula amuna pakati pawo kuti awatumize” (Machitidwe 15:22-29)

11. Ko bungwe yotonga idachita tani kuti mipingo yadziwe vomwe adabverana?

11 Bungwe yotonga ya ku Yerusalemu idabverana chinthu chibodzi pa nkhani ya mdulidwe. Koma kuti abale wa mu mpingo achite vinthu mobverana angadekana kuwadziwisa mobveka bwino komasoti mu njira yolimbikisa. Ko adakachita tani vimwevi? Nkhani mweyi ichati: “Atumi na akulu pabodzi na mpingo wose, adabverana vosalula amuna pakati pawo, kuti awatumize ku Antiokeya pabodzi na Paulo na Baranaba. Pamwapo adasankhula Yudasi wochemerewa Barasaba na Sila, omwe angatsogolera abale.” Patsogolo pake adanemba kalata nkuwapasira kuti akaiwerenge m’mipingo yose ku Antiokeya, ku Siriya na ku Hilikiya.—Mac. 15:22-26.

12, 13. Ko ni ubwino uponi omwe wenzepo ndawa yotumiza (a) Yudasi na Sila? (b) Kalata yochokera ku bungwe yotonga?

12 Ninge ‘amuna omwe atsogolera abale,’ Yudasi na Sila enze oyenerera kuimira bungwe yotonga. Vomwe bungwe yotonga idachita pakutumiza amuna mwawa vidathandiza Akhrisitu kuona kuti ntontholo womwe adabwera nawo wenzelini wa nkhani ya mdulidwe yokha ile neye. Koma adabwera pomwe na malangizo yamanjemanje yochokera ku bungwe yotonga. Kutumiziwa kwa amuna omwe adasankhuliwa kudathandiza kuti Ayuda wa ku Yerusalemu ambabverane maninge na Akhrisitu wa mipingo yanango. bungwe yotonga idachita vinthu mwanzeru komasoti mwachikondi pakusankhula amuna mwawa na kuwatumiza mipingo. Mosakaika vimwevi vidachitisa kuti wanthu wa Mulungu ambakhale mwantendere komasoti mobverana.

13 Kalata mweyo idapereka malangizo yobveka bwino kwa Akhrisitu wa mankhaindi yanango pa nkhani ya mdulidwe komasoti vomwe iwo angadekana kuchita kuti Yahova ambawakonde komasoti kuti awadalise. Mpfundo ikulu mu kalata mweyi yenze yakuti: “Ndawa mzimu uchena komasoti isepano taona kuti vingakhale bwino kuti ayi kuti tikutakuliseni ntolo wolemera, kupatulapo vinthu vofunika vimwevi vomwe ni kupitiriza kupewa vinthu voperekewa ntsembe kwa mafano, magazi, vosakhesa na chigololo. Mukambapewa kuchita vinthu vimwevi mosamala maninge, vinthu vidzakufambireni bwino. Tinkufuna kuti vimbakufambireni bwino!”—Mac. 15:28, 29.

14. Ko vikwanisika tani kuti wanthu wa Yahova ntsiku zino ambachite vinthu mobverana mosiyana na wanthu azinji mu dziko iyi?

14 Ntsiku zino Mboni za Yahova zose zomwe ni zoposha 8000 000 mipingo yoposha 100 000 pa dziko yapasi zikhulupirira vinthu volingana komasoti zichita vinthu mobverana. Ko vimwevi vikwanisika tani pakuona kuti wanthu azinji ku dziko uku anamaganizo yosankhulana komasoti vipiringu ni vowanda mu dziko iyi? Chifukwa chikulu chomwe chichitisa kuti tikhale obverana ni chakuti Yesu Khrisitu yemwe ni msolo wa mpingo achatipasa malangizo yobveka bwino pakupitira mwa “kapolo wokhulupirika na wanzeru” yemwe aimira Bungwe Yotonga. (Mat. 24:45-47) Chifukwa chinango ni chakuti, abale pa dziko yose yapasi achatewedza malangizo yose yochokera ku Bungwe Yotonga.

“Adakondwa ndawa ya mawu yolimbikisa mwayo” (Machitidwe 15:30-35)

15, 16. Ko nkhani ya mdulidwe idamalisiwa tani, ndipo ni chani chomwe chidathandiza kuti imale bwino?

15 Nkhani yomwe ili mu bukhu ya Machitidwe inkupitiriza kutiuza kuti abale ochokera ku Yerusalemu wale padafika ku Antiokeya, “adasonkhanisa gulu yose ya abale na kuwapasa kalata mwiyo.” Ko abale mwawo adachita tani padawerenga malangizo yochokera ku bungwe yotonga? “Padaiwerenga, adakondwa ndawa ya mawu yolimbikisa mwayo.” (Mac. 15:30, 31) Komasoti “Yudasi na Sila adawalimbikisa abale mwawo” ndipo adawapasa mphanvu. Amuna awiri mwawa, enzembo aneneri ninge Paulo, Baranaba komasoti wanthu anango omwe enze aneneri ndawa yakuti ambalengeza vomwe cha Mulungu afuna.—Mac. 13:1; 15:32; Eks. 7:1, 2.

16 Vinkuwoneka kuti Yahova adadalisa vose vomwe bungwe yotonga imbachita, pakuyesesa kugumana njira yabwino yomalisira nkhani mweyi. Ko chidathandiza ni chani kuti vinthu vifambe bwino tene? Mosakaikira malangizo yobveka bwino yomwe ni Mawu ya Mulungu ni yomwe yadathandiza. Bungwe yotonga idapereka malangizo mwaya pa nthawe yake motsogolerewa na mzimu uchena. Chinthu chinango chomwe chidathandiza, ni chakuti bungwe yotonga idatewedza njira yabwino na yachikondi pakudziwisa mipingo vomwe bungwe yotonga idabverana

17. Ko onyang’anira dera ntsiku zino achita viponi vomwe vimbachitika pomwe nthawe ya atumi?

17 Pakutewedza chitsanzo chimwechi, Bungwe Yotonga ya Mboni za Yahova ntsiku zino, ipereka malangizo pa nthawe yake kwa abale pa dziko yose yapasi. Akamanga mpfundo pa nkhani zosiyanasiyana adziwisa mpingo. Njira ibodzi yomwe adziwisira mpingo ni kupitira mwa oyang’anira dera. Abale odzipereka mwawa afambira mipingo yosiyanasiyana, ndipo apereka malangizo yabwino komasoti yolimbikisa m’mipingo mwayo. Molingana na Paulo komasoti Baranaba iwo pabodzi na anango azinji, akhala nthawe itali ali mu utumiki, “kupfunzisa na kulengeza ntontholo wabwino wa mawu ya Yahova.” (Mac. 15:35) Iwo alimbikisa “abale na mawu yazinji ndipo awapasa mphanvu” ninge momwe angachitira Yudasi na Sila.

18. Ko wanthu wa Mulungu achadekana kuchita tani kuti Yahova apitirize kuwadalisa?

18 Manje tani pakulewa va mipingo, Ko ni chani chomwe chidathandiza abale wose pa dziko yose kuti apitirize kukhala obverana komasoti mwa ntendere dziko yomwe muli vipiringu komasoti momwe wanthu azinji ni osankhulana? Kumbukirani kuti kuyenda kwa nthawe ntumi Yakobo adanemba kuti: “Koma nzeru yochokera kudzulu, choyamba ni yochena patsogolo pake yantendere, yakubvako maganizo ya anango, yokonzeka kubvera, yodzala na chifundo na vipaso vabwino, iribe tsankho, ndipo ichitalini vinthu viribe chilungamo. Ndipo chilungamo ni chipaso chomwe wanthu obweresa ntendere abzala mu ntendere.” (Yak. 3:17, 18) Pomwe anganemba mawu mwaya, tinkudziwalini peno Yakobo ambaganizira vomwe vimbachitika pa msonkhano wa ku Yerusalemu ule panango neye. Koma vomwe tawona mu msolo 15 wa bukhu ya Machitidwe, vinkutitsimikizira kuti Yahova adalisa wanthu wake peno wanthu mwawo ankuchita vinthu mobverana komasoti mwantendere.

19, 20. (a) Ko ni chani chinkuwonesa kuti mu mpingo wa ku Antiokeya mwenze ntendere na m’bverano? (b) Ko manje Paulo na Baranaba adayamba kuchita chani?

19 Venze vowonekeratu kuti manje mu mpingo wa ku Antiokeya mwenze ntendere na bverano. M’malo mogegedzana na abale omwe adachokera ku Yerusalemu, abale wa ku Antiokeya adatembenja maninge, ndawa yochezerewa na Yudasi komasoti Sila. Tinkudziwa vimwevi ndawa nkhani mweyi ilewa kuti: “Yudasi na Sila padakhala kumuko kwa kanthawe abale mwawo adawaperekeza ndipo adabwerera mwa ntendere kwa omwe adawatuma,” kutanthauza kubwerera ku Yerusalemu. d (Mac. 15:33) Tinkukhulupirira pomwe kuti abale wa ku Yerusalemu adakondwa maninge pomwe amuna mwawa padawafotokozera momwe adafambira paulendo wawo. Yahova adawawonesa kukoma ntima kukulu pakuwathandiza kuti akwanise kuchita vomwe adatumiwa!

20 Manje pomwe Paulo na Baranaba adasala ku Antiokeya, adayamba kuphata basa yolengeza ntontholo wabwino mwakhama. Pakuchita vimwevi iwo adapereka chitsanzo chabwino kwa abale wa kumuko ninge momwe ambachitira onyang’anira dera ntsiku zino akambachezera m’mipingo mu dera yawo. (Mac. 13:2, 3) Abale mwawa anamadaliso yazinji kwa wanthu wa Yahova! Ko Yahova adapitiriza kudalisa komasoti kuphatisa basa atumiki wake awiri wakhama mwawa mu njira zinango ziponi? Tikambirane vimwevi mu msolo unkubwera.

Akhrisitu ntsiku zino aphindula na chakudya chauzimu chomwe atambira kupitira mu Bungwe Yotonga komasoti abale omwe achaimira

a Onani bokosi yakuti: “ Yakobo ‘wenze m’bale wa Ambuya,’” pa tsamba 126.

b Mwanzeru Yakobo adatomola mabukhu ya Mose momwe mugumanikalini Chilamulo chokha koma mugumanika pomwe vinthu vinango vomwe Mulungu adachita. Mabukhu mwaya yachanena kuti vomwe Mulungu adachita poonesa vomwe iye afuna akanati wapereka Chilamulo kwa wanthu wake. Mwakulinganiza, bukhu ya Genesis tingaone kuti Mulungu azondana na wanthu wachigololo, mafano komasoti wophatisira basa magazi mophonyeka. (Gen. 9:3, 4; 20:2-9; 35:2, 4) Pamwapa Yahova adapereka mpfundo zomwe zimbaphatisiriwa basa kwa wanthu wose peno ni Ayuda panango wanthu wamakhaindi yanango.

c Onani bokosi yakuti: “ Momwe Bungwe Yotonga iphatira basa ntsiku zino,” pa tsamba 124.

d Mabaibolo yanango achayikha mawu mu vesi 34, yowonesa kuti Sila adasalula kupitiriza kukhala ku Antiokeya. (Malembo Oyera Ndiponso Chipangano Chatsopano mu Chichewa cha Lero.) Koma vinkuoneka kuti wanthu adachita kuyingizira mawu mwawa m’mipukutu yakalekale nkuyenda kwa nthawe.