Go na content

Go na table of contents

PISI 24

Paulus e skrifi den gemeente

Paulus e skrifi den gemeente

Den brifi fu Paulus e gi a Kresten gemeente deki-ati

A KRESTEN gemeente di ben seti no so langa pasa, ben o abi wan prenspari frantwortu fu meki den sani di Yehovah abi na prakseri, kon tru. Ma heri esi den fosi yarihondro Kresten kisi frufolgu. Den ben o tai hori na Gado te sma dorosei fu a gemeente ben o frufolgu den? Den ben o tai hori na Gado te den ben o kisi tesi na ini a gemeente di den no ben o man si so makriki? Den Kresten Griki Buku fu Bijbel abi 21 brifi di e gi rai nanga deki-ati di ben de fanowdu.

Na apostel Paulus skrifi 14 fu den brifi disi, fu Romesma te go miti Hebrewsma. Den brifi disi abi a nen fu a sma noso fu a gemeente di Paulus ben skrifi den brifi gi den. Luku wan tu sani di Paulus ben skrifi na ini den brifi.

A fasi fa wi musu tyari wisrefi. Den sma di e du hurudu, sutadu, nanga tra bigi sondu „no sa kisi a kownukondre fu Gado” (Galasiasma 5:19-21; 1 Korentesma 6:9-11). Den anbegiman fu Gado musu libi na ini wánfasi awinsi fu sortu kondre den de (Romesma 2:11; Efeisesma 4:1-6). Nanga prisiri den musu yepi den brada fu den di de na nowtu (2 Korentesma 9:7). „Begi doronomo”, na so Paulus e taki. Iya, anbegiman fu Gado e kisi a deki-ati fu fruteri Yehovah ala sani di de tapu den ati (1 Tesalonikasma 5:17; 2 Tesalonikasma 3:1; Filipisma 4:6, 7). Efu wi wani taki Gado e arki den begi fu wi, dan wi musu abi bribi.Hebrewsma 11:6.

San o yepi osofamiri fu de koloku? Masra musu lobi den wefi leki den eigi skin. Wefi musu abi bigi lespeki gi den masra. Pikin musu gi yesi na den papa nanga mama, bika na dati Gado wani. Papa nanga mama musu gi den pikin leri na wan lobi-ati fasi èn den musu gebroiki rai na ini Gado Wortu.Efeisesma 5:22–6:4; Kolosesma 3:18-21.

Den Kresten kon frustan moro bun san Gado abi na prakseri. Furu sani fu a Wet di Gado ben gi Moses, ben de fu kibri èn tiri den Israelsma teleki Krestes ben kon (Galasiasma 3:24). Ma Kresten no ben abi fu hori densrefi na a Wet disi fu man anbegi Gado. Di Paulus skrifi den Hebrewsma, noso den Dyu di tron Kresten, dan a tyari furu sani fu a Wet kon na krin, èn a sori fa den sani di Gado abi na prakseri kon tru na ini Krestes. Paulus e tyari kon na krin taki difrenti sani na ini a Wet dati ben abi fu du nanga profeititori. Fu eksempre, a tyari di den ben tyari meti leki ofrandi, ben prenki a dede di Yesus dede leki wan ofrandi. Disi ben o meki taki sma kisi trutru pardon fu den sondu (Hebrewsma 10:1-4). Nanga yepi fu a dede fu Yesus, Gado tyari wan kaba kon na a Wet frubontu, fu di dati no ben de fanowdu moro.Kolosesma 2:13-17; Hebrewsma 8:13.

A fasi fa sani musu orga na ini a gemeente. Mansma di de klariklari fu tyari frantwortu na ini a gemeente, musu tyari densrefi na wan fasi di fiti èn den musu doro den markitiki di skrifi na ini Bijbel (1 Timoteyus 3:1-10, 12, 13; Titus 1:5-9). Anbegiman fu Yehovah Gado musu kon makandra doronomo nanga tra Kresten fu gi makandra deki-ati (Hebrewsma 10:24, 25). Na den konmakandra pe sma e anbegi Gado, den musu kisi deki-ati nanga leri.1 Korentesma 14:26, 31.

Na a ten di Paulus ben skrifi a di fu tu brifi gi Timoteyus, dan na apostel ben de baka na ini Rome, pe a ben de na strafu e wakti fu go na fesi krutu. Soso wan tu sma di ben abi deki-ati ben go luku en. Paulus ben sabi taki a no ben o libi langa moro. Paulus taki: „Mi feti a bun feti, mi lon a streilon te na a kaba, mi no lasi bribi” (2 Timoteyus 4:7). A kan de so taki syatu baka dati den kiri Paulus fu en bribi ede. Ma te na a dei fu tide, tru anbegiman fu Gado e gebroiki den rai na ini den brifi fu Paulus.

Den tori disi teki puru fu Romesma; 1 Korentesma; 2 Korentesma; Galasiasma; Efeisesma; Filipisma; Kolosesma; 1 Tesalonikasma; 2 Tesalonikasma; 1 Timoteyus; 2 Timoteyus; Titus; Fileimon; Hebrewsma.