DANIELEʼ utúul israelita jach tu kʼubaj u yóol u meyajt Dios. Letiʼeʼ jach tu paalil ka bisaʼab tu kaajil Babilonia le taʼaytak u xuʼulsaʼal tiʼ Jerusalenoʼ. Letiʼ yéetel uláakʼ judíoʼob palitsiltaʼanoʼobeʼ yaan baʼaxoʼob chaʼab u beetkoʼob teʼ kaajoʼ. Teʼ kʼiinoʼob tu máansaj Daniel tu kaajil Babiloniaoʼ kanáantaʼab mantatsʼ tumen Dios. Jeʼex le ka puʼul tu sajkab le leonoʼoboʼ salvartaʼabi. Tsʼaʼab xan u yil baʼaxoʼob ku taal u kʼiin u yúuchul. Le profecíaʼob maas nuuktak tu tsʼíibtoʼ yaan yil yéetel le Mesíasoʼ bey xan yéetel le Reinooʼ.

Le baʼax kʼiin ken kʼuchuk le Mesíasoʼ. ¿Baʼax kʼiin unaj u páaʼtik le israelitaʼob u kʼuchul le «Mesías le u Nojchiloʼ»? Tiʼ Danieleʼ aʼalaʼabeʼ yaan u máan 69 semanaʼob de jaʼaboʼob ken tsʼoʼokok u yaʼalaʼal ka utskíintaʼak u pakʼiloʼob u baʼpach Jerusalén. Upʼéel semanaeʼ yaan siete kʼiinoʼob tiʼ, le oʼolaleʼ upʼéel semana de jaʼabeʼ yaan siete jaʼaboʼob tiʼ. Jerusaleneʼ aʼalaʼab ka utskíintaʼak tu jaʼabil 455 táanil tiʼ u taal Jesús, lelaʼ úuch yaʼab jaʼaboʼob tsʼoʼokok u kíimil Daniel. Desde ka aʼalaʼab ka utskíintaʼak u pakʼiloʼob Jerusaleneʼ tiʼ káaj u xoʼokol 69 «semanaʼob» wa 483 jaʼaboʼoboʼ, lelaʼ ku biskoʼon tu jaʼabil 29 tiʼ le yáax siglooʼ. ¿Baʼax túun úuch ka tsʼoʼoki? Lelaʼ yaan k-ilik tuláakʼ xook. Uláakʼ baʼax tsʼaʼab u yojéelt Danieleʼ yaan «u luʼsaʼal u kuxtal le Mesías» utiaʼal ka perdonartaʼak u kʼeban tuláakal máak (Daniel 9:24-26, NM).

Le Mesíasoʼ yaan u beetik u Reyil teʼ kaʼanoʼ. Tiʼ uláakʼ upʼéel wayakʼeʼ, Danieleʼ tu yilaj «juntúul máak chíikaʼan tiʼ u paal xiib» táan u náatsʼal yiknal u trono Dios teʼ kaʼanoʼ; le máax tu yilaʼ letiʼe Mesíasoʼ. Jéeoba túuneʼ tu tsʼáajtiʼ «páajtalil», «nojbeʼenil» yéetel le reino kun pʼáatal utiaʼal mantatsʼoʼ. Ka tsʼoʼokeʼ tsʼaʼab u yojéelteʼ le Reyoʼ yaan u gobernar yéetel u múuchʼ máakoʼob ku yaʼalaʼaltiʼob «u kaajal u [Diosil] kaʼan» (Daniel 7:13, 14, 18).

Le Reinooʼ yaan u xuʼulsik tuláakal u gobiernoiloʼob le Luʼumaʼ. Dioseʼ tu yáantaj Daniel utiaʼal ka u tsol baʼax u kʼáat u yaʼal upʼéel baʼax tu wayakʼtaj Nabucodonosor, u reyil Babilonia. Letiʼeʼ tu yilaj upʼéel nojoch imagen, u pooleʼ de oro, u tseem yéetel u muukʼ u kʼaboʼobeʼ de plata, u nakʼ yéetel u muukʼ u yookoʼobeʼ de cobre, u yookoʼobeʼ de hierro yéetel u paach u yookeʼ de hierro xaʼakʼtaʼan yéetel kʼat. Ka taal upʼéel tuunich tiʼ upʼéel kaʼanal witseʼ ka tsaʼay jach tu yook le imagenoʼ ka láaj xiixchaji. Danieleʼ tu yaʼalaj tiʼ le reyoʼ le u pool le imagenoʼ ku chíikbesik Babilonia, yéetel u maasil u wíinkliloʼ ku chíikbesik uláakʼ nukuch gobiernoʼob ku taal u kʼiin u yantaloʼob. U Reino Dioseʼ yaan u káajal u gobernar tu kʼiiniloʼob táan u reinar le gobiernoʼob ku chíikbesaʼal tumen u paach u yook le nojoch imagenoʼ, yéetel yaan u xuʼulsik tiʼ tuláakal le gobiernoʼob yanoʼob way Luʼumeʼ. Ken tsʼoʼokokeʼ ku pʼáatal chéen letiʼ kun gobernar utiaʼal mantatsʼ (Daniel, capítulo 2).

Ka xuʼulsaʼab tiʼ Babiloniaeʼ, Danieleʼ láayliʼ kuxaʼaneʼ. Jach jeʼex aʼalaʼabikoʼ, rey Ciro xuʼuls tiʼ le kaajoʼ. Maʼ úuch tiʼ leloʼ, le ka tu chukaj le setenta jaʼaboʼob xuʼulsaʼak tiʼ Jerusalenoʼ, jáalkʼabtaʼab le israelitaʼoboʼ. Yáanal u nuʼuktaj jejeláas gobernanteʼob, j-kʼiinoʼob yéetel profetaʼobeʼ, tu jel líiʼsoʼob u baʼpakʼiloʼob Jerusalén yéetel tu yutskíintoʼob le templooʼ. Baʼaleʼ ¿baʼax úuch le ka máan le 483 jaʼaboʼob aʼalaʼanoʼ?

(Chʼaʼabaʼan tu libroi Daniel.)