1, 2. (a) Ne a fesili tāua ne oko atu ki te potukau pule o te fakapotopotoga Kelisiano i te senitenali muamua? (e) Ne a fesoasoani ne maua ne taina konā ke fai ne latou se fakaikuga tonu?

 KO ‵NOFO fakatali‵tali fua a tino ki te ikuga telā ka fakailoa mai. Ne fakatau ‵kilo atu a apositolo mo toeaina i loto i te potu tenei i Ielusalema ki a latou eiloa mo te loto tali‵tonu me ne fai ne latou se fakaikuga tāua ‵ki. E uke ‵ki a fesili tāua ne ‵sae aka ona ko te kinauga e uiga ki te pilitome. E mata, e ‵nofo atu a Kelisiano mai lalo i Tulafono a Mose? E mata, e ‵tau o faka‵kese aka a tino Iutaia mo Kelisiano mai Fenua Fakaatea?

² A tāgata kolā ne fai ne latou te takitakiga tenei ne mafaufau faka‵lei ki fakamaoniga ne maua ne latou. E masaua ne latou a Muna fakapelofeta mai te Atua e pelā foki mo te tino telā ne fakamautinoa mai ne ia te fakamanuiaga a Ieova. Ko oti foki ne sau‵tala latou ki mea katoa kolā e ‵mafa i olotou mafaufau e uiga ki te mataupu tenā. A fakamaoniga e uke kolā ne maua ne latou e uiga ki te mataupu ne mea faiga‵ta ‵ki. Kae ne fakaasi faka‵lei mai ne te agaga o Ieova a te auala ke fai ei te mea tenā. E mata, ka tau‵tali atu a tāgata konei ki te takitakiga tenā?

3. Ne a mea aoga ka maua ne tatou mai te sukesuke ki te tala i te Galuega mataupu e 15?

³ E ‵tau o maua ne latou a te fakatuanaki tonu mo te loto toa ke talia te takitakiga a te agaga tapu i te feitu tenei. E uke mea faiga‵ta ne maua ne latou mai takitaki lotu Iutaia. Kae ne ‵teke atu foki a nisi tāgata mo fāfine i te fakapotopotoga kolā e ma‵nako o takitaki a tino o te Atua ke tau‵tali i Tulafono a Mose. Ne a mea ka fai ne te potukau pule? Ke onoono nei tatou ki ei. I te taimi e suke‵suke ei tatou ki ei, ka lavea ne tatou me ne tuku mai ne tāgata konei se fakaakoakoga ‵lei telā e tau‵tali atu ki ei a te Potukau Pule o Molimau a Ieova i aso nei ki ei. Se fakaakoakoga gali mō tatou ke tau‵tali i ei māfai e fai ‵tou fakaikuga io me fe‵paki mo mea faiga‵ta i ‵tou olaga e pelā me ne Kelisiano.

4, 5. Ne a pati mai te Muna faka-Pelofeta a te Atua ne faka‵sae aka ne Iakopo i te lotou fai‵patiga?

⁴ Ne faipati aka te soko ko Iakopo, ko te āfa taina o Iesu. a E foliga mai me ko ia te takitaki fono i te taimi tenā. E pelā me ne fakatoetoe mai ne ia i ana pati a te fakaikuga ko oti ne fai ne te potukau pule. Ne fai atu a Iakopo ki tāgata kolā ne maopoopo atu i konā, penei: “Ko oti ne fakamatala fakalikiliki mai ne Simeona a te taimi muamua ne saga atu ei a te Atua ki fenua fakaa‵tea ke aumai mai i a latou ne tino mō tena igoa. E fetaui eiloa a te mea tenei mo pati a te kau Pelofeta.”—Galu. 15:14, 15.

⁵ Ne fai a te lāuga a Simeona, io me ko Simona Petelu, fakatasi mo fakamaoniga mai i a Panapa mo Paulo ke masaua ei ne Iakopo a nisi tusi fai‵tau kolā e fetaui ‵lei mo te mataupu e fai‵pati latou ki ei. (Ioa. 14:26) I te otiga ne fai atu a ia me “e fetaui eiloa a te mea tenei mo pati a te kau Pelofeta,” ne siki mai ne Iakopo a pati i te Amosa 9:11, 12. Ne aofia a te tusi tenā i Tusitusiga Epelu kolā e fakaigoa me ko “te Kau Pelofeta.” (Mata. 22:40; Galu. 15:16-18) Ka lavea ne koe me tai ‵kese loa a pati ne siki mai ne Iakopo mo pati e maua atu ne tatou i te tusi ko Amosa i aso nei. E foliga mai me ne siki mai ne Iakopo ana pati mai te ‵fuliga faka-Eleni o te Tusi Tapu ko te Septuagint.

6. Ne a mea ne fakamaina mai i te Tusi Tapu e uiga ki te mataupu tenei?

⁶ E auala i te pelofeta ko Amosa, ne ‵valo mai ne Ieova me ka oko mai te taimi ka fakatu aka ei ne Ia a “te fale fakamalumalu o Tavita,” telā ko te kaigā tupu e tau atu ki te Malo Faka-Mesia. (Eseki. 21:26, 27) E mata, ka toe fesokotaki atu a Ieova ki te fenua o tino Iutaia? Ikai. E toe fai mai te valoaga tenā me i “tino o atufenua katoa” ka fakamaopoopo mai katoa e pelā me “ko tino kolā e fakaigoa ki [te igoa o te Atua].” Ke masaua me ne fatoa oti ne fakamaoni mai ne Petelu me i te Atua “ne seki faka‵kese ne ia a tatou [Kelisiano Iutaia] mo latou [tino tali‵tonu mai Fenua Fakaa‵tea], kae ne faka‵ma ne ia olotou loto i te fakatuanaki.” (Galu. 15:9) Ko tena uiga, ko te loto eiloa o te Atua ke fakamaopoopo mai a tino Iutaia mo tino mai Fenua Fakaatea ke fai pelā me ne sui pule i tena Malo. (Loma 8:17; Efe. 2:17-19) E seai eiloa se mea e fakaasi mai i tusitusiga a te kau pelofeta me e ‵tau o pilitome muamua a tino mai Fenua Fakaatea io me ‵fuli muamua ki te lotu Iutaia a koi tuai o fai pelā me ne sui pule o te Malo.

7, 8. (a) Ne a pati ne fai atu ne Iakopo? (e) Se a te mea e fakaasi mai i pati a Iakopo?

⁷ Ona ko fakamaoniga mo molimau ‵tonu kolā ko oti ne lagona ne Iakopo, ne fakamalosi atu ei ki a ia ke fakaasi atu tena manatu tenei: “Tela la, ko oti ne fakaiku aka ne au ke se fakalavelave atu ki tino mai fenua fakaa‵tea kolā ko ‵fuli mai ki te Atua, kae ke tusi atu ki a latou ke faka‵mao kea‵tea mai mea se ‵mā o te ifo ki tupua, mai amioga fakatauavaga sē ‵tau, mai manu ne ‵kumi olotou ua, kae mai toto. E isi ne tino i aso mua ne talai atu mai fakai ki fakai e uiga ki mea i tusi a Mose, me ne faitau atu eiloa ki luga a mea e uiga ki a ia i loto i sunako i sapati katoa.”—Galu. 15:19-21.

⁸ I te faiatuga ne Iakopo ana pati konei “tela la, ko oti ne fakaiku aka ne au,”  e mata, ko faimālō atu ne ia—ona ko ia te takitaki fono—ki ana taina a tena fakaikuga? Ikai! A te pati Eleni telā ne ‵fuli ki te “ne fakaiku aka ne au” e mafai foki o fakauiga penei, “i taku faka‵tau” io me “tenei toku manatu.” Ne seki fakaiku tokotasi ne Iakopo a te mataupu tenei, kae ne ‵pei atu ne ia tena manatu ke sau‵tala latou ki ei e ‵tusa mo fakamaoniga ko oti ne lagona ne latou, fakatasi mo pati mai te Tusi Tapu e uiga ki te mataupu tenā.

9. Ne a mea aoga ne maua mai i te manatu o Iakopo?

⁹ E mata, ne ‵lei a te manatu o Iakopo? Ao, me ne talia fakamuli ne te kau apositolo fakatasi mo toeaina a tena manatu. Ne a mea aoga ne maua mai ei? I te feitu e tasi, ne seki toe fai a te mea tenā mo mea e “fakalavelave” io me “fai ei ke faigata ki” Kelisiano mai Fenua Fakaatea ke tau‵tali atu ki Tulafono a Mose. (Galu. 15:19; New International Version) I te suā feitu, e fakaasi atu i te fakaikuga tenei a te lotou amanaia ki lagonaga o Kelisiano Iutaia, kolā ne fakalogo‵logo faeloa i te fia o tausaga ko ‵teka ‘ki mea i tusi a Mose kolā ne faitau atu ki luga i loto i sunako i sapati katoa.’ b (Galu. 15:21) E mautinoa eiloa me ne fakamalosi aka i te fakaikuga tenei a te ‵kau fakatasi o Kelisiano Iutaia mo Kelisiano mai Fenua Fakaatea. Kae sili atu i ei, ne fakafiafia atu eiloa ki a Ieova te Atua me ne fetaui ‵lei a te fakaikuga tenā mo tena loto. Ko tafaga te gali o te auala ne faka‵lei aka ei te kinauga telā ne fai pelā me se mea fakamataku ki te ‵kau fakatasi mo te teletele ‵lei o te fakapotopotoga o tino o te Atua! Kae se fakaakoakoga gali ‵ki mō te fakapotopotoga Kelisiano i aso nei!

10. E tau‵tali atu pefea a te Potukau Pule i aso nei ki te faifaiga telā ne fai ne te potukau pule i te senitenali muamua?

¹⁰ E pelā mo te mea e fakaasi mai i te mataupu mai mua atu i ei, e ‵pau eiloa a te Potukau Pule o Molimau a Ieova i aso nei mo te potukau pule i te senitenali muamua. E ‵kilo atu latou ki a Ieova, te Pule o te iunivesi kātoa, mo Iesu Keliso, te Ulu o te fakapotopotoga ke maua mai ei a fakatakitakiga ki so se mataupu. c (1 Koli. 11:3) E fai pefea a te mea tenei? E fakamatala mai penei a Albert D. Schroeder, telā ne tavini atu i te Potukau Pule mai te 1974 ke oko ki te  fakaotiga o tena taviniga i te lalolagi nei i a Mati 2006: “E fai a te fono a te Potukau Pule i Aso Tolu, kae e kamata ki te ‵talo telā e akai atu ei ki te takitakiga a te agaga o Ieova. E uke a taumafaiga e fai ko te mea ke fakafetaui aka a fakaikuga e fai ki mataupu takitasi mo te Muna a te Atua, ko te Tusi Tapu.” Ne fai atu ne Milton G. Henschel, se tavini foki e tokotasi o te Potukau Pule, telā ne palele atu tena taviniga i te lalolagi nei i a Mati 2003, se fesili tāua ki te vasega e 101 o te Akoga i Kiliata. Ne fesili atu a ia, “E mata, e isi se isi fakapotopotoga i te lalolagi nei e fakaaoga i ei ne tena Potukau Pule a te Muna a te Atua, ko te Tusi Tapu mai mua o fai olotou fakaikuga?” A te tali mautinoa ki ei ko te ikai.

11. Ne fakaoko atu pefea a te fakaikuga a te potukau pule ki fakapotopotoga katoa?

¹¹ Ne lotoma‵lie a te potukau pule i Ielusalema ki te fakaikuga ne fai ki te kinauga e uiga ki te pilitome. Ko te mea ke fakatumau a te ‵kau fakatasi o taina, ne ‵tau o fakamaina faka‵lei atu ki a latou a te fakaikuga tenā, kae ke fai foki i se auala fakamalosi loto. Se a te ‵toe auala ‵lei ke fai ei te mea tenei? E fai mai te tala, penei: “Ne lotoma‵lie ei a te kau apositolo mo toeaina, fakatasi mo te fakapotopotoga kātoa ke filifili aka ne tāgata mai i a latou ke uga atu ki Anitioka fakatasi mo Paulo mo Panapa; ne uga ne latou a Iuta telā ne fakaigoa ki a Pasapa mo Sila, ne tāgata kolā e fai ne lāua te takitakiga i loto i te kautaina.” E se gata i ei, e isi foki se tusi ne fakatoka kae tuku atu ki tāgata konei ke faitau atu ki fakapotopotoga katoa i Anitioka, Sulia mo Kilikia.—Galu. 15:22-26.

12, 13. Ne a mea aoga ne maua mai i te (a) ugaatuga o Iuta mo Sila? (e) te avatuga o te tusi mai te potukau pule?

¹² E pelā me ne “tāgata kolā e fai ne lāua te takitakiga i loto i te kautaina,” ne fetaui ‵lei a Iuta mo Sila ke sui ne lāua te potukau pule. Ne fakamaina atu ne tāgata e tokofa konei me i te fekau telā e fakaoko atu ne latou e se aofia fua i ei a te tali ki te kinauga telā ne sae aka, kae penā foki loa mo te fakatokaga fou mai te potukau pule. A te ‵nofo atu o ‘tāgata filifilia’ konei ne fakamalosi aka ei te ‵kau fakatasi o Kelisiano Iutaia i Ielusalema mo Kelisiano mai Fenua Fakaatea i loto i te fakapotopotoga. Mafaga o fakatokaga ‵lei kae gali! E seai se fakalotolotolua me ne fakamalosi aka ei te filemu mo te ‵kau fakatasi i tino o te Atua.

¹³ Ne tuku mai foki i te tusi tenā a fakatakitakiga manino mō Kelisiano mai Fenua Fakaatea ki te kinauga e uiga ki te pilitome, e pelā foki loa mo mea kolā e ‵tau o fai ne latou ke talia kae fakamanuia ne Ieova a latou. E fai mai penei te manatu tāua i te tusi tenā: “Ko talia ne matou mo te agaga tapu ke se toe fakaopoopo atu ne amoga ‵mafa ki a koutou, kae na ko mea tāua konei: ke ‵kalo faeloa kea‵tea koutou mai mea kolā ne ofo atu ki tupua, mai te toto, mai manu ne ‵kumi a ua, kae mai amioga fakatauavaga sē ‵tau. Kafai e fakaeteete koutou kae ‵kalo kea‵tea mai mea konei, ka ‵lei ei otou olaga. Ke manuia koutou!”—Galu. 15:28, 29.

14. E mafai pefea o ‵kau fakatasi a tino o Ieova i te faiga o te lotou galuega i te lalolagi telā e ‵fonu i mavae‵vaega i aso nei?

¹⁴ I aso nei, e tasi eiloa a Molimau a Ieova kolā ko nofo ki se toko 8,000,000  tupu te aofaki o latou i fakapotopotoga e silia atu mo te 100,000 i te lalolagi kātoa, i mea kolā e tali‵tonu latou ki ei e pelā foki mo te galuega e fai ne latou. Ne mafai pefea o tasi latou i te feitu tenei, maise eiloa i te lalolagi telā e ‵fonu i fakalavelave mo mavae‵vaega i aso nei? A te pogai tāua o te lotou ‵kau fakatasi, ona ko fakatakitakiga manino kolā ne tuku mai ne te Ulu o te fakapotopotoga ko Iesu Keliso, e auala i “te tavini fakamaoni kae poto,” telā ko te Potukau Pule. (Mata. 24:45-47) A te loto fia‵fia o te kau taina i te lalolagi kātoa o tau‵tali faka‵lei atu ki fakatakitakiga a te Potukau Pule ko te pogai foki tenā o te lotou ‵kau fakatasi.

15, 16. Se a te ikuga ki te kinauga e uiga ki te pilitome, kae kaia ne maua ei se vaegā ikuga penā?

¹⁵ E fai mai te tala i te Galuega me i te taimi ne oko atu ei a taina mai Ielusalema ki Anitioka, “ne fakamaopoopo mai ne latou a te potukau kātoa kae tuku atu ki a latou a te tusi.” Ne ‵saga atu pefea a taina i konā ki te fakatakitakiga mai te potukau pule? “I te lotou otiga ne fai‵tau ki te tusi, fia‵fia ei latou ona ko pati fakamalosi ne maua mai i ei.” (Galu. 15:30, 31) E se gata i ei, ne fesoasoani atu foki a Iuta mo Sila “ki te kautaina mai te faiga o lāuga mo fakamalosiga e uke ki a latou.” I te auala tenā ne fai ei a tāgata konei e pelā me ne “pelofeta,” e pelā eiloa mo Panapa mo Paulo kolā ne fakaigoa foki ki pelofeta—se tugapati telā e fakasino atu ki tino kolā ne folafola io me fakailoa atu ne latou te loto o te Atua.—Galu. 13:1; 15:32; Eso. 7:1, 2.

¹⁶ E manino ‵lei me ne fakamanuia eiloa ne Ieova te fakatokaga kātoa tenei me ne maua mai ei se ikuga fakafiafia. Kaia ne oko atu ei latou ki se ikuga ‵lei penei? Ne fai eiloa penā ona ko fakatakitakiga maea kolā ne maua mai i te potukau pule i te taimi tonu, kae ne fakavae katoa ki te Muna a te Atua fakatasi mo te takitakiga a te agaga tapu. E fakaopoopo atu ki ei, ko te auala alofa telā ne fakaoko atu ei te fakaikuga tenā ki fakapotopotoga katoa.

17. E tau‵tali atu pefea a ovasia o te seketi i aso nei ki te galuega ne fai ne Paulo, Panapa, Iuta mo Sila?

¹⁷ Mai te tau‵tali atu ki te fakaakoakoga tenā, e tuku mai eiloa ne te Potukau Pule o Molimau a Ieova i aso nei a fakatakitakiga i te taimi tonu mō te kautaina i te lalolagi kātoa. Kafai ko oti ne fai se fakaikuga, e fakailoa atu a te mea tenā ki fakapotopotoga katoa i se auala manino kae maea. A te auala e tasi ko te fakaaogaga o ovasia o te seketi. E faima‵laga atu a taina konei ki fakapotopotoga kese‵kese o avatu a fakatakitakiga aoga kae fakamalosi atu foki a taina i ei. E pelā mo Paulo mo Panapa, e fakaaoga ne latou a taimi e uke i te galuega talai, “o akoako kae folafola atu a te tala ‵lei o te muna a Ieova.” (Galu. 15:35) E pelā mo Iuta mo Sila, ‘e fakamalosi ne latou a taina mai te faiga o lāuga fakamalosi e uke.’

18. E iloa pefea ne tino o te Atua a te koga telā e maua faeloa i ei ne latou a fakamanuiaga a Ieova?

¹⁸ Kae pefea la a fakapotopotoga? Ne a mea e fesoasoani atu ki fakapotopotoga i te lalolagi kātoa ke maua ne latou te filemu mo te fealofani i te lalolagi  tenei e ‵fonu i mavae‵vaega? Ke masaua a pati ne tusi fakamuli ifo ne te soko ko Iakopo, penei: “Kae ko te poto mai te lagi e tulaga muamua i te ‵ma, ‵tao atu ki ei ko te filemu, e loto malamalama, e toka o fakalogo . . . E se gata i ei, a fuataga o te amiotonu e ‵toki i fakanofonofoga filemu mō latou kolā e tausi te filemu.” (Iako. 3:17, 18) I te taimi ne tusi ei ne ia a pati konei, e se iloa ne tatou me e mata, ne mafaufau a Iakopo ki te fono telā ne fai i Ielusalema io me ikai. Kae kafai e mafau‵fau tatou ki te tala i te Galuega mataupu e 15, e manino ‵lei me ko te koga fua telā e ‵kau fakatasi kae ga‵lue fakatasi a tino i ei, tenā te koga e maua i ei ne tino a fakamanuiaga mai i a Ieova.

19, 20. (a) E iloa pefea ne tatou me ne maua ne te fakapotopotoga i Anitioka a te filemu kae ‵kau fakatasi foki? (e) Ne a mea ko mafai nei ne Paulo mo Panapa o fai?

¹⁹ E manino ‵lei a te pogai ne maua ei ne te fakapotopotoga i Anitioka a te filemu mo te ‵kau fakatasi. I lō te fakaasi atu o te uiga fakatau‵fai ki taina i Ielusalema, ne fakatāua malosi eiloa ne taina i Anitioka a te āsiga a Iuta mo Sila. E fai mai te tala: “I te ‵nofoatuga o lāua i konā mō se vaitaimi, ne uga atu lāua mo te filemu ne taina ki a latou kolā ne uga mai ne latou a lāua,” ko te kau i Ielusalema. d (Galu. 15:33) E tali‵tonu tatou me ne fia‵fia eiloa a taina i Ielusalema i te logoga i tala a lāua konei e uiga ki te lā malaga. E fakafetai eiloa tatou ki a Ieova e ‵tusa loa mo tena alofa tauanoa ne mafai ei o iku mo te manuia te malaga a lāua konei!

²⁰ Nei la, ko mafai o ‵saga tonu atu a Paulo mo Panapa, kolā ne ‵nofo i Anitioka, ki te takitakiga o te galuega talai, e pelā eiloa mo te mea e fai ne ovasia o te seketi i aso nei, māfai ko āsi atu ki fakapotopotoga kolā e tausi ne latou. (Galu. 13:2, 3) Mafaga o fakamanuiaga mō tino o Ieova! I auala fea ne maua ei ne tino talai loto finafinau konei a nisi fakamanuiaga mai i a Ieova? Ka lavea ne tatou a te mea tenei i te suā mataupu.