Ana Ligongo Cici Tukusosekwa Kuŵalanga Baibulo?
Ana Baibulo akujimanyilila cenene? Buku jambone mnopeji jiŵele mkusimanikwa kwa ŵandu ŵajinji mnope kupunda buku jine jilijose. Ŵandu ŵa mitundu josope awuweni utenga wa m’bukuji kuŵa wakutondoya, soni wakupeleka cembeceyo. Soni aciweni camuko ca mwelemu kuŵa cakamucisya pa umi wa lisiku lililyose. Nambope, moŵa agano ŵajinji ngakujimanyilila cenene Baibulo. Cinga wawojo akusakulupilila Mlungu kapena iyayi, komboleka kuti akusasaka kujimanyilila cenene. Kabukuka kali kakuti kakamucisye kumanyilila yine ni yine yayili m’Baibulo.
MKANAJIGALE Baibulo ni kutanda kuŵalanga, kuli cenene kumanyilila kaje mwajiŵelele bukuji. Baibulo, jakusajikolangasoni kuŵa Malemba Geswela, jikwete mabuku kapena kuti mbali syakwana 66, kutandila ku Genesis mpaka ku Ciunukuko.
Ana msyene utenga wa m’Baibulo nduni? Celeci cili ciwusyo cambone mnope. Acalume ŵakwana 40 ni ŵaŵalembile Baibulo mu yaka yakupunda 1,600. Nambope, acalumeŵa nganalikolanga kuŵa acimsyene utenga wa m’Baibulo. Jumo jwa ŵeleŵa ŵalembile kuti: “Yosope yayili m’Malemba yapelekwe ni Mlungu.” (2 Timoteo 3:16) Jwakulemba jwine ŵaŵecete kuti: “Msimu wa Yehofa wambecetekasisye. Soni maloŵe gakwe galiji pa lulumi lwangu.” (2 Samueli 23:2) Ni ŵakulembaŵa ŵaŵecete kuti Yehofa Mlungu, Jwakulamulila Jwamkulungwa jwa yakupanganyikwa yosope ni jwali Msyene utenga wawuli m’Baibulo. Ŵakulembaŵa akulosya kuti Mlungu akusaka kuti ŵandu ammanyilileje.
Panasoni cine cacikusosekwa kumanyilila pakwamba ya Baibulo. Baibulo jikwete utenga wekulungwa umo. Utenga wakwe wuli wakulosya kuti Mlungu ni jwakuŵajilwa kulamulila ŵandu pakamulicisya masengo Ucimwene wakwinani. M’kabukuka cayiwone kuti ngani jekulungwa kutandila ku Genesis mpaka ku Ciunukuko, jili jakwamba ya utenga wekulungwawu.
Sambano kwende tulole utenga wawukusimanikwa m’Baibulo, jajili buku jakumanyika mnope pacilambo cosope capasi.
^ ndime 9 Kulemba kwa yaka kupali kwakulekanganalekangana. M’kabuku akano, palembile C.E. (Common Era) pakugopolela kuti “Ndaŵi jetu jino,” palembile B.C.E. (Before the Common Era) pakugopolela kuti “Ndaŵi jetu jino mkanijiyice.” Cayiwoneje yakayi pasi pa mapeji payilembile yimpepe ni yakutendekwa.
You May Also Like
YAKWAMBA M’WEJI
Ligongo Chichi Tukusosekwa Kulijiganya Baibulo?
Baibulo jikwakamuchisya ŵandu ŵajinji pachilambo chosope kupata kwanga kwa yiwusyo yakusosekwa mnope paumi. Ana akusaka kuŵa jumo mwa ŵandu ŵelewa?
