លោតទៅអត្ថបទ

លោតទៅបញ្ជីអត្ថបទ

សំណួរ​ទី​១

តើជីវិតចាប់ផ្តើមកើតមានឡើងយ៉ាងដូចម្តេច? តើភ័ស្តុតាងបង្ហាញយ៉ាងណា?

តើជីវិតចាប់ផ្តើមកើតមានឡើងយ៉ាងដូចម្តេច? តើភ័ស្តុតាងបង្ហាញយ៉ាងណា?

ពេល​អ្នក​នៅ​ក្មេង តើ​អ្នក​ធ្លាប់​សួរ​ឪពុក​ម្ដាយ​របស់​អ្នក​ទេ​ថា ​«​តើ​កូន​ក្មេង​កើត​មក​ពី​ណា?​»​ បើ​ធ្លាប់ តើ​ពួក​គាត់​តប​ឆ្លើយ​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច? ដោយ​អាស្រ័យ​លើ​អាយុ​ឬ​បុគ្គលិក​លក្ខណៈ​របស់​ឪពុក​ម្ដាយ​អ្នក ពួក​គាត់​ប្រហែល​ជា​មិន​អើពើ​នឹង​សំណួរ​អ្នក ឬ​ផ្ដល់​ចម្លើយ​មួយ​យ៉ាង​ខ្លី ឬ​ក៏​ពួក​គាត់​ប្រាប់​អំ​ពី​រឿង​ព្រេង​មួយ​ដែល​ក្រោយ​មក​អ្នក​ដឹង​ថា​រឿង​នោះ​មិន​មែន​ជា​រឿង​ពិត​ទេ។ ពេល​ដែល​កុមារ​ឈាន​ចូល​វ័យ​ដែល​អាច​រៀប​ការ​បាន ពួក​គេ​ត្រូវ​រៀន​អំ​ពី​ភាព​អស្ចារ្យ​នៃ​ការ​បន្ត​ពូជ។

ដូច​ឪពុក​ម្ដាយ​ជា​ច្រើន​ពិបាក​ពន្យល់​អំ​ពី​ដើម​កំណើត​នៃ​ទារក នោះ​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ខ្លះ​ក៏​ពិបាក​ពន្យល់​ថា តើ​ជីវិត​មក​ពី​ណា​ដែរ? កា​រ​ទទួល​ចម្លើយ​ដែល​គួរ​ឲ្យ​ទុក​ចិត្ត​ចំពោះ​សំណួរ​នេះ អាច​មាន​ឥទ្ធិពល​ខ្លាំង​ទៅ​លើ​ទស្សនៈ​របស់​បុគ្គល​ម្នាក់​ចំពោះ​ជីវិត​របស់​គាត់។ ដូច្នេះ តើ​ជីវិត​ចាប់​ផ្ដើម​កើត​មាន​ឡើង​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច?

នេះ​ជា​កោសិកា​នៃ​ស៊ុត​បង្ក​កំណើត ដែល​បាន​ត្រូវ​ពង្រីក​ធំ​ជាង​៨០០​ដង​នៃ​ទំហំ​ពិត

តើ​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​បាន​អះអាង​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច? មនុស្ស​ជា​ច្រើន​ដែល​ជឿ​លើ​ការ​វិវត្តន៍​គិត​ថា​រាប់​ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​មុន ជីវិត​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​កើត​មាន​ឡើង​នៅ​ក្នុង​ថ្លុក​ទឹក​មួយ ឬ​ក្នុង​មហា​សមុទ្រ​ដ៏​ជ្រៅ។ រួច​ធាតុ​គីមី​ប្រមូល​ផ្ដុំ​គ្នា​កកើត​ជា​ពពុះ​ហើយ​បង្កើត​ជា​ម៉ូលេគុល​សាំញ៉ាំ​រួច​បង្កើត​ជា​ជីវិត។ ពួក​គេ​ជឿ​ថា​ភាវរស់​ទាំង​អស់​នៅ​ផែនដី​កើត​មក​ដោយ​ចៃដន្យ​ពី​កោសិកា​ដែល​គេ​ហៅ​ថា ជា​កោសិកា​មួយ​ឬ​កោសិកា​មួយ​ចំនួន។

ប៉ុន្តែ អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ឯ​ទៀត​ដែល​គាំទ្រ​ទ្រឹស្ដី​នៃ​ការ​វិវត្តន៍​មាន​គំនិត​ផ្សេង។ ពួក​គេ​បាន​ប៉ាន់ស្មាន​ថា កោសិកា​ដំបូង​ឬ​សមាសធាតុ​សំខាន់​ៗ​បាន​កកើត​នៅ​ក្នុង​លំហ​អាកាស​រួច​ធ្លាក់​មក​ផែនដី។ ទោះ​ជា​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ខំ​ប្រឹង​ស្រាវ​ជ្រាវ​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ពួក​គេ​មិន​អាច​បង្ហាញ​ថា​ជីវិត​កើត​ចេញ​ពី​ម៉ូលេគុល​ដែល​គ្មាន​ជីវិត​បាន​ឡើយ។ នៅ​ឆ្នាំ​២០០៨​សាស្ត្រាចារ្យ​ផ្នែក​ជីវវិទ្យា​ឈ្មោះ​អាឡិចសង់ដ្រឺ ម៉ាញណេ​បាន​លើក​បញ្ជាក់​ពី​បញ្ហា​មួយ។ គាត់​បាន​និយាយ​ថា ក្នុង​រយៈ​ពេល​៥០​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះ ​«​គ្មាន​ភ័ស្តុតាង​ជាក់​ស្ដែង​ណា​មួយ​ដែល​បញ្ជាក់​ថា ភាវរស់​ទាំង​ឡាយ​នៅ​ផែនដី​កើត​មក​ដោយ​ឯកឯង​ពី​ម៉ូលេគុល​ដែល​គ្មាន​ជីវិត​នោះ​ទេ ហើយ​ទោះ​ជា​ផ្នែក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ជឿន​លឿន​ក្ដី ក៏​ពួក​គេ​មិន​អាច​បង្ហាញ​ថា​ម៉ូលេគុល​ដែល​មាន​ជីវិត​កើត​ចេញ​ពី​ម៉ូលេគុល​ដែល​គ្មាន​ជីវិត​បាន​ដែរ​»។1

តើ​ភ័ស្តុតាង​នេះ​បាន​បង្ហាញ​អ្វី? សំណួរ​ដែល​ថា តើ​ទារក​កើត​មក​ពី​ណា? ចម្លើយ​គឺ​បាន​បង្ហាញ​យ៉ាង​ច្បាស់​ថា ជីវិត​ត្រូវ​កើត​ពី​អ្វី​ដែល​មាន​ជីវិត។ បើ​យើង​ត្រឡប់​ទៅ​ពេល​អតីតកាល​វិញ តើ​អ្វី​ដែល​ខុស​ពី​ច្បាប់​ធម្មជាតិ ពិត​ជា​អាច​កើត​ឡើង​ទេ? តើ​ជីវិត​អាច​កើត​មក​ដោយ​ឯកឯង​ពី​ធាតុ​គីមី​ដែល​គ្មាន​ជីវិត​ទេ? តើ​រឿង​នេះ​អាច​កើត​ឡើង​ដោយ​ចៃដន្យ​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច​បាន?

អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​បាន​រក​ឃើញ​ថា ដើម្បី​ឲ្យ​កោសិកា​មួយ​អាច​មាន​ជីវិត យ៉ាង​ហោច​ណាស់​ត្រូវ​ការ​ម៉ូលេគុល​បី​ប្រភេទ​រួម​បញ្ចូល​គ្នា គឺ​អាស៊ីត​ដេអុកស៊ីរីបូនុយក្លេអ៊ិច ហៅ​កាត់​ថា​ឌីអិនអេ (​DNA​) អាស៊ីត​រីបូនុយក្លេអ៊ិច ហៅ​កាត់​ថា​អអិនអេ (​RNA​) និង​ប្រូតេអ៊ីន។ សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ មិន​សូវ​មាន​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ដែល​ហ៊ាន​អះអាង​ថា កោសិកា​ដែល​មាន​ជីវិត​កកើត​មក​ដោយ​ឯកឯង​ពី​ធាតុ​គីមី​ដែល​គ្មាន​ជីវិត​នោះ​ទេ។ ក៏​ប៉ុន្តែ ចុះ​យ៉ាង​ណា​អាស៊ីត​រីបូនុយក្លេអ៊ិច​ឬ​ប្រូតេអ៊ីន​វិញ តើ​អាច​ទៅ​រួច​ទេ​ដែល​វា​បាន​កើត​មក​ដោយ​ឯកឯង? *

ស្ទេនលី មីលឡឺ ឆ្នាំ​១៩៥៣

អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ជា​ច្រើន​ជឿ​ថា​ជីវិត​បាន​កើត​ឡើង​ដោយ​ឯកឯង ដោយ​សារ​ការ​ពិសោធន៍​ដំបូង​របស់​លោក​ស្ទេនលី មីលឡឺ​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៥៣។ នៅ​ឆ្នាំ​នោះ​គាត់​អាច​ផលិត​អាស៊ីត​អាមីណូ​ដែល​ជា​សមាសធាតុ​សំខាន់​ៗ​នៃ​ប្រូតេអ៊ីន ដោយ​ត​ភ្ជាប់​ចរន្ត​អគ្គិសនី​ឲ្យ​ទៅ​ជា​ហ្គាស​ដែល​គេ​គិត​ថា​មាន​នៅ​ក្នុង​បរិយាកាស​ផែនដី​នៅ​សម័យ​បុរាណ។ ចាប់​ពី​ពេល​នោះ​មក អាស៊ីត​អាមីណូ​ក៏​បាន​ត្រូវ​រក​ឃើញ​នៅ​ក្នុង​អាចម៍​ផ្កាយ​ដែរ។ តើ​ការ​រក​ឃើញ​ទាំង​នេះ​មាន​ន័យ​ថា សមាសធាតុ​សំខាន់​ៗ​ទាំង​អស់​នៃ​ជីវិត​អាច​កកើត​ដោយ​ចៃដន្យ​យ៉ាង​ងាយ​ស្រួល​ឬ?

រ៉ូបឺតសាភីរ៉ូ​ដែល​ជា​សាស្ត្រាចារ្យ​ផ្នែក​គីមី​វិទ្យា​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​រដ្ឋ​ញូវយ៉ក​បាន​ប្រាប់​ថា​៖«អ្នក​និពន្ធ​ខ្លះ​បាន​ជឿ​ថា​សមាសធាតុ​សំខាន់​នៃ​ជីវិត​ទាំង​អស់​អាច​បង្កើត​បាន​ដោយ​ធ្វើ​តាម​ការ​ពិសោធន៍​របស់​មីលឡឺ ហើយ​ក៏​គិត​ថា​សមាសធាតុ​ទាំង​អស់​នោះ​មាន​ក្នុង​អាចម៍​ផ្កាយ​ដែរ។ ប៉ុន្តែ​នេះ​មិន​មែន​ជា​ការ​ពិត​ទេ»។2 *

សូម​ពិចារណា​ម៉ូលេគុល​អអិនអេ។ អអិនអេ​គឺ​ជា​សម្ព័ន្ធ​ម៉ូលេគុល​តូច​ៗ​ចង​ភ្ជាប់​ជា​មួយ​គ្នា​ដែល​ហៅ​ថា​នុយក្លេអូទីត។ នុយក្លេអូទីត​គឺ​ជា​ប្រភេទ​ម៉ូលេគុល​ដែល​ខុស​គ្នា​ពី​អាស៊ីត​អាមីណូ​ហើយ​មាន​លក្ខណៈ​សាំញ៉ាំ​ជាង​បន្តិច។ សាភីរ៉ូ​បាន​ប្រាប់​ថា​៖«គ្មាន​ព័ត៌មាន​ណា​ដែល​បញ្ជាក់​ថា មាន​នុយក្លេអូទីត ដែល​បាន​មក​ពី​ការ​ពិសោធន៍​ចរន្ត​អគ្គិសនី ឬ​មក​ពី​ការ​សិក្សា​សមាសធាតុ​ក្នុង​អាចម៍​ផ្កាយ​ឡើយ»3 គាត់​បាន​បន្ថែម​ទៀត​ថា​៖​«​នៅ​ក្នុង​សកល​លោ​ក​នេះ ភាគ​រយ​ដែល​សមាសធាតុ​ផ្សេង​ៗ​អាច​ប្រមូល​ផ្ដុំ​គ្នា​កកើត​ជា​ម៉ូលេគុល​អអិនអេ​ដែល​អាច​បង្កើត​អអិនអេ​ថែម​ទៀត​ដោយ​ខ្លួន​ឯង គឺ​តិច​តួច​បំផុត​»។4

ដើម្បី​បង្កើត​ប្រូតេអ៊ីន​(២)​គឺ​តម្រូវ​ឲ្យ​មាន​អអិនអេ​(១) ហើយ​ដើម្បី​បង្កើត​អអិនអេ​គឺ​ត្រូវ​ការ​ប្រូតេអ៊ីន​ដែរ។ តើ​ទាំង​ប្រូតេអ៊ីន​និង​អអិនអេ​អាច​កើត​ឡើង​ដោយ​ឯកឯង​បាន​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច? យើង​នឹង​ពិចារណា​អំពី​រីបូស៊ូន​(៣)​នៅ​ផ្នែក​ទី​២

ចុះ​យ៉ាង​ណា​ម៉ូលេគុល​ប្រូតេអ៊ីន? ដើម្បី​បង្កើត​ម៉ូលេគុល​ប្រូតេអ៊ីន​ត្រូវ​ការ​អាស៊ីត​អា​មី​ណូ​យ៉ាង​តិច​ណាស់​ពី​៥០​ទៅ​រាប់​ពាន់ លាយ​បញ្ចូល​គ្នា​តាម​ទម្រង់​ជាក់​លាក់​មួយ។ ជា​មធ្យម​ប្រូតេអ៊ីន​ដែល​គេ​ហៅ​ថា ជា​កោសិកា«ធម្មតា» ផ្ទុក​អាស៊ីត​អាមីណូ​២០០ ហើយ​នៅ​ក្នុង​កោសិកា​ទាំង​នោះ​មាន​ប្រភេទ​ប្រូតេអ៊ីន​ខុស​ៗ​គ្នា​រាប់​ពាន់។ លទ្ធភាព​ដែល​ប្រូតេអ៊ីន​មួយ ផ្ទុក​អាស៊ីត​អាមីណូ​១០០​អាច​កើត​មក​ដោយ​ឯកឯង​នៅ​ផែនដី​គឺ​ពិត​ជា​កម្រ​ណាស់។

ដើម្បី​បង្កើត​មនុស្ស​យន្ត​ដែល​គ្មាន​ជីវិត​នោះ​ត្រូវ​ការ​បុគ្គល​ដែល​មាន​ប្រាជ្ញា ដូច្នេះ ទម្រាំ​តែ​កោសិកា​មួយ​ដែល​មាន​ជីវិត តើ​ត្រូវ​ការ​អ្វី​ទៅ?

អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​ម្នាក់​ឈ្មោះ​ហ៊ូបឺត ភី យូគី​ដែល​ជឿ​លើ​ការ​វិវត្តន៍​បាន​និយាយ​ថា​៖«គឺ​មិន​អាច​ទៅ​រួច​ទេ​ដែល​ដើម​កំណើត​នៃ​ជីវិត ‹ដំបូង​កើត​ពី​ប្រូតេអ៊ីន›»។5 ដើម្បី​បង្កើត​ប្រូតេអ៊ីន​គឺ​ត្រូវ​ការ​អអិនអេ​តែ​ដើម្បី​បង្កើត​អអិនអេ​នេះ​គឺ​ត្រូវ​ការ​ប្រូតេអ៊ីន​ដែរ។ ប៉ុន្តែ ចុះ​បើ​ម៉ូលេគុល​អអិនអេ កើត​មក​ដោយ​ចៃដន្យ​នៅ​ពេល​វេលា​និង​កន្លែង​ដូច​គ្នា? តើ​អាច​ទៅ​រួច​ទេ​ដែល​ពួក​វា​ប្រមូល​ផ្ដុំ​គ្នា​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​រួច​បង្កើត​ឲ្យ​មាន​ជីវិត? បណ្ឌិត​ខារ៉ិល គ្លីលេន *ដែល​ជា​សមាជិក​ស្ថាប័ន​អាកាសចរណ៍​អាវ​កាស​បាន​និយាយ​ថា​៖«លទ្ធភាព​ដែល​នេះ​អាច​កើត​ឡើង​បាន (​គឺ​អអិនអេ​និង​ប្រូតេអ៊ីន​ផ្សេង​ៗ​ប្រមូល​ផ្ដុំ​គ្នា​ដោយ​ឯកឯង​) គឺ​ពិត​ជា​ពិបាក​កើត​ឡើង​ណាស់»។ គាត់​បាន​បន្ថែម​ទៀត​ថា​៖«តាម​មើល​ទៅ អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​ភាគ​ច្រើន​គិត​ថា បើ​ពួក​គេ​អាច​យល់​ពី​របៀប​ដែល​ប្រូតេអ៊ីន​និង​អអិនអេ​អាច​កើត​ឡើង​ដោយ​ឯកឯង​នៅ​សម័យ​បុរាណ នោះ​ពួក​គេ​នឹង​ងាយ​ស្រួល​យល់​ជាង​អំពី​របៀប​ដែល​វា​នឹង​ចូល​គ្នា​ក្រោយ​មក»។ គាត់​បាន​និយាយ​អំពី​ទ្រឹស្ដី​ផ្សេង​ៗ​ស្ដី​ពី​របៀប​ដែល​សមាសធាតុ​ផ្សេង​ៗ​នៃ​ជីវិត​កើត​មក​ដោយ​ឯកឯង​ថា​៖«គ្មាន​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ណា​មួយ​ផ្ដល់​ចម្លើយ​ដែល​គាប់​ចិត្ត​នោះ​ឡើយ»។6

ដើម្បី​បង្កើត​ម៉ូលេគុល​សាំញ៉ាំ​នៅ​ក្នុង​មន្ទីរ​ពិសោធន៍ នេះ​ត្រូវ​ការ​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ដែល​មាន​ជំនាញ​ខ្លាំង ចុះ​ទំ​រាំ​តែ​ម៉ូលេគុល​សាំញ៉ាំ​ដែល​មាន​នៅ​ក្នុង​កោសិកា តើ​អាច​កើត​មក​ដោយ​ឯកឯង​បាន​ទេ?

ហេតុ​អ្វី​ការ​គិត​អំពី​រឿង​នេះ​សំខាន់? សូម​គិត​អំពី​ការ​ពិបាក​របស់​អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​ដែល​ជឿ​ថា​ជីវិត​បាន​កើត​មក​ដោយ​ឯកឯង។ ពួក​គេ​ក៏​បាន​រក​ឃើញ​អាស៊ីត​អាមីណូ​ខ្លះ​ៗ​ដែល​មាន​នៅ​ក្នុង​កោសិកា​ដែល​មាន​ជីវិត​ដែរ។ នៅ​ក្នុង​មន្ទីរ​ពិសោធន៍​របស់​ពួក​គេ ពួក​គេ​បាន​ធ្វើ​ពិសោធ​យ៉ាង​ម៉ត់ចត់​ដើម្បី​ផលិត​ម៉ូលេគុល​សាំញ៉ាំ​ផ្សេង​ទៀត។ ពួក​គេ​សង្ឃឹម​ថា​ពួក​គេ​អាច​បង្កើត​ម៉ូលេគុល​ផ្សេង​ទាំង​អស់​ដែល​ចាំ​បាច់​ដើម្បី​ផលិត​កោសិកា​មួយ។ ការ​ធ្វើ​ដូច​នេះ​ប្រៀប​ដូច​ជា​ពួក​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​យក​ធាតុ​ដែល​មាន​រួច​មក​ហើយ រួច​បំលែង​ធាតុ​ទាំង​នោះ​ឲ្យ​ទៅ​ជា​ដែក ផ្លាស្ទិច ស៊ីលីកុន​និង​ខ្សែ​ភ្លើង ហើយ​យក​មក​ធ្វើ​ជា​មនុស្ស​យន្ត និង​បញ្ចូល​កម្ម​វិធី​ទៅ​ក្នុង​មនុស្ស​យន្ត​នោះ រួច​ឲ្យ​វា​ធ្វើ​ការ​ចម្លង​ពី​មនុស្ស​យន្ត​មួយ ទៅ​មនុស្ស​យន្ត​មួយ​ទៀត​ដោយ​ខ្លួន​ឯង។ បើ​ពួក​គេ​អាច​ធ្វើ​ដូច្នេះ​បាន តើ​នេះ​បញ្ជាក់​អ្វី? នេះ​គ្រាន់​តែ​បញ្ជាក់​ថា​បុគ្គល​ដែល​មាន​ប្រាជ្ញា​អាច​បង្កើត​ម៉ាស៊ីន​ដ៏​អស្ចារ្យ​បាន​ប៉ុណ្ណោះ។

ស្រដៀង​គ្នា​ដែរ បើ​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​អាច​បង្កើត​កោសិកា​បាន ពួក​គេ​បាន​ធ្វើ​អ្វី​មួយ​ដ៏​អស្ចារ្យ។ ប៉ុន្តែ តើ​នោះ​ជា​ភ័ស្តុតាង​ដែល​បង្ហាញ​ថា​កោសិកា​អាច​កើត​មក​ដោយ​ឯកឯង​ឬ? តាម​ពិត​នេះ​ជា​ភ័ស្តុតាង​ដែល​បង្ហាញ​ថា​កោសិកា​មិន​អាច​កើត​ឡើង​ដោយ​ឯកឯង​បាន​ទេ មែន​ទេ?

តើ​អ្នក​គិត​ដូច​ម្ដេច? ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​របស់​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​មក​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​បង្ហាញ​ថា ជីវិត​អាច​កើត​ពី​អ្វី​ដែល​មាន​ជីវិត​ប៉ុណ្ណោះ។ ការ​ជឿ​ថា​កោសិកា​មួយ​ដែល​មាន​ជីវិត​កើត​ចេញ​ពី​កោសិកា​ដែល​គ្មាន​ជីវិត ជា​ការ​ជឿ​ដែល​គ្មាន​ភ័ស្តុតាង​ច្បាស់​លាស់។

ដោយ​ពិចារណា​ហេតុ​ផល​ទាំង​នេះ តើ​អ្នក​គិត​ថា​ជីវិត​កើត​មក​ដោយ​ឯកឯង​ឬ​ទេ? មុន​ឆ្លើយ​សំណួរ​នេះ សូម​គិត​ពិចារណា​អំពី​លក្ខណៈ​នៃ​កោសិកា​មួយ។ នេះ​នឹង​ជួយ​អ្នក​ឲ្យ​ដឹង​ថា អ្វី​ដែល​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​បាន​អះអាង​អំពី​ដើម​កំណើត​នៃ​ជីវិត គឺ​មាន​មូលដ្ឋាន​ត្រឹម​ត្រូវ ឬ​ក៏​ជា​រឿង​ព្រេង​ដូច​រឿង​ដែល​ឪពុក​ម្ដាយ​បាន​ប្រាប់​កូន​តូច​របស់​គាត់​អំពី​ដើម​កំណើត​នៃ​ទារក។

^ វគ្គ 8 តើ​ឌីអិនអេ​អាច​កើត​មក​ដោយ​ឯកឯង​បាន​ទេ យើង​នឹង​ពិចារណា​អំ​ពី​រឿង​នេះ​នៅ​ផ្នែក​ទី​៣។ «តើ​សម្ព័ន្ធ​ឌីអិនអេ​កើត​មក​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច?»

^ វគ្គ 10 សាស្ត្រាចារ្យ​សាភីរ៉ូ​មិន​ជឿ​ថា​ជីវិត​មាន​អ្នក​បង្កើត​នោះ​ទេ។ គាត់​ជឿ​ថា​ជីវិត​កើត​មក​ដោយ​ចៃដន្យ និង​ដោយ​ឯកឯង​តាម​របៀប​មួយ​ដែល​មនុស្ស​មិន​ទាន់​យល់។ នៅ​ឆ្នាំ​២០០៩ អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ​ម៉ានឆេស្ទើ​នៅ​ប្រទេស​អង់គ្លេស​បាន​រាយ​ការណ៍​ថា ពួក​គេ​បាន​បង្កើត​ធាតុ​បង្ក​ខ្លះ​របស់​អាដេអិន​ដែល​ហៅ​ថា នុយក្លេអូទីត នៅ​ក្នុង​បន្ទប់​ពិសោធន៍​របស់​ពួក​គេ។ យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ សាភីរ៉ូ​បាន​និយាយ​ថា​៖«តាម​គំនិត​ខ្ញុំ កា​រ​ពិសោធន៍​របស់​ពួក​គេ​ប្រាកដ​ជា​មិន​អាច​មាន​ភាព​ជោគ​ជ័យ​ក្នុង​កា​រ​បង្កើត​អអិន​អេ​បាន​ឡើយ»។

^ វគ្គ 13 បណ្ឌិត គ្លី​លេន​មិន​ជឿ​ថា​មាន​អ្នក​បង្កើត​ទេ។ នាង​ជឿ​ថា​ជីវិត​កើត​មក​ដោយ​ឯកឯង​តាម​របៀប​មួយ​ដែល​មនុស្ស​មិន​ទាន់​យល់។